ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Μεταξύ θριάμβου και υπευθυνότητας. Ο Νομπελίστας οικονομολόγος του Πανεπιστήμιου Πρίνσετον και αρθρογράφος των New York Times, στο πρώτο κείμενο που έγραψε αμέσως μετά το τέλος των εκλογών στην Ελλάδα κάνει λόγο για τον «εφιάλτη» της Ελλάδας που έλαβε τέλος.
Αίφνης, ο Αλέξης Τσίπρας γίνεται ο πρώτος πρωθυπουργός που εξελέγη με ρητή υπόσχεση να αμφισβητήσει τις πολιτικές λιτότητας που επιβλήθηκαν το 2010, σημειώνει ο εξέχων οικονομολόγος και συμπληρώσει με νόημα, «φυσικά θα βρεθούν πολλοί άνθρωποι που θα προειδοποιήσουν τον Τσίπρα να εγκαταλείψει την υπόσχεσή του και να συμπεριφερθεί υπεύθυνα».
Κατά τον Γκρούγκμαν για να γίνει απόλυτα κατανοητός ο πολιτικός σεισμός στην Ελλάδα, θα πρέπει κανείς να ανατρέψει στον Μάιο του 2010 τότε που η Τρόικα έδωσε τα πρώτα δάνεια και ως αντιστάθμισμα απαίτησε μεταρρυθμίσεις συνδυασμένες με λιτότητα. Κι ενώ οι δανειστές προσποιούνταν τους έξυπνες και τους ρεαλιστές στην πραγματικότητα πλάσαραν μια οικονομική φαντασία. Ο ελληνικός λαός πλήρωσε το τίμημα της αυταπάτης που είχε η οικονομική ελίτ. Μα, δεν τελείωσε εκεί η κατάπτωση της Ελλάδας. Σύμφωνα με τον Κρούγκμαν η Τρόικα πίστευε πως η σκληρή λιτότητα θα είχε μικρή επίδραση στην ανάπτυξη και την απασχόληση. Το θέμα είναι ότι η Ελλάδα βρισκόταν ήδη σε φάση ύφεσης όταν μπήκε στο μνημόνιο και από τους δανειστές λεγόταν πως θα υπάρξει μια μικρή συρρίκνωση το 2011 και το 2012 η χώρα θα επανέλθει στην ανάκαμψη. Επιπροσθέτως οι αναλύσεις έλεγαν πως η ανεργία από το 9,4% το 2009 θα εκτιναχθεί στο 15% το 2012, αλλά στη συνέχεια θα πέσει.
Φευ, αυτό που έγινε στην πραγματικότητα ήταν ένας οικονομικός και ανθρωπιστικός εφιάλτης. Η ελληνική ύφεση αντί να λήξει το 2011 επιταχύνθηκε. Η Ελλάδα έφτασε στον πάτο το 2014, η ανεργία άγγιξε το 28%, ενώ στους νέους έφτασε στο 60%. Στο μεταξύ, σημειώνει ο Κρούγκμαν, δεν υπάρχει προοπτική επιστροφής στα προ κρίσης πρότυπα διαβίωσης στο άμεσο μέλλον. Τι πήγε στραβά; Όπως αναφέρει στο άρθρο του οι επικριτές της Ελλάδας αναφέρουν πως απέτυχε να παραδώσει τα υπεσχημένα αποτελέσματα στον τομέα των περικοπών. Κι όμως, στην πραγματικότητα η Ελλάδα επέβαλλε άγριες περικοπές στις δημόσιες υπηρεσίες, τους μισθούς των δημόσιων υπαλλήλων και προκάλεσε αλλεπάλληλα κύματα λιτότητας, ενώ οι δημόσιες δαπάνες κόπηκαν αισθητά. Το πρόβλημα του χρέους της Ελλάδας είναι τώρα, αν μη τι άλλο χειρότερο από την έναρξη του προγράμματος και ένας λόγος είναι η βουτιά στα έσοδα. Η ελληνική κυβέρνηση συνέλεξε σημαντικά μεγαλύτερο ποσοστό του ΑΕΠ σε φόρους από ότι στο παρελθόν, αλλά το ΑΕΠ έπεσε τόσο γρήγορα που συμπαρέσυρε και τους φόρους.
Ο Κρούγκμαν υποβάλλει ένα ρητορικό ερώτημα: γιατί οι αρχικές προβλέψεις ήταν υπερβολικά αισιόδοξες; Απαντάει: οι έξυπνοι Ευρωπαίοι ασχολούνταν με τα οικονομικά της φαντασίας τους. Η ΕΕ και η ΕΚΤ αποφάσισαν να πιστεύουν στη «νεράιδα της εμπιστοσύνης», σε αντίθεση με το ΔΝΤ που ήταν πιο προσεκτικό. Τι θα μπορούσε να είχε συμβεί; Ο Κρούγκαν αναφέρει: «Αν η Τρόικα ήταν πραγματικά ρεαλιστική, θα αναγνώριζε πως αυτά που ζητάει είναι αδύνατα. Δύο χρόνια μετά την επιβολή των μέτρων στην Ελλάδα, το ΔΝΤ προσπάθησε να βρει άλλα ιστορικά παραδείγματα που να μοιάζουν με την περίπτωση της Ελλάδας και δεν βρήκε κανένα.
Τι θα συμβεί με την έλευση του Τσίπρα; Το άρθρο σημειώνει: «Αυτοί που συμβουλεύουν τον Τσίπρα να παρακάμψει τις υποσχέσεις του και να ενεργήσει υπεύθυνα, δεν είναι αξιόπιστοι. Το πρόγραμμα που επιβλήθηκε στην Ελλάδα δεν έχει καμία πιθανότητα να λειτουργήσει. Το πρόβλημα είναι ότι ίσως το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι τόσο ριζοσπαστικό. Η ελάφρυνση του χρέους και η χαλάρωση της λιτότητας θα μειώσουν τον ανθρώπινο πόνο, αλλά δεν φτάνουν για να δώσουν ισχυρή ανάκαμψη. Από την άλλη δεν είναι ευκρινές τι άλλο μπορεί να κάνει μια ελληνική κυβέρνηση, από τη στιγμή που ο λαός δεν είναι διατεθειμένος να εγκαταλείψει το ευρώ. Όσοι κάνουν λόγο για μεγάλη αλλαγή βλέπουν πως ο Τσίπρας είναι πολύ πιο ρεαλιστής από τους αξιωματούχους που ζητούν να συνεχιστεί η λιτότητα. Η υπόλοιπη Ευρώπη θα πρέπει να δώσουν την ευκαιρία στον Τσίπρα να τελειώσει τον εφιάλτη της χώρας του».
Πηγή: iefimerida.gr