Εργασία: Οι 14 τάσεις που κρίνουν το μέλλον της και η απειλή των ρομπότ

Τις προκλήσεις, τις ευκαιρίες και τις τάσεις που αναδύονται στην αγορά εργασίας χαρτογραφεί η ManpowerGroup.

Ιχνηλατώντας τις δυναμικές αλλαγές στον κόσμο της απασχόλησης και του ανθρώπινου δυναμικού, ο όμιλος ManpowerGroup έδωσε το «παρών» στην ετήσια συνάντηση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός, σε μια προσπάθεια να κωδικοποιήσει την αντίληψη για τον κόσμο της απασχόλησης διεθνώς και τις νέες δεξιότητες που απαιτούνται.

Για την τρέχουσα χρονιά, η ManpowerGroup ξεχωρίζει τις 14 βασικές τάσεις που περιγράφουν την «Εποχή της Προσαρμοστικότητας» την οποία διανύουμε. Μεταξύ άλλων αναλύει τις δημογραφικές αλλαγές που επηρεάζουν το ανθρώπινο δυναμικό, αναδεικνύει τις κορυφαίες αγορές για εξειδικευμένα ταλέντα, τις επιπτώσεις της τεχνητής νοημοσύνης και «πράσινου» μετασχηματισμού, αλλά και την επιρροή της γενιάς Z.

Ειδικότερα, όπως επισημαίνει, οι τάσεις ενσωματώνονται σε τέσσερις βασικές κατηγορίες οι οποίες διαμορφώνουν το μέλλον της απασχόλησης επηρεάζοντας τους σημερινούς εργοδότες και εργαζομένους:

• Τη Μετατόπιση των δημογραφικών στοιχείων
• Την Τεχνολογική πρόοδο
• Τις Ανταγωνιστικές κινητήριες δυνάμεις
• Την Ατομική επιλογή.

ΤΑΣΗ 1: Γεφύρωση του χάσματος των γενεών μέσω στρατηγικής επανειδίκευσης (reskilling) και αναβάθμισης (upskilling) των δεξιοτήτων

• Δημογραφικές αλλαγές που επηρεάζουν το ανθρώπινο δυναμικό: Όπως σημειώνει η ManpowerGroup, οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης παρουσιάζουν αύξηση του πληθυσμού ηλικίας 65+, ενώ η περιοχή Ασίας-Ειρηνικού αναμένει ότι 1 στα 4 άτομα θα είναι άνω των 60 ετών έως το 2050.
• Αντιμετώπιση της μεταφοράς γνώσης: Τα στοχευμένα προγράμματα επανειδίκευσης και διασταυρούμενης κατάρτισης είναι ζωτικής σημασίας για τη «γεφύρωση» των κενών γνώσης μεταξύ των γενεών, βοηθώντας τις ανάγκες της Gen Z για ανανεωμένες δεξιότητες και στηρίζοντας τους ώριμους εργαζόμενους να διατηρήσουν την αξία τους.

ΤΑΣΗ 2: Γιατί το παρόν – και μελλοντικό – ανθρώπινο δυναμικό θα τροφοδοτείται από γυναίκες

• Γυναίκες που ηγούνται της ανάκαμψης μετά την πανδημία: Η συμμετοχή των γυναικών στο ανθρώπινο δυναμικό βρίσκεται σε επίπεδα-«ρεκόρ», ωστόσο κατέχουν λιγότερο από το ένα τρίτο των ηγετικών ρόλων και υπο-εκπροσωπούνται σε τομείς που σχετίζονται με την Τεχνολογία.
• Αυτονομία στις εργασιακές προτιμήσεις: Το 85% των γυναικών επιδιώκει ευελιξία στην επιλογή εργασιακών μοντέλων, υποστηρίζοντας την ισορροπία μεταξύ απομακρυσμένης εργασίας και εργασίας γραφείου.

ΤΑΣΗ 3: DEIB: Καταλύτης για την καινοτομία και τη δημιουργικότητα

• Η συμπερίληψη ενισχύει την καινοτομία: Οι εταιρείες που υπερασπίζονται την ενσωμάτωση στον εργασιακό χώρο παρουσιάζουν 39% υψηλότερη αποδοτικότητα έναντι των ανταγωνιστών τους, προσελκύοντας κορυφαία ταλέντα, βελτιώνοντας τη σημαντικότητα στην αγορά και ενισχύοντας τη διακράτηση ταλέντου.
• Αντίληψη έναντι πραγματικότητας: Υπάρχει σημαντικό χάσμα μεταξύ της αντίληψης των ηγετών (68%) και της συμφωνίας των εργαζομένων (36%) σχετικά με την ένταξη στον χώρο εργασίας.

ΤΑΣΗ 4: Αναξιοποίητη δεξαμενή ταλέντων: Οι μετανάστες ως κρίσιμος «αγωγός»

• Πληροφορίες για την Παγκόσμια Αγορά Ταλέντων: Οι κορυφαίες αγορές για εξειδικευμένα ταλέντα περιλαμβάνουν τις ΗΠΑ, την Αυστραλία, το Ισραήλ, τη Σιγκαπούρη και το Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ το 51% των Ευρωπαίων καταναλωτών προτιμούν εταιρείες που προσλαμβάνουν μετανάστες.
• Οφέλη πολυπολιτισμικών ομάδων: Η επιτυχής ενσωμάτωση διαφορετικών ομάδων προσφέρει άμεση ανακούφιση από ελλείψεις ταλέντων και μακροπρόθεσμα βιώσιμα πλεονεκτήματα.

ΤΑΣΗ 5: Τοποθετώντας τους ανθρώπους στην «καρδιά» του AI

• Αναμενόμενη απώλεια θέσεων εργασίας εξαιτίας της τεχνητής νοημοσύνης: Οι επιχειρήσεις αναμένουν 23% μείωση των θέσεων εργασίας εντός πέντε ετών, υπογραμμίζοντας μια σημαντική μετατόπιση των ρόλων λόγω της αυτοματοποίησης.
• Αισιοδοξία των εργαζομένων: Περίπου έξι στους δέκα Αμερικανούς πιστεύουν ότι η Al θα έχει σημαντικό αντίκτυπο στους εργαζόμενους γενικά, αλλά μόλις το 28% θεωρούν ότι θα έχει σημαντική επίδραση σε αυτούς προσωπικά.

ΤΑΣΗ 6: Η τεχνητή νοημοσύνη θα δημιουργήσει περισσότερες θέσεις εργασίας από όσες εξαλείφει

• Επιτακτική ανάγκη επανεκπαίδευσης: Τα στελέχη εκτιμούν ότι το 40% των εργαζομένων χρειάζονται επανεκπαίδευση σε βάθος τριετίας προκειμένου να προσαρμοστούν στην τεχνητή νοημοσύνη και τον αυτοματισμό, τονίζοντας την ανάγκη για συνεχή μάθηση.
• Προβλεπόμενος θετικός αντίκτυπος: Οι εργοδότες πιστεύουν ότι η τεχνητή νοημοσύνη και η εικονική πραγματικότητα θα επηρεάσουν θετικά τον αριθμό των εργαζομένων των οργανισμών τους, με το 58% να αναμένει ανάπτυξη τα επόμενα δύο χρόνια.

ΤΑΣΗ 7: Το παράδοξο της παραγωγικότητας: Πλοηγώντας το ανθρώπινο δυναμικό και την προηγμένη τεχνολογία

• Παράγοντες παραγωγικότητας: Οι εργοδότες  αναγνωρίζουν τη σημασία της επαγγελματικής ανάπτυξης, τους σαφείς στόχους, τη θετική εργασιακή κουλτούρα και την αποτελεσματική χρήση της τεχνολογίας έναντι της προσωπικής συνεργασίας, υποδεικνύοντας τις εξελισσόμενες προτεραιότητες στον χώρο εργασίας.
• Αντίληψη έναντι πραγματικότητας: Παρά τον ισχυρισμό των εργαζομένων ότι είναι παραγωγικοί (87%), μόνο το 12% των διευθυντικών στελεχών συμφωνεί, παρουσιάζοντας ένα χάσμα αντίληψης παραγωγικότητας.

ΤΑΣΗ 8: Πράσινη μετάβαση με γνώμονα τους ανθρώπους

• Ο αντίκτυπος του «πράσινου» μετασχηματισμού: Ο παγκόσμιος «πράσινος» μετασχηματισμός θα είναι ο κύριος δημιουργός θέσεων εργασίας τα επόμενα πέντε χρόνια, απαιτώντας ειδικευμένους εργαζόμενους για στρατηγικές καθαρού μηδενικού ισοζυγίου άνθρακα.
• Αλλαγή των προτιμήσεων των καταναλωτών: Σχεδόν οι μισοί καταναλωτές παγκοσμίως πληρώνουν περισσότερο για βιώσιμα προϊόντα, με τη Gen Z να πρωτοστατεί σε αυτήν την τάση, δείχνοντας μια ισχυρή προτίμηση για τη βιωσιμότητα έναντι της αφοσίωσης στο brand.

ΤΑΣΗ 9:  Αρμοδιότητες των Managers: Έλεγχος του συνεχούς μετασχηματισμού

• Οι επιδράσεις των κοινωνικών διαιρέσεων στην απασχόληση: Σχεδόν τα δύο τρίτα των εργαζομένων αντιλαμβάνονται την έλλειψη ευγένειας και αμοιβαίου σεβασμού,  προκαλώντας κοινωνική διαίρεση, ενώ αναγνωρίζουν τις δυνατότητες του «πράσινου» μετασχηματισμού για τη δημιουργία έως και 30 εκατομμυρίων νέων θέσεων εργασίας.
• Ο ρόλος των διευθυντών στην αναβάθμιση των δεξιοτήτων: Οι διευθυντές είναι ζωτικής σημασίας για την προώθηση πρωτοβουλιών συνεχούς αναβάθμισης δεξιοτήτων, απαραίτητες για την προσαρμογή του ανθρώπινου δυναμικού στο μέλλον της εργασίας.

ΤΑΣΗ 10: Onshore vs. Nearshore vs. Offshore

• Τρωτά σημεία της εφοδιαστικής αλυσίδας: Οι διαταραχές κατά τη διάρκεια της πανδημίας ανέδειξαν τα τρωτά σημεία, ωθώντας τους ηγέτες να επανεξετάσουν την παγκοσμιοποίηση και να εδραιώσουν τις αλυσίδες εφοδιασμού.
• Αναμόρφωση των δραστηριοτήτων της Βιομηχανίας / Παραγωγής: Οι παραγωγοί και κατασκευαστές μεταφέρουν τις δραστηριότητές τους από την Κίνα σε άλλες χώρες της Ασίας-Ειρηνικού με στόχο την αύξηση της ανθεκτικότητάς τους.

ΤΑΣΗ 11: Επίτευξη της σωστής ισορροπίας στους μισθούς

• Προσοχή στην αγορά εργασίας: Η οικονομική αβεβαιότητα εμποδίζει το 23% των εργαζομένων να βρουν τις επιθυμητές θέσεις εργασίας, δίνοντας έμφαση στην πρόκληση της εξισορρόπησης ελκυστικών μισθών και βιώσιμης ανάπτυξης.
• Σημασία της δίκαιης αμοιβής: Η δίκαιη αμοιβή παραμένει ο κορυφαίος παράγοντας παραγωγικότητας, αντανακλώντας τη σημασία της στην ικανοποίηση και τη διατήρηση των εργαζομένων.

ΤΑΣΗ 12: Η «Οικονομία του Εγώ»

• Αλλαγή στις προτιμήσεις εργασίας: Οι εργαζόμενοι αναζητούν ευελιξία και αυτονομία, επιθυμώντας τετραήμερη εβδομάδα εργασίας, ευέλικτα ωράρια και επιλογές απομακρυσμένης εργασίας.
• Εξέταση της ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής: Σχεδόν 1 στους 5 εργαζομένους θα εξέταζε το ενδεχόμενο μείωσης της αμοιβής σε αντάλλαγμα της βελτίωσης της ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, υποδεικνύοντας την αξία που αποδίδεται στον προσωπικό χρόνο.

ΤΑΣΗ 13: Η Gen Z διαμορφώνει το μέλλον της εργασιακής κουλτούρας

• Επιρροή της γενιάς Z: Η επιρροή των νεότερων εργαζομένων διαμορφώνει τις τάσεις στον χώρο εργασίας, δίνοντας έμφαση στα όρια εργασίας-προσωπικής ζωής, στην υιοθέτηση τεχνολογίας, στη δίκαιη αμοιβή και στη συμμετοχή των εργοδοτών σε κοινωνικά ζητήματα.
• Ο αντίκτυπος της πανδημίας στις προσδοκίες εργασίας: Το 81% των εργαζομένων αισθάνονται ότι η πανδημία επηρέασε τις εργασιακές προτιμήσεις τους, υπογραμμίζοντας τον διαρκή αντίκτυπό της στις επιλογές στον χώρο εργασίας.

ΤΑΣΗ 14: Εξατομίκευση: Διαμόρφωση της εμπειρίας των εργαζομένων γύρω από τις ατομικές ανάγκες

• Ζήτηση για εξατομικευμένες εμπειρίες: Οι εργαζόμενοι αναμένουν εξατομικευμένη εξέλιξη σταδιοδρομίας και προσαρμοσμένα προγράμματα μάθησης, αναγνωρίζοντας μια σημαντική οικονομική ώθηση από εξατομικευμένες πρωτοβουλίες μάθησης.
• Προσαρμογή με τεχνητή νοημοσύνη: Τα προηγμένα αναλυτικά στοιχεία και η τεχνητή νοημοσύνη επιτρέπουν εξατομικευμένες εμπειρίες εργαζομένων, προσφέροντας προσαρμοσμένες σταδιοδρομίες και ανάπτυξη δεξιοτήτων, ευθυγραμμισμένες με τις ατομικές τους δυνάμεις.

«Σε μια εποχή ραγδαίων αλλαγών, η κατανόηση των τάσεων που διαμορφώνουν το μέλλον της απασχόλησης είναι ζωτικής σημασίας» ανέφερε, ο κ. Χαράλαμπος Καζαντζίδης, διευθύνων σύμβουλος της ManpowerGroup Ελλάδας, σχολιάζοντας τις νέες τάσεις της «Εποχής της Προσαρμοστικότητας». Όπως σημείωσε, «ένα κεντρικό συμπέρασμα είναι ότι από τη γήρανση του πληθυσμού και την ανάληψη πρωταγωνιστικού ρόλου για τη GEN Z έως την άνοδο της τεχνητής νοημοσύνης και την ανάδυση νέων αναγκών για δεξιότητες, οι Οργανισμοί οφείλουν να προσαρμοστούν για να προσελκύσουν, να διακρατήσουν και να αξιοποιήσουν στο έπακρο το ταλέντο».