Οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης συμφώνησαν αργά το βράδυ στο περιεχόμενο της ευρωπαϊκής απάντησης στην αντιμετώπιση των αρνητικών επιπτώσεων της πανδημίας του κορωνοϊου στην οικονομία. Το Eurogroup ενέκρινε τρία ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία, που θα κινητοποιήσουν περίπου 540 δισ. ευρώ, ενώ τέθηκαν και οι βάσεις για τη σύσταση ενός ειδικού ταμείου ανασυγκρότησης της οικονομίας, για το οποίο τις τελικές αποφάσεις θα λάβουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες.
Ειδικότερα, οι υπουργοί συμφώνησαν στην αξιοποίηση των δανείων ύψους 410 δισ. ευρώ, που έχει ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ΕSM). Κάθε χώρα θα έχει πρόσβαση σε δάνεια μέχρι 2% του ΑΕΠ της (4 δισ. ευρώ περίπου για την Ελλάδα). Η πρόσβαση των χωρών της Ευρωζώνης στα δάνεια του ταμείου θα γίνεται χωρίς δημοσιονομικούς όρους, μνημόνια και ελέγχους, τα δάνεια θα είναι διαθέσιμα άμεσα και θα χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση άμεσων και έμμεσων δαπανών που σχετίζονται με την πανδημία του κορωνοϊού.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι Ολλανδοί που είχαν ζητήσει αυτά τα δάνεια να δοθούν με τους όρους που προβλέπει ο ESM, σε ομαλούς καιρούς, δηλαδή με την ανάληψη δημοσιονομικών δεσμεύσεων, τελικά υποχώρησαν ανοίγοντας τον δρόμο για την συμφωνία.
Μέριμνα για την απασχόληση
Η δεύτερη απόφαση αφορά την υιοθέτηση ενός χρηματοδοτικού μέσου, που θα φέρει την ονομασία SURE και θα έχει ως στόχο τη διατήρηση των θέσεων απασχόλησης. Τα κράτη-μέλη συμφώνησαν να εκδώσουν εγγυήσεις χρέους ύψους 25 δισ. ευρώ, προκειμένου στη συνέχεια η Κομισιόν να αναλάβει μέσω μόχλευσης στις αγορές να συγκεντρώσει ένα ποσό μέχρι 100 δισ. ευρώ. Το SURE θα υποστηρίξει συστήματα μερικής ανεργίας και παρόμοια μέτρα για να βοηθήσει τα κράτη-μέλη να προστατεύσουν τις θέσεις εργασίας, τους εργαζόμενους και τους αυτοαπασχολούμενους από τον κίνδυνο απόλυσης και απώλειας εισοδήματος. Οι επιχειρήσεις θα είναι σε θέση να μειώσουν προσωρινά τις ώρες εργασίας των εργαζομένων ή να αναστείλουν συνολικά την εργασία, με τη στήριξη του εισοδήματος που παρέχεται από το κράτος για τις ώρες που δεν εργάστηκαν. Οι αυτοαπασχολούμενοι θα λάβουν αναπλήρωση εισοδήματος για την τρέχουσα κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Η τρίτη απόφαση προβλέπει την ενίσχυση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ), προκειμένου να στηρίξει με δάνεια τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, κυρίως τις ΜΜΕ. Στο πλαίσιο αυτό, οι υπουργοί ενέκριναν τη διάθεση κρατικών εγγυήσεων ύψους 25 δισ. ευρώ, οι οποίες θα της επιτρέψουν να αντλήσει από τις αγορές περίπου 200 δισ. ευρώ.
Ταμείο ανασυγκρότησης αλλά όχι «κορωνοομόλογο»
Αναφορικά με το αίτημα χωρών της Ευρωζώνης για την έκδοση «κορωνοομολόγου» για τη χρηματοδότηση της ανάκαμψης της οικονομίας, στην συνεδρίαση του Eurogroup δεν έγινε συζήτηση, ωστόσο συμφωνήθηκε να προχωρήσουν οι εργασίες για μια συμφωνία για ένα ταμείο ανασυγκρότησης. Στη δήλωση που εκδόθηκε δεν γίνεται αναφορά σε ποσά, αλλά τονίζεται ότι θα χρησιμοποιηθούν «καινοτόμα χρηματοδοτικά εργαλεία». Οι πρώτες ανεπίσημες συζητήσεις που έχουν γίνει κάνουν λόγο σύμφωνα με κοινοτικές πηγές για ένα πόσο μεταξύ 400-500 δισ. ευρώ.
Τέλος, σημαντικό εργαλείο στην προσπάθεια ανάκαμψης συμφωνήθηκε να παίξει και το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ) της περιόδου 2021-2027. Προς το παρόν η Κομισιόν επεξεργάζεται την τροποποίηση της αρχικής της πρότασης που προέβλεπε ένα ποσό της τάξης των 1.134 δισ. ευρώ, ώστε να την προσαρμόσει στις επενδυτικές ανάγκες που δημιουργεί η κρίση του κορωνοϊού.
Οι πρώτες δηλώσεις
«Σήμερα απαντήσαμε στην επιθυμία των πολιτών για μια Ευρώπη που προστατεύει», δήλωσε μετά τη συνεδρίαση, ο πρόεδρος του Εurogroup Μάριο Σεντένο.
Από την πλευρά του ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Όλαφ Σολτς μίλησε για «μια σπουδαία μέρα για την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη», ενώ πρόσθεσε ότι όλοι μαζί θα προχωρήσουμε σε μια κοινή αντίδραση, η οποία θα επιτρέψει στα κράτη μας να ξεπεράσουν τις υγειονομικές προκλήσεις, αλλά επίσης και τις οικονομικές προκλήσεις» που εγείρει η πανδημία του κορωνοϊού.
«Η Ευρώπη έδειξε πως μπορεί να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων αυτής της κρίσης», τόνισε ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μπρούνο Λε Μερ, ο οποίος ανέφερε ότι το συνολικό ποσό που θα κινητοποιηθεί μαζί με το ταμείο ανασυγκρότησης θα φτάσει το 1 τρισεκατομμύριο ευρώ για τη στήριξη της οικονομίας για την αντιμετώπιση των συνεπειών της κρίσης του κορωνοϊού, που είναι το πιο σημαντικό οικονομικό σχέδιο στην ιστορία της ΕΕ.