Σε απάντηση της ανακοίνωσης της Κομισιόν στις 13 Μαρτίου αναφορικά με τα έκτακτα μέτρα αντιμετώπισης της πανδημίας του κορονοϊού, τα μέλη της Ευρωομάδας της Αριστεράς στην Επιτροπή Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων (ECON) του Ευρωκοινοβουλίου, δημοσιοποιούν «Σχέδιο Δράσης 10 σημείων» με τις δικές τους δέκα προτάσεις ανάληψης άμεσης δράσης για την αντιμετώπιση της πανδημίας και των επιπτώσεών της στα συστήματα υγείας, στην οικονομία και την κοινωνία των κρατών μελών.
Όπως επισημαίνουν οι Ευρωβουλευτές της Αριστεράς στην Επιτροπή ECON που προσυπογράφουν, Δημήτρης Παπαδημούλης (Αντιπρόεδρος ΕΚ, ΣΥΡΙΖΑ, Ελλάδα), Martin Schirdewan (Συμπρόεδρος Ευρωομάδας της Αριστεράς, Die Linke, Γερμανία), Manon Aubry (Συμπρόεδρος Ευρωομάδας της Αριστεράς, LFI, Γαλλία), José Gusmão (Bloco de Esquerda, Πορτογαλία) και Chris MacManus (Sinn Féin, Ιρλανδία), «το σχέδιο αντίδρασης έκτακτης ανάγκης της ΕΕ οφείλει να προστατεύσει τις ζωές, τις θέσεις εργασίας και τα εισοδήματα, ανεξαρτήτως κόστους» τονίζοντας ότι αφού αντιμετωπίζουμε μια «πρωτοφανή έκτακτη ανάγκη για τη παγκόσμια δημόσια υγεία», κατά συνέπεια «η πρωτοφανής αυτή έκτακτη ανάγκη απαιτεί, αντίστοιχα, πρωτοφανή μέτρα αντιμετώπισης».
Σχέδιο Δράσης 10 Σημείων
Αυτά τα αιτήματα περιγράφουν μόνο το ελάχιστο επίπεδο για να διασφαλιστεί ότι τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης έχουν την ευκαιρία να ανταποκριθούν αποτελεσματικά στην κατάσταση έκτακτης ανάγκης και ότι οι άνθρωποι έχουν κίνητρα να παραμείνουν στο σπίτι χωρίς να τιμωρούνται γι’ αυτό ή να περιέλθουν σε ανάγκη.
Ωστόσο, απαιτούνται θεμελιώδεις αλλαγές στην πολιτική προσέγγιση, τους κανόνες και τις πρακτικές των θεσμικών οργάνων της ΕΕ.
Πρέπει να κινητοποιήσουμε μια σημαντική δημοσιονομική αντίδραση σε επίπεδο ΕΕ, βασισμένη στην αλληλεγγύη, όπου τα κεφάλαια θα εισρεύσουν στα κράτη, τις κοινότητες και τα άτομα που έχουν επείγουσα ανάγκη.
Απαιτούμε ένα σχέδιο δράσης της ΕΕ για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης που να λαμβάνει τις ακόλουθες δράσεις:
1) Αναστολή του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης
Να ανασταλούν άμεσα οι κανόνες του χρέους και του ελλείμματος στο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης και στη Διαδικασία μακροοικονομικής ανισορροπίας, προκειμένου οι κυβερνήσεις να μπορούν να δαπανήσουν (συμπεριλαμβανομένου του δανεισμού) το ποσό που απαιτείται για την αντιμετώπιση αυτής της κρίσης. Η αναστολή της συνιστώμενης δημοσιονομικής προσαρμογής και η παροχή πρόσθετων δαπανών μόνο σε στοχοθετημένους τομείς όπως προτείνεται από την Επιτροπή, δεν είναι αρκετή και πιθανόν θα μειώσει την ταχύτητα των δαπανών από τις κυβερνήσεις της ΕΕ.
2) Αναστολή των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις
Να ανασταλούν άμεσα οι κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων της ΕΕ, προκειμένου να δοθεί η δυνατότητα στις κυβερνήσεις να στηρίξουν ή να κρατικοποιήσουν, εάν κριθεί απαραίτητο, ζωτικούς τομείς όπως η υγειονομική περίθαλψη, η έρευνα και ανάπτυξη, η παραγωγή ιατρικού εξοπλισμού κ.λπ.
3) Άμεση ενίσχυση, κινητοποίηση και ανακατεύθυνση κονδυλίων
Για να ενισχυθεί η δημοσιονομική προσπάθεια, τα κράτη μέλη πρέπει να έχουν άμεση πρόσβαση στα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του Ευρωπαϊκού Ταμείου Αλληλεγγύης, προκειμένου να ανταποκριθούν στην κρίση. Ο υφιστάμενος προϋπολογισμός της ΕΕ πρέπει να ενισχυθεί και να αναπροσανατολίσει περαιτέρω κονδύλια για τη χρηματοδότηση της συνοχής, τα οποία μπορούν να αναληφθούν από τα κράτη μέλη, ανάλογα με τις ανάγκες.
4) Άμεση πληρωμή από την ΕΚΤ σε όλους τους πολίτες της ΕΕ
Η ΕΚΤ πρέπει να καταβάλλει άνευ όρων τουλάχιστον € 2000 σε κάθε πολίτη της ΕΕ, για να εξασφαλίσει ότι κάθε άτομο μπορεί να καλύψει τις βασικές του ανάγκες όσο θα βρίσκεται σε κατάσταση κοινωνικής αποστασιοποίησης ή καραντίνας. Αυτό πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε μήνα, καθ’ όσο διαρκεί η κοινωνική αποστασιοποίηση. Για άτομα με υψηλό εισόδημα ή υψηλό πλούτο, αυτά τα κεφάλαια μπορούν αργότερα να μεταφερθούν στους κρατικούς προϋπολογισμούς μέσω του φορολογικού συστήματος.
5) Mεταρρύθμιση της «κλείδας κατανομής» (capital key) της ΕΚΤ με βάση τις ανάγκες χρηματοδότησης των κρατών μελών
Οι αγορές κινητών αξιών του δημόσιου τομέα απότην ΕΚΤ -των κρατικών χρεογράφων των κρατών μελών- καθορίζονται από την κλείδα κατανομής (capital key), που υπολογίζει το μέγεθος των μεριδίων των κρατών μελών ανάλογα με το μέγεθος των εθνικών πληθυσμών και οικονομιών. Κατ’ επέκταση, η κλείδα κατανομής καθορίζει επίσης πόσο δαπανά η ΕΚΤ σε κρατικά ομόλογα και πού. Η ΕΚΤ πρέπει να δεσμευτεί ότι θα προβαίνει σε απεριόριστες, άνευ όρων αγορές κρατικού χρέους, βάσει των υγειονομικών και κοινωνικών αναγκών των κρατών μελών, αντί της κλείδας κατανομής. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να διασφαλιστεί ότι τα κράτη μέλη μπορούν να συνεχίσουν να δαπανούν και να μειώνουν τα αυξανόμενα spreads σε κρατικά ομόλογα. Αυτό είναι ζωτικής σημασίας για να αποφευχθεί μια επανάληψη της κρίσης του δημόσιου χρέους.
6) Κάθε δάνειο του EΜΣ πρέπει να χορηγείται μέσω νέου μηχανισμού, χωρίς τόκους και προϋποθέσεις
Η άμεση χρήση των κρατικών ομολόγων από την ΕΚΤ είναι προτιμότερη από την ανάπτυξη του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ). Οι υπάρχουσες πιστωτικές γραμμές του ΕΜΣ στα κράτη μέλη έρχονται με διαχρονικές προϋποθέσεις -λιτότητας- για τα προγράμματα διάσωσης και τα μνημόνια της Τρόικας. Εάν ο ΕΜΣ των 500 δισεκατομμυρίων ευρώ πρόκειται να χρησιμοποιηθεί σε αυτή την κρίση, θα πρέπει να δημιουργηθεί ένας νέος μηχανισμός που θα επιτρέπει την παροχή άνευ όρων πιστώσεων μηδενικού επιτοκίου στα κράτη μέλη που χρειάζονται χρηματοδότηση.
7) Επανεξέταση του προγράμματος αγοράς προμηθειών από την ΕΚΤ προς όφελος των ΜΜΕ
Η παροχή ρευστότητας στις τράπεζες και στις χρηματοπιστωτικές αγορές δεν αποτελεί επαρκές μέσο για τη στήριξη της πραγματικής οικονομίας και έχει συμβάλει σε νέες«φούσκες» των περιουσιακών στοιχείων. Η ΕΚΤ θα πρέπει να επαναπροσδιορίσει τις πολιτικές ποσοτικής χαλάρωσης, ιδίως το πρόγραμμα αγοράς του εταιρικού τομέα, προκειμένου να αυξήσει σημαντικά την άμεση στήριξή της προς τις ΜΜΕ, υπό τον όρο της δέσμευσης της εκάστοτε επιχείρησης για προστασία της απασχόλησης, των δικαιωμάτων και των εισοδημάτων των εργαζομένων.
8) Παροχή βοήθειας στις ΜΜΕ από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων
Η ΕΤΕπ πρέπει να αξιοποιηθεί στο μέγιστο δυναμικό της, με σκοπό την παροχή κεφαλαίων σε μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, υπό τον όρο της δέσμευσης της επιχείρησης για την προστασία της απασχόλησης, των δικαιωμάτων και των εισοδημάτων των εργαζομένων.
9) Απαγόρευση των ανοιχτών πωλήσεων και των κερδοσκοπικών επιθέσεων
Κατά τη διάρκεια αυτής της εξαιρετικά ευμετάβλητης περιόδου στις χρηματοπιστωτικές αγορές, οι ανοιχτές πωλήσεις θα πρέπει να απαγορευθούν. Τα συγκεκριμένα αγαθά ή τομείς που είναι κρίσιμοι για την αντιμετώπιση της κρίσης ή / και που έχουν ήδη επηρεαστεί από την οικονομική ύφεση πρέπει να προστατευθούν από τις κερδοσκοπικές επιθέσεις. Η Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών θα πρέπει να καθορίσει κατευθυντήριες γραμμές και να συνεργαστεί με τις αρμόδιες εθνικές αρχές για τη μείωση των κινδύνων αυτών και με στόχο τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Τα κράτη μέλη πρέπει να κλείνουν τα χρηματιστήρια όταν ξεπερνούνται τα όρια υψηλής μεταβλητότητας.
10) Να τερματιστούν οι κυρώσεις της ΕΕ που βλάπτουν τις πληγείσες χώρες
Ο κορoνοϊός είναι μια πανδημία. Μια υγειονομική κρίση σε μια χώρα έχει αντίκτυπο και στον υπόλοιπο κόσμο. Η ΕΕ πρέπει να άρει άμεσα τις κυρώσεις στις τρίτες χώρες που πλήττονται από τον κορονοϊό, οι οποίες περιορίζουν άμεσα ή έμμεσα την πρόσβαση σε ιατρικά και ανθρωπιστικά αγαθά, επιβάλλοντας έτσι συλλογική τιμωρία σε πολίτες, επιδεινώνοντας την πανδημία. Επίσης, να ασκήσει πιέσεις διεθνώς ώστε και άλλες χώρες να πράξουν το ίδιο.
*Η Αριστερά θα βρίσκεται δίπλα στους εργάτες, τους ανέργους, τους νοσηλευτές, τους γιατρούς και τις ευάλωτες κοινότητες, για να αγωνιστεί για μια αποτελεσματική και δίκαιη αντιμετώπιση αυτής της καταστροφής στη δημόσια υγεία.
Και όσο θα ανακάμπτουμε τελικά από αυτή την κατάσταση τους επόμενους μήνες, θα πρέπει να εστιάσουμε το ενδιαφέρον μας προς αυτό το οικονομικό σύστημα, που δίνει προτεραιότητα στον πλούτο και τα οικονομικά οφέλη μιας μικροσκοπικής ελίτ εις βάρος της υπόλοιπης κοινωνίας και του πλανήτη μας.
Οι υπογράφοντες Ευρωβουλευτές
José Gusmão
Martin Schirdewan
Manon Aubry
Δημήτριος Παπαδημούλης
Chris MacManus