Μέση Ανατολή: Τα πρόσωπα-“κλειδιά” και οι χώρες που εμπλέκονται στην κρίση

Το πιο πρόσφατο κεφάλαιο στην πολυετή ιστορία συγκρούσεων και πολέμων στη Μέση Ανατολή ξεκίνησε πριν σχεδόν ένα χρόνο με την εισβολή μαχητών της Χαμάς και την απαγωγή δεκάδων ομήρων πυροδοτώντας τη σφοδρή αντίδραση των Ισραηλινών που ισοπεδώνουν τη Λωρίδα της Γάζας για να φτάσουμε στη χθεσινή (1/10/2024) πυραυλική επίθεση του Ιράν στο Τελ Αβίβ.

Ας δούμε όμως ποιοι είναι οι βασικοί πρωταγωνιστές και ο ρόλος τους στην πρόσφατη ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή η οποία τείνει να πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις, ανά χώρα της ευρύτερης περιοχής:

Ισραήλ:

• Μπενιαμίν Νετανιάχου (Πρωθυπουργός): Επικεφαλής της ισραηλινής στρατηγικής στη σύγκρουση με τη Χαμάς και τη Χεζμπολάχ, επιδιώκοντας «ολοκληρωτική νίκη»​.
• Γιοάβ Γκάλαντ (Υπουργός Άμυνας): Συντονίζει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις του Ισραήλ, με έμφαση στις επιθέσεις σε στόχους στη Γάζα και στον Λίβανο​.
• Νταβίντ Μπαρνέα (Αρχηγός Μοσάντ): Υπεύθυνος για τις επιχειρήσεις της υπηρεσίας πληροφοριών, συμπεριλαμβανομένων επιθέσεων εναντίον ηγετών της Χεζμπολάχ και της Χαμάς.

Ιράν:

• Αλί Χαμενεΐ (Ανώτατος ηγέτης): Διαχειρίζεται τη γενική στρατηγική του Ιράν, υποστηρίζοντας σιιτικές οργανώσεις στη Μέση Ανατολή και προωθώντας την επιθετικότητα απέναντι στο Ισραήλ​
• Χοσεΐν Σαλαμί (Αρχηγός Σώματος Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης – IRGC): Έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στις στρατιωτικές επιχειρήσεις που συντονίζονται από το Ιράν και ενεργοποιεί τους συμμάχους του Ιράν στην περιοχή.
• Ο νέος Πρόεδρος του Ιράν, Μασούντ Πεζεσκιάν. Ένας μετριοπαθής μεταρρυθμιστής. Έχει δεσμευτεί για τη βελτίωση των σχέσεων με τη Δύση και την αναβίωση της πυρηνικής συμφωνίας του 2015, αν και παραμένει πιστός στη θεοκρατία υπό τον Ανώτατο Ηγέτη Αλί Χαμενεΐ

Λίβανος (Χεζμπολάχ):

• Νάιμ Κάσεμ (Αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας): Μετά το θάνατο του Χασάν Νασράλα, ηγείται της Χεζμπολάχ και συνεχίζει τις επιθέσεις εναντίον του Ισραήλ.
• Φουάντ Σουκρ (Πρώην Στρατιωτικός Διοικητής): Κεντρική προσωπικότητα στις στρατιωτικές επιχειρήσεις της Χεζμπολάχ, μέχρι τον θάνατό του το 2024.

Υεμένη (Χούτι):

• Αμπντούλ Μαλίκ αλ-Χούτι (Ηγέτης Χούτι): Υπεύθυνος για την οργάνωση επιθέσεων με drones και πυραύλους κατά του Ισραήλ, υποστηριζόμενος από το Ιράν.

Συρία:

• Μπασάρ αλ-Άσαντ (Πρόεδρος): Ενώ διατηρεί τη θέση του μέσω της υποστήριξης από το Ιράν και τη Ρωσία, επιτρέπει τη δράση φιλοϊρανικών πολιτοφυλακών που επιτίθενται στο Ισραήλ.

Κατάρ:

• Σεΐχης Ταμίμ μπιν Χαμάντ αλ Θανί (Εμίρης): Ο Εμίρης του Κατάρ ηγείται μιας χώρας που παίζει κρίσιμο ρόλο ως διαμεσολαβητής στην περιοχή, ιδιαίτερα στη σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς. Το Κατάρ διατηρεί σχέσεις με τη Χαμάς και έχει χρηματοδοτήσει έργα στη Γάζα, ενώ προσπαθεί να προωθήσει ειρηνικές λύσεις μέσω διπλωματικών διαύλων.
• Μοχάμεντ μπιν Αμπντουλραχμάν αλ Θανί (Πρωθυπουργός και Υπουργός Εξωτερικών): Κεντρική προσωπικότητα στη διαμόρφωση της εξωτερικής πολιτικής του Κατάρ, με έμφαση στη διαμεσολάβηση στις συγκρούσεις και στη διατήρηση σχέσεων με αντίπαλες πλευρές, όπως το Ιράν, τη Χαμάς και τις δυτικές χώρες​.

Ιορδανία:

• Βασιλιάς Αμπντάλα Β’: Ο ηγέτης της Ιορδανίας είναι μια από τις πιο σταθερές και σημαντικές φιλοδυτικές φωνές στην περιοχή. Ο Βασιλιάς Αμπντάλα έχει επανειλημμένα επισημάνει την ανάγκη για λύση δύο κρατών για το Παλαιστινιακό, και η Ιορδανία, ως γείτονας του Ισραήλ και της Παλαιστίνης, έχει στρατηγικό ρόλο στην ασφάλεια της περιοχής.
• Αϊμάν Σαφαντί (Υπουργός Εξωτερικών): Ο Σαφαντί έχει σημαντικό ρόλο στη διεθνή διπλωματία της Ιορδανίας, με έμφαση στην ειρηνευτική διαδικασία και τις σχέσεις με το Ισραήλ και την Παλαιστίνη​.

Τουρκία:

• Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν (Πρόεδρος): Ο Ερντογάν έχει υιοθετήσει μια επιθετική ρητορική κατά του Ισραήλ, ενώ υποστηρίζει τους Παλαιστίνιους και διατηρεί στενές σχέσεις με τη Χαμάς. Παράλληλα, η Τουρκία επιχειρεί να εδραιώσει τον ρόλο της ως κεντρικός παίκτης στην ισλαμική και παγκόσμια διπλωματία​.
• Χακάν Φιντάν (Υπουργός Εξωτερικών): Μετά την προαγωγή του από την ηγεσία της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών της Τουρκίας (MIT), ο Φιντάν έχει αναλάβει να προωθήσει την εξωτερική πολιτική της Τουρκίας, ιδιαίτερα στο πλαίσιο της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή, διατηρώντας σχέσεις με το Ιράν, τη Ρωσία και άλλες περιφερειακές δυνάμεις