NewsEdit Από το Ζάππειο Μέγαρο με μια μακροσκελή δήλωση του ο Αλέξης Τσίπρας ανακοίνωσε την παραίτηση του από την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ δρομολογώντας τον επόμενο «ιστορικό κύκλο» του κόμματος.
Ο Αλέξης Τσίπρας εξελέγη τον Φεβρουάριο του 2008 πρόεδρος του Συνασπισμού. Συγκεκριμένα το 5ο συνέδριο του ΣΥΝ εξέλεξε πρόεδρο τον Τσίπρα με 840 ψήφους (70,4%) έναντι 342 του Φώτη Κουβέλη (28,7%). Σε ηλικία 33 ετών, ο Τσίπρας έγινε ο νεώτερος αρχηγός πολιτικού κόμματος στην ιστορία της μεταπολεμικής Ελλάδας Στις εκλογές του Οκτωβρίου 2009 εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής με τον ΣΥΡΙΖΑ και ανέλαβε πρόεδρος της κοινοβουλευτικής ομάδας.
Στις ευρωεκλογές του 2009, ο ΣΥΡΙΖΑ απέσπασε το 4,7% των ψήφων, ποσοστό χαμηλότερο από εκείνο των προηγούμενων εθνικών εκλογών, κάτι που συνέβαινε για πρώτη φορά. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να ξεσπάσουν εσωκομματικές διαφωνίες. Τον Αύγουστο, μετά από εισήγηση του γραμματέα του Συνασπισμού, Δημήτρη Βίτσα, ο Τσίπρας έκανε πρόταση για έκτακτο συνέδριο που θα έκρινε το ζήτημα της ηγεσίας, η οποία απορρίφθηκε από την ΚΠΕ.
Τον Δεκέμβριο του 2010 εξελέγη αντιπρόεδρος του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς.
Στις εκλογές του Μαΐου και του Ιουνίου του 2012, ο ΣΥΡΙΖΑ αναδείχθηκε σε δεύτερο κόμμα και ο Τσίπρας κατέλαβε το αξίωμα του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Αξιοποιώντας τη λαϊκή δυσαρέσκεια για τις αποκαλούμενες «πολιτικές του Μνημονίου», που από πολλούς θεωρούντο ως επιβλαβείς για την οικονομία της χώρας, ο ΣΥΡΙΖΑ έλαβε ποσοστό 16,78%, επιτυγχάνοντας ένα ιστορικό ρεκόρ στα μεταπολιτευτικά εκλογικά χρονικά της Ελλάδας για κόμμα της Αριστεράς. Ο Τσίπρας χαρακτήρισε την επιτυχία αυτή ως μια «ειρηνική επανάσταση» και δήλωσε ότι οι Έλληνες ζήτησαν με την ψήφο τους μια «Κυβέρνηση της Αριστεράς». Στις εκλογές αυτές ήταν υποψήφιος στην εκλογική περιφέρεια της Αχαΐας όπου και εξελέγη.
Μετά τις εκλογές του Μαΐου 2012, τα ποσοστά του ΣΥΡΙΖΑ ανέβηκαν κι άλλο στις δημοσκοπήσεις, σε ορισμένες από τις οποίες εμφανιζόταν ως πρώτο κόμμα. Λόγω αδυναμίας σχηματισμού κυβέρνησης, προκηρύχθηκαν νέες εκλογές για τις 17 Ιουνίου, για τις οποίες οι δημοσκοπήσεις έδειχναν ότι θα εξελίσσονταν σε μονομαχία μεταξύ της Νέας Δημοκρατίας και του ΣΥΡΙΖΑ. Παράλληλα, η κεντροαριστερή βρετανική εφημερίδα Guardian, εμφάνιζε τον Αλέξη Τσίπρα ως ένα από τα φαβορί των εκλογών. Τελικά, στις επαναληπτικές εκλογές, ο ΣΥΡΙΖΑ κατετάγη δεύτερο κόμμα (26,89%) με διαφορά μικρότερη των 3 μονάδων από τη ΝΔ, η οποία σχημάτισε κυβέρνηση συνεργασίας με το ΠΑΣΟΚ και τη ΔΗΜΑΡ.
Τον Ιούλιο του 2013 έλαβε χώρα το ιδρυτικό του συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ ως ενιαίο πολιτικό κόμμα, κατά το οποίο εξελέγη πρόεδρος του κόμματος με ποσοστό 74%.
Εν όψει των εκλογικών αναμετρήσεων του 2014 (αυτοδιοικητικές εκλογές και ευρωεκλογές), ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ αποφάσισε να αναβαθμίσει την σημασία του αποτελέσματος, προσδίδοντάς του χαρακτήρα δημοψηφίσματος, μια πολιτική απόφαση που δέχτηκε να ακολουθήσει και η πλευρά του Πρωθυπουργού, Αντώνη Σαμαρά. Παράλληλα, τον Δεκέμβριο του 2013, το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς επέλεξε τον Αλέξη Τσίπρα ως υποψήφιο για τη θέση του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Κομισιόν).
Ο ΣΥΡΙΖΑ κατέλαβε την πρώτη θέση στις ευρωεκλογές (26,56% έναντι 22,72% της ΝΔ) και κέρδισε τις περιφέρειες Αττικής και Ιονίων Νήσων. Όμως τα υψηλά, σε σχέση με τις δημοσκοπήσεις, ποσοστά της Ελιάς και η επικράτηση της ΝΔ σε περισσότερες περιφέρειες και δήμους της χώρας θεωρήθηκαν ικανοποιητικά αποτελέσματα από την δικομματική πλέον κυβέρνηση. Ως εκ τούτου, η ισχύς της πρότασης για άμεσες εθνικές εκλογές αποδυναμώθηκε.
Στις εκλογές του Ιανουαρίου του 2015, ο ΣΥΡΙΖΑ αναδείχθηκε πρώτο κόμμα και ο Αλέξης Τσίπρας έγινε πρωθυπουργός της Ελληνικής Δημοκρατίας. O ΣΥΡΙΖΑ αναδείχθηκε πρώτο κόμμα με 36,3% και 149 έδρες.
Ο Τσίπρας αφήνει τριαντάφυλλα στο σκοπευτήριο της Καισαριανής μετά την ορκωμοσία του ως πρωθυπουργός.
Τον Φεβρουάριο 2015 ο Τσίπρας πρότεινε για την Προεδρία της Ελληνικής Δημοκρατίας τον Προκόπη Παυλόπουλο.
Τον Απρίλιο του 2015 συμπεριλήφθηκε σε ετήσιο κατάλογο του περιοδικού Time με τις 100 προσωπικότητες με τη μεγαλύτερη επιρροή διεθνώς.
Τους πρώτους πέντε μήνες διακυβέρνησης διεξήγαγε με το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης του διαπραγματεύσεις με τους δανειστές της Ελλάδας σχετικά με τον δανεισμό της χώρας, τα προαπαιτούμενα μέτρα που του ζητούσαν να λάβει, τον μη βιώσιμο χαρακτήρα του δημοσίου χρέους. Οι διαπραγματεύσεις σκληρές και συχνά εκδικητικές, όπως παραδέχθηκαν αργότερα εμπλεκόμενοι σε αυτές, κατέληξαν στις 27 Ιουνίου στην προκήρυξη δημοψηφίσματος, για το εάν θα πρέπει να γίνουν αποδεκτοί οι όροι που πρότειναν οι δανειστές.
Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, που έγινε στις 5 Ιουλίου, ήταν 61,31% υπέρ του «ΟΧΙ».
Στις 13 Ιουλίου υπέγραψε νέα συμφωνία για ένα τρίτο πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής για την Ελλάδα, το οποίο ωστόσο εξασφάλισε την αναδιάρθρωση του χρέους που ακολούθησε και την προστασία βασικών κοινωνικών ομάδων όπως οι συνταξιούχοι. Ο Αλέξης Τσίπρας τη χαρακτήρισε επώδυνη αλλά αναγκαία συμφωνία και συχνά υπογράμμιζε πως την υπαναχώρηση των θεσμών από βασικές διεκδικήσεις τους την υπαγόρευσε το περήφανο «ΟΧΙ» του Ελληνικού λαού.
Παραιτήθηκε στις 20 Αυγούστου διότι θέλησε να ανανεώσει τη λαϊκή εντολή στο πρόγραμμα του και ορκίστηκε εκ νέου πρωθυπουργός μετά τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015.
Τον Ιούνιο του 2018 ο Τσίπρας συμφώνησε με τον Ζόραν Ζάεφ για την αποδοχή της ονομασίας «Βόρεια Μακεδονία», που αποτέλεσε υποχώρηση των δύο πλευρών και ιστορική συνάντηση μεταξύ των δύο κρατών. Η συμφωνία υπογράφηκε στις Πρέσπες στις 17 Ιουνίου 2018. Ο Αμερικανικός και Ευρωπαϊκός τύπος, ηγέτες κρατών, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, αλλά και όλα τα κόμματα του Ευρωπαϊκού κοινοβουλίου, χαιρέτισαν τη συμφωνία και έστειλαν συγχαρητήρια στον Αλέξη Τσίπρα για την επανεκκίνηση των διαπραγματεύσεων, και έκαναν λόγο για ιστορική συμφωνία.
Εντός της Ελλάδας, τα περισσότερα κόμματα της αντιπολίτευσης άσκησαν έντονη κριτική με τη Νέα Δημοκρατία να καταθέτει πρόταση δυσπιστίας, που όμως καταψηφίστηκε, ενώ διαδηλωτές συγκρούστηκαν με αστυνομικές δυνάμεις στη περιοχή των Πρεσπών. Στις 25 Ιανουαρίου 2019, η συνθήκη των Πρεσπών υπερψηφίστηκε στη βουλή με 153 ψήφους και τέθηκε σε ισχύ στις 12 Φεβρουαρίου 2019. Για τις προσπάθειες επίλυσης του Μακεδονικού, ομάδα ευρωβουλευτών πρότεινε τον Τσίπρα και τον Ζαεφ για το Νόμπελ Ειρήνης.
Στις 20 Αυγούστου του 2018 ολοκληρώθηκε το τρίτο πρόγραμμα οικονομικής στήριξης της Ελλάδας και η χώρα βγήκε από τα μνημόνια.
Μετά το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών του Μαΐου του 2019, με το οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ ήρθε δεύτερο κόμμα, ο Τσίπρας προκήρυξε πρόωρες βουλευτικές εκλογές για τον Ιούλιο, στις οποίες κέρδισε η Νέα Δημοκρατία, οπότε ο ίδιος επέστρεψε στη θέση του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, παραμένοντας πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ.
Στις 29 Ιουνίου 2023, μετά το χαμηλό ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ στις εθνικές εκλογές του Μαΐου και του Ιουνίου, ανακοίνωσε την παραίτηση του από την προεδρία του κόμματος και την εκκίνηση των διαδικασιών για την εκλογή νέας ηγεσίας, στις οποίες δεν θα είναι υποψήφιος.
Δήλωση του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, Αλέξη Τσίπρα, από το Ζάππειο Μέγαρο
Είναι ορισμένες στιγμές που καλείσαι να πάρεις κρίσιμες αποφάσεις. Που καλείσαι να σταθείς απέναντι στην Ιστορία. Απέναντι σε όσους πορευτήκατε μαζί, απέναντι σε όσους σε πίστεψαν και στήριξαν προσδοκίες σε σένα. Απέναντι στον εαυτό σου. Αλλά και απέναντι σε όσους πολέμησες και σε πολέμησαν.
Έχω πια την εμπειρία αυτές τις αποφάσεις να μην τις λαμβάνω εν θερμώ. Να τις παίρνω στο μαξιλάρι μου και να τις βασανίζω. Να αποφασίζω με ψυχραιμία. Και αυτό έκανα για τρία εικοσιτετράωρα. Γιατί ξέρω καλά ότι οι αποφάσεις μου έχουν επιπτώσεις και σε άλλους ανθρώπους. Ξεπερνούν εκ των πραγμάτων τον δικό μου ατομικό ορίζοντα.
Στη δήλωσή μου το βράδυ των εκλογών, είπα ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει πια κλείσει έναν μεγάλο ιστορικό κύκλο, που πρέπει να τον αποτιμήσουμε με περηφάνια. Και να ανοίξουμε συλλογικά έναν επόμενο κύκλο. Δύσκολο, πρωτόγνωρο, αλλά ακόμη πιο ελπιδοφόρο και δημιουργικό.
Μίλησα επίσης για την ανάγκη δύσκολων και γενναίων αποφάσεων που αφορούν τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Για την ανάγκη να συναντηθούμε πάλι με τις αξίες μας: Της συλλογικότητας, της ανιδιοτέλειας και της κοινωνικής ευθύνης. Να ανανεώσουμε τολμηρά το στελεχικό μας δυναμικό από πάνω μέχρι κάτω, δείχνοντας εμπιστοσύνη σε νέους ανθρώπους, να βάλουμε τέλος σε νοοτροπίες που μας κόστισαν ακριβά.
Προσθέτω:
Την ανάγκη να εφεύρουμε τον νέο ΣΥΡΙΖΑ, που θα μπορέσει με σεμνότητα και ανοιχτά μάτια να διαβάσει τις νέες αντιθέσεις και τα νέα ρεύματα της κοινωνίας, τις νέες προκλήσεις της εποχής, και να ανταποκριθεί στις προσδοκίες εκείνων που θέλει και έχει ταχθεί να εκπροσωπεί.
Αυτές οι δύσκολες και γενναίες αποφάσεις, που καλούνται να υπηρετήσουν ένα νέο όραμα, αφορούν προφανώς και μένα. Πρώτον μάλιστα εμένα, που υπήρξα ο επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ στον ιστορικό κύκλο που κλείνει.
Παρέλαβα σε ηλικία μόλις 34 ετών ένα μικρό κόμμα της Αριστεράς. Το ταξίδι που κάναμε μαζί ήταν επικίνδυνο, γεμάτο παγίδες, αλλά συναρπαστικό. Από μικρό κόμμα, ο ΣΥΡΙΖΑ έγινε ο κορμός της προοδευτικής Παράταξης στην Ελλάδα. Το πρώτο αριστερό κόμμα στην Ευρώπη που κυβέρνησε και μάλιστα σε ιστορικές στιγμές για την πατρίδα και την Ευρώπη. Σε απίστευτα δύσκολες συνθήκες, με την κοινωνία καταρρακωμένη και την οικονομία χρεοκοπημένη. Και είχα την τύχη και την τιμή, για την οποία χρωστάω ευγνωμοσύνη στον ελληνικό λαό και τους συντρόφους μου, να είμαι ο πρώτος Αριστερός πρωθυπουργός.
Αυτό το ταξίδι ήταν μια πορεία που κάθε μέρα της ήταν μια μέρα μάχης. Αντιμετωπίσαμε μια Ευρώπη καχύποπτη και εχθρική απέναντι στην Ελλάδα και μια συμμαχία δανειστών που θεωρούσε την πατρίδα μας άξια τιμωρίας. Αντιμετωπίσαμε αφόρητες πιέσεις και εκβιασμούς. Που εκπορεύονταν από ισχυρές δυνάμεις έξω από τη χώρα, αλλά έβρισκαν ισχυρούς συμπαραστάτες και μέσα σ’ αυτή.
Δηλώνω και σήμερα, αυτή τη σημαντική μέρα για μένα, περήφανος για όσα πετύχαμε. Για την έξοδο από τα μνημόνια και τη ρύθμιση του χρέους. Για την επούλωση των τραυμάτων της κοινωνίας και της οικονομίας. Για τη διεθνή εικόνα της Ελλάδας που αποκαταστήσαμε. Και βέβαια για την ιστορική Συμφωνία των Πρεσπών. Αυτό το έργο είναι δικό σας και δικό μας. Δεν μπορεί κανείς να μας το πάρει.
Αυτό το δύσκολο ταξίδι όμως είχε και συμβιβασμούς. Είχε και δύσκολες αποφάσεις. Είχε και τραύματα. Είχε και φθορά. Σε κάθε περίπτωση, όμως, ήταν ένα ταξίδι που άφησε αποτύπωμα στην Ιστορία. Οι εμπειρίες του, οι επιτυχίες, τα λάθη του, οι μάχες που κερδίσαμε για λογαριασμό της πατρίδας, αλλά κι εκείνες που χάσαμε, αποτελούν αναντικατάστατη παρακαταθήκη για τον νέο κύκλο του ΣΥΡΙΖΑ. Γιατί ήρθε η ώρα να ανοίξουμε ένα νέο κύκλο.
Όσο κι αν φαίνεται παράδοξο, το αρνητικό εκλογικό αποτέλεσμα μπορεί και πρέπει να γίνει η αρχή του. Το εκλογικό σώμα έδωσε στον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ μια διπλή εντολή. Πρώτον, να ανταποκριθεί στον ρόλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Που πάντα και εκ των πραγμάτων είναι ρόλος κόμματος εξουσίας. Και δεύτερον, να αλλάξει δραστικά, αν θέλει να διεκδικήσει εκ νέου με αξιώσεις την κυβέρνηση.
Οφείλουμε να ανταποκριθούμε στη λαϊκή εντολή. Να αναδιοργανωθούμε άμεσα και χωρίς καμιά χρονοτριβή. Να μην επιτρέψουμε να χαθεί ούτε μια μέρα τόσο στην αντιπαράθεση με την κυβέρνηση της ΝΔ, όσο και στην αντιπαράθεση με τις δικές μας αδυναμίες, παθογένειες και προβλήματα. Μια διαδικασία βαθιάς ανανέωσης και επανίδρυσης, που θα αγκαλιάζει όλα τα μέλη του κόμματος, αλλά και τους φίλους και τις κοινωνικές ομάδες που θέλουμε να εκπροσωπούμε, είναι άμεση προτεραιότητα.
Ο νέος ΣΥΡΙΖΑ είναι άμεση προτεραιότητα. Και δεν αφορά μόνο το κόμμα μας. Αφορά την ποιότητα της Δημοκρατίας μας, τις αντιστάσεις στις πολιτικές της ΝΔ, το μέτωπο στην ακροδεξιά και τον νεοφασισμό που βρήκε θέση στην ελληνική Βουλή.
Αυτή την πεποίθησή μου για την ανάγκη μιας διαδικασίας βαθιάς ανανέωσης και επανίδρυσης θα ήταν υποκριτικό να την προτείνω μόνο με το λόγο μου, αν δεν την υπηρετώ ταυτόχρονα και με τη στάση μου.
Το νέο κύμα στην κοινωνία, την τέχνη, την πολιτική, περνάει είτε με συγκρούσεις. Το πιο συνηθισμένο. Είτε επειδή κάποιοι που κατέχουν θέσεις ευθύνης κατανοούν την αναγκαιότητά του. Κι εγώ κατανοώ την ανάγκη για ένα νέο κύμα του ΣΥΡΙΖΑ. Και αποφάσισα να παραμερίσω για να περάσει. Έχω εμπιστοσύνη στο ανθρώπινο δυναμικό του κόμματός μας. Στις αστείρευτες δυνάμεις της κοινωνίας και της Αριστεράς.
Αποφάσισα λοιπόν να προτείνω την εκλογή νέας ηγεσίας από τα μέλη του Κόμματος, όπως ορίζει το καταστατικό του. Την άμεση προσφυγή στις σχετικές διαδικασίες. Στις οποίες φυσικά δεν θα είμαι υποψήφιος. Θα είμαι όμως παρών πριν, κατά τη διάρκεια, αλλά και μετά από αυτές.
Δεν το κρύβω ότι είμαι συγκινημένος. Ότι αυτή η απόφαση έχει και για μένα ένα στοιχείο οδύνης, όπως θα είχε και για τον καθένα. Έχει όμως και ένα στοιχείο προσωπικής πρόκλησης. Να αποδείξω με τη στάση και το παράδειγμά μου ότι στη ζωή, στην πολιτική, ιδίως στην πολιτική που αναφέρεται σε αξίες, μπορείς να είσαι μάχιμος και δημιουργικός, ίσως σε κάποιες περιπτώσεις ακόμα πιο χρήσιμος, και χωρίς αξιώματα. Να αποδείξω ότι η μάχη για τις ιδέες και η προσφορά δεν ορίζεται από την καρέκλα που κατέχει κανείς.
Θέλω να απευθυνθώ στα χιλιάδες μέλη, τους φίλους και τους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ, που μαζί τους βρέθηκα και βρεθήκαμε σ’ αυτό το συναρπαστικό ταξίδι. Θα συνεχίσω να είμαι δίπλα σας. Να σας αισθάνομαι δίπλα μου. Το ταξίδι συνεχίζεται. Και η πιο όμορφη θάλασσα είναι αυτή που δεν έχουμε ακόμη ταξιδέψει.
Θέλω όμως να απευθυνθώ και σε όλες τις Ελληνίδες και τους Έλληνες. Μπορεί κάποιοι να χαίρεστε με την απόφασή μου και μπορεί κάποιοι άλλοι να λυπάστε. Αλλά τα επόμενα χρόνια δεν θα είναι εύκολα για κανένα μας. Ό, τι κι αν ψήφισε στις τελευταίες εκλογές.
Ζούμε σε μια περίοδο αλλεπάλληλων κρίσεων, σε ένα ασταθές οικονομικό περιβάλλον, σε μια περίοδο γεωπολιτικών εντάσεων και προκλήσεων. Η πίστη στις αξίες μας, η προσήλωσή μας στη Δημοκρατία και την Ελευθερία, που είναι συνώνυμο της Ελλάδας, η αγάπη για τον άνθρωπο, η αλληλεγγύη, η αγάπη για την πατρίδα, η ενότητα, το εμείς πάνω από το εγώ, είναι ο δρόμος για να ξεπεράσουμε όλες τις δυσκολίες.
Η προοδευτική Παράταξη του τόπου, όπως πάντα στην ιστορία, θα είναι οδηγός σε αυτή τη συλλογική εθνική προσπάθεια. Και ένας νέος ΣΥΡΙΖΑ, που θα την εκφράζει αυτή τη μεγάλη Παράταξη, μπορεί να γίνει ξανά η ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο.
Αυτό τον σκοπό υπηρετεί η απόφασή μου. Αυτό τον σκοπό θα υπηρετώ πάντα. Την ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο.