Η συνέντευξη που παραχώρησε στην “Αυγή” της Κυριακής (20/10) και στο δημοσιογράφο Χρήστο Σίμο, ο καθηγητής ημοσίου Δικαίου στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης Γ. Κατρούγκαλος.
* Από κέντρα του μνημονιακού συστήματος διακινούνται σενάρια που λίγο απέχουν από προβοκάτσια, προπαγανδίζεται η ανάγκη εφαρμογής νομικών μέτρων οιονεί εκτάκτου ανάγκης και επιδιώκεται η ενοχοποίηση της Αριστεράς. Ποια μπορεί να είναι η απάντηση;
Από την αρχή η κυβέρνηση (ακριβέστερα, ο πρωθυπουργός και η ακροδεξιά ομάδα γύρω του) έχει επιλέξει την τακτική της τεχνητής ρήξης, προκειμένου να αποπροσανατολίσει την κοινή γνώμη από το κυρίαρχο πρόβλημα της οικονομικής κρίσης και της παταγώδους αποτυχίας των μνημονιακών πολιτικών. Η Βίλλα Αμαλία, η Μαρφίν, οι Σκουριές εμφανίζονται σαν άσοι από το μανίκι κάθε φορά που θολώνει το “success story”. Στην υπηρεσία αυτού του σχεδίου φαίνεται ότι τίθενται και τα στεγανά των κρατικών μηχανισμών, όπως δείχνει το παράδειγμα των γενικευμένων, προληπτικών παρακολουθήσεων από την ΕΥΠ (είναι τόσο πρόδηλη η αντισυνταγματικότητα αυτών των παρακολουθήσεων, ώστε να καταθέσει σχετική ερώτηση μέχρι και ο πρώην υπουργός Άρης Σπηλιωτόπουλος). Η απάντηση πρέπει να είναι διπλή: να τους «ταράξουμε στη νομιμότητα», αλλά και να τους «ταράξουμε στις κινητοποιήσεις». Δεν μας χρειάζεται η ηρεμία του νεκροταφείου, αλλά η αισιοδοξία του πυρετού της διαδήλωσης.
* Η κυβέρνηση εξακολουθεί να εμμένει στη θεωρία των δύο άκρων. Πού στοχεύει;
Πρόκειται για συνέχεια και συμπλήρωση του προηγούμενου σεναρίου. Πώς θα γίνουν πιστευτές οι «αποκαλύψεις» που ετοιμάζονται, εάν δεν έχει προετοιμαστεί το έδαφος με τη συκοφάντηση της Αριστεράς; Το πρόβλημα για την ακροδεξιά ομάδα του Μαξίμου είναι ότι τα δύο άκρα υπάρχουν, αλλά ως άκρα αντίθετα. Η Αριστερά αποτελεί την πλήρη άρνηση, την αναίρεση της Ακροδεξιάς. Πώς λέμε ύλη και αντιύλη;
* Πώς κρίνετε τις διώξεις που ασκούνται ενάντια σε πολίτες που συμμετέχουν στο κίνημα ενάντια στην εξόρυξη χρυσού στις Σκουριές της Χαλκιδικής;
Όποιος αγωνίζεται πρέπει να συκοφαντείται. Το πρόβατο του Βάρναλη, που «ήσυχα και συνετά, πάει με ‘κείνον που νικά» θέλουν ως πρότυπο για την ελληνική κοινωνία. Καμιά κοινωνία όμως δεν αυτοκτονεί. Είχα την τύχη να με καλέσουν οι κάτοικοι της Ιερισσού για στήριξη του νομικού τους αγώνα. Είδα έναν τόπο που είναι στρατευμένος όλος στον αγώνα για την υπεράσπιση του αύριο των παιδιών του. Και με σοβαρό λόγο: δεν ξέρω αν υπήρχε αρσενικό στην περίφημη τούρτα του πρώην πρύτανη της Κρήτης, αλλά σίγουρα βρέθηκε αρσενικό στις γεωτρήσεις της Ιερισσού. Οι πολίτες αυτοί, ασκούν δύο θεμελιώδη ατομικά δικαιώματα, αυτά στη ζωή και της εξέγερσης απέναντι στην αδικία. Και ο ηθικός και ο ανθρώπινος νόμος είναι μαζί τους.
* Σε ποιες είναι οι περιπτώσεις το Σύνταγμα της χώρας αναγνωρίζει το δικαίωμα των πολιτών στη βία;
Το Σύνταγμά μας θέλει η βία να είναι το τελευταίο καταφύγιο του λαού, όταν δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί αλλιώς μια βίαιη επίθεση κατά της δημοκρατίας και του πολιτεύματος. Το άρθρο 120 παρ. 4 θεωρεί την αντίδραση δικαίωμα, μαζί και υποχρέωση: «4. Η τήρηση του Συντάγματος επαφίεται στον πατριωτισμό των Ελλήνων, που δικαιούνται και υποχρεούνται να αντιστέκονται με κάθε μέσο εναντίον οποιουδήποτε επιχειρεί να το καταλύσει με τη βία». Όπως το έλεγαν και οι Ρωμαίοι: ο ανώτατος νόμος της πολιτείας είναι η σωτηρία του λαού.
* Ως καθηγητής πανεπιστημίου, πώς σχολιάζετε το μέτρο της διαθεσιμότητας των διοικητικών υπαλλήλων στα ΑΕΙ; Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στη λειτουργία τους;
Δεν είναι μεμονωμένο μέτρο. Είναι ένα ακόμη επεισόδιο των διαβόητων διαρθρωτικών αλλαγών, που αποσκοπούν στο να διαλύσουν τις δομές του κοινωνικού κράτους και να μεταβιβάσουν πόρους και πλούτο από τον δημόσιο στον ιδιωτικό τομέα. Το ίδιο γίνεται και στην υγεία, την κοινωνική ασφάλιση, την πρόνοια. Η επίθεση είναι, όμως, ιδιαίτερα έντονη στα πανεπιστήμια και στο Πολυτεχνείο. Στο τελευταίο υπάρχουν γραμματείες που θα αποψιλωθούν σε ποσοστό μεγαλύτερο και από 70% από τη διαθεσιμότητα. Αντί για τον εξορθολογισμό, λοιπόν, των δομών της δημόσιας διοίκησης εφαρμόζεται ένα βίαιο πρόγραμμα διάλυσης. Και στην άκρη του δρόμου προετοιμάζονται νέα ιδιωτικά πανεπιστήμια…
* Πώς κρίνετε την άρνηση της εισαγγελίας να παραστούν οι κρατούμενοι βουλευτές της Χρυσής Αυγής στην ολομέλεια της Βουλής; Τι προβλέπουν οι νόμοι γι’ αυτές τις περιπτώσεις;
Εφόσον η προσωρινή κράτηση βουλευτή είναι νόμιμη (έγινε δηλαδή σύμφωνα με το Σύνταγμα και με την άδεια της Βουλής), δεν μπορεί να συμμετέχει στις κοινοβουλευτικές διαδικασίες. Η αντίθετη εκδοχή, να μπορούν δηλαδή με άδεια του εισαγγελέα να παίρνουν μέρος σε αυτές, θα οδηγούσε στο προφανώς άτοπο να μπορεί μία απόφαση του τελευταίου να ασκεί επιρροή στο αποτέλεσμα των ψηφοφοριών, ανάλογα με το εάν επιτρέπει ή όχι τη συμμετοχή των κρατουμένων.
Για αυτό από την εποχή του προπάτορα του ελληνικού συνταγματικού δικαίου,Σαριπόλου, το θέμα θεωρείται λυμένο, με την αποδοχή της αδυναμίας άσκησης των καθηκόντων των φυλακισμένων βουλευτών. Προφανώς, εάν επιθυμούν το κόμμα τους να ανακτήσει την αρχική κοινοβουλευτική του δύναμη, μπορούν να παραιτηθούν, οπότε και η βουλευτική τους έδρα θα καταληφθεί από τον πρώτο αναπληρωματικό βουλευτή της οικείας περιφέρειας.
* Ποιο είναι το συμπέρασμά σας από την πρόσφατη συμμετοχή σας σε τηλεοπτική συζήτηση με πολιτικά πρόσωπα ως προς το θέμα της βίας;
Το πρώτο, θλιβερό συμπέρασμα είναι απογοήτευση από το χαμηλό επίπεδο της αντιπαράθεσης, τουλάχιστον από τους εκπροσώπους των συστημικών κομμάτων. Μεγάλη εντύπωση μου έκανε η αταβιστική εμμονή της Δεξιάς στο αυταρχικό παρελθόν της: ως ανθρωποφύλακας της Μακρονήσου, ο εκπρόσωπός της απαιτούσε αντί για επιχειρήματα ένα ναι ή όχι στις ανακρίσεις του, εν είδει δήλωσης μετανοίας. Ακόμη μεγαλύτερη εντύπωση μου έκανε η πλήρης αφομοίωση και επαναπροβολή αντιδραστικών επιχειρημάτων από τους εκπροσώπους της περίφημης «Κεντροαριστεράς», ιδίως σε ό,τι αφορά την κατασυκοφάντηση του ελληνικού πανεπιστημίου. Σκουπίδι το αποκάλεσαν, και δείχνοντας ως ένοχο μάλιστα όσους αγωνίζονται σε αυτό. Όχι την Αριστερά, και το κέντρο, ούτε καν τη μετριοπαθή Δεξιά δεν μπορώ να διακρίνω στις απόψεις του κλίματος αυτού. (Ως προς το Κέντρο σήμερα, θυμάμαι μια φράση του αείμνηστου ευπατρίδη πολιτικού Σάκη Πεπονή. Μου έλεγε, απογοητευμένος από την κατρακύλα του κόμματος του, το εξής: Εγώ κεντρώος ήμουν και κεντρώος παρέμεινα. Όπως όμως έχει καταντήσει το ΠΑΣΟΚ, στο εσωτερικό του πια φαίνομαι ως Άκρα Αριστερά…).