Του Γιάννη Συμεωνίδη
Οι Έλληνες είμαστε, δυστυχώς, εξοικειωμένοι με διαφόρων ειδών καρτέλ. Το www.anatropinews.gr, ωστόσο, σήμερα αποκαλύπτει ότι «ζουν ανάμεσά μας» ακόμα και στις εταιρείες χρηματαποστολών, όπως τουλάχιστον προκύπτει από το πρόστιμο εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ που επέβαλε –με καθυστέρηση, πάντως, έντεκα χρόνων– η Επιτροπή Ανταγωνισμού (ΕΑ) σε εταιρεία του κλάδου, η οποία έστηνε την αγορά σε διαγωνισμούς τραπεζών.
Με την απόφασή της 609/2015, η οποία δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 4490 της 30ής Δεκεμβρίου 2016, επέβαλε πρόστιμο 355.577,82 ευρώ στην G4S CASH SOLUTIONS SA. Η εταιρεία χρηματαποστολών προέβαινε σε συναντήσεις στελεχών της με στελέχη άλλης ομοειδούς εταιρείας και συζητούσαν αλληλοϋποστήριξη σε διαγωνισμούς χρηματαποστολών τραπεζών, προκαθορίζοντας τις τιμές της αγοράς. Με τον τρόπο αυτό και ακολουθώντας εναρμονισμένη πρακτική μοίραζαν την «πίτα» της αγοράς και περιόριζαν τον ανταγωνισμό.
Οι επιστολές-καταδίκες
Ειδικότερα, η Επιτροπή Ανταγωνισμού διαπίστωσε παραβίαση του άρθρου 1 του Ν. 703/1977, όπως ίσχυε, από την εταιρεία ΓΟΥΑΚΕΝΧΑΤ ΣΕΚΙΟΥΡΙΤΥ ΤΡΑΝΣΠΟΡΤ (ή WACKENHUT, μετονομασθείσα σε G4S ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΞΙΩΝ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ) λόγω της συμμετοχής της σε συμφωνία/εναρμονισμένη πρακτική με την εταιρεία MKB Υπηρεσίες Ασφαλείας Ιδιωτική Επιχείρηση Παροχής Υπηρεσιών Ασφαλείας ΑΕ (πρώην GROUP 4 – SECURITAS) με αντικείμενο την κατανομή των αγορών και κατ’ επέκταση τον περιορισμό του ανταγωνισμού στον κλάδο της παροχής ιδιωτικών υπηρεσιών ασφάλειας, ιδίως δε στην επιμέρους αγορά των χρηματαποστολών.
Η Επιτροπή εξέτασε, ανάμεσα σε άλλα στοιχεία, δύο επιστολές που είχαν ανταλλάξει οι εταιρείες χρηματαποστολών. Η πρώτη είναι γραμμένη στην αγγλική γλώσσα και εστάλη με φαξ με τον χαρακτηρισμό «επείγον» στις 5/3/1998 (και) από τον πρόεδρο της ΓΟΥΑΚΕΝΧΑΤ στον διευθύνοντα σύμβουλο της GROUP 4 και αναφέρεται, μεταξύ άλλων, σε υπάρχουσα συμφωνία για παροχή «κάλυψης» της μίας εταιρείας προς την άλλη σε παρελθόντες ή παρόντες διαγωνισμούς πελατών, την οποία συμφωνία καλούνταν να τηρήσουν τα δύο μέρη σε επικείμενο διαγωνισμό της Εμπορικής Τράπεζας. Συγκεκριμένα, στην επιστολή αναφέρονται τα εξής:
«Αγαπητέ (…)
»Προσπάθησα εχθές δυο φορές να επικοινωνήσω μαζί σας στο κινητό σας τηλέφωνο και παρά το γεγονός ότι ενημερώθηκα ότι θα απαντήσετε στην κλήση μου, οι προσπάθειές μου ήταν ανεπιτυχείς. Στη συνέχεια της συνάντησής μας στο γραφείο μου, παρουσία των στελεχών μου (…) και (…) και του δικού σας στελέχους (…) και της συμφωνίας την οποία εμείς είχαμε για το διαγωνισμό της ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ, τα στελέχη σας (…) και (…) επισκέφθηκαν τα κεντρικά μας γραφεία και είχαν την ευκαιρία να διαπιστώσουν την κάλυψη την οποία είχαμε δώσει στην G4 όσον αφορά διάφορους διαγωνισμούς και πιο ειδικά στην IONIKH, EUROBANK, CITIBANK, BNP, HOECHST κ.ά. Ως εκ τούτου, περιμένω να λάβουμε την ίδια μεταχείριση από εσάς για την ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ, όπως μου είχατε υποσχεθεί προσωπικά εσείς.
»Άλλες ερμηνείες ή τροποποιήσεις, οι οποίες διατυπώνονται από κάποιους εκ των ανθρώπων σας, μόνο θα βλάψουν τον επαγγελματισμό και την επαγγελματική ηθική και θα φέρουν όλο τον κλάδο πολλά χρόνια πίσω. Σας καλώ να μου επιβεβαιώσετε την προφορική μας συμφωνία και, πιστέψτε με, είναι ο μοναδικός τρόπος να βελτιωθεί η κατάσταση. Περιμένω την επιβεβαίωση σας πριν τις 12.00 σήμερα το μεσημέρι.
»Με τους καλύτερους χαιρετισμούς (…)».
Η δεύτερη επιστολή αποτελεί ουσιαστικά εσωτερικό σημείωμα εμπιστευτικού χαρακτήρα, το οποίο εστάλη στις 25/2/1998 από τον γενικό διευθυντή της GROUP 4 προς τον διευθύνοντα σύμβουλο της ίδιας εταιρείας. Σε αυτό γίνεται λόγος για συμφωνία με τη ΓΟΥΑΚΕΝΧΑΤ για την παροχή τιμών στήριξης προς την τελευταία στον διαγωνισμό της Εμπορικής Τράπεζας και αναλύει τους λόγους για τους οποίους η συμφωνία με τη ΓΟΥΑΚΕΝΧΑΤ, που αφορούσε σε κοινή πολιτική αναφορικά με τις αυξήσεις των τιμών σε πελάτες, καθώς και στο «μοίρασμα» των πελατών μεταξύ των εταιρειών, είναι επιζήμια για την GROUP 4 και για τα υποκαταστήματά της στην περιφέρεια.
Συγκεκριμένα, στην επιστολή αυτή αναφέρονται τα εξής:
«Dear Mr (…)
»Με μεγάλη μου έκπληξη και απορία πληροφορήθηκα σήμερα τα αποτελέσματα της συνάντησής σας με τη WACKENHUT αναφορικά με τις τιμές στήριξης που συμφωνήσατε να παρέχουμε προς τη WACKENHUT στον διαγωνισμό της 5/3/1998 στην Commercial Bank. Όσο υπάρχει ακόμα καιρός, σας παραθέτω λεπτομερώς όλα τα στοιχεία της μπίζνας μας, ούτως ώστε να αναθεωρήσετε αμέσως αυτή τη συμφωνία.
»1. Από τις αρχές Οκτωβρίου που καλέσατε το πρώτο meeting με τη WACKENHUT και τον ΕΡΜΗ με την υπόσχεση να ξανακουβεντιάσουμε σύντομα την πολιτική μας επί των αυξήσεων των τιμών 38, οι δυο αυτές εταιρείες προχώρησαν σε προσφορές σε υπάρχοντες πελάτες μας μειώνοντας τιμές ή και παρέχοντας αυξήσεις σε πελάτες της G4S μόνο κατά 2%-2,5%, παρά τα συμφωνηθέντα παλαιότερα για στήριξη τιμών από 7%-10%. Από τον Οκτώβριο μέχρι σήμερα δεν βρήκατε δυστυχώς ανοιχτές ημερομηνίες για ένα δεύτερο meeting και μια πιο υγιή συμφωνία αρχών, παρά μόνο χθες και με αποτελέσματα που μόνο την G4S αφήνουν ακάλυπτη.
»2. Το τραπεζικό CIT σήμερα για την G4S σε επίπεδο Αθηνών δεν ξεπερνάει το 30%-35% του συνολικού income. Από αυτό το income του Τραπεζικού CIT οι τράπεζες: IONIAN BANK, INTERBANK-EUROBANK, CREDIT BANK, ERGOBANK είναι ήδη μοιρασμένες στις εταιρείες με τις δυο πρώτες να έχουν ήδη δεχθεί αυξήσεις από 15%-20%, ενώ οι τιμές των άλλων δύο Τραπεζών που συνεργάζονται με όλες τις εταιρείες είναι πολύ καλύτερες του μέσου όρου. Αλλά και οι τιμές,όπως φαίνονται στον πίνακα που έχετε στα χέρια σας τουλάχιστον 6 ακόμα μικρών τραπεζών είναι πάρα πολύ ψηλές και πολύ ψηλότερες του μέσου όρου. Γεγονός που σημαίνει πως σε αναπροσαρμογές της τάξεως του 12% θα κινδυνεύσουμε από μικρές εταιρείες που δεν μετέχουν στη συμφωνία.
»3. Η συμφωνία σας με τη WACKENHUT αφορά ύστερα από αυτούς τους υπολογισμούς, στην Αθήνα τελικά μόνο στο 6% του turnover, ποσοστό πολύ μικρό για να ανταλλαγεί με στήριξη άνευ αντικειμένου κυριολεκτικά στην Commercial Bank. Αλλά και στην περιφέρεια με την ανυπαρξία των μικρών τραπεζών του πίνακα τα ποσοστά είναι ανάλογα. Παρεμπιπτόντως όμως οι ενδιαφερόμενες εταιρείες για την Commercial Bank είναι περισσότερες από πέντε, οπότε αν και η τράπεζα αυτή σκοπεύει στην κατάτμηση, απλά μένουμε εκτός αγοράς για λόγους ανεξάρτητους της συμφωνίας αυτής.
»4. Η απώλεια συμβολαίων της τάξεως των 5.000.000 δρχ. περίπου ανά μήνα μόνο κατά τον Ιανουάριο και Φεβρουάριο (Απώλεια CITIBANK – μείωση INTERBANK) δημιουργεί ήδη ρήγματα στο Budget. Η συμφωνία σας για στήριξη στην Commercial Bank στερεί από το operation τη δυνατότητα αναπληρώσεως του χαμένου Income χωρίς να μπορεί ανάλογα να μειώσει και τα έξοδά του, λόγω της προτεραιότητας στα ποσοστά απολύσεων του Guarding. Πρακτικώς λοιπόν από σήμερα καταργείται και για CIT για το έτος 1998 το οποιοδήποτε Budget.
»5. Νομίζω πως καλύτερη ευκαιρία και συμφωνία από την πλευρά της WACKENHUT δεν θα μπορούσε να υπάρξει και δεν υπήρξε στην τελευταία δεκαετία. Οι ίδιοι οι μέτοχοι της “W” αν συζητούσαν μόνοι τους, αυτό ακριβώς θα αποφάσιζαν. Και οι αντιστάσεις μας ήταν μηδενικές. Είτε από υποτίμηση των αντικειμενικών στοιχείων είτε από υπερεκτίμηση της ειλικρίνειας της άλλης πλευράς, που δυστυχώς μέχρι σήμερα πολλές φορές δεν αποδείχτηκε. Αναρωτιέμαι λοιπόν τι μου μένει να κάνω όταν όλα τα στοιχεία δείχνουν πως κυριολεκτικά αυτοκτονούμε. Πολύ περισσότερο δε σε επίπεδο περιφέρειας όπου η “W” πραγματικά ισοπέδωσε τα πάντα και δεν σεβάστηκε τίποτα.
»6. Τα υποκαταστήματά μας στην περιφέρεια και οι συνεργαζόμενες εταιρείες έχουν συμπιέσει στον μέγιστο δυνατό βαθμό τα κόστη τους προσφέροντάς μας θελκτικές τιμές προκειμένου να συμπεριλάβουν στα δρομολόγιά τους και τα σημεία της Commercial Bank. Αν αγνοήσουμε για ακόμα μια φορά αυτή τους τη θυσία, συνειδητά πλέον τους οδηγούμε στην επαγγελματική τους αυτοκτονία.
»7. Επειδή δεν θέλω να προσυπογράψω και την αυτοκτονία του CIT σε εθνικό πλέον επίπεδο, παρακαλώ να βρεθεί φόρμουλα να αποσυρθεί η στήριξή μας προς τη “W”. Διαφορετικά οι περιπέτειες στις οποίες θα εμπλακεί η Εταιρεία μας μη εκμεταλλευόμενη μια ευκαιρία σε ένα συμβόλαιο περίπου 20.000.000 ανά μήνα και το οποίο είναι περίπου διπλάσιο του δεύτερου μεγαλύτερου στη χώρα, θα είναι πολλές. Εξ άλλου από ιδιοσυγκρασία προτιμώ να με φοβούνται οι παντοτινοί ανταγωνιστές μου και ευκαιριακοί εταίροι μου παρά να με λυπούνται»…
Συμπεράσματα
Σύμφωνα με την Επιτροπή Ανταγωνισμού, από τον συνδυασμό του περιεχομένου των δύο επιστολών προκύπτουν τα εξής:
α) Γίνεται ρητή αναφορά σε «συμφωνία» μεταξύ των δύο καταγγελλόμενων εταιρειών αναφορικά με την παροχή «κάλυψης» μεταξύ τους τόσο στον επίμαχο διαγωνισμό της Εμπορικής Τράπεζας όσο και σε προηγούμενους διαγωνισμούς.
β) Καταδεικνύεται ότι πριν από την αποστολή της συγκεκριμένης επιστολής είχαν προηγηθεί δύο τουλάχιστον συναντήσεις μεταξύ στελεχών των δύο εταιρειών με αντικείμενο συζήτησης συμφωνίες περί μεταξύ τους «κάλυψης» σε διαγωνισμούς.
γ) Η αναφορά σε αυτές τις συναντήσεις, όπως και η φράση «άλλες ερμηνείες ή τροποποιήσεις, οι οποίες διατυπώνονται από κάποιους εκ των ανθρώπων σας, μόνο θα βλάψουν τον επαγγελματισμό και την επαγγελματική ηθική και θα φέρουν όλο τον κλάδο πολλά χρόνια πίσω» παραπέμπουν περισσότερο σε εταιρείες που συνεργάζονται και λιγότερο σε εταιρείες που ανταγωνίζονται μεταξύ τους.