Οι ΗΠΑ απώλεσαν χθες Τρίτη το ακριβό τους AAA για πρώτη φορά από το 2011, καθώς ο οίκος αξιολόγησης Fitch Ratings υποβάθμισε το μακροπρόθεσμο αξιόχρεο του αμερικανικού δημοσίου κατά μια βαθμίδα, στο AA+, επικαλούμενος ιδίως τις επαναλαμβανόμενες κρίσεις γύρω από το όριο δανεισμού του ομοσπονδιακού κράτους, οι οποίες κατ’ αυτόν «διάβρωσαν» τη διακυβέρνηση.
Ο S&P ήταν ο πρώτος από τους τρεις λεγόμενους μεγάλους οίκους αξιολόγησης που αποφάσισε να στερήσει από τις ΗΠΑ το «τριπλό άλφα» το 2011 και δεν τις έχει αναβαθμίσει έκτοτε, τις διατηρεί στο AA+. Μόνο ο Moody’s διατηρεί τη χώρα, μέχρι σήμερα, στην υψηλότερη βαθμίδα ως προς την αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας τη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου.
Ο Φιτς δικαιολόγησε την απόφαση επικαλούμενος ιδίως τις «επανειλημμένες» κρίσεις «για το όριο του χρέους», υπογραμμίζοντας πως οι «πολιτικές συγκρούσεις (…) και οι αποφάσεις της τελευταίας στιγμής διάβρωσαν την εμπιστοσύνη στη διαχείριση των δημοσιονομικών» στην Ουάσιγκτον.
Ανά τακτά χρονικά διαστήματα, το όριο δανεισμού του ομοσπονδιακού κράτους πρέπει να αυξάνεται από το Κογκρέσο, ώστε να αποφεύγεται ο κίνδυνος οι ΗΠΑ να κηρύξουν στάση πληρωμών. Αν και για δεκαετίες επρόκειτο απλά για τυπική διαδικασία, τα τελευταία χρόνια το ζήτημα έχει μετατραπεί επανειλημμένα στο αντικείμενο επαναλαμβανόμενων πολιτικών μαχών.
Στις αρχές του Ιουνίου, η κυβέρνηση του Δημοκρατικού προέδρου Τζο Μπάιντεν και η αντιπολίτευση, οι Ρεπουμπλικάνοι, κατέληξαν in extremis σε συμφωνία για το ζήτημα.
Μολαταύτα, πέραν της συμφωνίας αυτής, «υπήρξε διαρκής επιδείνωση των κανόνων της διακυβέρνησης κατά των διάρκεια των τελευταίων 20 ετών, συμπεριλαμβανομένων των δημοσιονομικών και του χρέους», επιχειρηματολόγησε ο οίκος.
Η αμερικανική προεδρία εξέφρασε χθες Τρίτη τη «διαφωνία» της για την απόφαση του οίκου αξιολόγησης Fitch Ratings να υποβαθμίσει κατά μια βαθμίδα, από το περιπόθητο AAA στο AA+, το μακροπρόθεσμο αξιόχρεο του δημοσίου των ΗΠΑ.
«Διαφωνούμε σθεναρά με την απόφαση αυτή», τόνισε η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, η Καρίν Ζαν-Πιερ, σε δελτίο Τύπου το οποίο αναρτήθηκε στον ιστότοπο της προεδρίας, προσθέτοντας πως «αψηφά την πραγματικότητα το να υποβαθμίζονται οι ΗΠΑ τη στιγμή που ο πρόεδρος [Τζο] Μπάιντεν έφερε την πιο ισχυρή ανάκαμψη από οποιαδήποτε άλλη μεγάλη οικονομία στον κόσμο».
Η αμερικανίδα υπουργός Οικονομικών Τζάνετ Γέλεν εξέφρασε χθες Τρίτη την «έντονη διαφωνία» της με την απόφαση του οίκου αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας Fitch Ratings να υποβαθμίσει το μακροπρόθεσμο αξιόχρεο των ΗΠΑ κατά μια βαθμίδα, από το επίπεδο AAA στο AA+.
«Διαφωνώ έντονα με την απόφαση του Fitch Ratings. Η μεταβολή (…) είναι αυθαίρετη και βασισμένη σε παρωχημένα στοιχεία», τόνισε η κυρία Γέλεν, αναφέρει δελτίο Τύπου που δημοσιοποιήθηκε από τις υπηρεσίες της.
Δεν αναμένεται σοβαρός ή διαρκής αντίκτυπος στις αγορές
Η απόφασή του, απρόσμενη και χωρίς προηγούμενο την τελευταία δεκαετία, δεν φάνηκε πάντως να θορυβεί αναλυτές με τους οποίους συζήτησε το Γαλλικό Πρακτορείο χθες βράδυ.
«Δεν αναμένω ότι (…) θα έχει διαρκή αντίκτυπο» στις χρηματαγορές, διαβεβαίωσε ο Τζον Κάναβαν της Oxford Economics, προσθέτοντας πως δεν προβλέπει «μείζονες αναταράξεις» όταν ανοίξουν οι αγορές.
Βραχυπρόθεσμα, η απόφαση του οίκου «μπορεί να οδηγήσει ορισμένους επενδυτές να μειώσουν την έκθεσή τους» στα ομόλογα που εκδίδει το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών, εκτίμησε ο Μίκι Λέβι της Berenberg. Πιο μακροπρόθεσμα ωστόσο, ούτε αυτός βλέπει «καμιά σοβαρή επιπλοκή» καθώς «θεωρώ ότι όλος ο κόσμος είναι ενήμερος για την κατάσταση του αυξανόμενου χρέους» των ΗΠΑ.
Σε κάθε περίπτωση, η απόφαση του Φιτς αντιμετωπίστηκε με οργή από την κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν.
«Διαφωνώ έντονα με την απόφαση του Fitch Ratings. Η μεταβολή (…) είναι αυθαίρετη και βασισμένη σε παρωχημένα στοιχεία», ξεσπάθωσε η αμερικανίδα υπουργός Οικονομικών Τζάνετ Γέλεν στο δελτίο Τύπου που δημοσιοποιήθηκε από τις υπηρεσίες της.
«Διαφωνούμε σθεναρά με την απόφαση αυτή», τόνισε σε εξίσου υψηλό τόνο η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, η Καρίν Ζαν-Πιερ, επιρρίπτοντας ευθύνες στον πρώην πρόεδρο, τον Ρεπουμπλικάνο Ντόναλντ Τραμπ, πως ευθύνεται για την επιδείνωση των κριτηρίων που λαμβάνει υπόψη ο οίκος.
«Αψηφά την πραγματικότητα το να υποβαθμίζονται οι ΗΠΑ τη στιγμή που ο πρόεδρος Μπάιντεν έφερε την πιο ισχυρή ανάκαμψη από οποιαδήποτε άλλη μεγάλη οικονομία στον κόσμο», πρόσθεσε.
Στο στόχαστρο της κυβέρνησης Μπάιντεν βρίσκεται ιδίως η φορολογική μεταρρύθμιση που προώθησε ο κ. Τραμπ το 2017, μειώνοντας τους συντελεστές για τους πλουσιότερους Αμερικανούς και για τις επιχειρήσεις.
Οι Ρεπουμπλικάνοι από την πλευρά τους κατηγορούν συχνά τους Δημοκρατικούς για αλόγιστες δαπάνες.
Έλλειψη δημοσιονομικού πλαισίου
Η μείωση των φόρων, καθώς επίσης οι μεγάλες δημόσιες δαπάνες, υποδείχθηκαν επίσης από τον Φιτς στην αιτιολόγηση της κίνησής του, που πάντως δεν αναφέρθηκε σε κάποια συγκεκριμένη κυβέρνηση.
Η «αναμενόμενη δημοσιονομική επιδείνωση κατά τη διάρκεια των τριών προσεχών ετών», καθώς και το «άχθος του υψηλού και αυξανόμενου δημοσίου χρέους» αποτελούν σημαντικά ρίσκα, σύμφωνα με τον οίκο.
«Η κυβέρνηση δεν διαθέτει μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό πλαίσιο (…) και έχει περίπλοκη διαδικασία κατάρτισης του προϋπολογισμού. Οι παράγοντες αυτοί, όπως και τα οικονομικά σοκ, οι μειώσεις των φόρων και νέες πρωτοβουλίες για δημόσιες δαπάνες, συνέβαλαν σε διαδοχικές αυξήσεις του χρέους κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας», ανέλυσε ο Φιτς.
«Εξάλλου, μόνο περιορισμένες πρόοδοι σημειώθηκαν για την αντιμετώπιση μεσοπρόθεσμων προκλήσεων που συνδέονται με την αύξηση του κόστους του συστήματος συντάξεων και ασφάλισης υγείας λόγω της γήρανσης του πληθυσμού», σημείωσε ο οίκος αξιολόγησης.
Ο Φιτς είχε προειδοποιήσει στα τέλη Μαΐου πως εξέταζε το ενδεχόμενο να υποβαθμίσει το αξιόχρεο των ΗΠΑ εξαιτίας του κινδύνου κήρυξης στάσης πληρωμών. Η προοπτική του αμερικανικού δημοσίου χρέους μετατράπηκε από «αρνητική» σε «σταθερή», που σημαίνει ότι ο οίκος δεν αναμένει νέα επιδείνωση βραχυπρόθεσμα.
Ενώ οικονομολόγοι, ιδίως αυτοί της ομοσπονδιακής κεντρικής τράπεζας (Fed), δεν αναμένουν πλέον πως θα ενσκήψει ύφεση στις ΗΠΑ, ο οίκος Φιτς συνεχίζει να προβλέπει «ελαφριά» συρρίκνωση του αμερικανικού ΑΕΠ το τέταρτο τρίμηνο του 2023 και το πρώτο του 2024.
Πάντως θεωρεί, παρά τις επικρίσεις αυτές, ότι η αμερικανική οικονομία είναι «διαφοροποιημένη» σε επαρκή βαθμό, μπορεί να λογαριάζει σε «υψηλά» έσοδα υποστηριζόμενα από «δυναμικό εμπορικό περιβάλλον».
«Το αμερικανικό δολάριο είναι το πιο σημαντικό αποθεματικό νόμισμα στον κόσμο, κάτι που δίνει στην κυβέρνηση εξαιρετική ευελιξία ως προς της χρηματοδοτικές επιλογές της», διευκρίνισε.
Σώμα ενόρκων ομοσπονδιακού δικαστηρίου αποφάσισε να ασκηθεί δίωξη στον πρώην πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ για τις προσπάθειές του να ανατραπεί το εκλογικό αποτέλεσμα του 2020, υπόθεση που θεωρείται η πιο σοβαρή σε βάρος του φαβορί για το χρίσμα των Ρεπουμπλικάνων ενόψει των προεδρικών εκλογών του 2024, που ήδη έχει μπροστά του άλλες δυο δίκες.
Ο κ. Τραμπ διώκεται για «συνωμοσία εναντίον του αμερικανικού κράτους», παρακώλυση επίσης διαδικασίας [σ.σ. την επικύρωση της εκλογικής νίκης του Τζο Μπάιντεν από το Κογκρέσο την 6η Ιανουαρίου 2021] και απόπειρα παραβίασης των εκλογικών δικαιωμάτων, μετά την έρευνα την οποία διενήργησε ο ειδικός εισαγγελέας Τζακ Σμιθ.
Είναι πλέον όλο και πιο ξεκάθαρο το γεγονός ότι η Αφρική έχει περάσει σε ένα νέο κεφάλαιο της ιστορίας της έχοντας δείξει τα τελευταία είκοσι χρόνια πως μπορεί να επηρεάσει τις παγκόσμιες εξελίξεις δημιουργώντας φαινόμενα ντόμινο τόσο κοινωνικά όσο πολιτικά και οικονομικά.
Αυτό φυσικά δεν είναι ένα νέο φαινόμενο: Η Αφρική με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο υπήρξε στο επίκεντρο της ιστορίας εδώ και 400 χρόνια. Η διαφορά με τα τελευταία είκοσι χρόνια είναι όμως πως πλέον όλο και περισσότερο η Αφρική αναδεικνύεται ως αυτοτελής και ενεργός παίχτης στο παιχνίδι του ιμπεριαλισμού και της κοινωνικής και πολιτικής σκακιέρας ενός κόσμου ο οποίος ωθείται όλο και περισσότερο στην πολυπολικότητα.
Ο παγκόσμιος ρόλος της Αφρικής παύει να είναι αυτός ενός συνόλου εξαρτημένων αποικιών και ενώ τα πράγματα στην μικροοικονομία και κοινωνία της δεν φαίνονται καλύτερα, με τους λαούς της να συνεχίζουν να δεινοπαθούν, μακροοικονομικά φαίνεται πως η Αφρική είναι έτοιμη να διεκδικήσει και αυτή με τη σειρά της ένα σημαντικό κομμάτι του παγκόσμιου πλούτου και επιρροής εις βάρος των παικτών που μέχρι σήμερα την είχαν κάτω από την σκληρή τους μπότα.
Μία στροφή… δύο δεκαετιών
Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, η Αφρική έχει υποστεί σημαντικούς μετασχηματισμούς, τόσο πολιτικά όσο και οικονομικά. Κάποτε γνωστή για τις επεμβάσεις και τις αιματηρές συγκρούσεις της, η ήπειρος γνώρισε σημαντικές αλλαγές που επηρέασαν τα παγκόσμια γεγονότα. Η Αφρική έχει γίνει κέντρο πολλών επαναστάσεων, ηγετών, πραξικοπημάτων, συμφερόντων και πολέμων που είχαν σημαντικές επιπτώσεις για την ίδια την ήπειρο αλλά και τον ευρύτερο κόσμο.
Οι επιπτώσεις της ευρωπαϊκής αποικιοκρατίας, που έφτασε στο αποκορύφωμά της τον 19ο και στις αρχές του 20ου αιώνα, συνεχίζουν να αντηχούν στην Αφρική. Τα τεχνητά σύνορα που επιβλήθηκαν από τις αποικιακές δυνάμεις οδήγησαν σε εθνοτικές και πολιτικές διαιρέσεις, οι οποίες συνέβαλαν σε συγκρούσεις και αστάθεια στη μετά-αποικιακή εποχή .
Οι αποικιακές δυνάμεις εκμεταλλεύτηκαν τους τεράστιους φυσικούς πόρους της Αφρικής για το οικονομικό τους όφελος. Αυτό το μοντέλο εκμετάλλευσης παρέμεινε ακόμη και μετά την εθνική ανεξαρτησία των περισσότερων χωρών της ηπείρου, με πολλές από αυτές να λειτουργούν κάτω από νεο-αποικιακές οικονομικές σχέσεις. Ξένες εταιρείες και συμφέροντα έχουν απογυμνώσει την Αφρική από του πόρους της, διαιωνίζοντας τις οικονομικές ανισότητες και εμποδίζοντας τη βιώσιμη και ανεξάρτητη ανάπτυξη της.
Η αυθαίρετη διαίρεση της Αφρικής από τις αποικιακές δυνάμεις δημιούργησε έθνη-κράτη με διαφορετικό θρησκευτικό, γλωσσικό και πολιτισμικό υπόβαθρο. Αυτός ο κατακερματισμός έχει συμβάλει στο να κάνει τη διακυβέρνηση αυτών των χωρών εξαιρετικά δύσκολη και ελαστική. Η πολιτική αστάθεια, τα πραξικοπήματα και οι συγκρούσεις έχουν τις ρίζες τους σε αυτές τις ιστορικές διαιρέσεις.
Στο μεγαλύτερο κομμάτι της ιστορίας της, οι ηγέτες της Αφρικής επηρεάζονταν και εγκαθιδρύονταν από ξένες δυνάμεις για να εξυπηρετήσουν τα αρπακτικά και παρασιτικά συμφέροντά τους. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα ηγέτες που δίνουν προτεραιότητα στα εξωτερικά συμφέροντα έναντι της ευημερίας των δικών τους λαών, διαιωνίζοντας περαιτέρω τη διαφθορά και τις πολιτικές και πολεμικές συγκρούσεις ανάμεσα σε πολέμαρχους – υποψήφιους για τις εκάστοτε ηγεσίες.
Οι αφρικανικές χώρες επιβαρύνονται από αστρονομικά βαριά χρέη, μερικά από τα οποία χρονολογούνται από την εποχή της αποικιοκρατίας. Αυτή η εξάρτηση από το χρέος έχει δημιουργήσει τρωτά σημεία, καθώς οι ξένοι πιστωτές και τα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα έχουν ασκήσει επιρροή στις οικονομικές πολιτικές τους, οδηγώντας σε μέτρα ακραίας φτωχοποίησης που επηρεάζουν δυσανάλογα τους πληθυσμούς τους σε τάξεις του 70+%.
Population living in slums (% of urban population):
South Sudan 🇸🇸: 94 Chad 🇹🇩: 82 Sudan 🇸🇩: 74 Afghanistan 🇦🇫: 73 Niger 🇳🇪: 70 Central African Republic 🇨🇫: 69 Ethiopia 🇪🇹: 64 Ecuador 🇪🇨: 58 Pakistan 🇵🇰: 56 Kenya 🇰🇪: 51 Iraq 🇮🇶: 49 India 🇮🇳: 49 Nigeria 🇳🇬: 49 Nepal 🇳🇵: 40…
Τις τελευταίες δύο δεκαετίες όμως, ο πλούτος των πόρων της Αφρικής έχει προσελκύσει όχι μόνο τους πρώην συμμάχους των αποικιακών δυνάμεων αλλά και νέους παίκτες όπως η Κίνα, η Ρωσία και άλλες αναδυόμενες οικονομίες. Αυτό τροφοδότησε έναν γεωστρατηγικό ανταγωνισμό για πρόσβαση σε πολύτιμους πόρους και αγορές, επηρεάζοντας το πολιτικό τοπίο της Αφρικής και τις διεθνείς σχέσεις.
Οι τεράστιοι φυσικοί πόροι της ηπείρου, συμπεριλαμβανομένων των αποθεμάτων ορυκτών πετρελαίου, φυσικού αερίου, ουρανίου και χρυσού έχουν προσελκύσει ξένες επενδύσεις και έχουν συμβάλει στην οικονομική της επέκταση. Χώρες όπως η Νιγηρία, η Νότια Αφρική και η Γκάνα έχουν αναδειχθεί σε περιφερειακές οικονομικές δυνάμεις, ενισχύοντας την επιρροή τους στο διεθνές εμπόριο και τις επενδύσεις. Η παγκόσμια ζήτηση για πόρους της Αφρικής έχει σφυρηλατήσει νέες συνεργασίες, με χώρες όπως η Κίνα και η Ρωσία να αυξάνουν την οικονομική τους δέσμευση στην περιοχή, οδηγώντας και σε γενική άνοδο των οικονομικών σχέσεων με τους BRICS. Αυτές οι όλο και πιο σταθερές οικονομικές δεσμεύσεις κατάφεραν να δώσουν στην Αφρική κάτι που ποτέ δεν της έδωσαν οι δυτικές – ευρωπαϊκές – αποικιακές δυνάμεις: Την ευκαιρία να δομηθεί ενιαία και ανεξάρτητα, δημιουργώντας δικές τις επενδυτικές βαθμίδες, υποδομές, αστικά και κεφαλαιοκρατικά συμφέροντα και σιγά σιγά μια μορφή εργαζόμενης – μισθωτής τάξης.
Ο παλιός αφέντης και οι νέοι σύμμαχοι(;)
Το αποικιακό παρελθόν της Γαλλίας στην Αφρική έχει αφήσει μόνιμο αντίκτυπο στην ήπειρο. Πολλές αφρικανικές χώρες ήταν πρώην γαλλικές αποικίες και αυτή η ιστορική σύνδεση έχει διαμορφώσει τα πολιτικά συστήματα, τη γλώσσα, τον πολιτισμό και τις οικονομικές τους σχέσεις με τη Γαλλία. Αυτό που έχει αφήσει όμως πάνω απ’ όλα η Γαλλία στην Αφρική είναι βαθύτατες πληγές. Πληγές που η ήπειρος τώρα κάνει απόπειρα να γιατρέψει.
Η Γαλλία έχει διατηρήσει στρατιωτική παρουσία στην Αφρική μέσω διαφόρων βάσεων στο όνομα της «καταπολέμησης της τρομοκρατίας», μίας τρομοκρατίας όμως που οι ίδιοι έχουν τροφοδοτήσει με θρησκευτικό φανατισμό, όπλα και χρήμα. Ο ρόλος της Γαλλίας υποβαθμίστηκε τις τελευταίες δεκαετίες, από «ντε φάκτο» τύραννος και ιδιοκτήτης των περισσότερων χωρών της Αφρικής και των πόρων τους, σε σκυλί-φύλακας του ΝΑΤΟ και των συμφερόντων των ΗΠΑ στις περιοχές, υποβοηθώντας πολέμαρχους δυτικών συμφερόντων να σφαγιάζονται με αντάρτες ρωσικών συμφερόντων. Όσο όμως η ανατολική σχέση δυνάμωνε στις χώρες της κεντρικής και νότιας Αφρικής τόσο αποδυναμωνόταν η Γαλλική επιρροή και παρουσία, με χώρες όπως η Μπουρκίνα Φάσο και το Μάλι να αποτινάσσουν εντελώς από πάνω τους τα δυτικά στρατεύματα μέσα στα τελευταία δύο χρόνια. Κυβερνήσεις που εγκαθιδρύθηκαν με την βοήθεια της Ρωσίας και των μισθοφόρων της Wagner έχουν ήδη αρχίσει να παίρνουν ξεκάθαρη θέση κατά του δυτικού ιμπεριαλισμού, ξεκινώντας εμπάργκο σε πρώτες ύλες και πόρους για Ευρώπη και ΗΠΑ.
Οι BRICS έχουν γίνει σημαντικοί οικονομικοί εταίροι για την Αφρική. Η Κίνα, ειδικότερα, υπήρξε σημαντικός παίκτης, επενδύοντας σε μεγάλο βαθμό σε έργα υποδομής, ενεργειακούς πόρους και μεταποιητικές βιομηχανίες σε ολόκληρη την ήπειρο. Μέσω πρωτοβουλιών όπως το Φόρουμ για τη Συνεργασία Κίνας-Αφρικής (FOCAC), η Κίνα έχει δεσμευτεί για σημαντική οικονομική στήριξη και επενδύσεις σε αφρικανικές χώρες.
Οι BRICS έχουν παράσχει αναπτυξιακή βοήθεια στην Αφρική με διάφορες μορφές, συμπεριλαμβανομένων επιχορηγήσεων, δανείων και τεχνικής εμπειρογνωμοσύνης. Έχουν υποστηρίξει έργα σε τομείς όπως η υγειονομική περίθαλψη, η εκπαίδευση, η γεωργία και η μεταφορά τεχνολογίας, βοηθώντας τις αφρικανικές χώρες να αναπτύξουν ικανότητες και να προωθήσουν τη βιώσιμη ανάπτυξη. Δίνουν έμφαση στη συνεργασία των χωρών της νότιας Αφρικής, βλέποντας κοινές ευκαιρίες. Αυτή η συνεργατική προσέγγιση επιδιώκει να ενισχύσει την αμοιβαία κατανόηση, την ανταλλαγή γνώσεων και τη συνεργασία σε τομείς κοινού ενδιαφέροντος, διευκολύνοντας τη βιώσιμη ανάπτυξη στις περιοχές αυτές. Η γεωπολιτική σημασία της Αφρικής υπήρξε βασικός παράγοντας στο ενδιαφέρον των BRICS. Οι άφθονοι φυσικοί πόροι, ο αυξανόμενος πληθυσμός και η στρατηγική θέση της ηπείρου έχουν επιπτώσεις στην ενεργειακή ασφάλεια, το διεθνές εμπόριο και την περιφερειακή σταθερότητα, καθιστώντας την Αφρική αναπόσπαστο μέρος των μακροπρόθεσμων στρατηγικών των BRICS.
Το ανανεωμένο ενδιαφέρον της Ρωσίας για την Αφρική είναι μέρος της ευρύτερης στρατηγικής για να εδραιώσει την επιρροή της στην παγκόσμια σκηνή. Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, η Ρωσία έχει εμπλακεί σε διάφορες διπλωματικές, οικονομικές και στρατιωτικές δραστηριότητες σε ολόκληρη την ήπειρο.
Η Ρωσία επιδίωξε να ενισχύσει τους διπλωματικούς της δεσμούς με τις αφρικανικές χώρες μέσω επισκέψεων υψηλού επιπέδου, διμερών συμφωνιών και συμμετοχών σε πολυμερή φόρουμ. Η συμμετοχή του Ρώσου Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν στη Σύνοδο Κορυφής Ρωσίας-Αφρικής το 2019 σηματοδότησε ένα σημαντικό ορόσημο στη διπλωματική προσέγγιση της Ρωσίας στην ήπειρο. Η Ρωσία διερευνά οικονομικές συνεργασίες με αφρικανικά έθνη, ιδιαίτερα στους τομείς της ενέργειας, των ορυχείων και των όπλων. Ρωσικές κρατικές εταιρείες έχουν επενδύσει στους φυσικούς πόρους της Αφρικής, αναζητώντας πρόσβαση σε κρίσιμα εμπορεύματα και νέες αγορές για τις εξαγωγές τους. Σε αντάλλαγμα για πρόσβαση σε πόρους και διπλωματική υποστήριξη, η Ρωσία έχει κατά καιρούς προσφέρει ελάφρυνση χρέους και επενδύσεις σε έργα υποδομής σε αφρικανικές χώρες, ενισχύοντας περαιτέρω τους οικονομικούς και πολιτικούς της δεσμούς. Πρόσφατα ο Ρώσος Πρόεδρος ανήγγειλε την δωρεάν προσφορά δεκάδων χιλιάδων τόνων σιτηρών σε έξι χώρες της Αφρικής.
Η Ρωσία έχει αυξήσει τη στρατιωτική της συνεργασία με τις αφρικανικές χώρες, παρέχοντας πωλήσεις όπλων, στρατιωτική εκπαίδευση και εξοπλισμό. Αυτές οι εξοπλιστικές σχέσεις έχουν πυροδοτήσει ανησυχίες σχετικά με το αντίκτυπο στην περιφερειακή ασφάλεια και το πιθανό εμπόριο των όπλων αυτών σε τρίτους.
Η Wagner έχει εμπλακεί σε μισθοφορικές επιχειρήσεις σε χώρες όπως η Λιβύη, το Σουδάν και η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία. Οι μαχητές της εταιρείας εξορμούσαν συχνά για να υποστηρίξουν διάφορες ένοπλες ομάδες ή καθεστώτα, εγείροντας ανησυχίες για το ρόλο τους στην πυροδότηση συγκρούσεων και στην αποσταθεροποίηση περιοχών. Οι δραστηριότητες της Wagner στην Αφρική έχουν συνδεθεί με την απόκτηση πρόσβασης σε πολύτιμους πόρους, ιδιαίτερα σε χώρες με σημαντικά αποθέματα.
Εν μέσω της εξελισσόμενης δυναμικής της Αφρικής και της επιρροής της στα παγκόσμια γεγονότα, ένα πρόσθετο στοιχείο που αναδύθηκε τις τελευταίες δύο δεκαετίες είναι η ανάπτυξη του φιλορώσικου και φιλοκινέζικου αισθήματος μεταξύ μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού σε ορισμένες αφρικανικές χώρες.
Μαζί με το φιλορωσικό – φιλοκινέζικο αίσθημα έρχεται και ένα μίσος για το ΝΑΤΟ και γενικότερα τον δυτικό ιμπεριαλισμό, ένα φαινόμενο στο οποίο στοιχηματίζουν οι νέοι στρατιωτικοί ηγέτες της κεντρικής Αφρικής ως εργαλείο ιδεολογικής ενωποίησης του πληθυσμού. Τα Κινέζικα και Ρωσικά μέσα ενημέρωσης, όπως το Global Times, το South China Morning Post και το RT (Russia Today), έχουν επεκτείνει την παρουσία τους στην Αφρική, παρουσιάζοντας εναλλακτικές αφηγήσεις και προοπτικές. Οι πρωτοβουλίες των Κινέζικων και Ρωσικών μέσων ενημέρωσης, σε συνδυασμό με πολιτιστικές ανταλλαγές και εκπαιδευτικά προγράμματα, συνέβαλαν στη διαμόρφωση μιας θετικής αντίληψης για την Κίνα και τη Ρωσία σε ορισμένες αφρικανικές κοινότητες. Σε βαθμό ώστε αυτές οι κοινότητες να καταφέρνουν θορυβωδώς να υποστηρίζουν τα καθεστώτα που είναι φιλικά προσκείμενα στην ανατολή ακόμα και με μαχητικό τρόπο όπως πρόσφατα στο Νίγηρα, την Μπουρκίνα Φάσο και το Μάλι.
Η ανατολική επιρροή στην Αφρική, σε συνδυασμό με τις δραστηριότητες της Wagner, έχουν προσθέσει ένα επιπλέον επίπεδο πολυπλοκότητας στο γεωπολιτικό τοπίο της ηπείρου. Καθώς η Ανατολή συνεχίζει να δεσμεύεται με την Αφρική, εξακολουθούν να υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με τις επιπτώσεις των οικονομικών της εταιρικών σχέσεων, της στρατιωτικής συνεργασίας και των ιδιωτικών στρατιωτικών δραστηριοτήτων της.
Μία ιστορία που κινεί τον κόσμο
Η ιστορική σημασία της Αφρικής έχει αυξηθεί εκθετικά τις τελευταίες δύο δεκαετίες, οδηγώντας σε μια σειρά από φαινόμενα ντόμινο που έχουν επηρεάσει κοινωνίες, οικονομίες και πολιτικά τοπία παγκοσμίως.
Η ανάδειξη της Αφρικής σε μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες περιοχές του κόσμου είχε βαθιές επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία. Η εισροή κεφαλαίων από τις μεγάλες οικονομίες που αναφέραμε πιο πάνω, έχει τονώσει το διεθνές εμπόριο, αναδιαμορφώνοντας τις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού και τις αγορές. Οι αφρικανικές χώρες έχουν γίνει κρίσιμοι παίκτες σε διάφορους τομείς, συμβάλλοντας σημαντικά στην περαιτέρω πολυπολικότητα της παγκόσμιας οικονομίας, ένα γεγονός που πάει κόντρα στα συμφέροντα των δυτικών κεφαλαίων που μέχρι τώρα κρατούν τα ηνία της όλο και ασθενέστερης παγκοσμιοποιημένης αγοράς. Ο πλούτος της Αφρικής έχει τροφοδοτήσει τους γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων. Χώρες όπως η Κίνα, οι ΗΠΑ και η Ρωσία έχουν εντείνει τη δέσμευσή τους με την Αφρική για να εξασφαλίσουν πρόσβαση σε ζωτικά αγαθά, όπως το πετρέλαιο, τα ορυκτά και τα γεωργικά προϊόντα. Αυτός ο ανταγωνισμός πόρων έχει επηρεάσει την παγκόσμια γεωπολιτική, οδηγώντας σε στρατηγικές συμμαχίες με αποτέλεσμα τη μετατόπιση της δυναμικής ισχύος στη διεθνή σκηνή και την αύξηση της έντασης των πολεμικών συγκρούσεων για την κατάληψη και τον έλεγχο ζωτικής σημασίας περιοχών.
Η αύξηση του πληθυσμού της Αφρικής, με το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της να είναι νέοι κάτω των 35, υπήρξε η κινητήρια δύναμη πίσω από τα διεθνή πρότυπα μετανάστευσης. Η αναζήτηση οικονομικών ευκαιριών και πολιτικής σταθερότητας οδήγησε σε τεράστια αφρικανική μετανάστευση σε άλλες ηπείρους. Αυτή η μετακίνηση ανθρώπων συνέβαλε σε δημογραφικές αλλαγές και πολιτιστικές αλληλεπιδράσεις, διαμορφώνοντας κοινωνίες και τροφοδοτώντας συζητήσεις για τις μεταναστευτικές πολιτικές σε διάφορες περιοχές.
Η ιστορία των ανθρωπιστικών κρίσεων στην Αφρική, συμπεριλαμβανομένων των εμφυλίων, των εξεγέρσεων, των πανδημιών και των φυσικών καταστροφών, έχει προκαλέσει παγκόσμιες αλυσιδωτές αντιδράσεις με πιο πρόσφατη στην ιστορία, την Αραβική Άνοιξη. Οι αγώνες της Αφρικής προς την δημοκρατική διακυβέρνηση της είχαν και έχουν απήχηση παγκοσμίως, εμπνέοντας κινήματα για πολιτικές μεταρρυθμίσεις και οικονομικές διεκδικήσεις σε άλλες περιοχές συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας με το κίνημα των αγανακτισμένων κατά των μνημονίων και των μέτρων λιτότητας από την Ευρωπαϊκή ένωση και τις γερμανικές τράπεζες.
Το κύμα διαμαρτυριών και εξεγέρσεων του 2010 σε αρκετές χώρες της Βόρειας Αφρικής, συμπεριλαμβανομένης της Τυνησίας, της Αιγύπτου, της Λιβύης αλλά και της Ευρώπης και της κεντρικής Ασίας, εμπνεύστηκε από εκκλήσεις για δημοκρατία, ανθρώπινα δικαιώματα και οικονομικές διεκδικήσεις για τα φτωχά λαϊκά στρώματα. Τα γεγονότα της Αραβικής Άνοιξης πυροδότησαν ένα παγκόσμιο κύμα πολιτικοποίησης και σημάδεψαν τις γενιές που τα έζησαν. Σημάδεψαν επίσης το πολιτικό παρασκήνιο το οποίο μέχρι τότε και από την πτώση του «Υπαρκτού Σοσιαλισμού» θεωρούσε πως ήταν σε μια σταθερή, ανενόχλητη πορεία.
Ένα τεράστιο κομμάτι της συζήτησης περί περιβαλλοντικής κρίσης περιλαμβάνεται στην κατάσταση της Αφρικής. Η Αφρική όσο καμία άλλη περιοχή του πλανήτη, έχει δει τις χειρότερες επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης και έχει βιώσει μια σειρά από καταστροφές που σχετίζονται με το κλίμα τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Η κλιματική αλλαγή θέτει σημαντικές προκλήσεις για το περιβάλλον, την οικονομία και τα μέσα διαβίωσης της Αφρικής, επιδεινώνοντας τις υπάρχουσες ευπάθειες και δημιουργώντας νέες κρίσεις. Επίσης η κατάσταση στην Αφρική μπορεί να αποτελεί παράδειγμα για μια γενικότερη, παγκόσμια εικόνα που όπως φαίνεται έρχεται πιο γρήγορα απ’ ότι πιστεύαμε.
Η Αφρική έχει δει μια αύξηση στη συχνότητα και την ένταση των ακραίων καιρικών φαινομένων, συμπεριλαμβανομένων ξηρασιών, πλημμυρών, καυσώνων και τροπικών κυκλώνων. Αυτά τα φαινόμενα καταστρέφουν κοινότητες και τις παραγωγικές δομές με πρώτο και κύριο τον πρωτογενή τομέα και προκαλούν επισιτιστικές κρίσεις, με εκατομμύρια ανθρώπους να λιμοκτονούν. Ο πόλεμος για το καθαρό νερό ήδη έχει αρχίσει σε πολλές περιοχές της Αφρικής με πολέμαρχους να κατακρεουργούν κοινότητες και να μάχονται μεταξύ τους για ζώνες επιρροής, καθώς η κλιματική κρίση έχει επηρεάσει τους υδάτινους πόρους, οδηγώντας τόσο σε λειψυδρία όσο και σε ακραίες βροχοπτώσεις οι οποίες δεν βοηθούν στη προμήθεια νερού αλλά αντιθέτως η τεράστια ένταση τους καθιστά το νερό μολυσμένο από τις καταστροφές που προκαλεί. Αυτοί οι παράγοντες έχουν καταστήσει τους περιβαλλοντικούς πρόσφυγες γεγονός. Οι κλιματικές καταστροφές έχουν ξεριζώσει κοινότητες, αναγκάζοντας τους ανθρώπους να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους αναζητώντας ασφάλεια και πόρους. Αυτή η εσωτερική μετατόπιση και η διασυνοριακή μετανάστευση μπορεί να δημιουργήσει κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές αλλαγές και ταραχές, τόσο εντός της Αφρικής όσο και στις γειτονικές χώρες και ηπείρους. Οι ασθένειες μόνο που μπορούν εξαπλωθούν σε πιο αδύναμους ανοσοποιητικά πληθυσμούς και λόγω της απελευθέρωσης αρχαίων αλλά και νέων ιών και βακτηρίων, από τις ραγδαία μεταβαλλόμενες θερμοκρασίες και τις ακραίες κλιματικές καταστροφές μπορούν να στείλουν το ανθρώπινο είδος σε εποχές χειρότερες από αυτές της Μαύρης Πανώλης. Είτε για το καλύτερο είτε για το χειρότερο, η επιρροή της Αφρικής στη παγκόσμια σκηνή αναμφίβολα θα συνεχίσει να αυξάνεται, επιβεβαιώνοντας για ακόμα μία φορά τη διεθνή σύνδεση των λαών του κόσμου.
Επ’ αφορμής των γεγονότων στο Νίγηρα και την κεντρική Αφρική
Σε έκτακτη συνεδρίαση στην Αμπούτζα της Νιγηρίας, στις 30 Ιουλίου, η Οικονομική Κοινότητα των Κρατών της Δυτικής Αφρικής (ECOWAS) ζήτησε την «άμεση απελευθέρωση και επαναφορά» του εκλεγμένου προέδρου του Νίγηρα, Μοχάμεντ Μπαζούμ. Κρατούνταν από τον στρατό από τις 19 Ιουλίου.
Οι περιφερειακές δυνάμεις έδωσαν στον στρατό του Νίγηρα τελεσίγραφο μιας εβδομάδας να συμμορφωθεί και προειδοποίησαν ότι θα λάβουν όλα τα απαραίτητα μέτρα – συμπεριλαμβανομένης της βίας – για την αποκατάσταση της συνταγματικής τάξης.
Στις 28 Ιουλίου, ο επικεφαλής της προεδρικής φρουράς του Νίγηρα, στρατηγός Abdourahamane Tchiani, αυτοανακηρύχθηκε αρχηγός του κράτους μετά την κατάληψη της εξουσίας από τον στρατό.
Πέρα από την προειδοποίηση για τυχόν περιφερειακές και ξένες επεμβάσεις, οι στρατιωτικοί ηγέτες στον Νίγηρα δεν έχουν δώσει ενδείξεις για τους τρόπους με τους οποίους θα προχωρήσουν, πέρα από την δήλωση τους πως σταματάει η εξαγωγή χρυσού από το Νίγηρα προς τις ΗΠΑ.
Οι ΗΠΑ, ο ΟΗΕ, η ΕΕ, η Γαλλία και άλλοι εξέφρασαν την υποστήριξή τους στον Μπαζούμ, ζητώντας την άμεση απελευθέρωσή του, ιδιαίτερα επειδή παραμένει βασικός σύμμαχος σε μια περιοχή που στιγματίζεται από μαχητικές δυνάμεις και ανασφάλεια, όπου πολλές χώρες έχουν απομακρυνθεί από τη Δύση καθώς αγωνίζεται. με τη Ρωσία για επιρροή.
Η διαμάχη μεταξύ της Μόσχας και της Δύσης έπαιξε βασικό ρόλο στην αναταραχή, σύμφωνα με την Huriye Yildirim Cinar, εμπειρογνώμονα στο τουρκικό think tank TASAM που εστιάζει στην περιοχή.
«Μετά τα πραξικοπήματα σε χώρες όπως το Μάλι, η Γουινέα, η Μπουρκίνα Φάσο και η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, αυτές οι χώρες έχτισαν ισχυρές συνεργασίες με τη Ρωσία και αποστασιοποιήθηκαν από τη Δύση, ειδικά τη Γαλλία», είπε στο Anadolu.
«Μέχρι πρόσφατα, ο Νίγηρας ήταν η μόνη χώρα στην περιοχή που μπορούσε να χαρακτηριστεί σύμμαχος της Δύσης».
Είπε ότι ο Νίγηρας, μια χώρα περίπου 25 εκατομμυρίων κατοίκων, έχει ζωτικό ρόλο στην ευρύτερη πολιτική της Δύσης για την υποσαχάρια Αφρική.
«Τόσο πολύ που οι ΗΠΑ δημιούργησαν μια αεροπορική βάση στη χώρα το 2018. Αν και περιγράφηκε ως μη μόνιμη βάση, με την πάροδο του χρόνου, αυτή η βάση διευρύνθηκε», δήλωσε η Cinar η οποία είναι συνδιευθύντρια του Αφρικανικού Ινστιτούτου της TASAM .
«Από την άλλη πλευρά, ο Νίγηρας είναι η τέταρτη πλουσιότερη χώρα στον κόσμο όσον αφορά τους πόρους ουρανίου. Η γαλλική πυρηνική εταιρεία AREVA κατέχει το δικαίωμα επεξεργασίας πόρων ουρανίου στον Νίγηρα για περισσότερα από 50 χρόνια. Για το λόγο αυτό, τόσο η Γαλλία όσο και οι ΗΠΑ δίνουν μεγάλη σημασία στον Νίγηρα».
Σύμφωνα με τον οικονομικό αναλυτή Γιάννη Χατζηχρήστο, η Ρωσία, κυρίως μέσω της Τουρκίας, διατηρεί θύλακες επιρροής στην περιοχή, με σημαντικότερη την στρατιωτική παρουσία της Τουρκίας στον Σουδάν και στην Λιβύη και της επιρροής που απέκτησε από την κοντόφθαλμη πολιτική της Γερμανίας.
«Η πολιτική και στρατιωτική διείσδυση της Τουρκίας στο Σουδάν θεωρείται θανάσιμη απειλή για την Αίγυπτο και τις Σαουδική Αραβία-ΗΑΕ, που την επιτείνει τώρα και το χθεσινό πραξικόπημα στον Νίγηρα (με προτροπή της Ρωσίας)».
«Ο Πούτιν προσπαθεί να εδραιωθεί στην περιοχή αντικαθιστώντας το ΔΝΤ με το αντίστοιχο που στήθηκε ήδη στο Πεκίνο για να προωθήσει το αντι-δολάριο στον ίδιο ρόλο που είχε τα τελευταία 50 χρόνια το πράσινο νόμισμα. Η προθυμία της Αλγερίας και της Αιγύπτου να ενταχθούν στο cluster των χωρών BRICS και η αναζωπύρωση της διαμάχης της Αλγερίας με το Μαρόκο για τον έλεγχο περιοχών της Δ. Σαχάρας, θέτει σε γεωπολιτική αστάθεια όλη την ευρύτερη περιοχή. Επιπρόσθετα, οι απαγορεύσεις εξαγωγών σιτηρών, λόγω της Ουκρανίας, πλήττουν πρώτα και κύρια τις χώρες του Σαχέλ, που εξαρτούν την επισιτιστική τους ασφάλεια αποκλειστικά από τα σιτηρά της Ρωσίας και της Ουκρανίας, την δε γεωργική τους παραγωγή από τα ρωσικά λιπάσματα. Η συνεχής εκεί απειλή της επισιτιστικής κρίσης, είναι ικανή για να πυροδοτήσει ένα νέο μεγάλο προσφυγικό κύμα, κυρίως προς την Ευρώπη. Η δειλή ευρωπαϊκή πολιτική στήριξης των χωρών της περιοχής με ουσιαστικά μέτρα για την οικονομική τους ανάπτυξη, μέχρι τώρα καλύπτεται από την Κίνα. Αυτό το πετυχαίνει μέσω εξαγορών κρίσιμων μεταλλείων, του εμβληματικού έργου του τοίχους δέντρων για τον περιορισμό επέκτασης της Σαχάρας που χρηματοδοτεί, του δικτύου φυσικού αερίου από την Νιγηρία προς το Μαρόκο- Ιβηρική χερσόνησο μέσω παραθαλάσσιου αγωγού της Δυτικής Αφρικής, των δικτύων σιδηροδρόμων, κυρίως της Νιγηρίας, και, το πιο σημαντικό ίσως, την νομισματική προετοιμασία της Νιγηρίας με την έκδοση ψηφιακού νομίσματος στο να ενταχθεί στο κυοφορούμενο αντι-δολαριο Ρωσίας-Κίνας- Ινδίας- Ιράν- Τουρκίας. Λόγω όλων αυτών, διαφαίνεται εδώ και μήνες ότι, μετά την Ουκρανία, αυτή θα ήταν μία από τις τρείς κύριες περιοχές των επόμενων θερμών συγκρούσεων, δια αντιπροσώπων, για την οριοθέτηση των ζωνών της μετα-παγκοσμιοποίησης. Και δυστυχώς αυτό επιβεβαιώνεται πάλι. Και όλα αυτά που γίνονται τώρα στο Σουδάν και στον Νίγηρα, που πάλι θα έχουν σαν θύμα-μεγάλο χαμένο την ΕΕ, προέρχονται από την αδυναμία της σημερινής της ηγεσίας στο να της προσδώσουν χαρακτηριστικά συνοχής, για να παίξει τον ρόλο του σταθεροποιητικού παράγοντα ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Κίνα, αλλά και για να επιβιώσει. Και ο φαύλος κύκλος συμπληρώνεται αφού αυτή η έλλειψη, λόγω του εγκλωβισμού της ΕΕ σε αποτυχημένες νεοφιλελεύθερες πολιτικές, πριμοδοτούν την φτώχεια και την ακροδεξιά, που κυριολεκτικά φύεται σε τέτοια περιβάλλοντα συγκρούσεων» αναφέρει σε ανάρτηση του.
Σε ένδειξη αλληλεγγύης με τους πραξικοπηματίες του Νίγηρα, οι στρατιωτικές πραξικοπηματικές κυβερνήσεις της Μπουρκίνα Φάσο και του Μάλι εξέδωσαν κοινή δήλωση προειδοποιώντας ενάντια σε οποιαδήποτε στρατιωτική επέμβαση για την επαναφορά του έκπτωτου προέδρου Μοχάμεντ Μπαζούμ απειλώντας με πόλεμο υπέρ του Νίγηρα.
Η δήλωση, που μεταδόθηκε από την εθνική τηλεόραση των δύο κρατών, τόνισε ότι οποιαδήποτε τέτοια επέμβαση θα θεωρηθεί «κήρυξη πολέμου» κατά της Μπουρκίνα Φάσο και του Μάλι, με δυνητικά καταστροφικές συνέπειες που θα μπορούσαν να αποσταθεροποιήσουν ολόκληρη την περιοχή και εξέφρασαν την υποστήριξή τους στην απόφαση του Νίγηρα να αναλάβει τον έλεγχο της μοίρας και της κυριαρχίας του εν μέσω της πρόσφατης πολιτικής αναταραχής.
Ο πρόεδρος της Μπουρκίνα Φάσο, Ιμπραήμ Τραορέ, κατηγόρησε την Παρασκευή τους Αφρικανούς ηγέτες για «επαιτεία» στη Σύνοδο Κορυφής Ρωσίας-Αφρικής στην Αγία Πετρούπολη της Ρωσίας.
Ο Τραορέ, 35 ετών, που ανέβηκε στην εξουσία με πραξικόπημα και έγινε ο νεότερος ηγέτης στον κόσμο, ευχαρίστησε τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν για την απόφαση να στείλει δωρεάν σιτηρά στις αφρικανικές χώρες και εξέφρασε ότι η Αφρική θα πρέπει να γίνει αυτάρκης σε τρόφιμα μέχρι την επόμενη σύνοδο κορυφής.
«Η γενιά μου δεν το καταλαβαίνει αυτό αλλά πώς μπορεί η Αφρική, που έχει τόσο πλούτο, να είναι η φτωχότερη ήπειρος στον κόσμο σήμερα; Και γιατί οι Αφρικανοί ηγέτες ταξιδεύουν στον κόσμο για να ζητιανεύουν;», είπε.
Ο ηγέτης του κόμματος «Μαχητές για την Οικονομική Ελευθερία» της Νότιας Αφρικής, Τζούλιους Μαλέμα, σε δημόσια ομιλία του δήλωσε: «Είμαστε ο Πούτιν και ο Πούτιν είναι εμείς. Ποτέ δεν θα υποστηρίξουμε τον ιμπεριαλισμό ενάντια στον Πρόεδρο της Ρωσίας».
"We are Putin, and Putin is us."
With such a slogan, the head of the party "Fighters for Economic Freedom" of South Africa addressed the audience. pic.twitter.com/8xAyl5uTed
— Sprinter Observer (@SprinterObserve) July 31, 2023
Πραγματικά φαίνεται πως η Αφρική αν ήταν μέχρι σήμερα και τα τελευταία είκοσι χρόνια καταλύτης στις παγκόσμιες εξελίξεις με τις κοινωνικές και πολιτικές εκρήξεις της, τώρα φαίνεται να μπαίνει σταδιακά στο επίκεντρο μίας νέας ιμπεριαλιστικής σύγκρουσης αλλά, ταυτόχρονα και της διεκδίκησης της αυτονομίας των χωρών απέναντι στα παλιά αποικιοκρατικά κέντρα που έμεινε ανολοκλήρωτη τον τελευταίο ενάμιση αιώνα. Ίσως σε αυτή τη φάση να μην καταλήξει να γίνει όπως την θέλουν οι λαοί της καθώς υπάρχουν μεγάλα συμφέροντά που αντιμάχονται, ανάμεσα σε στρατιωτικούς ηγέτες, ισλαμιστές, την Ρωσία, την Κίνα και το ΝΑΤΟ. Αυτό που είναι σίγουρο όμως είναι πως για ακόμα μία φορά η Αφρική θα κινήσει τα γρανάζια της ιστορίας.
Οι ρωσικές ένοπλες δυνάμεις ανακοίνωσαν σήμερα πως στη διάρκεια της νύχτας απώθησαν επίθεση τριών ουκρανικών μη επανδρωμένων σκαφών επιφανείας (USV, θαλάσσια drones) εναντίον ρωσικών πλοίων περιπολίας στη Μαύρη Θάλασσα, καθώς αυξάνεται η ένταση ανάμεσα στο Κίεβο και τη Μόσχα μετά την αποχώρηση της Ρωσίας στα μέσα Ιουλίου από τη συμφωνία για τα δημητριακά.
«Μέσα στη νύχτα, οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις επιχείρησαν χωρίς επιτυχία να επιτεθούν με τρία θαλάσσια drones στα ‘Σεργκέι Κοτόφ’ και ‘Βασίλι Μπίκοφ’, περιπολικά του ρωσικού Στόλου της Μαύρης Θάλασσας», ανέφερε σε ανακοίνωσή του το ρωσικό υπουργείο Άμυνας.
«Τα τρία θαλάσσια drones του εχθρού καταστράφηκαν» από τα πυρά των ρωσικών πλοίων, διαβεβαίωσε το ρωσικό υπουργείο Άμυνας, διευκρινίζοντας ότι τα περιπολικά σκάφη δέχθηκαν επίθεση σε απόσταση 340 χιλιομέτρων νοτιοδυτικά της Σεβαστούπολης, που αποτελεί τη βάση του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας στην προσαρτημένη Κριμαία.
Τα θαλάσσια drones είναι πλεούμενα που επιχειρούν στην επιφάνεια του νερού, χωρίς πλήρωμα και τηλεκατευθυνόμενα. Η Μόσχα κατηγορεί τακτικά τον ουκρανικό στρατό ότι χρησιμοποιεί τα όπλα αυτά, επιπλέον των μη επανδρωμένων αεροσκαφών, για να επιτεθεί σε στόχους στη Μαύρη Θάλασσα.
Την περασμένη εβδομάδα, οι ρωσικές ένοπλες δυνάμεις είχαν αναφέρει πως απώθησαν επίθεση δύο ουκρανικών μη επανδρωμένων σκαφών επιφανείας εναντίον του «Σεργκέι Κοτόφ» στη Μαύρη Θάλασσα.
Στις 17 Ιουλίου, η Ουκρανία είχε αναλάβει την ευθύνη για μια επίθεση με θαλάσσια drones εναντίον της γέφυρας του Κερτς, μιας ζωτικής σημασίας υποδομής που συνδέει τη Ρωσία με την προσαρτημένη χερσόνησο της Κριμαίας.
Η ένταση στη Μαύρη Θάλασσα έχει αυξηθεί μετά την έξοδο, την περασμένη εβδομάδα, της Ρωσίας από μια διεθνή συμφωνία για τις εξαγωγές ουκρανικών σιτηρών.
Η Μόσχα και το Κίεβο προειδοποίησαν διαδοχικά τα πλοία που πλέουν στη Μαύρη Θάλασσα, λέγοντας πως μπορεί να γίνουν στόχοι, αν κατευθυνθούν προς τα εχθρικά λιμάνια.
Παράλληλα, κύματα επιθέσεων με μη επανδρωμένα αεροσκάφη έχουν πλήξει τις τελευταίες ημέρες τη Μόσχα και την προσαρτημένη Κριμαία.
Το διεθνές αεροδρόμιο Βνούκοβο της Μόσχας έκλεισε προσωρινά για βραχύ χρονικό διάστημα τις πρώτες πρωινές ώρες, προτού αποκατασταθεί η ομαλή λειτουργία του, μετέδωσε το ρωσικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων TASS.
«Το Βνούκοβο έκλεισε προσωρινά για τις αφίξεις και τις αναχωρήσεις, αεροσκάφη εξετράπησαν προς άλλα αεροδρόμια», ανέφεραν οι υπηρεσίες αντιμετώπισης εκτάκτων καταστάσεων της Ρωσίας, προτού ενημερώσουν πως αποκαταστάθηκε η ομαλή λειτουργία του.
Ο δήμαρχος της Μόσχας ανακοίνωσε νωρίτερα πως ουκρανικά UAVs-καμικάζι καταρρίφθηκαν από συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας, ωστόσο χτυπήθηκε πολυώροφο κτίριο όπου βρίσκονται κυρίως γραφεία επιχειρήσεων. Το ίδιο κτίριο είχε χτυπηθεί τη νύχτα του Σαββάτου προς Κυριακή· υπέστη μικρές υλικές ζημιές. Δεν υπήρξαν θύματα ούτε σε εκείνη την επίθεση ούτε στη σημερινή, σύμφωνα με τον δήμαρχο της ρωσικής πρωτεύουσας, τον Σεργκέι Σαμπιάνιν.
Ουκρανικό drone έπεσε στο ίδιο κτίριο που χτυπήθηκε τη νύχτα του Σαββάτου
Τηλεκατευθυνόμενο μη επανδρωμένο αεροσκάφος-καμικάζι έπληξε πολυώροφο κτίριο γραφείων στη Μόσχα, ανακοίνωσε τις πρώτες πρωινές ώρες ο δήμαρχος της πρωτεύουσας της Ρωσίας, ο Σεργκέι Σαμπιάνιν, προσθέτοντας πως αρκετά ακόμη ουκρανικά UAVs καταρρίφθηκαν από συστοιχίες της αντιαεροπορικής άμυνας. «Drones καταρρίφθηκαν από συστήματα της αντιαεροπορικής άμυνας ενώ κατευθύνονταν προς τη Μόσχα. Το ένα έπληξε το ίδιο πολυώροφο κτίριο του Σίτι [σ.σ. της Μόσχας] με την τελευταία φορά», ανέφερε ο κ. Σαμπιάνιν μέσω Telegram.
Τη νύχτα του Σαββάτου προς Κυριακή, παράθυρα δυο κτιρίων της συνοικίας «Μασκβά Σίτι», όπου εδρεύουν κυρίως επιχειρήσεις, καταστράφηκαν από επιθέσεις ουκρανικών τηλεκατευθυνόμενων μη επανδρωμένων αεροσκαφών-καμικάζι, είχε γνωστοποιήσει ο αιρετός.
«Η πρόσοψη υπέστη ζημιές στον 21ο όροφο», ανέφερε σήμερα ο δήμαρχος, διευκρινίζοντας πως δεν έχει αναφερθεί κάποιος τραυματισμός.
Στον απόηχο των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών του περασμένου Μαΐου, ο Πέδρο Σάντσεθ προχώρησε σε έναν τακτικό ελιγμό προκηρύσσοντας βουλευτικές εκλογές εν μέσω καλοκαιριού, στις 23 Ιούνη.
Του Άρη Παπαδόπουλου
Οι δύο στόχοι του ήταν προφανείς: να θέσει όρια τόσο στη δυναμική του τρίτου έως τότε σε δύναμη ακροδεξιού VOX όσο και, κυρίως, σε εκείνη του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, του δεξιού Λαϊκού Κόμματος (ίσως και αποσκοπώντας σε μειωμένη προσέλευση στις κάλπες), και ταυτόχρονα να συμβάλει στην ενίσχυση των δυνάμεων του κυβερνώντος PSOE σε βάρος των δυνάμεων της Αριστεράς και των τοπικών κομμάτων, τα οποία ταλανίζονταν από εσωτερικούς τριγμούς. Άραγε, τα κατάφερε; Αν κρίνουμε από τους απόλυτους αριθμούς, όχι. Αν κρίνουμε από την ουσία, μάλλον ναι. Το κύριο κόμμα της αντιπολίτευσης, το κεντροδεξιό λαϊκό κόμμα, ναι μεν επικράτησε τόσο σε ποσοστό (33%) όσο και σε έδρες (136) αφήνοντας στην δεύτερη και τέταρτη θέση αντίστοιχα τα κόμματα του απερχόμενου κυβερνητικού συνασπισμού (PSOE και Sumar), χωρίς ωστόσο να έχει τη δυνατότητα είτε μόνο του, είτε σε συνεργασία με το εθνολαϊκιστικό VOX, το οποίο ναι μεν βρέθηκε στην 3η θέση, αλλά αισθητά χαμηλότερα (12,4%) από τα ποσοστά που βρισκόταν στις περισσότερες προεκλογικές δημοσκοπήσεις. Λαϊκό κόμμα και VOX κατέλαβαν μόνο 170 από τις 176 έδρες που απαιτούνταν για μία κοινοβουλευτική πλειοψηφία, ενώ συνολικά τα κύρια κόμματα της Δεξιάς κατέλαβαν περί το 45%, ενώ εκείνα της Αριστεράς περί το 44%.
Εκκινώντας ως φαβορί μετά το αποτέλεσμα των τοπικών εκλογών του 2019, ο επικεφαλής του Λαϊκού Κόμματος, αποσκοπώντας στον μέγιστο δυνατό αριθμό ψήφων μέσω της λογικής του «μέσου ψηφοφόρου» για τον ίδιο και το κόμμα του, τόνιζε στην αρχή της προεκλογικής εκστρατείας ότι θα προσπαθούσε να αποφύγει το VOX στον σχηματισμό κυβέρνησης, εγκαταλείποντας στη συνέχεια σταδιακά αυτή τη γραμμή. Την ίδια στιγμή, το PSOE κατέγραφε καλές δημοσκοπικές επιδόσεις, οι οποίες όμως σε καμία περίπτωση δεν ξεπερνούσαν κατά πολύ το αποτέλεσμα του 2019 (28%). Ωστόσο, αυτά τα δημοσκοπικά δεδομένα φαίνεται ότι ανησύχησαν έως –ή και τρομοκράτησαν– ένα τμήμα του εκλογικού σώματος. Για την ακρίβεια, τόσο τα πρόσωπα του εκλογικού συνασπισμού της Αριστεράς (Sumar), με επικεφαλής την Υπουργό Εργασίας Γιολάντα Ντίαθ, όσο και επιφανείς πολιτικοί του Σοσιαλιστικού Κόμματος, με μπροστάρη τον ίδιο τον Σάντσεθ, από ένα σημείο και μετά δεν περιορίστηκαν στο να προβάλλουν τα επιτεύγματα της απερχόμενης κυβέρνησης, τόσο στα δημόσια οικονομικά όσο και σε μια σειρά από κοινωνικά ζητήματα, αλλά συνδύασαν τη θετική τους καμπάνια με ισχυρά στοιχεία «αρνητισμού» (εικόνα 2). Σε συνέχεια του «Νόμου υπέρ της Δημοκρατικής Μνήμης[1]», ο οποίος προέβλεπε μέχρι και την εκταφή των οστών του δικτάτορα Φράνκο από το μνημείο που ο ίδιος είχε θεμελιώσει πλησίον της πρωτεύουσας Μαδρίτης, τα δύο μεγαλύτερα προοδευτικά κόμματα υπενθύμιζαν σε όλους τους τόνους ότι η ψήφος στο Λαϊκό Κόμμα αυτομάτως έδινε το «πράσινο φως» για τη συμμετοχή του VOX στην κυβέρνηση.
Τον αντίκτυπο αυτού του «δημοκρατικού προσκλητηρίου» συνοψίζει σε μεγάλο βαθμό το αποτέλεσμα των εκλογών: το PSOE ανέτρεψε κάθε προγνωστικό, κατορθώνοντας να επιτύχει ένα εκλογικό αποτέλεσμα σαφώς καλύτερο από εκείνο του 2019 (7,7 έναντι 6,7 εκατομμυρίων ψήφων και 2 έδρες περισσότερες), φτάνοντας το 31,7 %, παρά την ήττα του. Η επιστράτευση της λογικής της «χρήσιμης ψήφου» βοήθησε την παράταξη-κορμό της Κεντροαριστεράς είτε να συγκρατήσει δυνάμεις είτε να τις αυξήσει θεαματικά, «επαναπατρίζοντας» πλήθος ψηφοφόρων που την προηγούμενη δεκαετία είχαν κάνει στροφή προς τη ριζοσπαστική Αριστερά (Podemos) ή προς διάφορα τοπικιστικά, κεντρώα (PNV και PRC) ή αριστερά (Compromís, CHA, ERC, CUP), κόμματα. Αυτό το φαινόμενο εντοπίζεται εντονότερα στις μεγάλες πόλεις και τα βιομηχανικά προάστια, κυρίως στην Καντάβρια (στον ισπανικό Βορρά), τη χώρα των Βάσκων (επίσης βόρεια, ανατολικά της Καντάβρια) και την Καταλονία (βορειοανατολικά) , όπου το ποσοστό του PSOE αυξήθηκε κατά 15(!) ποσοστιαίες μονάδες (Εικόνα 1). Στην ίδια περιοχή μεγάλο τμήμα της «χρήσιμης ψήφου» κατευθύνθηκε προς το Sumar, με αποτέλεσμα οι δυνάμεις της Αριστεράς που το απαρτίζουν να χάσουν εκεί μεσοσταθμικά μόλις μία ποσοστιαία μονάδα (σε σύγκριση με την απώλεια τριών μονάδων στο σύνολο της επικράτειας). Αιχμή του δόρατος ήταν ο δεύτερος μεγαλύτερος σε πληθυσμό νομός της χώρας, ο νομός της Βαρκελώνης (με σχεδόν 6 εκατομμύρια κατοίκους), όπου ο συνασπισμός της Αριστεράς κατέλαβε τη δεύτερη θέση (σχεδόν 17%) πίσω από το PSOE (33,5%).
Εικόνα 1: Χάρτης που απεικονίζει τη μεταβολή των ποσοστών του PSOE σε σύγκριση με τις βουλευτικές εκλογές του 2019. Όσο πιο σκούρο γκρι είναι το χρώμα, τόσο μεγαλύτερη είναι η πτώση των ποσοστών του που σημειώνεται στον οικείο νομό. Αντίθετα, όσο το χρώμα γίνεται πιο σκούρο κόκκινο, τόσο μεγαλύτερη είναι η αύξηση των εκλογικών ποσοστών του PSOE.
Στον αντίποδα, τα δεξιά κόμματα κατάφεραν να κινητοποιήσουν επιτυχημένα μεγάλο τμήμα του δικού τους ακροατηρίου, κάτι που αποδίδεται και στην αυξημένη κατά 4 ποσοστιαίες μονάδες (70,4%) συμμετοχή, εν μέσω θερμοκρασιών που άγγιζαν τους 40οC. Στη Γαλικία (στη βορειοδυτική Ισπανία), περιοχή από όπου προέρχονταν αμφότεροι οι υποψήφιοι πρωθυπουργοί του Λαϊκού Κόμματος, Αλμπέρτο Νιούνιεθ Φεϊχό, και του Sumar, Γιολάντα Ντίαθ, η συμμετοχή αυξήθηκε θεαματικά, από το 55% στο 73%. Συγκεντρώνοντας τις περίπου 3-5 μονάδες που απώλεσε συγκριτικά με το 2019 το VOX σχεδόν σε κάθε περιφέρεια, το περίπου 7% που είχε καταλάβει τότε το κεντροδεξιό κόμμα Ciudadanos (που αυτήν την φορά δεν μετείχε στην εκλογική διαδικασία) καθώς και ένα τμήμα πρώην ψηφοφόρων του PSOE στις συντηρητικότερες επαρχιακές εκλογικές περιφέρειες, το Λαϊκό Κόμμα εδραίωσε την πρωτοκαθεδρία του στο μεγαλύτερο τμήμα της χώρας. Σχεδόν κάθε δήμος της μητροπολιτικής περιοχής της πρωτεύουσας Μαδρίτης, αλλά και κρίσιμες περιφέρειες (Βαλένθια, Αραγονία) στις οποίες συνήθως «καθρεφτίζεται» το συνολικό αποτέλεσμα της χώρας, βάφτηκαν με βαθύ γαλάζιο (Εικόνα 2), όπως άλλωστε και ιστορικά προπύργια των Σοσιαλιστών και της Αριστεράς, όπως η Ανδαλουσία στο Νότο και η Αστούριας στον ισπανικό Βορρά.
Εικόνα 2: Απεικόνιση εδρών (στη μέση) και νικήτριας παράταξης ανά περιφέρεια (αριστερά γραφήματα) και ανά νομό (δεξιά γραφήματα) στην Ισπανία στις εκλογές του Νοεμβρίου 2019 και του Ιουλίου 2023. Το ανοιχτό πράσινο συμβολίζει το κόμμα VOX, το σκούρο πράσινο βασκικά κόμματα, το κίτρινο το τοπικό καταλανικό αριστερό κόμμα ERC, ενώ το μπλε και το κόκκινο συμβολίζουν το Λαϊκό και το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα της Ισπανίας, αντίστοιχα.
Από τα μικρότερα αριστερά τοπικιστικά-εθνικιστικά κόμματα, τα μόνα δύο που κατέγραψαν αυτή τη φορά επιτυχίες ήταν το BNG στη Γαλικία και το EH Bildu στην Χώρα των Βάσκων. Το τελευταίο έφτασε δύο μόλις μονάδες μακριά από το να πετύχει ένα ιστορικό αποτέλεσμα, να γίνει δηλαδή πρώτη πολιτική δύναμη στη χώρα των Βάσκων (Εικόνες 3 και 4), ενώ για πρώτη φορά εξέλεξε 6 βουλευτές στο ισπανικό Κοινοβούλιο, τους 5 από τους 3 νομούς της Χώρας των Βάσκων και τον 1 από τη γειτονική Ναβάρα, όπου το βασκικό στοιχείο είναι κάτι παραπάνω από έντονο. Τα εκλογικά ποσοστά των δύο αυτών κομμάτων ήταν συνέχεια των βελτιωμένων τους επιδόσεων στις τοπικές εκλογές. Το ίδιο και οι «χαμηλές πτήσεις» των καταλανικών κομμάτων, εκ των οποίων ένα (CUP) αφανίστηκε, χάνοντας την κοινοβουλευτική του εκπροσώπηση, και τα άλλα δύο (ERC και Junts) υποχώρησαν σημαντικά.
Εικόνες 3 και 4: Η αλγεβρική (πάνω) και γεωγραφική (κάτω, με ανοιχτό πράσινο) αποτύπωση της αυξημένης επιρροής του αυτονομιστικού EH Bildu στην ευρύτερη χώρα των Βάσκων.
Ωστόσο, στο εξής τα δύο τελευταία κόμματα θα αποτελέσουν «κλειδί» στις διαπραγματεύσεις για το σχηματισμό κυβέρνησης: Καθώς ο Πέδρο Σάντσεθ έχει εξασφαλίσει την υποστήριξη όλων των κομμάτων εκτός από το Λαϊκό Κόμμα και το VOX, τα ζητήματα της απελευθέρωσης πολιτικών κρατουμένων και της διεξαγωγής δημοψηφίσματος αναμένεται να τεθούν από τα καταλανικά κόμματα στον μέχρι πρότινος Πρωθυπουργό, ο οποίος όμως θεωρείται ότι έχει το πάνω χέρι στη διαπραγμάτευση, λόγω της εκλογικής κυριαρχίας –έπειτα από χρόνια– του κόμματός του στην Καταλονία. Οι αναλυτές εκτιμούν ότι για τον λόγο αυτό δεν θα είναι καθόλου εύκολο για τους επικεφαλής των ERC και Junts να αρνηθούν μια συμβιβαστική λύση για το καταλανικό ζήτημα, καθώς, αν το πράξουν, θα προκαλέσουν πρόωρες βουλευτικές εκλογές αργότερα εντός του 2023, διακινδυνεύοντας την πολιτική τους εξαΰλωση προς όφελος του Σοσιαλιστικού Κόμματος. Όσον αφορά τη Δεξιά, παρά το πολύ καλό αποτέλεσμα για το Λαϊκό Κόμμα, η πτώση σε ποσοστά και έδρες του VOX, αλλά και η άρνηση τοπικιστικών κεντρώων κομμάτων (όπως το PNV) να υποστηρίξουν στη Βουλή, έστω και διά της αποχής, την υποψηφιότητα του Φεϊχό ως Πρωθυπουργού, αφήνουν κατά πάσα πιθανότητα τόσο το VOX όσο και το Λαϊκό Κόμμα εκτός κυβέρνησης, τουλάχιστον μέχρι… τις επόμενες εκλογές.
[1]Ο νόμος αυτός εισήχθη το 2021 και άρχισε να εφαρμόζεται το 2022. Υπήρξε ένα από τα εμβληματικότερα αιτήματα της Ισπανικής Αριστεράς κατά τις διαπραγματεύσεις για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας με το Σοσιαλιστικό Κόμμα το 2019.
Η ακροδεξιά κυβέρνηση της Τζόρτζια Μελόνι αποφάσισε ότι από αύριο, 1η Αυγούστου, το ιταλικό ίδρυμα κοινωνικών ασφαλίσεων πρέπει να σταματήσει να χορηγεί το «κοινωνικό εισόδημα» σε άνεργους και πολίτες με χαμηλό εισόδημα. Πρόκειται για μέτρο που είχε υιοθετήσει η πρώτη κυβέρνηση του Τζουζέπε Κόντε, τον Μάρτιο του 2019, με στόχο την στήριξη των φτωχότερων πολιτών της χώρας και, κατά μέσο όρο, αντιστοιχούσε σε 550 ευρώ τον μήνα.
Η επίσημη ανακοίνωση έγινε το σαββατοκύριακο μέσω μηνύματος sms, που εστάλη σε χιλιάδες κινητά τηλέφωνα. Το μέτρο αυτό αφορά οικογένειες στις οποίες υπάρχουν πολίτες που θεωρούνται σε θέση να αναζητήσουν μια νέα απασχόληση. Η απόφαση προκάλεσε όμως δυσαρέσκεια, κυρίως σε πολλές περιοχές του ιταλικού νότου με υψηλό ποσοστό ανεργίας.
Η κυβέρνηση της Ρώμης έχει εγκρίνει ένα νέο μέτρο, το οποίο ονόμασε «εισόδημα κοινωνικής ένταξης» και, σύμφωνα με ό,τι αποφασίσθηκε, δεν ξεπερνά ετησίως τα 6.000 ευρώ.
Παράλληλα, όποιος δεν δικαιούται να λάβει το συγκεκριμένο βοήθημα θα μπορεί να κάνει αίτηση για χορήγηση 350 ευρώ τον μήνα για διάστημα ενός έτους, υπό τον όρο ότι θα παρακολουθεί παράλληλα μαθήματα επαγγελματικής κατάρτισης.
Η κεντροαριστερή αντιπολίτευση και τα Πέντε Αστέρια κατηγορούν την κυβέρνηση Μελόνι ότι, με την κατάργηση του «κοινωνικού εισοδήματος», ουσιαστικά ξεκίνησε «πόλεμο κατά των φτωχότερων πολιτών».
Η Ιταλίδα πρωθυπουργός και τα κόμματα που στηρίζουν την κυβέρνησή της απαντούν όμως ότι πρόκειται για μέτρα που δεν μπορούν να μετατραπούν σε μόνιμα βοηθήματα, ιδίως για όποιον μπορεί να προσπαθήσει να επανενταχθεί στην αγορά της εργασίας.
Η διπλωματία της Βρετανίας τόνισε χθες Κυριακή πως «καταδικάζει με τον πλέον έντονο τρόπο» την απόπειρα «υπονόμευσης της δημοκρατίας, της ειρήνης και της σταθερότητας» στον Νίγηρα και πρόσθεσε πως υποστηρίζει τις προσπάθειες της Οικονομικής Κοινότητας των Κρατών της Δυτικής Αφρικής (ECOWAS) για την αποκατάσταση της σταθερότητας, με δελτίο Τύπου που αναρτήθηκε στον ιστότοπό της.
Το Ηνωμένο Βασίλειο είναι «αφοσιωμένος εταίρος τς δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης του Νίγηρα και καλεί ο πρόεδρος [Μοαμέντ] Μπαζούμ να αποκατασταθεί άμεσα στην εξουσία ώστε να επανέλθει η συνταγματική τάξη», σύμφωνα με την ανακοίνωση του βρετανικού υπουργείου Εξωτερικών.
Δέκα αξιωματικοί του στρατού και των σωμάτων ασφαλείας ανακοίνωσαν τη νύχτα της Τετάρτης προς Πέμπτη πως αποφάσισαν να ανατρέψουν τον πρόεδρο Μπαζούμ, ο οποίος ανέλαβε την εξουσία το 2021.
Ο πόλεμος «φτάνει στη Ρωσία, στα στρατηγικά κέντρα και τις στρατιωτικές βάσεις της» δήλωσε σήμερα ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι μετά την επίθεση με μη επανδρωμένα αεροσκάφη σε μια επιχειρηματική συνοικία της Μόσχας.
«Σταδιακά, ο πόλεμος επιστρέφει στο έδαφος της Ρωσίας, στα συμβολικά κέντρα της και τις στρατιωτικές βάσεις της και αυτή είναι μια αναπόφευκτη διαδικασία, φυσική και απολύτως δικαιολογημένη», είπε ο Ζελένσκι στο καθημερινό διάγγελμά του, στο περιθώριο μιας επίσκεψής του στο Ιβάνο-Φρανκίφσκ (δυτική Ουκρανία). «Η Ουκρανία ισχυροποιείται», πρόσθεσε, προειδοποιώντας ωστόσο ότι η χώρα του θα πρέπει να προετοιμαστεί για νέες επιθέσεις εναντίον των ενεργειακών υποδομών της, τον επόμενο χειμώνα. Παράλληλα, δεσμεύτηκε ότι θα κάνει ό,τι είναι δυνατόν για να προστατεύσει το ενεργειακό δίκτυο. Σχεδόν το 40% του ενεργειακού συστήματος της Ουκρανίας καταστράφηκε τον περασμένο χειμώνα, από πυραυλικά και αεροπορικά πλήγματα της Ρωσίας, με αποτέλεσμα πολλές ουκρανικές πόλεις να βυθιστούν στο σκοτάδι και το κρύο. Το Κίεβο κατήγγειλε ότι αυτή ήταν μια σκόπιμη στρατηγική για να πληγούν άμαχοι, κάτι που συνιστά έγκλημα πολέμου. Η Μόσχα λέει ότι εξαπέλυσε αυτές τις επιθέσεις για να περιορίσει τις αμυντικές δυνατότητες της Ουκρανίας. «Είναι προφανές ότι αυτό το φθινόπωρο και (…) τον χειμώνα ο εχθρός θα προσπαθήσει να επαναλάβει τον τρόμο εναντίον της ενεργειακής βιομηχανίας της Ουκρανίας. Θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι για αυτό», είπε ο Ζελένσκι απευθυνόμενος σε υψηλόβαθμα στελέχη της κυβέρνησής του και τοπικούς αξιωματούχους. Η Ρωσία ανακοίνωσε το πρωί ότι κατά τη διάρκεια της νύχτας απέκρουσε δύο ξεχωριστές επιθέσεις με ουκρανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη: η μία στόχευε την προσαρτημένη χερσόνησο της Κριμαίας και η δεύτερη τη Μόσχα. Στη ρωσική πρωτεύουσα το διεθνές αεροδρόμιο έκλεισε για μικρό χρονικό διάστημα ενώ δύο πολυώροφα κτίρια γραφείων στην επιχειρηματική συνοικία της πόλης υπέστησαν μικρές ζημιές. Πολλά παράθυρα αυτών των κτιρίων έσπασαν και έγγραφα σκορπίστηκαν στο έδαφος. Το υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας υποστήριξε ότι στην επίθεση στη Μόσχα συμμετείχαν τρία μη επανδρωμένα αεροσκάφη, εκ των οποίων το ένα καταρρίφθηκε και τα άλλα δύο «εξουδετερώθηκαν» με ηλεκτρονικά μέσα.
Ο πρώην πρόεδρος της Ρωσίας Ντμίτρι Μεντβέντεφ, ο οποίος μερικές φορές έχει αναφερθεί στο ενδεχόμενο της χρήσης πυρηνικών όπλων στην Ουκρανία, ανάφερε σήμερα ότι η Μόσχα θα πρέπει να χρησιμοποιήσει ένα πυρηνικό όπλο, στην περίπτωση που η εξελισσόμενη πολεμική αντεπίθεση του Κιέβου θα είναι επιτυχής.
Ο Μεντβέντεφ, που είναι επίσης, αντιπρόεδρος το Ρωσικού Συμβουλίου Ασφάλειας, στο οποίο προεδρεύει ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν, ανέφερε σήμερα σε μία ανάρτηση στους επίσημους λογαριασμούς των μέσων κοινωνικής δικτύωσης που διαθέτει, ότι η Ρωσία θα μπορούσε να πιεστεί και να υπαναχωρήσει έναντι του πυρηνικού της δόγματος, σε ένα τέτοιο σενάριο.
Η Σαουδική Αραβία σχεδιάζει να φιλοξενήσει μια σύνοδο, το επόμενο Σαββατοκύριακο, προκειμένου να συζητηθούν τρόποι για την ειρήνευση στην Ουκρανία και για τον σκοπό αυτόν θα προσκαλέσει εκπροσώπους του Κιέβου, της Δύσης και αναπτυσσόμενων χωρών, ανέφεραν απόψε τρεις αξιωματούχοι που εδρεύουν σε χώρες του Κόλπου.
Σύμφωνα με αυτές τις πηγές η Ρωσία δεν θα παραστεί σε αυτή τη σύνοδο που θα διεξαχθεί στην Τζέντα, όπως δεν συμμετείχε και σε ένα παρόμοιο φόρουμ που οργανώθηκε τον περασμένο μήνα στην Κοπεγχάγη. Ο πλήρης κατάλογος των συμμετοχών δεν είναι προς το παρόν διαθέσιμος, ωστόσο αναμένεται ότι θα περιλαμβάνει χώρες όπως η Βρετανία και η Ιαπωνία. Η εφημερίδα Wall Street Journal νωρίτερα ανέφερε ότι στην Τζέντα θα εκπροσωπηθούν και αναπτυσσόμενες χώρες, όπως η Βραζιλία, που μετείχαν στη σύνοδο της Κοπεγχάγης. Η σύνοδος αυτή είναι άλλη μια διπλωματική προσπάθεια του σαουδαραβικού βασιλείου για τον τερματισμό του πολέμου. Τον Μάιο η Σαουδική Αραβία προσκάλεσε τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι στη σύνοδο του Αραβικού Συνδέσμου στην Τζέντα, όπου εκείνος κατηγόρησε ορισμένους Άραβες ηγέτες ότι «κλείνουν τα μάτια» μπροστά στη ρωσική εισβολή. Το Ριάντ στήριξε τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ που καταδίκασαν τη ρωσική εισβολή και την προσάρτηση ουκρανικών εδαφών από τη Ρωσία. Παράλληλα, συνεχίζει τη στενή συνεργασία του με τη Ρωσία όσον αφορά την ενεργειακή πολιτική, όπως για τη μείωση της παραγωγής πετρελαίου που αποφασίστηκε τον περασμένο Οκτώβριο και, σύμφωνα με την Ουάσινγκτον, ισοδυναμούσε εκείνη την περίοδο με «ευθυγράμμιση» με τη Μόσχα στον πόλεμο. Πέρσι τον Σεπτέμβριο η Σαουδική Αραβία διαδραμάτισε απρόσμενα μεσολαβητικό ρόλο για την ανταλλαγή αιχμαλώτων πολέμου μεταξύ της Μόσχας και του Κιέβου. Μεταξύ των αιχμαλώτων που απελευθερώθηκαν τότε ήταν δύο Αμερικανοί και πέντε Βρετανοί.
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν πρόσφερε την Πέμπτη δωρεάν σιτηρά σε έξι φτωχές αφρικανικές χώρες, σε δηλώσεις του κατά τη σύνοδο κορυφής με ηγέτες της Αφρικής, λίγες ημέρες μετά την απόσυρση από τη συμφωνία εξαγωγής σιτηρών στην Ουκρανία.
Η διήμερη σύνοδος κορυφής στη γενέτειρα του Πούτιν, την Αγία Πετρούπολη, εξετάζεται ως ένα τεστ της υποστήριξής του στην Αφρική, όπου διατηρεί την υποστήριξή του παρά τη διεθνή απομόνωση που προκάλεσε η στρατιωτική του εισβολή στην Ουκρανία πέρυσι, σύμφωνα με τους Moscow Times.
Η Ρωσία αρνήθηκε την περασμένη εβδομάδα να παρατείνει τη συμφωνία βάσει της οποίας οι ουκρανικές εξαγωγές σιτηρών περνούσαν από τη Μαύρη Θάλασσα για να φθάσουν στις παγκόσμιες αγορές, συμπεριλαμβανομένης της Αφρικής.
Σε κεντρική ομιλία του στη σύνοδο κορυφής, ο Πούτιν υποσχέθηκε να στείλει σιτηρά σε έξι αφρικανικές χώρες.
“Τους επόμενους μήνες θα είμαστε σε θέση να εξασφαλίσουμε δωρεάν προμήθειες 25.000 έως 50.000 τόνων σιτηρών στην Μπουρκίνα Φάσο, τη Ζιμπάμπουε, το Μάλι, τη Σομαλία, την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και την Ερυθραία”, δήλωσε ο Πούτιν.
Σε διάστημα ενός έτους, η συμφωνία για τα σιτηρά επέτρεψε την έξοδο από τα ουκρανικά λιμάνια περίπου 33 εκατ. τόνων σιτηρών, συμβάλλοντας στη σταθεροποίηση των παγκόσμιων τιμών των τροφίμων και στην αποτροπή ελλείψεων.
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν έχει πιέσει τους Αφρικανούς ηγέτες που συμμετείχαν στη σύνοδο κορυφής να απαιτήσουν απαντήσεις σχετικά με τις διαταραχές στα σιτηρά που έχουν ωθήσει τα φτωχότερα έθνη προς την κρίση. “Ξέρουν ακριβώς ποιος ευθύνεται για την παρούσα κατάσταση”, υποστήριξε ο Μπλίνκεν.
“Η προσδοκία μου θα ήταν ότι η Ρωσία θα το ακούσει αυτό ξεκάθαρα από τους Αφρικανούς εταίρους μας”, δήλωσε ο Μπλίνκεν την Πέμπτη κατά τη διάρκεια επίσκεψης στη Νέα Ζηλανδία.
Δεκαεπτά Αφρικανοί ηγέτες, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου της Νότιας Αφρικής Σιρίλ Ραμαφόζα, αναμένονται στη σύνοδο κορυφής Ρωσίας-Αφρικής που θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη και την Παρασκευή.
Το Κρεμλίνο έχει κατηγορήσει τις δυτικές χώρες ότι προσπαθούν να εμποδίσουν τα αφρικανικά κράτη να συμμετάσχουν στη σύνοδο κορυφής, στη δεύτερη του είδους της μετά την αρχική που πραγματοποιήθηκε το 2019 στο Σότσι της νότιας Ρωσίας.
Την Παρασκευή, ο Πούτιν αναμένεται να συζητήσει για την Ουκρανία κατά τη διάρκεια γεύματος εργασίας με μια ομάδα Αφρικανών αρχηγών κρατών, σύμφωνα με το Κρεμλίνο.
Η κατάσταση στον Νίγηρα, όπου ο πρόεδρος Μοχάμεντ Μπαζούμ κρατείται από στρατιώτες μετά από μια προσπάθεια πραξικοπήματος, θα αποτελέσει θέμα συζήτησης στο περιθώριο της συνόδου κορυφής, δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ.
Σημειώνεται ότι ο Πούτιν είχε ήδη συνομιλίες την Τετάρτη με τον πρωθυπουργό της Αιθιοπίας Άμπιι Αχμέτ και τον Αιγύπτιο πρόεδρο Αμπντελ Φατάχ αλ-Σίσι, επαινώντας τα κοινά ενεργειακά τους έργα.
Εκπρόσωποι αφρικανικών κρατών συνέχισαν να φθάνουν για την σύνοδο κορυφής, συμπεριλαμβανομένων αντιπροσωπειών από τη Μοζαμβίκη και τη Λιβύη, μετέδωσε την Πέμπτη το ρωσικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων TASS.
Από την έναρξη της εισβολής στην Ουκρανία, η Ρωσία προσπάθησε να ενισχύσει τους διπλωματικούς δεσμούς και τους δεσμούς ασφαλείας με την Αφρική.
Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ έχει πραγματοποιήσει δύο περιοδείες στην ήπειρο μέχρι στιγμής φέτος, προσπαθώντας να φέρει τους ηγέτες της στο πλευρό της Μόσχας, τονίζοντας τη στάση της Ρωσίας απέναντι στον δυτικό “ιμπεριαλισμό”.
Η μισθοφορική ομάδα Wagner υπήρξε σημαντικός παίκτης στον τομέα της ασφάλειας στην Αφρική, αλλά η αποτυχημένη ανταρσία της κατά της ρωσικής στρατιωτικής ηγεσίας τον περασμένο μήνα προκάλεσε αμφιβολίες για τις μελλοντικές της επιχειρήσεις στην Αφρική.
Σημειώνεται ότι η σύνοδος κορυφής στην Αγία Πετρούπολη πραγματοποιείται ένα μήνα πριν από τη σύνοδο κορυφής των ηγετών των χωρών BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα και Νότια Αφρική) που θα πραγματοποιηθεί στο Γιοχάνεσμπουργκ της Νότιας Αφρικής.
Η Νότια Αφρική ανακοίνωσε πρόσφατα ότι ο Πούτιν, εναντίον του οποίου έχει εκδοθεί διεθνές ένταλμα σύλληψης για τις ενέργειές του στην Ουκρανία, δεν θα παραστεί αυτοπροσώπως, ενώ το Κρεμλίνο ανέφερε ότι θα συμμετάσχει εξ αποστάσεως.
«Ο Αύγουστος θα έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον για την πορεία των πολιτικών εξελίξεων στο Ισραήλ, μετά την προχθεσινή υπερψήφιση από την Κνέσετ του νομοσχεδίου που μειώνει σημαντικά τις ακυρωτικές αρμοδιότητες του Ανωτάτου Δικαστηρίου», τονίζει ο Γαβριήλ Χαρίτος, ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ και του ισραηλινού Ινστιτούτου Μπεν-Γκουριόν, διδάσκων Ιστορία των Πολιτικών Σχέσεων Ελλάδας-Ισραήλ-Κύπρου στο Πάντιο Πανεπιστήμιο.
Μιλώντας στην εκπομπή του Πρώτου Προγράμματος «Ναι μεν, αλλά» και στην δημοσιογράφο Ευαγγελία Μπαλτατζή, ο κ. Χαρίτος επεσήμανε ότι με την προχθεσινή υπερψήφιση του νομοσχεδίου μεταβλήθηκαν δραστικά οι ισορροπίες μεταξύ εκτελεστικής και δικαστικής εξουσίας. Σε ένα κράτος, όπως το Ισραήλ, που δεν έχει Σύνταγμα και το ‘συνταγματικό πλαίσιο χρηστής διακυβέρνησης’ καθορίζεται και αναπροσαρμόζεται από το πνεύμα που διέπει την νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου, η προχθεσινή υπερψήφιση του νομοσχεδίου που εντάσσεται στο γενικότερο πλαίσιο της δικαστικής μεταρρύθμισης της κυβέρνησης Νετανιάχου, έχει οξύνει τις πολιτικές αντιπαραθέσεις στην ισραηλινή κοινωνία, που ταλανίζεται εδώ και 30 εβδομάδες από πρωτόγνωρες για τα δεδομένα διαδηλώσεις.
Περιγράφοντας το πολιτικό κλίμα στη χώρα, ο κ. Χαρίτος επεσήμανε ότι η διακυβέρνηση Νετανιάχου προφανώς ανέμενε ότι η δικαστική μεταρρύθμιση θα προκαλούσε αντιδράσεις εκ μέρους της αντιπολίτευσης. Αυτό όμως, που σίγουρα δεν περίμενε ήταν οι αντιδράσεις του στρατιωτικού κατεστημένου και η μαζική κινητοποίηση πάνω από 10.000 εφέδρων πιλότων της πολεμικής αεροπορίας και εφέδρων επιτελικών στελεχών σε μονάδες υψίστης ασφαλείας, οι οποίοι δηλώνουν ότι αρνούνται «να υπηρετήσουν υπό καθεστώς δικτατορίας», όπως αναφέρουν σε ανοικτή επιστολή που επέδωσαν στους διοικητές τους. Ιστορικά μιλώντας, πρόκειται για μία πρωτόγνωρη, για τα τοπικά δεδομένα, διάσταση απόψεων ανάμεσα στην πολιτική και στρατιωτική ηγεσία της χώρας. Εκτός από την χθεσινή έκκληση του αρχηγού του στρατού, υποστράτηγου Χέρτσι Χαλέβι, προς τους εφέδρους αρνητές στράτευσης, εντύπωση προκαλεί πρόσφατη δήλωση του τέως διοικητή της Υπηρεσίας Εσωτερικής Ασφαλείας (Shabak), Ναντάβ Αργκαμάν, σύμφωνα με την οποία «ο Βενιαμίν Νετανιάχου είναι αιχμάλωτος των πολιτικών του εταίρων με αποτέλεσμα να έχει απομακρυνθεί από τον λαό». Τέτοιες δηλώσεις, όπως και πολλές άλλες παρεμφερείς που ακούγονται από χείλη αφυπηρετησάντων στρατιωτικών και στελεχών των υπηρεσιών ασφαλείας εκφράζονται δημοσίως με ολοένα μεγαλύτερη συχνότητα και ένταση, ήδη από τον Δεκέμβριο του 2022 – δηλαδή από τον σχηματισμό της παρούσας κυβέρνησης – μέχρι σήμερα. Απαντώντας στο ερώτημα πώς εκτιμάται η έκβαση των πολιτικών εξελίξεων στο Ισραήλ το ερχόμενο διάστημα, ο κ. Χαρίτος επεσήμανε ότι εκτός από την πίεση που αντιμετωπίζει η κυβέρνηση Νετανιάχου από τις
«Ο Αύγουστος θα έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον για την πορεία των πολιτικών εξελίξεων στο Ισραήλ, μετά την προχθεσινή υπερψήφιση από την Κνέσετ του νομοσχεδίου που μειώνει σημαντικά τις ακυρωτικές αρμοδιότητες του Ανωτάτου Δικαστηρίου», τονίζει ο Γαβριήλ Χαρίτος, ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ και του ισραηλινού Ινστιτούτου Μπεν-Γκουριόν, διδάσκων Ιστορία των Πολιτικών Σχέσεων Ελλάδας-Ισραήλ-Κύπρου στο Πάντιο Πανεπιστήμιο. Μιλώντας στην εκπομπή του Πρώτου Προγράμματος «Ναι μεν, αλλά» και στην δημοσιογράφο Ευαγγελία Μπαλτατζή, ο κ. Χαρίτος επεσήμανε ότι με την προχθεσινή υπερψήφιση του νομοσχεδίου μεταβλήθηκαν δραστικά οι ισορροπίες μεταξύ εκτελεστικής και δικαστικής εξουσίας. Σε ένα κράτος, όπως το Ισραήλ, που δεν έχει Σύνταγμα και το ‘συνταγματικό πλαίσιο χρηστής διακυβέρνησης’ καθορίζεται και αναπροσαρμόζεται από το πνεύμα που διέπει την νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου, η προχθεσινή υπερψήφιση του νομοσχεδίου που εντάσσεται στο γενικότερο πλαίσιο της δικαστικής μεταρρύθμισης της κυβέρνησης Νετανιάχου, έχει οξύνει τις πολιτικές αντιπαραθέσεις στην ισραηλινή κοινωνία, που ταλανίζεται εδώ και 30 εβδομάδες από πρωτόγνωρες για τα δεδομένα διαδηλώσεις.
Περιγράφοντας το πολιτικό κλίμα στη χώρα, ο κ. Χαρίτος επεσήμανε ότι η διακυβέρνηση Νετανιάχου προφανώς ανέμενε ότι η δικαστική μεταρρύθμιση θα προκαλούσε αντιδράσεις εκ μέρους της αντιπολίτευσης. Αυτό όμως, που σίγουρα δεν περίμενε ήταν οι αντιδράσεις του στρατιωτικού κατεστημένου και η μαζική κινητοποίηση πάνω από 10.000 εφέδρων πιλότων της πολεμικής αεροπορίας και εφέδρων επιτελικών στελεχών σε μονάδες υψίστης ασφαλείας, οι οποίοι δηλώνουν ότι αρνούνται «να υπηρετήσουν υπό καθεστώς δικτατορίας», όπως αναφέρουν σε ανοικτή επιστολή που επέδωσαν στους διοικητές τους. Ιστορικά μιλώντας, πρόκειται για μία πρωτόγνωρη, για τα τοπικά δεδομένα, διάσταση απόψεων ανάμεσα στην πολιτική και στρατιωτική ηγεσία της χώρας. Εκτός από την χθεσινή έκκληση του αρχηγού του στρατού, υποστράτηγου Χέρτσι Χαλέβι, προς τους εφέδρους αρνητές στράτευσης, εντύπωση προκαλεί πρόσφατη δήλωση του τέως διοικητή της Υπηρεσίας Εσωτερικής Ασφαλείας (Shabak), Ναντάβ Αργκαμάν, σύμφωνα με την οποία «ο Βενιαμίν Νετανιάχου είναι αιχμάλωτος των πολιτικών του εταίρων με αποτέλεσμα να έχει απομακρυνθεί από τον λαό». Τέτοιες δηλώσεις, όπως και πολλές άλλες παρεμφερείς που ακούγονται από χείλη αφυπηρετησάντων στρατιωτικών και στελεχών των υπηρεσιών ασφαλείας εκφράζονται δημοσίως με ολοένα μεγαλύτερη συχνότητα και ένταση, ήδη από τον Δεκέμβριο του 2022 – δηλαδή από τον σχηματισμό της παρούσας κυβέρνησης – μέχρι σήμερα. Απαντώντας στο ερώτημα πώς εκτιμάται η έκβαση των πολιτικών εξελίξεων στο Ισραήλ το ερχόμενο διάστημα, ο κ. Χαρίτος επεσήμανε ότι εκτός από την πίεση που αντιμετωπίζει η κυβέρνηση Νετανιάχου από τις μαζικές διαδηλώσεις, που αναμένεται να συνεχιστούν, μεγάλη σημασία έχει ο μοχλός πίεσης εκ μέρους της διακυβέρνησης Μπάιντεν. Ο Λευκός Οίκος με μία λακωνική ανακοίνωση εξέφρασε προχθές την απογοήτευσή του για την υπερψήφιση του αμφιλεγόμενου νομοσχεδίου, ενώ χθες ο οίκος Moody’s δημοσιοποίησε έκθεση, εκφράζοντας προβληματισμούς για την πορεία της ισραηλινής οικονομίας λόγω της επικείμενης βαθιάς συνταγματικής κρίσης που αναμένεται να αντιμετωπίσει η χώρα το ερχόμενο διάστημα. Από την άλλη, ο Βενιαμίν Νετανιάχου, αφού ξεκαθάρισε ότι ο περιορισμός της ακυρωτικής αρμοδιότητας του Ανωτάτου Δικαστηρίου δεν πρόκειται να αναθεωρηθεί, δεσμεύθηκε ότι όσον αφορά τα παρεπόμενα νομοσχέδια, που θα κατατεθούν το επόμενο διάστημα στην Κνέσετ «για να συμπληρώσουν την δικαστική μεταρρύθμιση», ο ίδιος προσωπικά θα καταβάλει προσπάθειες για να ανευρεθούν «ευρείες συναινέσεις». Κατά την εκτίμηση του κ. Χαρίτου, ο Αύγουστος αναμένεται να είναι ιδιαίτερα κρίσιμος τόσο για την πορεία της δικαστικής μεταρρύθμισης. Από την άλλη, από καθαρά κοινοβουλευτικής απόψεως, η συνέχιση της κυβερνητικής θητείας δεν απειλείται, αφού ελέγχει τις 64 από τις 120 κοινοβουλευτικές έδρες, και ως εκ τούτου, τυπικά τουλάχιστον, δεν θα κληθεί να αντιμετωπίσει κανέναν εμπόδιο για να προωθήσει τα νομοσχέδια που επιθυμεί.
Όσο για τη στάση της αντιπολίτευσης, ο κ. Χαρίτος επεσήμανε ότι εδώ και ένα μήνα αρχίζει να σταθεροποιείται η ανοδική δημοσκοπική πορεία της κεντροδεξιάς «Παράταξης Εξουσίας» υπό τον τέως Υπουργό Άμυνας, Μπένι Γκαντς, ξεπερνώντας το Λικούντ. Δεν είναι τυχαίο ότι τα κυριότερα στελέχη του κόμματος προέρχονται από συνταξιούχους αξιωματικούς των δυνάμεων ασφαλείας και πόρρω απέχουν από τα ιδεώδη της εθνοθρησκευτικής ακροδεξιάς που μετέχει στον κυβερνητικό συνασπισμό και που θα ήθελε να δει ένα Ισραήλ περισσότερο ‘κοντινό’ προς τις Βιβλικές Γραφές. Αντιθέτως, οι μαξιμαλιστικές απαιτήσεις που εκφράζει ο νυν αρχηγός της κεντροαριστερής αξιωματικής αντιπολίτευσης, Γιαΐρ Λαπίντ, δεν δείχνουν να κερδίζουν την εμπιστοσύνη της κοινωνικής μερίδας που αντιτίθεται στην δικαστική μεταρρύθμιση – με αποτέλεσμα η δημοσκοπική του απόδοση να παρουσιάζει μία αργή, αλλά σταθερή, κάμψη.
Η κλιματική αλλαγή αποτελεί μια «υπαρξιακή απειλή», δήλωσε σήμερα ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, καθώς περίπου οι μισοί Αμερικανοί αναμένεται να βρεθούν αντιμέτωποι με κύμα καύσωνα που θα πλήξει μεγάλο μέρος της χώρας.
«Δεν πιστεύω ότι υπάρχει πιθανότητα να αρνείται ακόμη κάποιος τον αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής», τόνισε ο Αμερικανός πρόεδρος.
Νωρίτερα σήμερα, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες δήλωσε πως η περίοδος της υπερθέρμανσης του πλανήτη τελείωσε και «η εποχή του παγκόσμιου κοχλασμού έφτασε», καθώς επιστήμονες δήλωσαν ότι ο φετινός Ιούλιος ήταν ο πιο ζεστός μήνας που έχει καταγραφεί ποτέ στον κόσμο.
Σε δηλώσεις του στον Λευκό Οίκο, ο Αμερικανός πρόεδρος είπε ότι ζήτησε από την υπουργό Εργασίας Τζούλι Σου να εκδώσει έκτακτη προειδοποίηση λόγω καύσωνα, για την προστασία εργαζομένων.
Ο Μπάιντεν τόνισε επίσης ότι η αμερικανική Δασική Υπηρεσία θα δώσει επιχορηγήσεις ύψους 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων για να βοηθήσει πόλεις να φυτέψουν δέντρα σε μια προσπάθεια μείωσης των θερμοκρασιών.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες προειδοποίησε σήμερα ότι η περίοδος της υπερθέρμανσης του πλανήτη έχει τελειώσει και «η εποχή του παγκόσμιου κοχλασμού έχει φτάσει», καθώς επιστήμονες δήλωσαν ότι ο φετινός Ιούλιος ήταν ο πιο ζεστός μήνας στον κόσμο που έχει καταγραφεί ποτέ. «Η κλιματική αλλαγή είναι εδώ. Είναι τρομακτικό. Και αυτό είναι μόνο η αρχή», τόνισε ο Γκουτέρες σε δημοσιογράφους. «Είναι ακόμα εφικτό να περιοριστεί η αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας σε 1,5 βαθμό Κελσίου και να αποφευχθεί το χειρότερο της κλιματικής αλλαγής. Αλλά μόνο με δραματική, άμεση δράση για το κλίμα».
Δέκα πραξικοπηματίες αξιωματικοί των ενόπλων δυνάμεων και των σωμάτων ασφαλείας του Νίγηρα, χώρας της Αφρικής που αιματοκυλίζουν οργανώσεις τζιχαντιστών, ως τώρα συμμάχου-κλειδιού της Δύσης στο Σαχέλ, ανακοίνωσαν τη νύχτα της Τετάρτης προς Πέμπτη μέσω της κρατικής τηλεόρασης πως ανέτρεψαν τον δημοκρατικό εκλεγμένο πρόεδρο Μοαμέντ Μπαζούμ, στην εξουσία από το 2021.
Μετά το Μαλί και τη Μπουρκίνα Φάσο, ο Νίγηρας γίνεται έτσι η τρίτη χώρα του Σαχέλ, περιφέρειας αντιμέτωπης με αλλεπάλληλες επιθέσεις οργανώσεων οι οποίες ορκίζονται πίστη είτε στην Αλ Κάιντα ή στο Ισλαμικό Κράτος, που βιώνει στρατιωτικό πραξικόπημα από το 2020.
Με φόντο εννέα ένστολους αξιωματικούς, ο σμήναρχος Αμαντού Αμπνταραμάν, διαβάζοντας γραπτή ανακοίνωση εξ ονόματος κάποιου «Εθνικού Συμβουλίου για τη Σωτηρία της Πατρίδας» (ΕΣΣΠ), ανακοίνωσε πως «εμείς, οι δυνάμεις άμυνας και ασφαλείας, που ενωνόμαστε στο ΕΣΣΠ, αποφασίσαμε να βάλουμε τέλος στο καθεστώς» του προέδρου Μπαζούμ.
«Όλοι οι θεσμοί της 7ης Δημοκρατίας» καταλύονται, συνέχισε και πρόσθεσε «τα σύνορα της χώρας», χερσαία και αεροπορικά, «είναι κλειστά» και «κηρύσσεται απαγόρευση της νυχτερινής κυκλοφορίας», από τις 22:00 ως τις 05:00 (τοπικές ώρες) μέχρι νεοτέρας.
Ο σμήναρχος είπε πως το πραξικόπημα αποφασίστηκε εξαιτίας «της συνεχούς επιδείνωσης της κατάστασης ασφαλείας» και της «κακής διακυβέρνησης» σε «οικονομικό και σε κοινωνικό» επίπεδο.
Διαβεβαίωσε πως το ΕΣΣΠ είναι «προσηλωμένο» στην «τήρηση όλων των δεσμεύσεων του Νίγηρα» και καθησύχασε την «εθνική και διεθνή κοινότητα» όσον αφορά τον «σεβασμό στη σωματική και ψυχική ακεραιότητα των αρχών που ανατράπηκαν» όπως ορίζουν «οι αρχές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
Ξεκαθάρισε πως ο στρατός θα αναλάβει τη «διαχείριση της κατάστασης» για όλες τις τρέχουσες υποθέσεις και απαίτησε «από όλους τους διεθνείς εταίρους να μην αναμιχθούν».
Η απόγνωση για την αδυναμία των κρατικών μηχανισμών να βάλουν τέλος στη δράση των τζιχαντιστικών οργανώσεων διευκόλυναν την εκδήλωση δύο στρατιωτικών πραξικοπημάτων στο Μαλί και άλλων δύο στην Μπουρκίνα Φάσο από το 2020. Στρατιωτική χούντα κατέλαβε επίσης την εξουσία στη Γουινέα το 2021, επαναφέροντας την αστάθεια σε μια περιοχή που παλιότερα ήταν γνωστή ως «η ζώνη των στρατιωτικών πραξικοπημάτων».
Η προηγούμενη απόπειρα στρατιωτικού πραξικοπήματος είχε γίνει τον Μάρτιο του 2021, όταν στρατιωτική μονάδα αποπειράθηκε να καταλάβει το προεδρικό μέγαρο μερικά 24ωρα προτού ορκιστεί ο ανατραπείς πρόεδρος Μπαζούμ.
Η ανακοίνωση των στρατιωτικών ακολούθησε μια μέρα έντασης στη Νιαμέ, καθώς η προεδρική φρουρά συνέλαβε τον πρόεδρο Μπαζούμ, 63 ετών, τον έθεσε υπό περιορισμό στην επίσημη κατοικία του χθες το πρωί.
Η ανακοίνωση του ΕΣΣΠ αφήνει να εννοηθεί πως όλα τα όπλα του στρατού, η αστυνομία και η χωροφυλακή συντάχθηκαν με την προεδρική φρουρά.
Διεξάγονταν συνομιλίες χθες ανάμεσα στον πρόεδρο Μπαζούμ και την προεδρική φρουρά για να βρεθεί λύση, χωρίς να έχει γίνει γνωστό ποιες απαιτήσεις πρόβαλαν οι στρατιωτικοί. Απέτυχαν.
Αποστολή μεσολαβητών άλλων κρατών της δυτικής Αφρικής προσπαθούσε να βοηθήσει να βρεθεί λύση
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες ανέφερε πως συνομίλησε με τον πρόεδρο Μπαζούμ, στον οποίο εξέφρασε την «πλήρη υποστήριξή του» και την «αλληλεγγύη» του.
Στις ΗΠΑ, ο Λευκός Οίκος απαίτησε ο στρατός να «αφήσουν αμέσως ελεύθερο» τον πρόεδρο και να «απόσχουν από οποιαδήποτε βία» στον Νίγηρα, «εταίρο-κλειδί» της Ουάσιγκτον, αξίωση που επανέλαβε ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, ο Άντονι Μπλίνκεν.
Αυτός ο τελευταίος υπογράμμισε ακόμη πως «η ισχυρή εταιρική σχέση ως προς την οικονομία και την ασφάλεια ανάμεσα στις ΗΠΑ και στον Νίγηρα εξαρτάται από τη συνέχιση της δημοκρατικής διακυβέρνησης και τον σεβασμό του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», σύμφωνα με τις υπηρεσίες του.
Ο κ. Μπαζούμ συζήτησε νωρίτερα χθες με τον επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Τζουζέπ Μπορέλ και με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, τον Σαρλ Μισέλ.
Προειδοποιητικά πυρά
Ο Νίγηρας είναι από τους τελευταίους εναπομείναντες συμμάχους της Δύσης στο Σαχέλ. Δυο γειτονικές χώρες, το Μαλί και η Μπουρκίνα Φάσο, που κυβερνούν πραξικοπηματίες, στράφηκαν σε άλλους εταίρους, κυρίως στη Ρωσία.
Η Γαλλία ειδικά έχει αναπτύξει 1.500 στρατιωτικούς στη χώρα, που συμμετέχουν σε αντιτζιχαντιστικές επιχειρήσεις. Οι ΗΠΑ διαθέτουν αεροπορική βάση στον βόρειο Νίγηρα, από όπου απογειώνονται κυρίως UAVs που συλλέγουν πληροφορίες ή/και επιτίθενται σε τζιχαντιστές. Ενώ η Μπούντεσβερ, ο στρατός της Γερμανίας, έχει επίσης αεροπορική βάση στη Νιαμέ, κόμβο για τις επιχειρήσεις του στη δυτική Αφρική. Πρόκειται για βάση-κλειδί ως προς την αποχώρησή του από το γειτονικό Μαλί.
Η προεδρική φρουρά διέλυσε, με προειδοποιητικά πυρά, χθες το απόγευμα στη Νιαμέ διαδηλωτές που τάσσονται υπέρ του προέδρου, διαπίστωσε δημοσιογράφος του Γαλλικού Πρακτορείου.
Οι διαδηλωτές προσπαθούσαν να πλησιάσουν την προεδρία όταν απωθήθηκαν.
Η προεδρία ανέφερε πως «αυθόρμητες διαδηλώσεις υπερασπιστών της δημοκρατίας ξέσπασαν παντού στη Νιαμέ, στο εσωτερικό της χώρας και μπροστά σε πρεσβείες του Νίγηρα στο εξωτερικό».
Στρατιώτες κινούμενοι με ανοικτά φορτηγάκια με εγκατεστημένα βαριά πολυβόλα αναπτύχθηκαν μπροστά στην έδρα της κρατικής τηλεόρασης και δρόμους, χωρίς να εμποδίζουν την κυκλοφορία, από χθες το πρωί.
Η ιστορία του Νίγηρα, πρώην γερμανικής και γαλλικής αποικίας, είναι σημαδεμένη από στρατιωτικά πραξικοπήματα. Μετά την ανεξαρτησία της (από τη Γαλλία) το 1960, έγιναν τέσσερα: τον πρώτο τον Απρίλιο του 1974, όταν ανατράπηκε ο πρόεδρος Ντιορί Αμανί, το τελευταίο τον Φεβρουάριο του 2010, όταν ανατράπηκε ο πρόεδρος Μαμαντού Ταντζά.
Χωρίς να λογαριάζεται αυτό που ανακοινώθηκε σήμερα στη χώρα των 26 εκατομμυρίων κατοίκων, μια από τις φτωχότερες στον πλανήτη.
Ο αμερικανός ΥΠΕΞ Μπλίνκεν δήλωσε μετά την ανακοίνωση των αξιωματικών ότι ακόμη δεν μπορεί να πει αν «από τεχνική σκοπιά» η Ουάσιγκτον θεωρεί πως «έγινε» στρατιωτικό πραξικόπημα στον Νίγηρα, κάτι που θα έχει ευρείες συνέπειες. Οι ΗΠΑ έχουν δαπανήσει περίπου 500 εκατ. δολάρια από το 2012 για να ενισχυθεί η ασφάλεια της χώρας.
Ο ΓΓ του ΟΗΕ «καταδικάζει σθεναρά την αντισυνταγματική αλλαγή κυβέρνησης»
Ο Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες «καταδικάζει σθεναρά την αντισυνταγματική αλλαγή κυβέρνησης» στον Νίγηρα, τονίζει νεότερο δελτίο Τύπου που δημοσιοποιήθηκε από τον εκπρόσωπό του Στεφάν Ντουζαρίκ αφού αξιωματικοί του στρατού εμφανίστηκαν στην κρατική τηλεόραση και ανακοίνωσαν πως ανέτρεψαν τον πρόεδρο Μοαμέντ Μπαζούμ.
Ο κ. Γκουτέρες, «βαθιά προβληματισμένος» για το γεγονός πως ο πρόεδρος Μπαζούμ παραμένει κρατούμενος μελών της προεδρικής φρουράς, «καλεί να σταματήσουν αμέσως όλες οι ενέργειες που υπονομεύουν τις δημοκρατικές αρχές στον Νίγηρα», προστίθεται στο κείμενο.
Η Γαλλία καταδικάζει «κάθε απόπειρα κατάληψης της εξουσίας διά της βίας»
Η Γαλλία καταδικάζει «κάθε απόπειρα κατάληψης της εξουσίας διά της βίας», τόνισε η υπουργός Εξωτερικών Κατρίν Κολονά, εκφράζοντας την «ανησυχία» της για τις εξελίξεις στον Νίγηρα, όπου στρατιωτικοί ανακοίνωσαν αργά το βράδυ πως ανέτρεψαν τον πρόεδρο Μοαμέντ Μπαζούμ.
Η γαλλική κυβέρνηση «καταδικάζει κάθε απόπειρα κατάληψης της εξουσίας διά της βίας και ενώνει τη φωνή της με τις εκκλήσεις της Αφρικανικής Ένωσης και της CEDEAO [σ.σ. της Οικονομικής Κοινότητας των Κρατών της Δυτικής Αφρικής] να αποκατασταθεί η ακεραιότητα των δημοκρατικών θεσμών του Νίγηρα», τόνισε η επικεφαλής του Κε ντ’ Ορσέ σε μήνυμά της που αναρτήθηκε στον ιστότοπο της γαλλικής διπλωματίας και μεταφορτώθηκε στον λογαριασμό της στο X (το πρώην Twitter).
Ο πρώην πλέον υπουργός Εξωτερικών της Κίνας Τσιν Γκανγκ απαλλάχθηκε αιφνιδιαστικά από τα καθήκοντά του χθες, αφού είχε εξαφανισθεί επί έναν μήνα από την δημόσια ζωή, και το μυστήριο για την τύχη του πρώτης γραμμής κινέζου πολιτικού και στενού συνεργάτη του προέδρου Σι Τζινπίνγκ παραμένει.
Η εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών αρνήθηκε σήμερα να σχολιάσει την αποπομπή του Τσιν Γκανγκ. «Σε ό,τι αφορά το θέμα αυτό, το Νέα Κίνα έχει ήδη δημοσιεύσει πληροφορίες, μπορείτε να τις επικαλεσθείτε», δήλωσε στους δημοσιογράφους η Μάο Νινγκ. «Οι διπλωματικές δραστηριότητες της Κίνας συνεχίζουν όλες να αναπτύσσονται».
Ποιος είναι ο Τσιν Γκανγκ;
Ορίσθηκε υπουργός Εξωτερικών στα τέλη του Δεκεμβρίου 2022. Ο αγγλόφωνος 57χρονος διπλωμάτης καριέρας είχε περάσει πολλά χρόνια στην πρεσβεία της Κίνας στο Λονδίνο και χρημάτισε εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών, όπου ήταν επικεφαλής του πρωτοκόλλου. Ο Τσιν Γκανγκ είχε καταταχθεί από τον διεθνή Τύπο στην κατηγορία των «μαχητικών λύκων», κατηγορία που χαρακτηρίζει ορισμένους κινέζους διπλωμάτες που απαντούν με δριμύτητα τις δυτικές επικρίσεις για την Κίνα. Το 2020, είχε δηλώσει ότι η εικόνα της Κίνας επιδεινώθηκε στις δυτικές χώρες διότι Ευρωπαίοι και Αμερικανοί, κυρίως τα μέσα ενημέρωσης, δεν αποδέχθηκαν ποτέ το πολιτικό σύστημα και την οικονομική ανάπτυξη του ασιατικού γίγαντα. Οταν διορίσθηκε στην θέση του πρεσβευτή της Κίνας στις Ηνωμένες Πολιτείες, βρέθηκε στο προσκήνιο και πολλαπλασίασε τις δημόσιες εμφανίσεις και δηλώσεις εξηγώντας την θέση της Κίνας στις διεθνείς υποθέσεις. Μετά τον διορισμό του στο πόστο του υπουργού Εξωτερικών πολλαπλασίασε τις επισκέψεις στην Αφρική, την Ευρώπη και την Κεντρική Ασία και υποδέχθηκε πλήθος ξένων αξιωματούχων στο Πεκίνο.
Φήμες
«Ο Τσιν Γκανγκ απαλλάχθηκε από τα καθήκοντα του υπουργού Εξωτερικών», μετέδωσε χθες το κινεζικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Νέα Κίνα (Xinhua) επικαλούμενο απόφαση του κοινοβουλίου και χωρίς να διευκρινίζει τους λόγους της αποπομπής. Στην συνέχεια, από την ιστοσελίδα του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών αφαιρέθηκε κάθε αναφορά στο πρόσωπό του. Φήμες για τον Τσιν Γκανγκ έχουν κατακλύσει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τις εβδομάδες που ακολούθησαν την εξαφάνισή του. Ενα σενάριο που προβλήθηκε πολύ για να εξηγήσει την αποπομπή του αφορά την εξωσυζυγική του σχέση με διάσημη τηλεοπτική κινέζα δημοσιογράφο, την Φου Σιαοτιάν, η οποία έχει επίσης εξαφανισθεί από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μαζί με τον μικρό γιο της, που οι φήμες θέλουν να είναι καρπός της σχέσης της με τον Τσιν. Το κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών απέδωσε αρχικά την απουσία του σε «λόγους υγείας» και στην συνέχεια απέφυγε να απαντήσει στις ερωτήσεις για την τύχη του. «Με βάση τα στοιχεία που έχουμε, φαίνεται σχεδόν απίθανο αυτή η υπόθεση να συνδέεται αποκλειστικά, έως καθόλου, με προβλήματα υγείας», δήλωσε ο Νεϊσούν Μαχμπούντι, ειδικός σε θέματα κινεζικού δικαίου.
Πού βρίσκεται ο Τσιν Γκανγκ;
Ο Τσιν Γκανγκ έχει εξαφανισθεί από τις 25 Ιουνίου, ημέρα κατά την οποία συναντήθηκε με τον ρώσο υφυπουργό Εξωτερικών Αντρέι Ρουντένκο. Η εξαφάνισή του δημιούργησε κενό στο κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών. Επίσκεψη του επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ τον Ιούλιο στο Πεκίνο αναβλήθηκε. Και το πρακτορείο Bloomberg μεταδίδει ότι μία επίσκεψη του βρετανού υπουργού Εξωτερικών Τζέιμς Κλέβερλι αναβλήθηκε επίσης λόγω της απουσίας του Τσιν Γκανγκ.
Ποιος εκπροσωπεί την Κίνα τώρα;
Ο διευθυντής ορχήστρας της κινεζικής διπλωματίας, ο Γουάνγκ Γι, ανώτερος του Τσιν Γκανγκ στην πολιτική ιεραρχία, ανέλαβε τα καθήκοντα του υπουργού Εξωτερικών, τα οποία είχε πριν από τον Τσιν, κατά την περίοδο 2013-2022. Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Αντονι Μπλίνκεν δήλωσε χθες ότι αναμένει μία «καλή συνεργασία» με τον Γουάνγκ Γι, τον οποίο γνωρίζει «εδώ και περισσότερο από μια δεκαετία». Δεδομένης της πείρας του Γουάνγκ Γι, η κινεζική διπλωματία αναμένεται να συνεχίσει την κανονική της πορεία, παρά την πολιτική αναταραχή. «Δεν περιμένω σημαντική αλλαγή της κινεζικής εξωτερικής πολιτικής με την αποχώρηση του Τσιν Γκανγκ», δήλωσε στο AFP ο Ryan Hass, ειδικός για την Κίνα στο Brookings Institution. «Ο κ. Τσιν ήταν περισσότερο εκτελεστής αυτής την πολιτικής, παρά αρχιτέκτονας. Ο Γουάνγκ Γι είναι ένας από τους πλέον έμπειρους και αναγνωρισμένους διεθνώς διπλωμάτες. Ξέρει να φέρει εις πέρας την κινεζική εξωτερική πολιτική». ΕΚ
Ο καύσωνας του Ιουλίου στη νότια Ευρώπη θα ήταν σχεδόν αδύνατος χωρίς την κλιματική αλλαγή, εκτιμούν οι ειδικοί και προβλέπουν έναν ακραίο καύσωνα κάθε δέκα χρόνια για τη νότια Ευρώπη, κάθε 15 για τις ΗΠΑ και το Μεξικό και κάθε πέντε για την Κίνα.
«Σε 20 χρόνια, το Αμβούργο θα μπορούσε να έχει κλίμα σαν αυτό της νότιας Γαλλίας», δηλώνει ο μετεωρολόγος του πρώτου καναλιού της γερμανικής δημόσιας τηλεόρασης ARD Σβεν Πλέγκερ και τονίζει ότι η βόρεια Γερμανία θα πρέπει να είναι προετοιμασμένη για μεγαλύτερες περιόδους ξηρασίας στο μέλλον. «Υπάρχουν σύνολα δεδομένων τα οποία δείχνουν το γεωγραφικό πλάτος στο οποίο θα βρίσκεται το Αμβούργο σε 20 χρόνια. Και εκεί φτάνουμε στο κλίμα της νότιας Γαλλίας», εξηγεί ο κ. Πλέγκερ μιλώντας στο περιοδικό Der Spiegel και συμπληρώνει ότι, με βάση τα ιστορικά μετεωρολογικά στοιχεία, η μεγαλύτερη συνεχής ξηρασία παγκοσμίως καταγράφηκε μεταξύ του 2018 και του 2022. Σύμφωνα με τον γερμανό μετεωρολόγο, η Γη αυτή τη στιγμή προχωρά προς υπερθέρμανση κατά 2,7 βαθμούς. «Οι δεκαετείς περίοδοι ξηρασίας στη βόρεια Ευρώπη θα μπορούσαν να εξελιχθούν σε “κανονικότητα”, ενώ κατά καιρούς θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν πιο βροχερά καλοκαίρια, όπως συμβαίνει τώρα στην περιοχή. «Αυτό όμως δε σημαίνει ότι ο κανόνας δεν θα είναι οι μεγαλύτερες πλέον περίοδοι ξηρασίας», διευκρινίζει και προσθέτει ότι ένας βροχερός Ιούλιος δεν μπορεί να μας προστατεύσει από τη μακροπρόθεσμη απειλή έλλειψης νερού.
Παλαιότερα δεν ήταν εύκολο μεμονωμένα καιρικά φαινόμενα να αποδοθούν στην κλιματική αλλαγή. Αυτό κατέστη δυνατό με τις «μελέτες απόδοσης», με τις οποίες οι επιστήμονες υπολογίζουν πόσο πιθανή είναι στην πράξη μια συγκεκριμένη καιρική κατάσταση, χρησιμοποιώντας κλιματικά μοντέλα και ιστορικά στοιχεία. Στη συνέχεια, προσομοιώνουν στον υπολογιστή χιλιάδες φορές πόσο συχνά θα συνέβαινε ένα τέτοιο φαινόμενο σε έναν φανταστικό κόσμο , στον οποίο η ανθρωπότητα δεν παράγει κάθε χρόνο δισεκατομμύρια τόνους επιβλαβών για το κλίμα αερίων. Η σύγκριση των πιθανοτήτων αποκαλύπτει έτσι τον αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής.
Η ανάλυση που φιλοξενεί το Spiegel πραγματοποιήθηκε από την πρωτοβουλία «World Weather Attribution», η οποία έχει ήδη εξετάσει πολλά άλλα ακραία καιρικά φαινόμενα, σχεδόν σε πραγματικό χρόνο, όπως τις υψηλές θερμοκρασίες του 2019 στη Γερμανία, τις πυρκαγιές στην Αυστραλία το 2020 και τον καύσωνα στην Ινδία το 2022. Σε όλες τις περιπτώσεις αποδείχθηκε ότι η κλιματική αλλαγή καθιστά πιο πιθανή την εμφάνιση τέτοιων ακραίων φαινομένων.
«Το αποτέλεσμα της μελέτης δεν μας προκαλεί έκπληξη. Η ανθρωπότητα δεν έχει σταματήσει να καίει ορυκτά καύσιμα, το κλίμα εξακολουθεί να θερμαίνεται και τα κύματα καύσωνα γίνονται όλο και πιο ακραία», δηλώνει στο περιοδικό η γερμανίδα φυσικός Φριντερίκε Ότο, από το Imperial College του Λονδίνου, η οποία εκπόνησε τη μελέτη. Η κυρία Ότο τονίζει πάντως ότι η ανθρωπότητα έχει ακόμη τη δυνατότητα να εμποδίσει την περαιτέρω θέρμανση της Γης. «Η κλιματική αλλαγή δεν μπορεί ωστόσο να αναστραφεί πλήρως», διευκρινίζει και αναφέρει: «Ακόμη και σταματούσαμε άμεσα όλες τις ανθρωπογενείς εκπομπές καυσαερίων, οι θερμοκρασίες θα συνεχίσουν να ανεβαίνουν. Έχει έρθει η ώρα να προσαρμοστούμε», δηλώνει.
Μια απίστευτη περιπέτεια πέρασε ένας άνδρας από την Αυστραλία και ο σκύλος του που έζησαν μήνες στον Ειρηνικό, επιβιώνοντας μόνο με ωμά ψάρια και νερό της βροχής. Ο 51χρονος Τιμ Σάντοκ με τον σκύλο του, τη Μπέλα, είχε αναχωρήσει με το καταμαράν του τον Απρίλιο από τη Λα Παζ στο Μεξικό για τη Γαλλική Πολυνησία, ένα ταξίδι χιλιάδων χιλιομέτρων μέσα στον Ειρηνικό Ωκεανό. Λίγες εβδομάδες αργότερα, μια καταιγίδα κατέστρεψε τα ηλεκτρονικά συστήματα του σκάφους.
Για δυο μήνες παρέσυραν το καταμαράν τα θαλάσσια ρεύματα και οι άνεμοι. Επιβίωσε χάρη στην ικανότητά του, τις γνώσεις και μια γερή δόση τύχης.
Τελικά τους εντόπισε ελικόπτερο που συνόδευε αλιευτικό τόνου στα ανοικτά των ακτών του Μεξικού. Ο ταλαιπωρημένος Σάντοκ θύμιζε σε πολλά τον Τομ Χανκς στην ταινία «Ναυαγός».
javascript:”;
Πλάνα μετά τη διάσωσή του δείχνουν έναν αδύνατο άνδρα, με γκρίζα γενειάδα και τη σκυλίτσα του να κουνά την ουρά της. «Χρειάζομαι λίγη ξεκούραση και λίγο καλό φαγητό γιατί είμαι μόνος στη θάλασσα για πολύ καιρό», είπε ο ναυαγός.
Η πρώτη εξέταση δεν έδειξε κάποιο σοβαρό τραυματισμό από τη δοκιμασία. Επειδή ήταν συνεχώς σε σκιερό σημείο στο σκάφος, κατάφερε να αποφύγει και τα εγκαύματα.
Ο Ρώσος αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Βερσίνιν δήλωσε την Τρίτη ότι δεν διεξάγονται προς το παρόν συνομιλίες για την επαναφορά της συμφωνίας για την εξαγωγή ουκρανικών σιτηρών από τη Μαύρη Θάλασσα, μετέδωσε το πρακτορείο ειδήσεων RIA.
Η συμφωνία, η οποία επιτεύχθηκε πέρυσι τον Ιούλιο με τη διαμεσολάβηση ΟΗΕ και Τουρκίας, αποσκοπούσε στην αποτροπή μιας παγκόσμιας επισιτιστικής κρίσης, επιτρέποντας την ασφαλή εξαγωγή σιτηρών που έχουν μπλοκαριστεί από τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Η Ρωσία ανακοίνωσε ότι αποσύρεται από τη συμφωνία την περασμένη εβδομάδα.
Η κυβέρνηση της Λιθουανίας κάλεσε την Ευρωπαϊκή Ένωση να εξετάσει το ενδεχόμενο εξαγωγής των ουκρανικών σιτηρών μέσω των βαλτικών χωρών, μετά την πρόσφατη αποχώρηση της Ρωσίας από τη συμφωνία της Μαύρης Θάλασσας.
Σε επιστολή τους προς τους Ευρωπαίους Επιτρόπους, τρεις Λιθουανοί υπουργοί επισημαίνουν ότι οι υποδομές της χώρας τους θα μπορούσαν να αποτελέσουν “μια βιώσιμη εναλλακτική και αξιόπιστη λύση” για τη μεταφορά ουκρανικών προϊόντων, συμπεριλαμβανομένων και των σιτηρών. Όπως λένε, οι χώρες της Βαλτικής, με τις υποδομές που διαθέτουν, έχουν συνδυαστικά τη δυνατότητα να εξάγουν 25 εκατομμύρια τόνους σιτηρών ετησίως.
Με τη διεθνή συμφωνία της Μαύρης Θάλασσας εξήχθησαν μέσα σε έναν χρόνο 33 εκατομμύρια τόνοι σιτηρών και άλλων τροφίμων, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ.
Προκειμένου να εκμεταλλευτούν τις δυνατότητες αυτού του “εναλλακτικού διαδρόμου”, οι Λιθουανοί υπουργοί ζητούν από την ΕΕ να περιοριστούν στο ελάχιστο οι διοικητικές διαδικασίες στα πολωνοουκρανικά σύνορα και στο εξής να εφαρμόζονται στα λιμάνια της Βαλτικής.
Την περασμένη εβδομάδα, πέντε χώρες της κεντρικής Ευρώπης – η Πολωνία η Βουλγαρία, η Ουγγαρία, η Σλοβακία και η Ρουμανία – ζήτησαν από την ΕΕ να τους επιτρέψει να παρατείνουν και μετά τις 15 Σεπτεμβρίου τους περιορισμούς που είχαν επιβάλει στις εισαγωγές ουκρανικών σιτηρών, προκειμένου να προστατεύσουν τους δικούς τους παραγωγούς. “Είτε θα αποδεχτεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (…) ρυθμίσεις για την παράταση της απαγόρευσης, είτε θα το κάνουμε μόνοι μας”, είπε ο Πολωνός πρωθυπουργός Ματέους Μοραβιέτσκι, η χώρα του οποίου είναι πάντως πιστός σύμμαχος της Ουκρανίας στον πόλεμο με τη Ρωσία.
Η Μόσχα έχει διαμηνύσει ότι θα θεωρεί στρατιωτικούς στόχους όλα τα πλοία που κατευθύνονται σε ουκρανικά λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας. Ακολούθως, ενέτεινε τις επιθέσεις της στην Οδησσό και το Κίεβο κατηγορεί τη Ρωσία ότι στοχοθετεί υποδομές κρίσιμης σημασίας για την εξαγωγή τροφίμων.
Το εγκώμιο της πρωθυπουργού της κυβέρνησης του Ελιζαμπέτ Μπορν έπλεξε ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν κατά τη διάρκεια τηλεοπτικής συνέντευξης του. Την χαρακτήρισε «αποτελεσματική» τονίζοντας ότι επί των ημερών της η Γαλλία «προχώρησε».
Ο Μακρόν ανέφερε πως στόχος της γαλλικής κυβέρνησης είναι πλέον η πλήρης απασχόληση, η ανάπτυξη των πράσινων βιομηχανιών αλλά και της πυρηνικής ενέργειας, καθώς και η αύξηση της αποτελεσματικότητας των δημοσίων υπηρεσιών. Ερωτηθείς για τις βιαιοπραγίες που σηματοδότησαν την έναρξη του καλοκαιριού, ο Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας τις χαρακτήρισε «ανείπωτες». «Το μάθημα που παίρνω από αυτές είναι ένα: τάξη, τάξη, τάξη. Το δεύτερο είναι ότι η χώρα μας χρειάζεται μια επιστροφή της εξουσίας σε κάθε επίπεδο και πρώτα στην οικογένεια», απάντησε ο Εμανουέλ Μακρόν. Ως προς το θέμα του νέου νομοθετικού πλαισίου για το μεταναστευτικό ο Εμμανουέλ Μακρόν διαβεβαίωσε ότι «η κυβέρνηση έχει τη βούληση να οικοδομήσει το νέο πλαίσιο από κοινού με κάθε εποικοδομητική αντιπολίτευση».
«Πρέπει να προστατεύσουμε καλύτερα τα κοινά σύνορα της Ευρώπης. Πρέπει να μεταρρυθμίσουμε τη νομοθεσία μας. Αυτός είναι ο σκοπός αυτού του νέου νόμου», τόνισε ο αρχηγός του γαλλικού κράτους.
Η ισραηλινή Βουλή ενέκρινε σήμερα ένα νομοσχέδιο μέρος της αμφιλεγόμενης δικαστικής μεταρρύθμισης που έχει διχάσει τη χώρα και έχει πυροδοτήσει μαζικές διαδηλώσεις εδώ και μήνες.
Ο νόμος πλέον αυτός αναιρεί τη δυνατότητα του Ανωτάτου Δικαστηρίου να ακυρώσει κυβερνητικές ή υπουργικές αποφάσεις αν τις κρίνει «παράλογες».
Το νομοσχέδιο εγκρίθηκε με ψήφους 64 υπέρ εναντίον καμίας κατά, ανακοίνωσε ο πρόεδρος της Βουλής, καθώς οι βουλευτές της αντιπολίτευσης απείχαν από την ψηφοφορία σε ένδειξη διαμαρτυρίας για το νομοσχέδιο.
Αμέσως μετά τη γνωστοποίηση του αποτελέσματος της ψηφοφορίας, ο επικεφαλής του κύριου συνδικάτου του δημόσιου τομέα του Ισραήλ δήλωσε ότι θα συναντηθεί με άλλους αξιωματούχους συνδικάτων για να συζητήσουν το ενδεχόμενο κήρυξης γενικής απεργίας.
Ο Άρνον Μπαρ-Νταβίντ, πρόεδρος του συνδικάτου Histadrut, προσπάθησε να μεσολαβήσει για να βρεθεί ένας συμβιβασμός μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης. Οι διαφορές δεν ήταν σημαντικές, αλλά οι προσπάθειες διαμεσολάβησης απέτυχαν λόγω πολιτικών ιδιοτροπιών, είπε.
«Από αυτή τη στιγμή, οποιαδήποτε μονομερής συνέχιση της μεταρρύθμισης θα έχει σοβαρές συνέπειες… Ή θα προχωρήσουν τα πράγματα με ευρεία συμφωνία ή δεν θα προχωρήσουν καθόλου», δήλωσε ο Μπαρ-Ντέιβιντ.
Παράλληλα, αντιδρώντας άμεσα στην έγκριση του νομοσχεδίου, η μη κυβερνητική οργάνωση Κίνημα για Ποιοτική Κυβέρνηση στο Ισραήλ δήλωσε ότι θα καταθέσει προσφυγή στο Ανώτατο Δικαστήριο κατά του σχεδίου νόμου.
Όπως ανέφερε, θα επιχειρηματολογήσει ότι το νομοσχέδιο που επικυρώθηκε συνιστά de facto κατάργηση της δικαστικής εξουσίας και θα πρέπει να ανατραπεί από το Δικαστήριο.
