ΜΙΧΑΛΗΣ ΨΥΛΟΣ Ασχημα τα μαντάτα για τον Τούρκο Πρόεδρο Ερντογάν. Οι πολιτικοί του αντίπαλοι ανεβαίνουν συνεχώς στις δημοσκοπήσεις, ενώ ο ίδιος και το κόμμα του έχουν πάρει την κατιούσα.
Οι προεδρικές εκλογές είναι προγραμματισμένες για το 2023, αλλά όπως έδειξε τελευταία δημοσκόπηση του ινστιτούτου «Ekonomi Arastirma» (Οικονομικών Ερευνών), που δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα “TurkiyeRaporu.com, ο Ερντογάν θα είναι ο μεγάλος χαμένος. Ειδικά, αν έχει ως αντιπάλους τους δημάρχους είτε της Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου ,είτε της Αγκυρας , Μανσούρ Γιαβάς. Οι δύο δήμαρχοι ,που ανήκουν στην αντιπολίτευση, κέρδισαν στις τοπικές εκλογές το 2019, τερματίζοντας δύο δεκαετίες Ισλαμιστών προκατόχων τους.
Σύμφωνα με την έρευνα, ο δήμαρχος Αγκυρας, Μανσούρ Γιαβάς ως υποψήφιος Πρόεδρος, θα αποσπούσε το 52,5% των ψήφων έναντι 38,1% του Ερντογάν. Ο δήμαρχος Κωνσταντινούπολης ,Εκρέμ Ιμάμογλου θα νικούσε επίσης τον Ερντογάν με ποσοστό 51,4% ,έναντι 39,9% του Τούρκου προέδρου.
Στα τάρταρα έχει πέσει επίσης και η δημοτικότητα του κυβερνώντος κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) , καθώς μόλις το 26,3% των ερωτηθέντων δηλώνουν ότι θα το ψήφιζαν , αν διεξάγονταν σήμερα βουλευτικές εκλογές. Ακόμη χειρότερη είναι η υποχώρηση του ακροδεξιού Κόμματος Εθνικιστικής Κίνησης (MHP) του κυβερνητικού εταίρου του Ερντογάν,Ντεβλέτ Μπαχτσελί, που βρίσκεται μόλις στο 6% ,πολύ κάτω από το όριο του 10% που απαιτείται για να εκπροσωπηθεί στη Βουλή.
Για την ιστορία, ο συνασπισμός AKP και MHP, γνωστός ως Λαϊκή Συμμαχία, είχε αποσπάσει το 54% των ψήφων στις βουλευτικές εκλογές του 2018, με ποσοστά 43% και 11% ,αντίστοιχα.
«Η υποστήριξη για τα δύο κόμματα έχει αρχίσει να μειώνεται από τον περασμένο Σεπτέμβριο, καθώς τα οικονομικά προβλήματα του πληθυσμού άρχισαν να είναι τα πιο πιεστικά», γράφει ο γενικός διευθυντής του ινστιτούτου Ekonomi Arastirma , Τσαν Σελτσουκί, στην ιστοσελίδα Yetkinreport.«Το άνοιγμα της ψαλίδας υπέρ της αντιπολίτευσης έχει γίνει μια συνεχής τάση και οι εξελίξεις τους τελευταίους μήνες και δείχνει ότι η κοινωνική, οικονομική και ψυχολογική ζημιά που προκλήθηκε από την πανδημία ,έχει προκαλέσει μη αναστρέψιμη συμπεριφορά μεταξύ των πολιτών, ακόμη και για μια σημαντική μερίδα πρώην ψηφοφόρων του Ερντογάν», προσθέτει ο Τσαν Σελτσουκί.
Εναντίον του Ερντογάν και στελέχη του κόμματός του
Είναι ενδεικτικό ότι πολλές Εμπορικές Ενώσεις που είχαν υποστηρίξει τον Ερντογάν, δεν δίστασαν να παραβιάσουν τα μέτρα που εξήγγειλε ο Τούρκος πρόεδρος για την αντιμετώπιση της πανδημίας, όπως η απαγόρευση πώλησης αλκοόλ. Ο Μεχμέτ Κοτσαμπιγίκ, πρόεδρος του AKP σε μια περιφέρεια της Τουρκίας, δεν δίστασε να ξεσπαθώσει δημοσίως κατά του Ερντογάν: «Ουδείς κυβερνητικός αξιωματούχος μας επισκέφτηκε ή μας τηλεφώνησε κατά τη διάρκεια των 14 μηνών που διαρκεί η πανδημία…Δεν μας ρωτήσατε αν μπορούμε να πληρώσουμε το ενοίκιο σπιτιού, το ενοίκιο στο χώρο εργασίας, το φόρο, τις ασφάλειες, τους μισθούς των εργαζομένων, το ηλεκτρικό, τους λογαριασμούς νερού και φυσικού αερίου. Δεν είπε «Μπορείτε να αγοράσετε τις ανάγκες του σπιτιού του και των παιδιών του;», τόνισε ο αξιωματούχος του ΑΚΡ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Απαντώντας μάλιστα στην έκκληση του Ερντογάν για «ηρεμία» (Halal), ο Κοτσαμπιγίκ τόνισε ειρωνικά: Λυπάμαι, κύριε Πρόεδρε, δεν είμαι χαλάλ».
Μπροστά στην κατακραυγή, ο Ερντογάν ανακοίνωσε χθες ότι θα δώσει εφάπαξ ενίσχυση 3.0005000 τουρκικών λιρών ( 350-550 ευρώ) σε 1,3 εκατομμύρια εμπόρους. Ένα ποσό που μόνο ως ανέκδοτο μπορεί να εκληφθεί.
Δημοσκόπηση που διεξήγαγε το ίδιο ινστιτούτο για την αξιολόγηση της κυβερνητικής διαχείρισης της πανδημίας στους τομείς της οικονομίας, της εκπαίδευσης και της υγείας, έδειξε σοκαριστικά ποσοστά για τον Ερντογάν: Το 76% θεωρεί ότι ήταν κακή η διαχείριση της οικονομίας, το 75% ότι ήταν αρνητική η πολιτική στην εκπαίδευση και το 55% στην υγεία.
«Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι οικονομικές, κοινωνικές και ψυχολογικές επιπτώσεις της επιδημίας θα συνεχιστούν για μεγάλο χρονικό διάστημα μετά και τη θεραπεία του τελευταίου και όταν έρθουν εκείνες οι μέρες, οι προσδοκίες της κοινωνίας από την κυβέρνηση δεν θα μειωθούν. Από αυτήν την άποψη, βλέπω μια άλλη σκληρή διετία πριν τις εκλογές» τονίζει ο διευθυντής του ινστιτούτου Ekonomi Arastirma.
Τα προβλήματα της τουρκικής οικονομίας αναμένεται να επιδεινωθούν περαιτέρω τους επόμενους μήνες, καθώς το τουρκικό νόμισμα υποχώρησε και άλλο χθες ,με αποτέλεσμα το ένα δολάριο να αντιστοιχεί με 8,5 λίρες. Πρόκειται για τη χειρότερη ισοτιμία τους τους τελευταίους έξι μήνες. Η ισοτιμία του δολαρίου ήταν κατά μέσο όρο 7,62 λίρες τον Μάρτιο, από 7,02 λίρες τον Φεβρουάριο και 8,15 τον Απρίλιο. Αυξήθηκε σε 8,28 λίρες το πρώτο 15μερο του Μαΐου και είναι πιθανό να αυξηθεί περαιτέρω μέχρι το τέλος του μήνα. Η ανάγκη της Τουρκίας για εξωτερικούς πόρους αναμένεται να αυξηθεί το δεύτερο εξάμηνο του έτους, αλλά η εξασθένιση της οικονομικής αξιοπιστίας της Άγκυρας έχει ήδη πλήξει την όρεξη των ξένων και η χώρα δεν μπορεί πλέον να βασιστεί σε ξένες επενδύσεις για να χρηματοδοτήσει το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών ,όπως έκανε στο παρελθόν.
«La Casa de Papel»αλά Τούρκα
Επιπλέον, τα συναλλαγματικά αποθέματα της Τουρκίας βρίσκονται σε επισφαλή κατάσταση μετά την αμφιλεγόμενη πώληση από την Κεντρική Τράπεζα ξένου συναλλάγματος ύψους 128 δισεκατομμυρίων δολαρίων , από το 2019 ως τον Οκτώβριο του 2020 , για τη συγκράτηση της υποτίμησης λίρας. «Η Τουρκία είναι τώρα στο “κόκκινο”, χωρίς πυρομαχικά ,για να υπερασπιστεί το εθνικό νόμισμα», εκτιμά η αραβική ιστοσελίδα Al Monitor και προσθέτει: «Η δυσπιστία στην κυβέρνηση Ερντογάν οδήγησε τους τοπικούς αποταμιευτές να στραφούν σε σκληρά νομίσματα για να προστατεύσουν τις αποταμιεύσεις τους από την υποτίμηση της λίρας και τον πληθωρισμό. Ηδη, το 57,4% των ατομικών καταθέσεων στην Τουρκία είναι σε συνάλλαγμα, ύψους 159 δισεκατομμυρίων δολαρίων» .Οσο για το εξωτερικό χρέος που πρέπει να εξοφλήσει η Τουρκία τους επόμενους 12 μήνες; Ανέρχεται σε 192 δισεκατομμύρια δολάρια.
Παρά την επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης, το χιούμορ δεν λείπει από τους απλούς πολίτες: Όταν έγινε γνωστό ότι γυρίζεται από τις 16 μια τουρκική τηλεοπτική εκδοχή που La Hay de Maske και βασίζεται την ισπανική «La Casa de Papel» (Η Μεγάλη ληστεία), έγινε χαμός στα social media: «Η τουρκική εκδοχή του La Casa de Papel είναι περιττή επειδή το κυβερνών κόμμα AKP είχε ήδη ληστέψει τη χώρα», έγραψαν κάποιοι στο twitter.
Οσο για τον ίδιο τον Τούρκο πρόεδρο; Οπως δήλωσε ο δημοσιογράφος και αναλυτής Γκάρεθ Τζένκινς στην ανταποκρίτρια της ΕΡΤ στην Κωνσταντινούπολη ,Αριάνα Φερεντίνου,«ο Ερντογάν αντιμετωπίζει τρεις επιλογές: Να παραμείνει στην εξουσία έως ότου πεθάνει ή να παραιτηθεί και να αντιμετωπίσει τη δικαιοσύνη ή να παραιτηθεί και να φύγει από τη χώρα. Αυτές είναι οι μόνες επιλογές που του απομένουν»…