ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ «Πρέπει να αλλάξουν τα πάντα στο ελληνικό μνημόνιο και να συμπεριληφθεί σε αυτό η στρατηγική προώθησης της ανάπτυξης», τονίσε σε συνέντευξή του στη Realnews ο Ζαν Πολ Φιτουσί, καθηγητής Οικονομικών, σύμβουλος του Γάλλου Προέδρου Φρανσουά Ολάντ και μέλος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνώμων της Γαλλίας. Χαρακτηρίζει «ανόητους» όσους μιλούν εντός και εκτός Ελλάδας για έξοδο της χώρας από το ευρώ και επισημαίνει ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες συμπεριφέρονται, εν ολίγοις, ως «παράλυτοι»,…
Τι λάθη έχουν γίνει στη διαχείριση της κρίσης στην ευρωζώνη, καθώς οι συνθήκες επιδεινώνονται συνεχώς;
Πριν από δύο χρόνια είχα πει ότι, αν δεν ληφθούν άμεσα κάποιες αποφάσεις που θα δείχνουν αλληλεγγύη, η κρίση θα χτυπήσει ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ. Δεν υπάρχει καμία ελπίδα, από τη στιγμή που οι Ευρωπαίοι ηγέτες προσπαθούν να λύσουν την κρίση χωρίς δημοσιονομική αλληλεγγύη. Χωρίς αυτή, η κρίση θα μεταδοθεί σαν αρρώστια στις άλλες χώρες της ευρωζώνης. Ενα από τα προβλήματα της Ευρώπης είναι η «παράλυση» στις αποφάσεις και το γεγονός ότι μέχρι στιγμής δεν έχει ληφθεί καμία αξιόπιστη απόφαση για την επίλυση της ελληνικής κρίσης, για να μην αναφερθώ στην κρίση που έχει προκύψει σήμερα.
Άρα έχουν ευθύνη οι Ευρωπαίοι ηγέτες;
Φυσικά. Το πρόβλημα είναι ότι δεν τιμωρείς μια νέα κυβέρνηση για τα λάθη που έκανε μια προηγούμενη κυβέρνηση, λόγω του διεφθαρμένου συστήματος που υπήρχε. Είναι σαν να τιμωρείς τους ανθρώπους. Και αυτό συμβαίνει στην Ελλάδα.
Με ποιον τρόπο μπορεί να επιλυθεί η κρίση στην ευρωζώνη;
Πριν από το ευρώ, η Ευρώπη χαρακτηριζόταν από επαναλαμβανόμενες κρίσεις στην αγορά. Με το ευρώ δεν υπήρχε πλέον περιθώριο για κερδοσκοπία στα διαφορετικά νομίσματα και τα επιτόκια μειώθηκαν δραματικά. Πήρε δέκα χρόνια στις αγορές για να καταλάβουν ότι υπάρχει περιθώριο για μία άλλου είδους κερδοσκοπία, στα δημόσια χρέη, στους τίτλους δηλαδή των κρατικών ομολόγων. Η κερδοσκοπία αυτή συνεχίζεται λόγω της κακής πολιτικής, της γενικής λιτότητας σε όλη την Ευρώπη.
Πρέπει να σταματήσουμε αυτή την κερδοσκοπία και, για να γίνει αυτό, είναι προφανές ότι πρέπει να δημιουργήσουμε ένα ενιαίο ομόλογο, όπως δημιουργήσαμε ένα ενιαίο νόμισμα, το ευρωομόλογο. Με το ευρωομόλογο καμία χώρα δεν θα δανείζεται ακριβά. Τα επιτόκια θα είναι χαμηλά, όπως στις ΗΠΑ και τη Βρετανία. Επίσης, πρέπει να επιτραπεί στην ΕΚΤ να αγοράζει ομόλογα από την πρωτογενή αγορά. Είναι απλά πράγματα αυτά. Το πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει πολιτική συναίνεση.
Θεωρείτε πως είναι αναγκαία η υιοθέτηση πακέτων ανάπτυξης;
Είναι φανερό ότι η Ευρώπη έχει μεγάλη ανάγκη για ανάπτυξη. Όμως, χρειάζεται πολύς χρόνος για να υιοθετηθούν και να τεθούν σε εφαρμογή τα πακέτα ανάπτυξης. Στην Ευρώπη πρέπει να ενεργεί κανείς άμεσα. Το να ενεργείς άμεσα σημαίνει να επενδύεις άμεσα. Επίσης, το πακέτο ανάπτυξης σημαίνει επενδύσεις, ενώ με τα μέτρα λιτότητας δεν υπάρχουν πόροι για επενδύσεις. Θέλω, λοιπόν, κάποιος να μου εξηγήσει τι νόημα έχει να υπάρχει ένα πακέτο ανάπτυξης μαζί με ένα πακέτο λιτότητας. Μπορούν να συνδυαστούν μόνο με υποκριτικό τρόπο.
Ναι, αλλά ο Φρανσουά Ολάντ προωθεί ένα τέτοιο πακέτο ανάπτυξης…
Έχει δίκιο που το προωθεί. Όμως, είναι απλώς ο τρόπος να παρακάμψουν το πρόγραμμα λιτότητας για πολιτικούς λόγους, χωρίς να κάνουν την κυρία Mέρκελ να ταπεινωθεί. Ωστόσο, τα πακέτα ανάπτυξης είναι ο μοναδικός τρόπος που υπάρχει σε αυτή τη φάση της διαπραγμάτευσης. Πιστεύω, πάντως, ότι θα αλλάξουν πολλά με την εκλογή Ολάντ. Θα παλέψει στο τραπέζι του Ευρωπαϊκού Συμβούλιου.
Πρέπει να γίνει επαναδιαπραγμάτευση του μνημονίου για την Ελλάδα και σε ποια κατεύθυνση;
Πρέπει όλο το πρόγραμμα να τεθεί προς επαναδιαπραγμάτευση. Τα πάντα. Όλα πρέπει να συμπληρωθούν με ένα πακέτο ανάπτυξης που θα επιτρέπει στην Ελλάδα να επενδύσει αμέσως.
Από την πλευρά της, η ελληνική κυβέρνηση σε ποιες μεταρρυθμίσεις θα πρέπει να προχωρήσει άμεσα;
Δεν ζητάω μεταρρυθμίσεις, ζητάω άμεσες επενδύσεις και δημιουργία θέσεων εργασίας. Έμφαση στην ανάπτυξη και την αντιμετώπιση της ανεργίας. Βεβαίως, πρέπει να έχετε εύρυθμο φορολογικό σύστημα, που δεν θα επιτρέπει τη φοροδιαφυγή. Πρέπει, επίσης, να μειώσετε τα επιτόκια, αλλά, για να γίνει αυτό, πρέπει να έχετε τη βοήθεια της ΕΚΤ και των ευρωομολόγων.
Πιστεύετε ότι χρειάζεται νέο κούρεμα του ελληνικού χρέους;
Η βιωσιμότητα του χρέους εξαρτάται από δύο παραμέτρους: από το επιτόκιο και από τον ρυθμό μεγέθυνσης. Δεν πιστεύω ότι ένα νέο κούρεμα αποτελεί λύση. Δεν αποτέλεσε μέχρι σήμερα, θα εκπλαγώ εάν αποτελέσει λύση στο μέλλον, εφόσον εξακολουθήσουν να περιορίζουν την Ελλάδα σε ένα πρόγραμμα λιτότητας.
Θεωρείτε πιθανή την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ;
Θα ήταν η πιο ανόητη απόφαση που η ευρωζώνη ή η Ελλάδα μπορούσαν να πάρουν. Γιατί υπάρχει κάτι που είναι σαφές στις αγορές: Εάν ενεργήσεις με τρόπο που θα τις κάνει να πιστέψουν ότι ευρωζώνη δεν αποτελεί πλέον ένα «μη αναστρέψιμο» (στέρεο) οικοδόμημα, ολόκληρη η ζώνη του ευρώ θα καταρρεύσει. Από τη στιγμή που επικρατήσει αυτή η ιδέα, όλα μπορούν να συμβούν. Θα κοστίσει πολύ περισσότερο η έξοδος της Ελλάδα -τρισεκατομμύρια ευρώ-, γιατί θα προκαλέσει κερδοσκοπία σε μεγάλη κλίμακα στην επόμενη χώρα. Εάν η Ελλάδα αποχωρήσει από την ευρωζώνη, να είστε σίγουροι ότι κι άλλη χώρα θα αναγκαστεί να φύγει, και πάλι από την αρχή. Αυτό θα δημιουργήσει νέα πορεία προς τη λιτότητα και θα αποτελέσει την καταστροφή της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Το λάθος των ευρωπαίων ηγετών
Το αποτέλεσμα των εκλογών μπορεί να επηρεάσει το μέλλον της χώρας στο ευρώ;
Δεν ξέρω, μπορεί. Αυτό που εγώ υποστηρίζω είναι ότι οι ηγέτες της Ευρώπης έπρεπε να βοηθήσουν την Ελλάδα πριν από τις εκλογές για έναν προφανή λόγο: Εάν έδειχναν στους Έλληνες πολίτες ότι η Ευρώπη έχει ένα καλό πρόσωπο, επειδή βοηθάει τη χώρα, τότε η ψήφος των Ελλήνων μπορεί να ήταν διαφορετική. Εάν δείχνουν μόνο το κακό και άσχημο πρόσωπο της Ευρώπης, το οποίο είναι να ζητάς συνεχώς περισσότερη λιτότητα, τότε οι Έλληνες ίσως ψηφίσουν με άλλο τρόπο.
Πρέπει η Ισπανία να καταφύγει στον μηχανισμό στήριξης;
Είναι δύσκολη ερώτηση. Γιατί, όπως γνωρίζετε ήδη από το παράδειγμα της Ελλάδας, εάν η Ισπανία ζητήσει βοήθεια, οι όροι που μπορεί να επιβληθούν θα είναι τόσο σκληροί, που η κυβέρνηση θα χάσει κάθε περιθώριο ελιγμού. Εάν υπήρχε μεγαλύτερη βούληση από τους Ευρωπαίους να βοηθήσουν, δεν θα έπρεπε να φέρουν μια κυβέρνηση μπροστά σε αυτή τη δύσκολη κατάσταση: ή να ζητήσει βοήθεια και να τεθεί υπό την κηδεμονία του ΔΝΤ και της τρόικας ή να μην ζητήσει βοήθεια. Ηδη η κατάσταση της Ισπανίας επηρεάζει την ευρωζώνη και μετά θα ακολουθήσει η Ιταλία και κανείς δεν ξέρει που θα σταματήσει αυτή η μετάδοση της κρίσης.