ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ “Διαβάζουμε” σωστά την Τουρκία; Μια πρόσφατη σειρά αντιφάσεων στον δημόσιο λόγο των κυβερνώντων οδηγεί στο συμπέρασμα πως μάλλον δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο.
του ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΥ
Λέει, για παράδειγμα, ο πρωθυπουργός (Star) «σχετικά με την πρόθεση της Ελλάδος να ενισχύσει το φράχτη στις Καστανιές και να χτίσει και ένα νέο φράχτη στο τμήμα των Φερών, εκεί δηλαδή που δεν είναι το όριο με την Τουρκία, ο ίδιος ο ποταμός. Είναι αναφαίρετο δικαίωμά μας να το κάνουμε. Θα το κάνουμε, όπως το κάναμε ήδη στο Βόρειο τμήμα. Έχουμε ενημερώσει την Τουρκία με ρηματική διακοίνωση ότι θα το κάνουμε». Και συμπληρώνει πως πρόκειται για “νευρικότητα της Τουρκίας” και πως ούτε η ίδια η Τουρκία θεωρεί ότι υπάρχει συνοριακή διαφορά μεταξύ των δύο χωρών, αλλά πρόκειται για ένα τεχνικό ζήτημα που οφείλεται στη μετακίνηση των νερών του Έβρου.
Ο πρωθυπουργός, δηλαδή, πιστεύει πως δεν υπάρχει εκ μέρους της Τουρκίας “συνοριακή διαφορά” , υιοθετεί την -προφανώς παραπλανητική- δήλωση του Τούρκου πρέσβη περί “τεχνικής διαφοράς” και απορρίπτει την ιδέα περί σχεδίου αμφισβήτησης της συγκεκριμένης -πιθανώς και άλλων- περιοχής του Έβρου στο πλαίσιο μιας προσπάθειας “γκριζαρίσματος” που μελλοντικά θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια γενικότερη προσπάθεια αναθεώρησης της Συνθήκης της Λωζάννης.
Η “νευρικότητα” παραπέμπει σε μικρές και σύντομες εξάρσεις της τουρκικής προκλητικότητας και όχι σε έναν γενικότερο σχεδιασμό της Άγκυρας. Και εάν αυτή είναι η προσέγγιση της Αθήνας, δικαιολογείται η τακτική της “μόνιμης και αδιάλλειπτης ψυχραιμίας” και της προσπάθειας υποβάθμισης, αποσιώπησης και κατευνασμού. “Δεν συνέβη κάτι στον Έβρο”, είπε, άλλωστε, στην ίδια συνέντευξη, ο πρωθυπουργός. Συνεχίζοντας, έτσι, την ίδια τακτική που είδαμε και στην “εισβολή” του Oruc Reis σε ελληνικά χωρικά ύδατα και –υπό το δόγμα της ψυχραιμίας και του κατευνασμού– αποδόθηκε στην παράσυρση του τουρκικού ωκεανογραφικού από τα…μποφόρ!
Εάν, όμως, δεν συνέβη κάτι στον Έβρο, πως εξηγούνται τα δύο διαβήματα (που δεν δίδονται κιόλας στη δημοσιότητα); Εάν είναι “πτήσεις ρουτίνας” -όπως δήλωσε ο υπουργός Άμυνας- οι υπερπτήσεις πάνω από κατοικημένα ελληνικά νησιά, ακόμα και πάνω από την συνοριογραμμή του Έβρου, προς τι οι αναφορές σε κλιμάκωση της τουρκικής επιθετικότητας; Ή έχουμε κλιμάκωση, ή πρόκειται για “ρουτίνα”.
Και εάν είναι συνήθη και όχι ιδιαιτέρως ανησυχητικά όλα τα παραπάνω, γιατί ζητήσαμε και ζητούμε την παρέμβαση των ΗΠΑ προς αποκλιμάκωση της “μη κλιμάκωσης”;
Αξίζει, επ΄ αυτού, να θυμίσουμε πως μετά την επίσκεψη του πρωθυπουργού στον Λευκό Οίκο, ο Αμερικανός ΥΠΕΞ Μάϊκ Πομπέο δήλωσε σε Έλληνες ανταποκριτές πως πρόκειται να εκδηλωθεί παρέμβαση της Ουάσιγκτον προς τον Ταγίπ Ερντογάν ώστε να σταματήσει η Τουρκία τις προκλήσεις στο Αιγαίο και τη Ν.Α Μεσόγειο. Η παρέμβαση δεν εκδηλώθηκε ποτέ. Αντ’ αυτού, δε, οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ επέτρεψαν στον Ερντογάν να ενισχύσει τη θέση του στη Λιβύη -“σπάζοντας” ακόμα και το εμπάργκο όπλων και την εκεχειρία. Περί του τουρκολιβυκού συμφώνου και των απειλών για την έναρξη γεωτρήσεων νοτίως της Κρήτης, ούτε κουβέντα.
Για δε τις τελευταίες απειλές του Μεβλούτ Τσαβούσογλου περί προώθησης νέου μεταναστευτικού ρεύματος στον Έβρο, ο βοηθός ΥΠΕΞ των ΗΠΑ Μάθιου Πάλμερ είπε: «Ενθάρρυνα την Τουρκία να εργαστεί για να μειώσει αυτές τις εντάσεις. Έκτοτε, έχουμε δει την ένταση στα σύνορα να αποκλιμακώνεται».
Ποιες εντάσεις, αφού δεν συνέβη κάτι στον Έβρο, πέραν μιας σχεδόν τυπικής “κινητικότητας”, όπως δήλωσε ο Έλληνας ΥΠΕΞ;
«Ακούσαμε πρόσφατα στις ειδήσεις και στις ανακοινώσεις για “πτήσεις ρουτίνας”. Οι πτήσεις παραβιάσεων έγιναν πτήσεις ρουτίνας αν είναι δυνατόν. Αυτά είναι τα πολύ άσχημα», τόνισε (Σκάϊ) ο πρώην υπουργός Άμυνας και πρώην αρχηγός ΓΕΕΘΑ Ευάγγελος Αποστολάκης και πρόσθεσε ότι η ελληνική πλευρά «είμαστε και υποχωρητικοί και διαλλακτικοί γιατί δεν θέλουμε να δημιουργούμε ρήξεις».
Η άποψη περί τουρκικής “νευρικότητας” μας οδηγεί από αντίφαση σε αντίφαση και από αμηχανία σε αμηχανία. Είναι σαν την άποψη ορισμένων -ακούστηκε και από παρουσιαστή δελτίου ειδήσεων- ότι η Τουρκία προκαλεί την ένταση στον Έβρο επειδή καταρρέει η οικονομία της και βρίσκεται προ των θυρών της εποπτείας του ΔΝΤ. Όπως παλαιότερα ισχυρίζονταν ορισμένοι πως αποκλειστικός λόγος ήταν η εξαγωγή έντασης λόγω των εσωτερικών πολιτικών κλυδωνισμών. ‘
Αλλο πράγμα, λοιπόν, η νευρικότητα ως προς τις κατά καιρούς εξάρσεις στο πλαίσιο, όμως, μιας στρατηγικής αναθεωρητισμού (κάτι που ισχύει) και άλλο η “νευρικότητα” των αποσπασματικών ενεργειών που επικαλείται, ως φαίνεται, ο πρωθυπουργός για να αιτιολογήσει την “μη αντίδραση” και την ιωβειο υπομονή της “ψυχραιμίας”...
Διότι, αυτή η άποψη, της “ρουτίνας” και της “νευρικότητας”, απορρίπτει ουσιαστικά ότι η Τουρκία δρα βάσει μακρόπνοου σχεδιασμού αμφισβήτησης με στόχους ανάδειξης “γκρίζων” ζωνών και αναθεώρησης των Συνθηκών. Και επιτρέπει τον εφησυχασμό και την μη εκπόνηση νέας στρατηγικής που να απαντά, επίσης μακρόπνοα, στις αιτιάσεις της Άγκυρας και να οχυρώνει την ελληνική διπλωματία και τις ένοπλες δυνάμεις με σαφείς “κόκκινες” γραμμές.
Οι οποίες “κόκκινες” γραμμές, όπως έχω ξαναγράψει, δεν θέτουν όρια μόνο έναντι της Τουρκίας -για τα οποία θα υπάρξουν κυρώσεις εάν τα υπερβεί- αλλά και έναντι των Ευρωπαίων που κωλυσιεργούν δραματικά στην επιβολή κυρώσεων. Και ακόμα, στο εσωτερικό της χώρας. Ώστε να γνωρίζουν πολιτικό σύστημα και πολίτες μέχρι που μπορεί να φτάσει η “ψυχραιμία” μας.
Ο Ευάγγελος Αποστολάκης επανέλαβε μια παλαιότερη δήλωσή του που ήταν και θέση της προηγούμενης κυβέρνησης: “Εάν οι Τούρκοι πατήσουν σε βραχονησίδα (εννοώντας κάθε σημείο ελληνικού εδάφους) θα την ισοπεδώσουμε”. Αυτό είναι μια “κόκκινη” γραμμή. Ισχύει και σήμερα ή όχι;