Τα Ιουλιανά αποτελούν, όπως και να τα εξετάσει κανείς, σταθμό στη νεότερη ιστορία μας. Φυσικά, μια περιορισμένη ιστορική περίοδος ή ένα «συμβάν» (π.χ. ο εμφύλιος, η δολοφονία Λαμπράκη, τα Ιουλιανά, το πραξικόπημα στην Κύπρο), ανάλογα με το «μήκος» της γενικότερης εποχής που … εξετάζεται, μοιάζει να βρίσκεται στο κέντρο ή στην περιφέρειά της, να είναι κορύφωση ή απλό επεισόδιο της. Ωστόσο τα «Ιουλιανά» δεν φαίνονται απλώς. Είναι ορόσημο. Και μάλιστα από πάρα πολλές απόψεις.
Η Ελλάδα το καλοκαίρι του 1965 βρέθηκε στο μεταίχμιο. Πολιτικές και κοινωνικές συμμαχίες, συνασπισμοί συμφερόντων και ιδεολογιών, που είχαν παγιωθεί και λειτουργήσει ως εκείνη τη στιγμή, άρχισαν, μετά την «πύρρειο νίκη» της αντίδρασης, να μεταλλάσσουν στη μορφή και στην ουσία, ως την επόμενη μεγάλη σύγκρουση.
Από το 1965 και μετά τίποτα και κανείς δεν έμεινε όπως ήταν πριν. Βαθιές ανακατατάξεις και διασπάσεις συγκλόνισαν τον πολιτικό χώρο από τη Δεξιά ως την Αριστερά. Για το πολιτικό εποικοδόμημα είχε φτάσει η ώρα να ακολουθήσει τις αλλαγές της ίδιας της ελληνικής κοινωνίας.
«Στα γεγονότα της δεκαετίας του ΄60 ήμουν στην καλύτερη ηλικία. Το αίμα έβραζε, η ζωή αποκαλυπτόταν στα μάτια της γενιάς μου, τα όνειρα περίσσευαν. Μερικά δεν απείχαν και πολύ από τα ζωντανά γεγονότα.
Το 1985 ένιωσα την ανάγκη να βγάλω ένα πρώτο συμπέρασμα για τη σημασία όσων είχαμε ζήσει το καυτό, από κάθε άποψη, εκείνο καλοκαίρι.
Για τον λόγο αυτό, διάβασα όλες τις αναλύσεις που είχα εντοπίσει και ανέτρεξα σε εφημερίδες της εποχής. Τότε γεννήθηκε η ιδέα να δώσω ένα χρονικό των συμβάντων μέσα από μια παράθεση επιλεγμένων φωτογραφιών, που δείχνουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο του πλήθους σε εκείνο το ξεχωριστό κομμάτι της Ιστορίας.
Στα Ιουλιανά ο λαός λειτούργησε όχι άβουλα και παθητικά, αλλά ενεργητικά και δημιουργικά. Ο καθένας έδρασε ξεχωριστά. Παράλληλα, όμως, όλοι έδρασαν σαν ένα άτομο, συνολικά
Ταυτόχρονα προστέθηκε μια δεύτερη ιδέα. Να φωτογραφήσω και να συμπεριλάβω στο βιβλίο και αρκετά από τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων της εποχής.
Η πρώτη έκδοση του βιβλίου εξαντλήθηκε μέσα σε ελάχιστες μέρες.
Τότε μια τρίτη ιδέα γεννήθηκε. Να παραθέσω στον αναγνώστη, με όσο γίνεται πιο αντικειμενικό τρόπο, τις βασικές απόψεις και αναλύσεις που είχαν ήδη δημοσιευτεί για τα Ιουλιανά. Και δίπλα σ΄ αυτές να συμπεριλάβω και μια πρώτη, δική μου, όσο γίνεται πιο συνθετική, εκτίμηση για τα γεγονότα.»
Από τον πρόλογο του Φώντα Λάδη στη νέα έκδοση
***
Ο Φώντας Λάδης γεννήθηκε το 1943 στη Σπάρτη. Εργάστηκε ως δημοσιογράφος σε ελληνικές, καθημερινές εφημερίδες και περιοδικά. Την περίοδο 1967 – 1973 έζησε στη Ρώμη. Συνεκδότης με το Δημήτρη Γκιώνη του περιοδικού «Τετράδιο» από το 1974 ώς το 1976. Έχει γράψει ποίηση, πεζογραφία, ταξιδιωτικό, πολιτικό και ιστορικό δοκίμιο, θέατρο, καθώς και βιβλία για παιδιά. Ποιήματά του μελοποιήθηκαν από το Μίκη Θεοδωράκη, το Μάνο Λοΐζο, το Θάνο Μικρούτσικο, το Χρήστο Νικολόπουλο, το Μάριο Τόκα, το Λίνο Κόκοτο, το Δημήτρη Λάγιο και άλλους Έλληνες συνθέτες. Είναι μέλος της ΕΣΗΕΑ, της Ένωσης Μουσικοσυνθετών και Στιχουργών
Ελλάδας, της Ελληνικής Λέσχης Συγγραφέων Αστυνομικής Λογοτεχνίας και ιδρυτικό μέλος και πρόεδρος της Εταιρείας Αρχείου και Μελετών «Μνήμες».
***
Φώντας Λάδης Ιουλιανά 1965
100 μέρες που συγκλόνισαν την Ελλάδα
Ανάλυση των γεγονότων
170 φωτογραφίες και ντοκουμέντα
Επανακυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μετρονόμος