«Τι ήθελαν οι Τούρκοι; Να συμφωνήσει η Ελλάδα να κρεμάσουν στο πυροβόλο του τανκ που θα εισβάλει στην Κύπρο τη συμφωνία με την υπογραφή της Ελλάδας πως μπορούν να μπαίνουν όποτε θέλουν στην Κύπρο;», αναρωτήθηκε ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Κοτζιάς, αναφορικά με το ναυάγιο της Διάσκεψης για το Κυπριακό στο Κραν Μοντάνα της Ελβετίας.
Ερωτηθείς στο πλαίσιο της κοινής συνέντευξης Τύπου με τον α’ αναπληρωτή πρωθυπουργό και υπουργό Εξωτερικών της Σερβίας, Ίβιτσα Ντάτσιτς, ανέφερε: «Του το είπα – σ.σ. του Μ. Τσαβούσογλου – και θύμωσε λίγο αλλά πρέπει να το καταλάβει. Θέλανε ο στρατός που ετοίμασε το πραξικόπημα στην Τουρκία και του οποίου ο επικεφαλής των κατοχικών στρατευμάτων συνελήφθη στα κατεχόμενα, ως πραξικοπηματίας μαζί με δέκα ανώτερους αξιωματικούς, αυτός ο στρατός των πραξικοπηματιών να είναι εγγυητής της Δημοκρατίας και της συνύπαρξης των δύο Κοινοτήτων στην Κύπρο;».
Ο ίδιος ανέφερε ότι τόνισε στον Τούρκο ομόλογό του πως οι αντιλήψεις τους «ξεπερνούν και καταρρακώνουν την παράδοση του δυτικού διαφωτισμού αλλά και της δυτικής πολιτικής κουλτούρας» επισημαίνοντας ότι «ο στρατός είναι υποταγμένος στην πολιτική και δεν είναι αυτός ο φορέας, ο έχων το δικαίωμα να αποφασίζει επί της πολιτικής».
Απαντώντας ειδικότερα σχετικά με το παιχνίδι ευθυνών που άρχισε η Άγκυρα εξήγησε ότι είναι τόσο φανερή η ευθύνη της Τουρκίας για την κατάρρευση των συνομιλιών όσο φανερό είναι και αυτό που ζητούσε ενάντια στη Δημοκρατία, στον πολιτικό μας πολιτισμό και στο διεθνές δίκαιο.
«Η Τουρκία», υπογράμμισε ο υπουργός Εξωτερικών, «ομολόγησε ότι μας ‘δούλευε’ πέντε μέρες ότι δεν μπορεί, δεν θέλει ή δεν προτίθεται να κάνει αυτόν τον συμβιβασμό», «μόλις ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ αποφάσισε τον υποτιθέμενο συμβιβασμό να τον βάλει στο χαρτί» καθώς «ο κ. Τσαβούσογλου παρίστανε απέναντι στο Γενικό Γραμματέα ότι ήταν έτοιμος να συμβιβαστεί».
Ο κ. Κοτζιάς περιέγραψε επίσης αναλυτικά τα γεγονότα: «Η Τουρκία κατέθεσε στην Ελβετία ένα χαρτί μισής σελίδας πανομοιότυπο με το κείμενο που κατέθεσαν οι Τουρκοκύπριοι. Σε αυτό επεδίωκε να διατηρήσει και τα επεμβατικά της δικαιώματα και τις συνθήκες συμμαχίας και εγγυήσεων. Στη συνέχεια υποτίθεται ότι έγινε πιο ευέλικτη και ότι θα δεχόταν συμβιβαστικές λύσεις. Όταν ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, όπως λέει και η ανακοίνωση που εκδώσαμε ως υπουργείο Εξωτερικών αποφάσισε να καταγράψει σε μια μικρή παράγραφο τις συμφωνίες, για να μπορέσουμε να συνεχίσουμε την επόμενη εβδομάδα στη Νέα Υόρκη τις συζητήσεις, η Τουρκία είπε ότι δεν είναι σε θέση να κάνει συμβιβασμούς και ότι επιδιώκει να διατηρήσει το παράνομο, ενάντια στο διεθνές δίκαιο, αναχρονιστικό δικαίωμα να επεμβαίνει στην Κύπρο».
«Σας θυμίζω», πρόσθεσε ο υπουργός Εξωτερικών, «ότι στη διάρκεια των συζητήσεων και της διαπραγμάτευσης στην Ελβετία, κάτω από την συνεχή προσωπική μου πίεση, ο κ. Τσαβούσογλου υποχρεώθηκε να ομολογήσει ότι αυτά τα επεμβατικά δικαιώματα τα θέλει προκειμένου οποτεδήποτε η Τουρκία αποφασίσει να μπορεί να επεμβαίνει σε κυρίαρχο και ανεξάρτητο κράτος-μέλος της ΕΕ και του ΟΗΕ.
Η απαίτησή της είναι ενάντια στα διεθνές δίκαιο, ενάντια σε κάθε σκέψη λύσης, αλλά- όπως του υπογράμμισα και μέσα στην ίδια την διάσκεψη- είναι ενάντια στους κανόνες της Δημοκρατίας και ενάντια στους κανόνες της αλήθειας και της πραγματικότητας και ενάντια στους κανόνες του ΟΗΕ».
Με την συμμετοχή, εξάλλου, του κ. Κοτζιά αναμένεται να συνέλθει την Τρίτη 18 Ιουλίου στην Λευκωσία το Εθνικό Συμβούλιο, για συντονισμό των επόμενων βημάτων μετά την κατάρρευση της διάσκεψης στο Κραν Μοντανά.
Τη Δευτέρα, υπό την προεδρία του Νίκου Αναστασιάδη, συνεδρίασε το Εθνικό Συμβούλιο το οποίο θα συνέλθει και πάλι την προσεχή Δευτέρα.
Μετά το πέρας της σημερινής συνεδρίασης, οι αρχηγοί των πολιτικών κομμάτων απέφυγαν να προβούν σε εκτενείς δηλώσεις.
«Βλέπω κάποιους να είναι ευτυχισμένοι» ανέφερε ο γ. γ. του ΑΚΕΛ Άντρος Κυπριανού μιλώντας για τις εξελίξεις στο Κυπριακό, σημειώνοντας παράλληλα πως πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι όχι απλά δεν έχει λυθεί το Κυπριακό αλλά δυστυχώς έχουμε απομακρυνθεί».
Ο κ. Κυπριανού εξέφρασε την ανησυχία του ότι θα διαιωνισθεί η κατάσταση και χρειάζεται να καταβληθούν έντονες προσπάθειες.
«Δεν θέλω να πω κάτι περισσότερο» ανέφερε ο κ. Κυπριανού, επισημαίνοντας πως το Κυπριακό βρίσκεται σε πολύ κρίσιμη φάση.
Την απόφασή του να μην προβεί σε περαιτέρω δηλώσεις και εκτιμήσεις εξέφρασε ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ, Νικόλας Παπαδόπουλος, μέχρι και την επόμενη Δευτέρα.
Όπως επεσήμανε, είναι ώρα για ενότητα για την αντιμετώπιση της κρίσης, επισημαίνοντας ότι η ευθύνη ανήκει στην Τουρκία.
«Η Τουρκία πέτυχε εκείνο που ήθελε. Ένα αδιέξοδο χωρίς την επίρριψη ευθυνών. Έχουμε ενώπιόν μας μια κακή δήλωση του γ. γ. των Ηνωμένων Εθνών, η οποία δυστυχώς βοηθά τους τουρκικούς σχεδιασμούς», ανέφερε.
Ο πρόεδρος Αναστασιάδης «δεν αξιοποίησε το εθνικό συμβούλιο» , υποστήριξε η αναπληρωτής πρόεδρος της ΕΔΕΚ Μαρία Βασιλείου, σημειώνοντας ωστόσο, πως τις όποιες τοποθετήσεις της η ΕΔΕΚ θα τις κάνει την ερχόμενη Δευτέρα.
«Είναι ξεκάθαρο ότι απέτυχε η πολιτική του εξευμενισμού γιατί ενισχύει την τουρκική αδιαλλαξία ανέφερε αποχωρώντας από το Εθνικό Συμβούλιο η πρόεδρος της Αλληλεγγύης Ελένη Θεοχάρους.
Όπως επεσήμανε η κυρία Θεοχάρους, αυτό που έχει σημασία τώρα είναι να αποσυρθεί το έγγραφο που κατατέθηκε από την ελληνοκυπριακή πλευρά και εξέφρασε τη στήριξή της προς την Κυπριακή Δημοκρατία γύρω από τις γεωτρήσεις.
Πολυσέλιδο έγγραφο κατέθεσε ο πρόεδρος της Συμμαχίας Πολιτών, Γιώργος Λιλλήκας, για το πώς μπορεί να προχωρήσει η Κυπριακή Δημοκρατία μετά το ναυάγιο.
Ο κ. Λιλλήκας επεσήμανε πως διατηρούνται οι διαφωνίες του, ωστόσο τώρα είναι η ώρα της ενότητας.
Δηλώσεις δεν έκαναν οι πρόεδροι του ΔΗΣΥ, Αβέρωφ Νεοφύτου και των Οικολόγων, Γιώργος Περδίκης.