ΧΑΡΗΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ Εκατό χρόνια από τον θάνατο της Νόε Ιτο, μιας Ιαπωνέζας αναρχικής, συγγραφέα και κοινωνιολόγου της περιόδου Μέιτζι και Ταϊσό, η οποία στοχοποιήθηκε και δολοφονήθηκε άγρια στο μακελειό που ακολούθησε το μεγάλο σεισμό του Κάντο στην Ιαπωνία.
Παρόλο που οι απόψεις είναι διχασμένες στην πατρίδα της, την Φουκουόκα, σχετικά με το κύρος της και την ελευθεριακή προσέγγισή της στο έμφυλο ζήτημα και της πολιτικής, τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερος κόσμος ενημερώνεται για αυτήν χάρη σε κάποια έργα τα οποία πρόσφατα είχαν εκδοθεί καθώς και σε μια βιογραφική δραματοποίηση στο δημόσιο κανάλι NHK που έδειχνε την ζωή της ως μία η οποία δεν καθοριζόταν από παραδοσιακές ηθικές αξίες.
Μια βιβλιοθήκη στη νοτιοδυτική πόλη της Φουκουόκα παρουσίασε μια έκθεση για την Ίτο, η οποία αγωνιζόταν υπέρ των γυναικών της εποχής καθ’ όλη την ταραχώδη ζωή της. Μια ομάδα εθελοντών πέρσι ξεκίνησε ένα έργο με εκπαιδευτικό σκοπό και ένα φεστιβάλ για να γιορτάσει τη ζωή της πραγματοποιήθηκε στις 15-16 Σεπτεμβρίου.
Η Ιτο γεννήθηκε στο Ιμαζούκου της Φουκουόκα, που τώρα ανήκει στη Συνοικία Νίσι και σπούδασε στο Τόκιο. Παντρεύτηκε έναν άνδρα που είχε επιλέξει η οικογένειά της από την γενέτειρά της, αλλά τον εγκατέλειψε μετά από μια εβδομάδα για να ζήσει με τον Τζουν Τσούτζι, τον πρώην δάσκαλο της από στο Τόκιο.
Όταν παντρεύτηκε τον Τσούτζι, η Ιτο άρχισε να γράφει στο λογοτεχνικό μηνιαίο περιοδικό “Bluestocking,” που ιδρύθηκε από την πρωτοπόρο φεμινίστρια Ράιτσο Χιρατσούκα, στο οποίο υποστήριζε τα δικαιώματα των γυναικών μέσα από τα έργα της. Συχνά έγραφε αυτοβιογραφικά κείμενα και κοινωνικές κριτικές, βασιζόμενη στις προσωπικές της εμπειρίες από την ‘ελεύθερη αγάπη’ που επιθυμούσε.
Διορίστηκε το 1915 ως η δεύτερη αρχισυντάκτρια του “Bluestocking” σε ηλικία 20 ετών και αργότερα συνεργάστηκε με τον αναρχικό ηγέτη Σακαέ Οσούγκι. Αφού ερωτεύτηκε τον Οσούγκι, στην ηλικία των 21 ετών, εγκατέλειψε τον Τσούτζι και τα δύο τους παιδιά για να είναι μαζί του.
Ο Οσούγκι, που ήταν ήδη παντρεμένος, ερωτικά σχετιζόταν ταυτόχρονα και με την Ίτσικο Καμιτσίκα, μια άλλη φεμινίστρια, προκαλώντας δημόσια κατακραυγή για τις σχέσεις του με τις τρεις γυναίκες. Η Καμιτσίκα, σε μια έκρηξη ζήλιας αφού έμαθε ότι η Ίτο και ο Οσούγκι είχαν περάσει μια νύχτα μαζί, μαχαίρωσε τον Οσούγκι στο λαιμό αρκετές φορές.
Η σύζυγος του Οσούγκι τον εγκατέλειψε μετά το περιστατικό, αλλά η Ίτο και ο Οσούγκι παρέμειναν δεμένοι και έκαναν πέντε παιδιά, ζώντας μαζί μέχρι τον θάνατό τους, παρά το γεγονός ότι δεν παντρεύτηκαν ποτέ νομικά.
Το ζευγάρι στοχοποιήθηκε από το κράτος για τις ανορθόδοξες απόψεις και συμπεριφορά τους και τις προσπάθειές τους να υπονομεύσουν το υπάρχον πολιτικό σύστημα. Η Ίτο έγραφε άρθρα στο περιοδικό Rodo Undo (Κίνημα Εργαζομένων), ένα περιοδικό που είχε μαζί με τον Οσούγκι και συμμετείχε σε κοινωνικούς αγώνες υπέρ των γυναικών.
Στις 16 Σεπτεμβρίου 1923, μέσα στο χάος που προκάλεσε ο στρατιωτικός νόμος μετά τον μεγάλο σεισμό του Κάντο, η Ιτο, ο Οσούγκι και ο 6χρονος ανηψιός του Μουνεκάζου, που γεννήθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες, δολοφονήθηκαν από μια ομάδα στρατιωτικής αστυνομίας γνωστή ως Κεμπεϊτάι, υπό την ηγεσία του λοχαγού Μασαχίκο Αμακάσου. Η Ίτο ήταν 28 ετών όταν δολοφονήθηκε και είχε φέρει επτά παιδιά στον κόσμο.
Ένα στρατιωτικό δικαστήριο αποφάνθηκε ότι η Κεμπεϊτάι δεν είχε εντολή για τις δολοφονίες και ότι ο Αμακάσου και άλλοι είχαν παραβιάσει τον νόμο και είχαν πνίξει τους τρεις πριν πετάξουν τα πτώματα τους σε ένα εγκαταλελειμμένο πηγάδι. Μελανιές στα σώματά τους, ιδιαίτερα στην Ίτο και τον Οσούγκι, έδειχναν ότι είχαν υποστεί σκληρή κακοποίηση πριν τους σκοτώσουν.
Αμέσως μετά τον σεισμό του Κάντο, υπήρχαν φήμες ότι σοσιαλιστές, Κορεάτες και άλλοι διαπράττουν πράξεις ανυπακοής. Οι σφαγές από τον στρατό, την αστυνομία και παρακρατικούς που εκμεταλλεύτηκαν το χάος, ήταν μαζικές.
Μετά την κοινωνική κατακραυγή, ο Αμακάσου παραπέμφθηκε σε στρατοδικείο και καταδικάστηκε σε 10 χρόνια φυλάκισης, αλλά απελευθερώθηκε το 1926. Στη συνέχεια, ταξίδεψε στη βορειοανατολική Κίνα και υποτίθεται ότι συμμετείχε στην ίδρυση της Μαντζουρία υπό τον Ιμπεριαλιστικό Ιαπωνικό Στρατό. Αυτοκτόνησε μετά την παράδοση της Ιαπωνίας στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η Γιούκο Καμίγια, ντοκιμαντερίστρια στη Δημοτική Βιβλιοθήκη της Φουκουόκα, είπε για την Ίτο:
“Η εικόνα της ως ερωτικά ανεξέλεγκτη είναι ισχυρή και οι άνθρωποι διχάστηκαν στο πώς την αντιλαμβάνονταν μετά τον θάνατό της”.
Πρόσφατα, ωστόσο, πολλά βιβλία, όπως το βιογραφικό μυθιστόρημα “Kaze yo Arashi yo” που έγραψε η Γιούκα Μουραγιάμα, έχουν δημοσιευτεί, προσελκύοντας την συμπάθεια και το ενδιαφέρον του κόσμου για τις ιδέες της Ίτο για το φεμινισμό. Ένα δράμα του κρατικού τηλεοπτικού σταθμού NHK βασισμένο στο μυθιστόρημα της Μουραγιάμα προβλήθηκε το 2022.
Με αφορμή τον εορτασμό της εκατοστής επετείου από τον θάνατό της, η Φουκουόκα διοργανώνει μια ειδική έκθεση, με τίτλο “Καζέγιο Νόε Ίτο: Από την οπτική των Γραπτών και των Έργων της”, μέχρι τις 15 Οκτωβρίου. “Ελπίζουμε ότι οι άνθρωποι θα ενδιαφερθούν για την κληρονομιά της Νόε και το περιβάλλον στο οποίο γεννήθηκε και μεγάλωσε,” δήλωσε η Καμίγια.
Για να εξαπλώσουν τις ιδέες της Ίτο για την στήριξη των γυναικών στη σύγχρονη Ιαπωνία, 12 εθελοντές άνδρες και γυναίκες, ηλικίας από 20 έως 90 ετών στην Φουκουόκα, ξεκίνησαν ένα project όπου μία φορά το μήνα, διοργανώνουν έναν σύλλογο βιβλίου επικεντρώνοντας στην συλλογή έργων της Ίτο.
Στον τελευταίο δείκτη ισότητας των φύλων του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, η Ιαπωνία βρίσκεται στην 125η θέση ανάμεσα σε 146 χώρες.
Μέλος του έργου, Νομπουγιούκι Ιτο, 69 ετών, κάτοικος της Ιτόσιμα του Νομού Φουκουόκα, σημείωσε ότι:
“Το αδιέξοδο που η Νόε αντιμετώπισε, όπως η έλλειψη προόδου στις συζητήσεις για ξεχωριστά επώνυμα για παντρεμένα ζευγάρια στην Ιαπωνία, παραμένει μέχρι σήμερα. Είδε τα προσωπικά προβλήματα ως κοινωνικά προβλήματα και προσπάθησε να αλλάξει την κοινωνία λέγοντας ότι ‘κάτι δεν πάει καλά’, κάτι που μπορεί να εφαρμοστεί στη σημερινή κοινωνία, η οποία αντιμετωπίζει επίσης τις ίδιες δυσκολίες”.
Μετάφραση από: TheMainichi
Διαβάστε ακόμη: