Newsroom Ο ισραηλινός συγγραφέας Άμος Οζ πέθανε από καρκίνο σε ηλικία 79 ετών, δήλωσε σήμερα η κόρη του.
«Σε εκείνους που τον αγαπούν, σας ευχαριστώ», έγραψε η Φάνια Οζ-Σάλτσμπεργκερ στο Twiter.
Το βιογραφικό του Άμος Οζ από τη Wikipeda
Ο Άμος Οζ, το αληθινό όνομα του οποίου ήταν Άμος Κλάουσνερ, ήταν Ισραηλινός συγγραφέας, που γεννήθηκε στην Ιερουσαλήμ το 1939, στη συνοικία Κέρεμ Αβραάμ. Οι γονείς του, ο Άρια Κλάουσνερ και η Φάνια Μούσμαν, ήταν μετανάστες από την Ανατολική Ευρώπη. Όταν ο Άμος Οζ ήταν 12 χρονών, η μητέρα του αυτοκτόνησε και το γεγονός αυτό σημάδεψε τη ζωή του. Τρία χρόνια αργότερα έφυγε από το σπίτι του και πήγε να ζήσει στο Κιμπούτς Χούλντα. Τότε άλλαξε το επίθετό του σε Οζ, που στα εβραϊκά σημαίνει δύναμη. Στο Κιμπούτς Χούλντα έζησε μέχρι το 1986, οπότε μετακόμισε στην πόλη Αράντ, επειδή ο γιος του έπασχε από άσθμα. Πήρε μέρος στον Πόλεμο των έξι ημερών το 1967 και στον Πόλεμο του Γιομ Κιπούρ. Σπούδασε φιλοσοφία και εβραϊκή λογοτεχνία στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο.
Πολιτικές απόψεις
Πολλοί συγγενείς του Άμος Οζ από την πλευρά του πατέρα του ήταν δεξιοί, οπαδοί των Ρεβιζιονιστών Σιωνιστών. Ο θείος του πατέρα του, ο Γιόζεφ Κλάουσνερ, σημαντική μορφή των εβραϊκών γραμμάτων, ήταν υποψήφιος του κόμματος Χερούτ για την προεδρία του Ισραήλ ενάντια στον Χάιμ Βάιζμαν, που ήταν υποψήφιος με τους εργατικούς. Αντίθετα, ο Άμος Οζ ήταν για χρόνια υποστηρικτής του εργατικού κόμματος και στενός φίλος του Σιμόν Πέρες ενώ αργότερα, κατά τη δεκαετία του ’90 στράφηκε στο αριστερό κόμμα Meretz. Στις εκλογές για την Κνεσσέτ το 2003, εμφανίστηκε στην τηλεόραση και κάλεσε τους ψηφοφόρους να στηρίξουν το κόμμα Meretz.
Παλαιστινιακό ζήτημα
Ο Άμος Οζ ήταν ένας από τους πρώτους Ισραηλινούς που υποστήριξε ήδη μετά το τέλος του Πολέμου των έξι ημερών τη δημιουργία δύο κρατών στην Παλαιστίνη: ενός εβραϊκού και ενός παλαιστινιακού, ως την μόνη λύση για την ισραηλινο-παλαιστινιακή διαμάχη. Το 1978 συμμετέχει στην ίδρυση της οργάνωσης «Ειρήνη τώρα». Σε αντίθεση όμως με άλλα μέλη του φιλειρηνικού κινήματος στο Ισραήλ, δεν ήταν αντίθετος με την κατασκευή του Τείχους στη Δυτική Όχθη, που άρχισε στα τέλη της δεκαετίας του ’90, έχει όμως εκφράσει την αντίθεσή του στην πολιτική του εποικισμού της Δυτικής Όχθης και της Λωρίδας της Γάζας και ήταν από τους πρώτους που χαιρέτισαν τη συμφωνία του Όσλο και την έναρξη συνομιλιών με την PLO (Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης).
Τον Ιούλιο του 2006, ο Άμος Οζ υποστήριξε την εισβολή του ισραηλινού στρατού στον Λίβανο για την αντιμετώπιση των μελών της Χεζμπολάχ. Σε συνέντευξή που έδωσε στην εφημερίδα Λος Άντζελες Τάιμς εκείνη την περίοδο δήλωσε μεταξύ άλλων:
Πολλές φορές στο παρελθόν το ισραηλινό φιλειρηνικό κίνημα έχει ασκήσει κριτική στις ισραηλινές στρατιωτικές επιχειρήσεις. Όχι αυτή τη φορά. Αυτή τη φορά ο πόλεμος δεν αφορά την επέκταση του Ισραήλ. Δεν υπάρχουν εδαφικές διεκδικήσεις από καμία πλευρά. Το ισραηλινό φιλειρηνικό κίνημα οφείλει να στηρίξει την προσπάθεια της χώρας για αυτοάμυνα. Αργότερα όμως ο Οζ, όπως και οι συγγραφείς Νταβίντ Γκρόσμαν και Αβραάμ Γεοσούα, άλλαξε γνώμη και στάση απέναντι στον πόλεμο στο Λίβανο.
Το έργο του
Η πρώτη του συλλογή από ιστορίες (Where the Jackals Howl) δημοσιεύθηκε το 1965, ενώ τον επόμενο χρόνο δημοσιεύθηκε το πρώτο του διήγημα (Elsewhere, Perhaps). Μέχρι σήμερα, ο Άμος Οζ έχει γράψει 18 βιβλία στα εβραϊκά και γύρω στα 450 άρθρα και δοκίμια. Έργα του έχουν μεταφραστεί σε τουλάχιστον 30 γλώσσες.
Το 1998, του απονεμήθηκε το βραβείο Ισραήλ για την λογοτεχνία, το 2005 το βραβείο Γκέτε, το οποίο στο παρελθόν έχει απονεμηθεί σε προσωπικότητες όπως ο Σίγκμουντ Φρόιντ και ο Τόμας Μαν, το 2007 το βραβείο Prince of Asturias Award of Letters και το 2008 το βραβείο Χάινριχ Χάινε. Επανειλημμένα ήταν υποψήφιος για το Νόμπελ Λογοτεχνίας.
Στα περισσότερα από τα έργα του Άμος Οζ η πλοκή τοποθετείται στη γειτονιά όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε ο συγγραφέας, ενώ οι ήρωές του παρουσιάζονται με μια ελαφρώς ειρωνική διάθεση.
Στην ελληνική γλώσσα έχουν μεταφρασθεί και κυκλοφορούν τα εξής βιβλία του:
Η γυναίκα που γνώρισα, μετάφραση Μαρία Κ. Χωρεάνθη, εκδ. «Ψυχογιός», Αθήνα 1993, 321 σελ., ISBN 978-960-274-023-1
Φίμα, εκδ. «Ψυχογιός», Αθήνα 1994
Ο Μιχαέλ μου, μετάφρ. Χρυσούλα Παπαδοπούλου, εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 1997 & 2006, 318 σελ., ISBN 978-960-03-1981-1
Το Ισραήλ, η Παλαιστίνη και η ειρήνη (δοκίμια), μετάφρ. Τόνια Κοβαλένκο, εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 1997, 219 σελ., ISBN 978-960-03-1864-7
Νύχτα στο Τελ Κένταρ, μετάφρ. Χρυσούλα Παπαδοπούλου, εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 1998, 293 σελ., ISBN 978-960-03-2297-2
Η ίδια θάλασσα, μετάφραση Ιακώβ Σιμπή, εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 2001, 253 σελ., ISBN 978-960-03-2745-8
Η αρχή της ιστορίας (δοκίμια για τη λογοτεχνία), μετάφρ. Θεόδωρος Τσαπακίδης, εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 2001, 187 σελ., ISBN 978-960-03-2964-3
Σούμχι: Μια ιστορία για την αγάπη και την περιπέτεια, μετάφρ. Χρυσούλα Παπαδοπούλου, εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 2002, 125 σελ., ISBN 978-960-03-3257-5
Ιστορία αγάπης και σκότους, μετάφρ. Ιακώβ Σιμπή, εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 2004, 733 σελ., ISBN 978-960-03-3817-1
Κατά του φανατισμού, μετάφρ. Ελένη Τσερεζόλε, πρόλογος Ναντίν Γκόρντιμερ, εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 2005, 69 σελ., ISBN 978-960-03-4076-1
Η τέλεια γαλήνη, μετάφρ. Λουίζα Μιζάν, εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 2007, 513 σελ., ISBN 978-960-03-4534-6
Η νύχτα του συγγραφέα, μετάφρ. Λουίζα Μιζάν, εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 2008, 183 σελ., ISBN 978-960-03-4680-0
Το μαύρο κουτί, μετάφρ. Ιακώβ Σιμπή, εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 2010, 301 σελ., ISBN 978-960-03-5118-7
Μετάφρ. Μαρία Κ. Χωρεάνθη, εκδ. «Ψυχογιός», Αθήνα 1994, 281 σελ., ISBN 978-960-7021-58-8
Εικόνες από τη ζωή στο χωριό (διηγήματα), μετάφρ. Λουίζα Μιζάν, εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 2013, 186 σελ., ISBN 978-960-03-5574-1
Οι Εβραίοι και οι λέξεις (το έγραψε μαζί με την κόρη του, τη Φάνια Οζ-Ζαλτσμπέργκερ), μετάφρ. Νίκος Γεωργαντίδης, εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 2014, 282 σελ., ISBN 978-960-03-5751-6
Ιούδας, μετάφρ. Μάγκυ Κοέν, εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 2016, 368 σελ., ISBN 978-960-03-6121-6 (διατίθεται και σε e-book)
Το 2009 ο Οζ ήταν υποψήφιος για το Νόμπελ Λογοτεχνίας του έτους. Αν και τον θεωρούσαν ως τον βασικό υποψήφιο για να το κατακτήσει, τελικά το βραβείο κέρδισε η Γερμανίδα συγγραφέας Χέρτα Μίλερ.