ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Σε απευθείας διάλογο Ελλάδας- Τουρκίας για τις “διαφορές” μεταξύ των δύο χωρών, ωθούν τώρα οι Ηνωμένες Πολιτείες την Αθήνα και την Άγκυρα, καθώς γίνεται αντιλητό πως δεν είναι εφικτό να συμφωνηθεί οποιοδήποτε συνυποσχετικό από τη στιγμή που η ελληνική πλευρά δεν πρόκειται να δεχθεί να τεθεί σε “εκδίκαση” ενώπιον του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης οτιδήποτε άλλο πέραν της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ.
Σύμφωνα με καλά διασταυρωμένες πληροφορίες του anatropinews.gr, στο Μέγαρο Μαξίμου έχει φθάσει ξεκάθαρο μήνυμα της Ουάσιγκτον για την προετοιμασία για έναν τέτοιο διάλογο όπου θα διερευνηθεί η δυνατότητα να βρεθεί “κοινός τόπος”. Πρέπει να σημειωθεί πως η αμερικανική πλευρά δεν έχει εκδηλώσει ακόμα την δέσμευση που ανέλαβε ο υπουργός Εξωτερικών Μάϊκλ Πομπέο για αμερικανική πρωτοβουλία με σκοπό την αποκλιμάκωση της τουρκικής επιθετικότητας.
Αντ’ αυτού, το τελευταίο χρονικό διάστημα η Άγκυρα κλιμακώνει τις προκλήσεις της με δηλώσεις του Ταγίπ Ερντογάν, του Μεβλούτ Τσαβούσογλου και του Χουλουσί Ακάρ που έχουν βάλει εκ του πλαγίου στο τραπέζι μια θηριώδη ατζέντα για την “τουρκική”, όπως την αποκαλούν, μειονότητα της Θράκης και την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών. Παράλληλα, ο Τούρκος πρόεδρος έχει καταστήσει σαφές πως εντός του έτους θα προχωρήσει σε έρευνες, πιθανώς και γεωτρήσεις, νοτίως της Κρήτης και στην ευρύτερη θαλάσσια ζώνη μεταξύ Καστελορίζου, Καρπάθου και Μεγίστης, περιοχές που η τουρκική πλευρά έχει “γκριζάρει” με το τουρκολιβυκό σύμφωνο.
Πληροφορίες από διπλωματικές πηγές αναφέρουν πως η Αθήνα είχε λάβει κάποιες διαβεβαιώσεις από τον Γ.Γ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες πως οι υπηρεσίες του Οργανισμού θα καθυστερούσαν -τουλάχιστον μέχρι τα τέλη Μσρτίου- την ανάρτηση των συντεταγμένων του συμφώνου Τουρκίας- Λιβύης. Κάτι τέτοιο δεν συνέβη και προκύπτει αναμφίβολα θέμα χειρισμών εκ μέρους της ελληνικής κυβέρνησης αλλά και η έμμεση πίεση του ΟΗΕ -με διάθεση “Ποντίου Πιλάτου”- να προχωρήσουν απευθείας συνεννοήσεις Ελλάδος και Τουρκίας. Είναι επίσης παράξενο γιατί έως τώρα η Αθήνα δεν έχει προχωρήσει σε προσδιορισμό των δικών της συντεταγμένων στην περιοχή νοτίως της Κρήτης, ώστε να υπάρχει τεκμηρίωση “αντεπιχειρήματος” με βάση το Δίκαιο της Θάλασσας.
Εν τω μεταξύ, για συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας σχετικά με τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης κάνει λόγο το τουρκικό υπουργείο Άμυνας. Σύμφωνα με την ανακοίνωση, «η τρίτη συνάντηση μεταξύ των αντιπροσωπειών του τουρκικού και ελληνικού υπουργείου Άμυνας ολοκληρώθηκε στην Αθήνα στις 21 Φεβρουαρίου 2020. Στις συνομιλίες εξασφαλίστηκε συμφωνία σχετικά με το σχέδιο δράσης των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης 2020».
Και η ανακοίνωση συνεχίζει λέγοντας ότι «τα μέρη αντάλλαξαν επίσης απόψεις σχετικά με τη βελτίωση της ασφάλειας και τη συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών στις θαλάσσιες και εναέριες δραστηριότητες. Οι επόμενες συνομιλίες μεταξύ των υπουργείων θα συνεχιστούν στην Άγκυρα».
Η ανακοίνωση διέλαθε της προσοχής των μέσων ενημέρωσης στην Ελλάδα, ωστόσο διπλωματικές πηγές θεωρούν πως η συνέχιση του τεχνικού διαλόγου στην Άγκυρα υποκρύπτει πιθανώς την πρόθεση των δύο πλευρών να μετεξελιχθεί αυτός σε μια διαδικασία απευθείας διαπραγματεύσεων και για θέματα “υψηλής πολιτικής”. Αυτό φαίνεται πως επιδιώκει η αμερικανική πλευρά για να παρακαμφθεί η διαδικασία προς την Χάγη επί της οποίας είναι εξαιρετικά δύσκολο να βρεθεί κοινός τόπος για συνυποσχετικό.
Άλλωστε, όπως λένε οι γνωρίζοντες, σε μια τέτοια πιθανότητα η Ελλάδα θα έπρεπε να προσδιορίσει το εύρος των χωρικών της υδάτων. Θα παραμείνει, δηλαδή, στα 6 μίλια, απεμπολώντας το κυριαρχικό της δικαίωμα, ή θα τα επεκτείνει στα 12 αντιμετωπίζοντας το τουρκικό “casus belli”;
Η κυβέρνηση επιχειρεί τις τελευταίες μέρες να καταστήσει σαφές πως η προσφυγή στη Χάγη είναι μία διαδικασία χρονοβόρα και να κατεβάσει τους τόνους μετά τις δηλώσεις του αναπληρωτή συμβούλου Ασφαλείας Θάνου Ντόκου, του καθηγητή και άτυπου συμβούλου του Μεγάρου Μαξίμου Χρήστου Ροζάκη αλλά και της Ντόρας Μπακογιάννη.
Η πρόταση του καθηγητή Χρήστου Ροζάκη, μέσω της «Καθημερινής», για προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο για το Μνημόνιο Τουρκίας – Λιβύης, ως εναλλακτικής λύσης στην προσφυγή στη Χάγη για τις ελληνοτουρκικές διαφορές, από τη στιγμή που δύσκολα η Άγκυρα θα δεχτεί την ελληνική ατζέντα για το συνυποσχετικό που θα πρέπει να υπογραφεί ως προς το τι θα συζητήσει το Δικαστήριο, έχει προκαλέσει πολλές συζητήσεις.
«Το αντικείμενο της προσφυγής θα είναι η νομιμότητα ή όχι του τουρκολιβυκού μνημονίου από πλευράς Διεθνούς Δικαίου, δηλαδή κατά πόσον η οριοθέτηση που περιλαμβάνει είναι νόμιμη από τη στιγμή που περικλείει τμήματα ελληνικής υφαλοκρηπίδας σε θαλάσσιες περιοχές που δικαιωματικά ανήκουν στην Ελλάδα», σημειώνει στο άρθρο του ο κορυφαίος καθηγητής και συμπληρώνει: «Με το ερώτημα αυτό η Ελλάδα προσδοκά ότι τι Διεθνές Δικαστήριο θα κηρύξει παράνομη τη συμφωνία και παράλληλα θα λύσει και το πρόβλημα της ακριβούς επήρειας των ελληνικών νησιών που εμπλέκονται στην οριοθέτηση. Είναι μια λύση, όχι ιδανική, αλλά που κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες είναι η μόνη, κατά τα φαινόμενα, εφικτή».
Το άρθρο Ροζάκη προκάλεσε στο παρασκήνιο μεγάλες επικρίσεις, με το σκεπτικό πώς θα προσφύγει η Αθήνα στο Διεθνές Δικαστήριο για ένα Μνημόνιο που η ίδια μέσω του Προέδρου της Δημοκρατίας αρχικά και εν συνεχεία μέσω του πρωθυπουργού και του υπουργού Εξωτερικών, έχει χαρακτηρίσει «παντελώς ανυπόστατο» και που ουδείς στη διεθνή κοινότητα-πέραν των εμπλεκομένων πλευρών- θεωρεί νόμιμο.
Οι επικριτές της πρότασης τονίζουν ότι εάν συμβεί κάτι τέτοιο τότε είναι σαν η Αθήνα να βάζει σε συζήτηση την ΑΟΖ της Κρήτης ή της Ρόδου, κάτι που ακριβώς επιδιώκει ο Ταγίπ Ερντογάν!
Είνι χαρακτηριστικό, πάντως, πως ο καθηγητής Ροζάκης -που μετέχει σε συσκέψεις στο Μέγαρο Μαξίμου- δήλωσε πρόσφατα πως σε έναν διάλογο με την Τουρκία “κάτι πρέπει να δώσουμε, δεν μπορεί να θεωρούμε πως είναι όλα δικά αμς”, βάζοντας έτσι σαφώς στο τραπέζι το θέμα της συνεκμετάλλευσης.
Σ.Κ