ΜΑΡΙΑ ΔΕΔΟΥΣΗ Ο Άντονι Μπίβορ, που είναι από τους σημαντικότερους ιστορικους του καιρού μας, έχει γράψει ένα ολόκληρο βιβλίο για την προέλαση του Κόκκινου Στρατού προς το Βερολίνο και την είσοδό του σε αυτό, έτσι το λέει κιόλας, «Βερολίνο».
Σκληρό βιβλίο.
Ο Μπίβορ είναι ακριβοδίκαιος ιστορικός και μακριά από ιδεοληψίες, δεν είναι αναθεωρητής σαν τον Ντέιβιντ Ίρβινγκ, ας πούμε, που έγραψε για τη δίκη της Νιρεμβέργης ως αρνητής του Ολοκαυτώματος και έγινε μεσίας των απανταχού αλτ.
Πριν το «Βερολίνο», ο Μπίβορ είχε γράψει το «Στάλινγκραντ», με την ίδια αποστασιοποίηση.
Δεν λυπάται τις εντυπώσεις που αφήνουν τα γραπτά του· διαβάζεις και όσο διαβάζεις οι φρίκες σε χτυπάνε απανωτά, όμως στο τέλος ξέρεις ότι διάβασες μια ολοκληρωμένη αλήθεια.
Ούτε μέσα από δικαιολογίες, ούτε μέσα από κρίσεις. Δεν χρειάζεται τίποτε από τα δύο.
Στο «Στάλινγκραντ» και στο «Βερολίνο», μετά τις απανωτές φρίκες η αλήθεια που σου μένει είναι η νομοτέλεια αυτού που ξεκίνησε το 1939 προς ανατολάς και τελείωσε το 1945, επιστρέφοντας προς δυσμάς εκεί απ’ όπου άρχισε.
Δεν ξεκίνησε το 1943, ας πούμε. Ούτε διαρκεί ακόμη.
Τι θες να μας πεις Μαρία; Τελείωνε.
Θέλω να σας πω ότι πολλοί προσπάθησαν να ξαναγράψουν την ιστορία και βλέπω τις τελευταίες μέρες πολλούς να προσπαθούν να το κάνουν και τώρα.
Η ιστορία επιμένει, όμως. Δεν θέλει να ξαναγραφτεί.
Μπορεί να της προστεθούν πράγματα, ή να διορθωθούν πράγματα, μπορεί να υπάρξουν ερμηνείες, ή παρερμηνείες, όμως παραμένει η ίδια. Παραμένει πεισματικά εκεί, για να διαψεύδει όσους, επί παραδείγματι, θέλουν να μας πείσουν ότι ο πραγματικός κακός του Β’ Παγκοσμίου ήταν οι Ρώσοι που «εισέβαλαν βαρβαρικά» στο Βερολίνο, όπως διάβασα κάπου, ή «διέπραξαν ανείπωτες φρικαλεότητες εις βάρος των Γερμανών», όπως διάβασα κάπου αλλού.
Δεν μπορεί καμιά καρα-αλτ εκδοχή να εξιλεώσει τους Ναζί, διότι περί αυτού πρόκειται στο τέλος της ημέρας, και να βάλει στη θέση τους τους Ρώσους.
Θα έλεγα «προσοχή στο κενό», αλλά πολύ φοβάμαι ότι όσοι έχουν αρχίσει και τα λένε ανοιχτά αυτά δεν έχουν πρόβλημα να δουν το κενό, μια χαρά το βλέπουν.
Και το θέλουν. Τους εξυπηρετεί.
Θα παραφράσω τον Βίτγκενστάιν που είπε ότι «κάθε εποχή παρανοεί την άλλη· μια μικρή εποχή παρανοεί τις άλλες με τον δικό της άσχημο τρόπο».
Όπου εποχή, βάλτε αφήγημα.
Ή και άνθρωπος.
———
Εδώ κάτι σχετικό που έγραψα, με μια -σχεδόν- άσχετη αφορμή.