Γράφει ο Κωνσταντίνος Βέργος*
Ενδεχόμενη νίκη του Εργατικού κόμματος στη Μεγάλη Βρετανία φέρνει τέλος σε μακρόχρονη διακυβέρνηση του Συντηρητικού κόμματος. Πολλοί πιστεύουν ότι αυτή η πολιτική αλλαγή σημαίνει πολλά περισσότερα από απλή αλλαγή φρουράς, κάτι παραπάνω από αλλαγή προσώπων. Πιστεύουν ότι σηματοδοτεί αλλαγή πολιτικής.
Ομως, υπάρχουν δύο πλευρές σε αυτή την άποψη. Η μία πλευρά είναι τα κόμματα αυτά έχουν κάποια κοινά σημεία. Πράγματι, και τα δυο αυτά κόμματα στην παρούσα μορφή, με την ηγεσία του Στάρμερ στο Εργατικό κόμμα και του Σουνάκ στο Συντηρητικό, έχουν μικρές διαφοροποιήσεις σε θέματα εξωτερικής πολιτικής.
Τόσο οι στενοί συνεργάτες του Σουνάκ όσο και του Στάρμερ, είναι βαθιά διαπλεκόμενοι στα συμφέροντα του στρατιωτικοβιομηχανικού συμπλέγματος που ελέγχει τη Βρετανία και τα ΜΜΕ της. Στα πλαίσια αυτά και οι δύο υποστηρίζουν τόσο την απάνθρωπη στάση του Ισραήλ έναντι αμάχων στην Παλαιστίνη, όσο και Ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις στη Μέση Ανατολή, αλλά και την τυχοδιωκτική και επικίνδυνη πολιτική σε θέματα Ρωσίας και Κίνας, που ανοίγουν πόρτες σε μεγάλα δεινά.
Η εξωτερικά πολιτική είναι σχεδόν ταυτόσημη, με τις αλλαγές να είναι περισσότερο στους τόνους, παρά στην ουσία. Παράλληλα, οι διαφορές του σε θέματα όπως Κλιματική αλλαγή, διεμφυλικές σχέσεις και επιδόματα παιδιών, δεν είναι δραματική. Με μια λέξη, και τα δυο αυτά κόμματα εντάσσονται στους θιασώτες της λεγόμενης Νέας Τάξης πραγμάτων (ΝΤΠ).
Αυτό όμως δε σημαίνει ότι δεν υπάρχει η άλλη πλευρά. Τα δύο αυτά κόμματα διαφέρουν σημαντικά στον τρόπο με τον οποίο βλέπουν τα επιδόματα προς οικονομικά αδύναμους, το σύστημα υγείας, στον τρόπο που αντιμετωπίζουν τη μείωση των εισοδημάτων λόγω πληθωρισμού, τη σχέση με την ΕΕ, αλλά και θέματα ασύλου και φορολογική πολιτική και τη διαχείριση των ανισοτήτων πλούτου.
Για παράδειγμα, το σχέδιο των Συντηρητικών για μηδενισμό των υποχρεώσεων των εργαζομένων προς τα ασφαλιστικά ταμεία οδηγεί στην κατάρρευση των ταμείων αυτών και σε συντάξεις που θα είναι οι μισές από τις ήδη περιορισμένες συντάξεις. Από την άλλη, το σχέδιο του Εργατικού κόμματος για κρατική εταιρεία ενέργειας δείχνει ρεαλιστικό, αν και το πρόγραμμα για περισσότερες επενδύσεις σε πράσινες τεχνολογίες οδηγεί σε αυξημένα κόστη χωρίς άμεσο αναπτυξιακό αντίκρισμα. Η μακρά περίοδος μετά τη Μάργκαρετ Θάτσερ οδήγησε σε μειωμένα εργατικά δικαιώματα, που το Εργατικό κόμμα σχεδιάζει να αποκαταστήσει σε κάποιο βαθμό, μια εξέλιξη που φέρνει την Αγγλία πιο κοντά σε αντίστοιχη νομοθεσία σε άλλες ανεπτυγμένες χώρες. Το Εργατικό κόμμα επίσης θα έχει μια πολιτική πιο στενής συνεργασίας με ΕΕ, όμως το ενδεχόμενο να επαναφέρει τη Βρετανία στην ΕΕ με νέο δημοψήφισμα έχει εγκαταλειφθεί ως μη ρεαλιστικό.
Σε θέματα φορολογικής πολιτικής, το Συντηρητικό κόμμα δεσμεύτηκε να δημιουργήσει τη μόνιμη αύξηση του αφορολόγητου με βάση το μεγαλύτερο ποσοστό από 2,5%, αύξηση μέσων μισθών και πληθωρισμού, κάτι που αποτελεί θετική εξέλιξη. Στην Ελλάδα για να δούμε τη σύγκριση, οι φορολογικές κλίμακες δεν προσαρμόστηκαν ανοδικά αλλά έχουν παγώσει τα τελευταία 15 χρόνια με αποτέλεσμα την τρομακτική αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης του πολίτη, καθώς οι φόροι αυξάνονται πολύ παραπάνω από το εισόδημα.
Από την άλλη η εξαγγελία του Συντηρητικού πρωθυπουργού να καθιερώσει υποχρεωτική 12μηνη θητεία, σε μια χώρα όπως τη Βρετανία που ιστορικά εμπλέκεται σε ιμπεριαλιστικούς πολέμους και πολεμικές επεμβάσεις, αντιμετωπίζεται από πολλούς με σκεπτικισμό.
Το Εργατικό κόμμα αναμένεται να βοηθήσει λίγο παραπάνω το Εθνικό σύστημα υγείας, που έχει μείνει πίσω σε χρηματοδότηση τα τελευταία έτη με αποτέλεσμα δυσλειτουργίες, ενώ επίσης ενδεχόμενα να οδηγήσει σε κάποιες κρατικοποιήσεις τα τρένα και την ενέργεια, κλάδοι που μετά την ιδιωτικοποίηση του παρελθόντος δεν τα πήγαν πάρα πολύ καλά είτε βάζοντας υψηλότερα τιμολόγια, είτε ρίχνοντας την ποιότητα υπηρεσιών, είτε και τα δυο.
Εκείνο φυσικά που πρέπει να τονιστεί είναι ότι και τα δυο αυτά κόμματα, τόσο το Εργατικό όσο και το Συντηρητικό, υφίστανται πιέσεις και έχουν απώλειες, το Εργατικό κόμμα προς τα αριστερά προς το λεγόμενο ‘Πράσινο κόμμα’, και το Συντηρητικό κόμμα προς την εναλλακτική δεξιά, το λεγόμενο κόμμα Reform UK που έχει την υποστήριξη του γνωστού πολιτικού Φάρατζ, όπου και περίπου το 1/5 του πληθυσμού σκέφτεται να τα ψηφίσει. Αυτά τα κόμματα, κατά πολλούς, καθορίζουν πολλές από τις πολιτικές που αργότερα το Εργατικό και Συντηρητικό κόμμα προσπαθούν να αντιγράψουν ώστε να διασφαλίσουν την πολιτική τους ισχύ. Όμως με τα ως τώρα δεδομένα, το Εργατικό κόμμα, λόγω του εκλογικού συστήματος των μονοεδρικών περιφερειών, φαίνεται να ευνοείται, με πολλούς να περιμένουν σαρωτική νίκη και πολιτική αλλαγή στις επερχόμενες εκλογές. Ενδεχόμενη νίκη των Εργατικών στην Αγγλία θεωρείται από πολλούς πρόκριμα για πολιτική αλλαγή προς τα ‘αριστερά’ και σε άλλα κράτη της Ευρώπης, καθώς η Βρετανία είναι ίσως η πιο προωθημένη και ανοικτή πολιτικά και οικονομικά χώρα της Ευρώπης και τα δεδομένα της, όπως και εκείνα των ΗΠΑ, παρακολουθούνται με πολύ προσοχή.
* Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Μεγάλη Βρετανία
by
NewsEdit
