NewsEdit Τα microaggesions (μικροδιακρίσεις) είναι είδος διακρίσεων που μπορεί να περιλαμβάνουν λεκτικές, εξωλεκτικές, ή συμπεριφορικές προσβολές (κ.α.) και συμβαίνουν συνήθως σε καθημερινές, σύντομες αναφορές ή συνδιαλλαγές. Μπορεί να μην είναι εμπρόθετες και τα ίδια τα άτομα που τις εκφράζουν να μην το συνειδητοποιούν και να πιστεύουν ότι η συμπεριφορά τους δεν είναι επιβλαβής ή ότι δε γίνεται αντιληπτή.
Έλενα Όλγα Χρηστίδη
Με αυτή την έννοια συχνά η έκφραση μιας μικροδιάκρισης έχει διαφορετικά ποιοτικά χαρακτηριστικά από μια ευθεία ομοφοβική επίθεση, άμεση ειρωνεία ή εμπρόθετη προσβολή.
Στα πρόσφατα παραδείγματα των δημοσιογράφων του ΣΚΆΙ, ο μεν Χιώτης έκανε ένα καραμπινάτο ομοφοβικό σχόλιο πλήρως συνειδητά, ο δε Αυτιάς μια ομοφοβική μικροδιάκριση, την οποία μπορεί να τη συνειδητοποίησε κάνοντάς τη ή και όχι.
Είπε συγκεκριμένα: «Φαντάζεστε τι έχει να γίνει στη Θήβα, όταν εκείνος παρουσιαστεί; Στη Θήβα δε υπάρχει και γυμναστήριο για τους νεοσύλλεκτους, όπου πολύ σωστά το έχουνε κάνει, όπου εκεί να δούμε..τι μέλλει γενέσθαι.»
Δεν είπε λοιπόν τυπικά κάτι ευθέως ομοφοβικό. Πολλές διακρίσεις όμως δεν είναι ευθείες, δεν είναι υβριστικές, δεν είναι καν συνειδητές.
Αυτό που είπε ο Αυτιάς συνδέεται άμεσα με την κουλτούρα σεξουαλικοποίησης των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων (ειδικά των γκέι ανδρών) και με μια κοινοτική κουλτούρα cruising ή/και ομαδικού σεξ (εξ ου τα εύστοχα αστεία που ακολούθησαν για φαντασιώσεις και προτιμήσεις στο γκέι πορνό με χαρακτηριστικά group, military κλπ κλπ).
Οι μικροδιακρίσεις παρ’ όλα αυτά δεν είναι αθώες ως προς την υποτίμηση και την επιθετικότητα που καλλιεργούν και για αυτό έχουν και αυτές συνέπειες στο άτομο ή την ομάδα-στόχο -που καταλαβαίνει ότι υποτιμάται χωρίς πάντα να μπορεί να το εξηγήσει ή να το υπερασπιστεί, κάτι που κάνει ακόμα πιο δύσκολη τη διαχείριση της μικροδιάκρισης.
Ήταν ευκαιρία η ξεκάθαρη αυτή μικροδιάκριση του Αυτιά να φέρει στην επιφάνεια τέτοια σινιάλα και να ενισχυθεί το επιχείρημα πως όταν μια μειονότητα παραπονιέται για διάκριση (μικρή ή μεγάλη) πρέπει κανείς, αντί να υπεραμύνεται της καλής του διαγωγής, να αναγνωρίζει ότι ίσως έπεσε θύμα των αυτόματων αντανακλαστικών του ή απλά ότι δεν μπορούσε να καταλάβει γιατί ένα φαινομενικά αθώο σχόλιο μπορεί και να είναι τελικά επιθετικό και να παράγει υποτίμηση.
Σημαίνουν όλα αυτά ότι ο Αυτιάς έπρεπε να απολυθεί;
Για μένα ξεκάθαρα όχι.
Το αντίθετο, η χωρίς καμία πλαισίωση διατύπωση τέτοιων αιτημάτων μόνο κακό κάνει. Ειδικά όταν προέρχονται από έναν πρόεδρο κόμματος προς έναν εργαζόμενο δημοσιογράφο (όσο αντιπαθής κι αν μας είναι ο τελευταίος). Θα έπρεπε όμως η συζήτηση να μην είχε επικεντρωθεί εκεί αλλά στο γιατί ήταν τελικά προβληματικό αυτό που είπε ο Αυτιάς. Αλλιώς απλά ενισχύονται τέτοια αντανακλαστικά και καταλήγουμε να ακούμε επί πέντε λεπτά ένα πάνελ του ΣΚΑΪ δήθεν να αναρωτιέται πώς στο καλό σκέφτηκε κανείς ότι αυτό το σχόλιο δεν ήταν ευγενές ή ουδέτερο.
Είναι ευκαιρία να συνεισφέρουμε λίγο καλύτερα στον δημόσιο διάλογο για σοβαρά θέματα που δεν είναι καθόλου μα καθόλου προσωπική υπόθεση ενός.
*(Στα αγγλικά microaggressions, πρόταση μετάφρασης ως μικροεπιθέσεις από τον Λύο Καλοβυρνά)
(Ανάρτηση στο Facebook)
H Έλενα Όλγα Χρηστίδη είναι ψυχολόγος, ψυχοθεραπεύτρια και εκπαιδεύτρια ενηλίκων. Σπούδασε Ψυχολογία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές της σπουδές στην Διεθνή Ιατρική και την Διαχείριση Κρίσεων Υγείας στην Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ. Είναι υποψήφια διδάκτορας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, στο Τμήμα Εκπαίδευσης Αγωγής Προσχολικής Ηλικίας (ΤΕΑΠΗ). Έχει εκπαιδευτεί στην Γνωσιακή-Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία (ΔΔΕΨΥ), στην θεωρία της ψυχανάλυσης (ΕΠΕΚΕΙΝΑ), στην Κλινική Ψυχοπαθολογία (Αιγινήτειο Νοσοκομείο-ΕΠΙΨΥ) και στις βασικές αρχές διεργασίας ομάδας (Process Work Hub – Process Oriented Psychology)..