NewsEdit Για ιστορική συμφωνία των θεσμικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αφορά στην ελευθερία των ΜΜΕ και την προστασία των δημοσιογράφων και των πηγών τους στα κράτη- μέλη κάνει λόγο η ΠΟΕΣΥ χαιρετίζοντας την «Πράξη για την ελευθερία των Ευρωπαϊκών ΜΜΕ» της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Πρόκειται για ιστορική στιγμή για την ελευθερία των ΜΜΕ, την ανεξαρτησία, τον πλουραλισμό, τη διαφάνεια και την δημοκρατία στην Ευρώπη, αναφέρει η ΠΟΕΣΥ, καθώς έτσι «εξασφαλίζεται η προστασία των δημοσιογραφικών πηγών και παρέχεται άνευ προηγουμένου εξασφάλιση για την αποτροπή παρακολούθησης των δημοσιογράφων, με εξαίρεση τη διενέργεια ερευνών από τις εθνικές αρχές των κρατών στη βάση προκαθορισμένης λίστας εγκλημάτων (τρομοκρατία, δολοφονίες κ.λπ.), μόνο έπειτα από έγκριση των αρμόδιων αρχών».
Η «Πράξη για την ελευθερία των ευρωπαϊκών ΜΜΕ» είναι αποτέλεσμα πολύμηνων διαπραγματεύσεων Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Ευρωπαϊκής Επιτροπής- έπειτα από εισήγηση της Κομισιόν το Σεπτέμβριο του 2022- και διαμορφώνει πλέγμα προστασίας των δημοσιογραφικών πηγών και περιλαμβάνει δικλείδες ασφαλείας που αποτρέπουν την παρακολούθηση δημοσιογράφων από κατασκοπευτικά λογισμικά.
Πάντως οι εξαιρέσεις που αφορούν στη διενέργεια ερευνών από τις Αρχές των κρατών – μελών, στη βάση προκαθορισμένης λίστας για σοβαρά εγκλήματα, όπως τρομοκρατία και δολοφονίες, θα απαιτούν προηγούμενη έγκριση από δικαστή ή ανεξάρτητη αρχή. Οι δημοσιογράφοι που θα τεθούν υπό παρακολούθηση θα ενημερωθούν μετά την ολοκλήρωση των ερευνών, έχοντας έτσι το δικαίωμα να αμφισβητήσουν την ανάγκη παρακολούθησής τους στο δικαστήριο.
Παράλληλα η «Πράξη» διασφαλίζει ότι τα ΜΜΕ –δημόσια και ιδιωτικά– μπορούν να λειτουργήσουν πιο εύκολα εντός των συνόρων της εσωτερικής αγοράς της Ε.Ε., «χωρίς αδικαιολόγητη πίεση, λαμβάνοντας υπόψη τον ψηφιακό σχηματισμό του χώρου των ΜΜΕ».
Ως σημαντική, για την περίπτωση των παρακολουθήσεων, αξιολογείται από την ΠΟΕΣΥ η απόφαση να αφαιρεθεί ο όρος «εθνική ασφάλεια» και η αντικατάσταση του από άλλη -λεκτική- διατύπωση, η οποία τονίζει ότι ο νόμος σέβεται την εθνική ευθύνη των κρατών – μελών της ΕΕ, όπως άλλωστε προβλέπουν οι ευρωπαϊκές συνθήκες.
Ο νέος κανονισμός θα αρχίσει να εφαρμόζεται, στο μεγαλύτερο μέρος του, 15 μήνες μετά την έναρξη ισχύος του και τη δημοσίευσή του στην εφημερίδα της Ε.Ε. Αν και η «Πράξη» δεν περιλαμβάνει συγκεκριμένα πρόστιμα, εν δυνάμει θα μπορεί να επιφέρει μεγάλο κόστος σε κράτη – μέλη που δεν θα ευθυγραμμιστούν με το νέο θεσμικό πλαίσιο.