Staging anatropinews.gr

Category: Spots

  • Γερμανία: Ο πόλεμος, η ενεργειακή κρίση και η ανώμαλη προσγείωση

    Γερμανία: Ο πόλεμος, η ενεργειακή κρίση και η ανώμαλη προσγείωση

    Πώς οι καταιγιστικές εξελίξεις των τελευταίων μηνών έχουν αφήσει «γυμνό» τον βασιλιά της Ευρώπης, που μοιάζει να έχει πάθει βέρτιγκο και να μην διαθέτει απαντήσεις στα μεγάλα προβλήματα και τις προκλήσεις.

    Σε αυτή την κρίση, όπως και σε εκείνες που έχουν προηγηθεί, οι Ευρωπαίοι και οι εταίροι τους έστρεψαν αταβιστικά το βλέμμα τους προς το Βερολίνο και την καγκελαρία της Γερμανίας. Από εκεί, άλλωστε, ανέμεναν απαντήσεις – ή, έστω, να καταλάβουν προς τα πού θα πάνε τα πράγματα όσον αφορά στην ΕΕ και την ευρωζώνη.

    Πυξίδα
    Αυτή τη φορά, όμως, το μόνο που κατάφεραν ήταν να μπλεχτούν ακόμη περισσότερο. Πολύ απλά, επειδή η ίδια η χώρα είναι βυθισμένη στη δική της υπαρξιακή κρίση και έχει χάσει την πυξίδα της, καθώς για πρώτη φορά διαπιστώνει ότι δεν είναι σε θέση να ελέγξει τις εξελίξεις. Κι αυτό, όπως είναι φυσικό, δεν συνέβη τυχαία ούτε ξαφνικά.

    Η ήττα της Γερμανίας στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και η συντριβή της στον Δεύτερο έσβησε μια για πάντα το «όραμα» που ήθελε τη χώρα να επιβάλλει την κυριαρχία της – στην Ευρώπη πρώτα από όλα – δια της στρατιωτικής βίας. Η γερμανική ελίτ, λοιπόν, αναγκάστηκε να επινοήσει ένα διαφορετικό δόγμα: Να ηγεμονεύσει δια μέσου της οικονομικής ισχύος και βίας.

    «Wandel durch Handel»
    Το παραπάνω δόγμα το εφάρμοσε πιστά στις δεκαετίες που ακολούθησαν, με την ανοχή και τη συνδρομή των πρώην εχθρών και μετέπειτα συμμάχων της, οι οποίοι φοβήθηκαν μήπως επαναλάβουν το λάθος της Συνθήκης των Βερσαλλιών.

    Μετά δε την πτώση του Τείχους του Βερολίνου και την επανένωση των δύο Γερμανιών, της Ομοσπονδιακής (Δυτικής) και της Λαϊκής (Ανατολικής) Δημοκρατίας της Γερμανίας, ουδείς αμφέβαλε πλέον ότι η υπερδύναμη είχε ξαναγεννηθεί στην Ευρώπη.

    Η προσήλωσή της στην απόκτηση ολοένα μεγαλύτερης οικονομικής ισχύος και η πίστη ότι με αυτήν ως όπλο όλα μπορούσαν να γίνουν σφράγισε την πολιτική του συνόλου σχεδόν των γερμανικών κυβερνήσεων – Χριστιανοδημοκρατών, Σοσιαλδημοκρατών και συνασπισμού. Αυτό αποτυπώνεται, άλλωστε, στην περίφημη φράση «Wandel durch Handel» (αλλαγή μέσω εμπορίου), η οποία συμπύκνωνε τη θεωρία πως όλα είναι δυνατά όταν υπάρχουν λεφτά και συναλλαγές. Ακόμη και οι καλές και αγαστές σχέσεις με τη Ρωσία του Βλαντιμίρ Πούτιν και την Κίνα του Σι Τζινπίνγκ.

    Με απλά λόγια: Η Γερμανία δεν έκανε καν τον κόπο, στις πιο πολλές περιπτώσεις, να ασχοληθεί με τις αιτίες που γεννούν τα προβλήματα και τις κρίσεις, θεωρώντας πως με τα λεφτά της και τη συνδρομή των εταίρων της θα μπορούσε να αντιμετωπίσει όλες τις συνέπειες. Σε αντίθεση δε με τις ΗΠΑ, αλλά και τη Ρωσία και την Κίνα, απέφευγε τα μακροπρόθεσμα και φιλόδοξα (γεω)πολιτικά σχέδια, γνωρίζοντας πιθανότατα ότι δεν διέθετε την ισχύ να τα επιβάλει.

    Τα πεπραγμένα των τελευταίων δεκαπέντε σχεδόν χρόνων, που σφραγίστηκαν από αλλεπάλληλες κρίσεις για την Ευρώπη, μαρτυρούν του λόγου το αληθές, καθώς το Βερολίνο και η Ανγκελα Μέρκελ εφάρμοσαν απαρέγκλιτα το δόγμα «οικονομία Über Alles».

    Ευρώ, προσφυγικό, Covid…
    Στη χρηματοπιστωτική κρίση, για παράδειγμα, η Γερμανία και οι σύμμαχοί της σήκωσαν απειλητικά τον πέλεκυ του οικονομικού στραγγαλισμού προς τους «απείθαρχους» και επέβαλαν βιαίως (μέσω άγριας λιτότητας και ελεγχόμενης χρεοκοπίας) τις επιλογές τους. Στη συνέχεια, στην προσφυγική κρίση, η απάντηση που επέλεξαν τελικώς να δώσουν ήταν να αγοράσουν τις υπηρεσίες της Τουρκίας – όπως και άλλων χωρών, κυρίως αφρικανικών – με σκοπό οι «ανεπιθύμητοι» να μείνουν μακριά από την Ευρώπη.

    Στην κρίση της Covid-19, αν και τα πράγματα αποδείχθηκαν πιο δύσκολα από ό,τι αναμενόταν, το Βερολίνο κατάφερε και πάλι να κρατήσει όρθια τη γερμανική οικονομία και να κλείσει τα στόματα των εταίρων που διαμαρτύρονταν δίνοντας το «πράσινο φως» για το Ταμείο Ανάκαμψης. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι τους πρώτους μήνες «έθαψε» βαθιά τα περί ευρωπαϊκής αλληλεγγύης, φροντίζοντας να έχει προνομιακή πρόσβαση στο αναγκαίο υγειονομικό υλικό και, αργότερα, στα εμβόλια.

    Ο πόλεμος τα άλλαξε όλα
    Η επόμενη πράξη έμελλε να γραφτεί με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και τον πόλεμο που ξέσπασε, επαναφέροντας στην καθημερινότητα των Γερμανών και των Ευρωπαίων σκηνές από άλλες εποχές, που ήλπιζαν και πίστευαν ότι δεν πρόκειται ποτέ να επαναληφθούν. Μόνο που σε αυτή την περίπτωση – όπως συνήθως συμβαίνει με τους πολέμους – τα δεδομένα άλλαξαν, ενώ το δόγμα των Γερμανών και οι αυταπάτες που το συνόδευαν κατέρρευσαν σαν χάρτινος πύργος.

    Αίφνης, το Βερολίνο διαπίστωσε ότι δεν ήταν σε θέση να «αγοράσει» την ειρήνη στην Ευρώπη. Κατάλαβε ότι στο ΝΑΤΟ, που απέκτησε το πάνω χέρι εκτοπίζοντας την ΕΕ, άλλος ήταν το αφεντικό. Συνειδητοποίησε ότι η Μόσχα και ο Πούτιν έχουν τρόπους να επιφέρουν καίριο οικονομικό πλήγμα στη Γερμανία, μέσω της ενέργειας – εκμεταλλευόμενοι την μεγάλη εξάρτηση από τη Ρωσία, η οποία οικοδομήθηκε πάνω στις προηγούμενες βεβαιότητες και το δόγμα της οικονομικής ισχύος.

    Κάπως έτσι, ο κόσμος που είχαν επί δεκαετίες χτίσει οι Γερμανοί μοιάζει να απειλείται με κατάρρευση. Πολύ περισσότερο καθώς έχουν την ατυχία στην πιο κρίσιμη στιγμή να βρίσκεται στο τιμόνι της χώρας ένας τουλάχιστον μέτριος πολιτικός, που είναι εγκλωβισμένος στις δικές του ανεπάρκειες και τις λεπτές ισορροπίες του συνασπισμού του.

    Μετά και από αυτή την κρίση, όποτε και όπως και αν τελειώσει, ένα είναι βέβαιο: «Γερμανική Ευρώπη» δεν πρόκειται να υπάρξει – και η ΕΕ που γνωρίσαμε έχει τελειώσει οριστικά και αμετάκλητα, μαζί με την υπερδύναμή της.

  • Παπαπροδρόμου για λογισμικό Predator: Οι προκλήσεις της κυβερνοασφάλειας είναι πολλές και δεν εξαιρούνται άτομα ή οργανισμοί

    Παπαπροδρόμου για λογισμικό Predator: Οι προκλήσεις της κυβερνοασφάλειας είναι πολλές και δεν εξαιρούνται άτομα ή οργανισμοί

    «Στο διασυνδεδεμένο περιβάλλον οι προκλήσεις της κυβερνοασφάλειας είναι πάρα πολλές χωρίς να εξαιρούνται άτομα και οργανισμοί», δηλώνει στην ΕΡΤ, ο υποστράτηγος εν αποστρατεία και ειδικός σε θέματα αντιμετώπισης κυβερνοεγκλημάτων Γιώργος Παπαπροδρόμου με αφορμή την αποκάλυψη του προέδρου του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ Νίκου Ανδρουλάκη ότι έγινε απόπειρα παρακολούθησης του τηλέφωνου του με το λογισμικό Predator.

    Ο κ. Παπαπροδρόμου εκφράζει την άποψη πως το συγκεκριμένο σύστημα δεν μπορεί να το προμηθευτεί ένας ιδιώτης. «Τέτοια συστήματα υπάρχουν, κυκλοφορούν, κυρίως από κρατικούς δρώντες ή άλλους οργανισμούς στα πλαίσια όμως διατάξεων και θεσμικών πλαισίων που είναι αυστηρά», επισημαίνει ο κ. Παπαπροδρόμου, τονίζοντας ωστόσο ότι υπάρχει ένα ισχυρό πλέγμα διατάξεων σε συνταγματικό επίπεδο το οποίο ισχύει και στη χώρα μας και προστατεύει το απόρρητο των επικοινωνιών, είτε αφορά άτομα είτε θεσμικά πρόσωπα.

    Ο κ. Παπαπροδρόμου μιλά για την ανάγκη να δημιουργηθεί μια κουλτούρα ευαισθητοποίησης σε θέματα κυβερνοασφάλειας, «για παράδειγμα, συνδέσμους που μας στέλνουν από διάφορα e-mail ή μηνύματα που μπορεί να ενεργοποιήσουν λογισμικά τέτοια που κάποιοι θα επιχειρήσουν να αλιεύσουν δεδομένα μας».

    «Από αυτό, δεν εξαιρούνται και τα δημόσια πρόσωπα. Καταλαβαίνετε όμως ότι η περίπτωση ενός δημόσιου προσώπου, μας αφορά όλους σαν κοινωνία και πολλές φορές ακόμη και την ακεραιότητα της ίδιας της χώρας», τονίζει ο κ. Παπαπροδρόμου.

  • Παρακολουθήσεις: Δεν είναι μόνο το Pegasus

    Παρακολουθήσεις: Δεν είναι μόνο το Pegasus

    Η απόπειρα παρακολούθησης του κινητού του αρχηγού του ΠΑΣΟΚ Νίκου Ανδρουλάκη είναι μείζον πολιτικό θέμα καθώς φέρνει ξανά στην επιφάνεια το θέμα των παρακολουθήσεων στην Ελλάδα. Θέμα που είχε πάρει διαστάσεις με την επιβεβαιωμένη παρακολούθηση με το λογισμικό Pegasus, του δημοσιογράφου Θανάση Κουκάκη αλλά «ξεχάστηκε» ακόμη και από τις δικαστικές αρχές.

    Περίπου 180 δημοσιογράφοι σε κορυφαία Μέσα Ενημέρωσης σε ολόκληρο τον κόσμο έχουν πέσει θύματα κατασκοπείας μέσω του λογισμικού “Pegasus” της ισραηλινής εταιρείας NSO Group, σύμφωνα με τον Guardian.

    Σύμφωνα με νεότερες πληροφορίες δημοσιογράφων σε συνεργασία με τον οργανισμό Forbidden Stories και τη Διεθνή Αμνηστία, από το 2016, περισσότεροι από 50.000 αριθμοί τηλεφώνων ενδέχεται να αποτέλεσαν στόχους παρακολούθησης από πελάτες της ισραηλινής εταιρείας ΝSO Group.

    Ειδικοί εκτιμούν ότι το λογισμικό Pegasus είναι προς το παρόν το πιο εξελιγμένο πρόγραμμα παρακολούθησης κινητών τηλεφώνων στην αγορά. Ομως δεν είναι το μόνο. Δεκάδες αντίστοιχα προγράμματα παρακολούθησης είναι στα χέρια μυστικών υπηρεσιών.

    Πώς λειτουργεί το λογισμικό Pegasus

    Το Pegasus είναι περίπλοκο και ακριβό κακόβουλο λογισμικό κατασκοπείας (spyware) για iOS και Android. Είναι σχεδιασμένο να κατασκοπεύει άτομα ιδιαίτερου ενδιαφέροντος, οπότε ο μέσος χρήστης είναι απίθανο να το αντιμετωπίσει.

    Έκδοση του Pegasus για iOS συσκευές ανακαλύφθηκε πρώτη φορά το 2016 και λίγους μήνες αργότερα εντοπίστηκε έκδοση και για τις Android συσκευές.

    Η εγκατάστασή του γίνεται, όπως εξήγησαν τόσο ο Θανάσης Κουκάκης όσο και ο Νίκος Ανδρουλάκης, μέσω ενός SMS που φτάνει στη συσκευή από άγνωστο αριθμό και περιέχει έναν σύνδεσμο που αν ο χρήστης τον πατήσει τότε το spyware αναλαμβάνει τον έλεγχο της συσκευής.

    Υπάρχουν όμως σε spyware που δεν χρειάζονται καν μια τέτοια διαδικασία καθώς είναι εμφυτευμένα σε αθώες εφαρμογές που ο καθένας μπορεί να κατεβάσει και μπορεί να είναι από εφαρμογή για Yoga μέχρι παιχνίδι με “διαμαντάκια”, γραφικά για “ταπετσαρία” οθόνης ή και μετρητές θερμίδων.

    Ενα τέτοιο είναι το PhoneSpy που εντοπίστηκε το 2021 στη Νότια Κορέα (Zimperium zLabs report).

    Ποιά άλλα προγράμματα παρακολούθησης υπάρχουν

    Μπορεί το Pegasus να έγινε «διάσημο» όμως χιλιάδες άνθρωποι παρακολουθούνται αυτή τη στιγμή μέσω άλλων προγραμμάτων λιγότερο γνωστών. Ενα από αυτά είναι το Dropoutjeep, ένα λογισμικό κατασκοπείας που χρησιμοποιούσε παλιότερα η Εθνική Υπηρεσία Ασφαλείας (NSA) μέσω φορητών υπολογιστών και κινητών τηλεφώνων, ειδικά iPhone της Apple.

    Η ύπαρξή του αποκαλύφθηκε από τον ερευνητή ασφάλειας συστημάτων Jacob Applebaum, το 2013 και είχε παρόμοιες δυνατότητες με το Pegasus:  Ανάκτηση SMS, ανάκτηση λίστας επαφών, φωνητικό ταχυδρομείο, γεωγραφική τοποθεσία, έλεγχο μικροφώνου, λήψη κάμερας, τοποθεσία πύργου κυψέλης κ.λπ. Η εντολή, ο έλεγχος και η εξαγωγή δεδομένων μπορεί να πραγματοποιηθούν μέσω μηνυμάτων SMS ή σύνδεσης δεδομένων GPRS. 

    RCSAndroid

    Σύμφωνα με δημοσίευση του Livemint , το λογισμικό κατασκοπείας RCSAndroid διαδόθηκε μέσω μιας εφαρμογής, η οποία είχε ανέβει στο Google Play Store χωρίς κανείς να το αντιληφθεί και να εμποδίσει το “κατέβασμά” του. Σχεδιάστηκε από μια εταιρεία τεχνολογίας από το Μιλάνο στην Ιταλία που ονομάζεται Hacking Team και η οποία, όπως και ο Όμιλος NSO, ισχυρίζεται ότι ασχολείται με λογισμικό παρακολούθησης και ότι προμηθεύει κυβερνητικές υπηρεσίες και υπηρεσίες ασφαλείας. Οι ειδικοί της Trend Micro το 2015, είχαν χαρακτηρίσει το RCSAndroid ως «ένα από τα πιο εξελιγμένα κακόβουλα προγράμματα Android που έχουν εκτεθεί ποτέ».

    Exodus

    Το Exodus spyware δημιουργήθηκε από την εταιρεία συστημάτων security, eSurv με έδρα την Ιταλία. Σύμφωνα με έρευνα το κακόβουλο λογισμικό έφερε ιταλικό κείμενο στον κώδικά του.

    Σε αντίθεση με το Pegasus που χρειάζεται μία σχετικά πολύπλοκη διαδικασία για να εγκατασταθεί, το Exodus ακολουθεί μια διαδικασία δύο βημάτων. Το κακόβουλο λογισμικό, μολύνει τηλέφωνα μέσω μιας «αθώας» εφαρμογής την οποία κατεβάζει ο χρήστης νομίζοντας ότι είναι παιχνίδι. Στη συνέχεια αυτή η εφαρμογή μπορεί να ανακτήσει πληροφορίες όπως τον κωδικό IMEI και τον αριθμό τηλεφώνου του στόχου. Μόλις αποκτήσει πρόσβαση σε αυτό, το κακόβουλο λογισμικό επιτρέπει στον χάκερ να έχει στη διάθεσή του δεδομένα από μια λίστα εφαρμογών, τη λίστα επαφών και ακόμη και τις φωτογραφίες που βρίσκονται στη συσκευή.

    Ολα τα άρθρα για το Pegasus

    Pegasus / Ο Νίκος Ανδρουλάκης καταθέτει μηνυτήρια αναφορά για παρακολούθηση του κινητού του

    Παρακολουθήσεις: Tουλάχιστον 5 χώρες της ΕΕ χρησιμοποίησαν το λογισμικό κατασκοπείας Pegasus

    Στο μικροσκόπιο των ευρωβουλευτών το λογισμικό παρακολούθησης Pegasus

    Με ποιο τρόπο χτυπά το λογισμικό κατασκοπείας “Pegasus” – Τι πρέπει να κάνουν οι χρήστες για να προστατευτούν

  • Ο ευρωπαϊκός Νότος έβαλε τη σφραγίδα του στη συμφωνία για το φυσικό αέριο

    Ο ευρωπαϊκός Νότος έβαλε τη σφραγίδα του στη συμφωνία για το φυσικό αέριο

    Οι υπουργοί Ενέργειας των 27 κατέληξαν σε πολιτική συμφωνία για τη μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου για τον επόμενο χειμώνα, όπως ανακοίνωσε η τσεχική προεδρία της ΕΕ.

    Υπό την πίεση όμως των χωρών του Νότου, η πρόταση της Κομισιόν για 15% μείωση της κατανάλωσης και στις 27 χώρες αναθεωρήθηκε σε δύο κρίσιμα σημεία: Πρώτον, το Συμβούλιο των 27 της ΕΕ και όχι πλέον η Επιτροπή θα αποφασίζει για τυχόν δεσμευτικούς στόχους.

    Δεύτερον, ο στόχος μείωσης κατά  15% θα προσαρμοστεί σε κάθε χώρα, ανάλογα με την ιδιαίτερη κατάσταση κάθε κράτους μέλους, χάρη σε μια σειρά εξαιρέσεων, λαμβάνοντας ιδίως υπόψη το επίπεδο αποθήκευσης που επιτεύχθηκε και τη δυνατότητα εξαγωγής του φυσικού αερίου που εξοικονομείται σε άλλες χώρες.

    Κατά παρέκκλιση, λοιπόν, η μείωση στην κατανάλωση φυσικού αερίου μπορεί να περιοριστεί  από -15% σε -7%. Αυτή είναι η διάταξη του νέου κειμένου για το σχέδιο έκτακτης ανάγκης για το φυσικό αέριο που εγκρίθηκε από το Συμβούλιο Ενεργειακών Υποθέσεων.

    «Το σημείο καμπής -γράφει η ιταλική εφημερίδα il Sole 24 ore- βρίσκεται στην αναθεώρηση σε αυτά τα δυο κρίσιμα σημεία του σχεδίου που παρουσίασε την περασμένη εβδομάδα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το οποίο είχε δεχθεί έντονες επικρίσεις από διάφορες χώρες όπως η Γαλλία, αλλά και η Ελλάδα και η Ισπανία που τιμωρήθηκαν σοβαρά από τις πολιτικές λιτότητας που επέβαλε η Γερμανία κατά τη διάρκεια της μεγάλης χρηματοπιστωτικής κρίσης.

    Η υποχρεωτική μείωση της κατανάλωσης κατά 8 μονάδες ενεργοποιείται «υπό την προϋπόθεση ότι τα κράτη θα αποδείξουν ότι η διασύνδεσή τους με άλλα κράτη μέλη στην τεχνική ικανότητα εξαγωγής σε σύγκριση με την ετήσια κατανάλωση φυσικού αερίου το 2021, είναι μικρότερη από 50%.

    Η συμφωνία του Συμβουλίου Ενέργειας προβλέπει ότι «τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να ζητήσουν παρέκκλιση εάν έχουν υπερβεί τους στόχους τους για πλήρωση των εγκαταστάσεων φυσικού αερίου, εάν εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το αέριο ως πρώτη ύλη για κρίσιμες βιομηχανίες ή εάν η κατανάλωση αερίου τους έχει αυξηθεί τουλάχιστον κατά 8% το τελευταίο έτος σε σύγκριση με τον μέσο όρο της τελευταίας πενταετίας.

    Αναφορά στο πλαφόν των τιμών

    Στο νέο κείμενο αναφέρεται επίσης στο προοίμιο «το ανώτατο όριο στην τιμή του φυσικού αερίου», προκειμένου να αντιμετωπιστεί η κερδοσκοπία, αλλά μόνο ως δυνατότητα. «Μετά από αίτημα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, η Επιτροπή διερευνά επίσης, μαζί με τους διεθνείς εταίρους μας, τρόπους για τον περιορισμό της αύξησης των τιμών της ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας εισαγωγής προσωρινών ανωτάτων ορίων στις τιμές εισαγωγής, αλλά και συνέχισης των προσπαθειών για τη βελτιστοποίηση της λειτουργίας της Ευρωπαϊκή αγοράς  ηλεκτρικής ενέργειας», αναφέρεται στο κείμενο.

    Η ανάγκη φιλοτιμία

    Η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν έκανε την ανάγκη φιλοτιμία, καθώς η αρχική της πρόταση αναθεωρήθηκε ριζικά, και έκανε λόγο για αποφασιστικό βήμα:

    «Χαιρετίζω θερμά την έγκριση του κανονισμού από το Συμβούλιο για τη μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου και την προετοιμασία για το χειμώνα. Είναι ένα αποφασιστικό βήμα για την αντιμετώπιση της απειλής ολικής διακοπής αερίου. Χάρη στη σημερινή απόφαση, η Ευρώπη είναι πλέον έτοιμη ως Ένωση να αντιμετωπίσει την ενεργειακή της ασφάλεια», έγραψε στο Twitter η πρόεδρος της Κομισιόν της ΕΕ, σχολιάζοντας την ανακοίνωση για τη συμφωνία που βρήκαν οι χώρες μέλη της Ένωσης για τη μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου.

    Ο συμβιβασμός

    «Ο χειμώνας έρχεται, δεν ξέρουμε πόσο κρύο θα κάνει, αλλά ξέρουμε ότι ο Πούτιν θα συνεχίσει να παίζει τα βρώμικα παιχνίδια του και θα εκβιάζει με τις προμήθειες φυσικού αερίου», δήλωσε ο Τζότζεφ Σικέλα, υπουργός Ενέργειας της Τσεχικής Δημοκρατίας που ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ.

    «Η Ρωσία δεν είναι και δεν θα είναι ποτέ αξιόπιστος εταίρος», είπε ο Σικέλα, δηλώνοντας ότι η χθεσινή ανακοίνωση της Gazprom για περαιτέρω περικοπή των προμηθειών είναι «μόνο μια ακόμη απόδειξη» ότι η Ευρώπη πρέπει «να αντιμετωπίσει αυτό το παιχνίδι».

    Ο Σικέλα εξήγησε ότι «οι διαφορετικές θέσεις των κρατών» κατέστησαν αναγκαία την εισαγωγή ενός συστήματος παρεκκλίσεων από το αρχικό σχέδιο που επιτρέπει σε πολλές πρωτεύουσες να προχωρήσουν με διαφορετικούς συντελεστές, από το προβλεπόμενο 15%, για τη μείωση της κατανάλωσης.

    Το έκτακτο συμβούλιο για την ενέργεια πραγματοποιήθηκε την ημέρα που η τιμή του φυσικού αερίου άγγιξε τα 186 ευρώ ανά MWh στην αγορά του Άμστερνταμ.

    Πρώτη δημοσίευση στη naftemporiki.gr

  • Τα «μυστικά» του Αντόνοφ και το σερβικό λόμπι των όπλων

    Τα «μυστικά» του Αντόνοφ και το σερβικό λόμπι των όπλων

    Η πρόσφατη συντριβή του Αντόνοφ στην Ελλάδα επαναφέρει συνειρμούς και ερωτήματα για το πανίσχυρο σερβικό λόμπι των όπλων και τις σχέσεις του με την πολιτική εξουσία.

    Σερβικά όπλα πωλήθηκαν από έναν έμπορο αγνώστων στοιχείων και φορτώθηκαν σε οκρανικό αεροσκάφος για να μεταφερθούν στο Πακιστάν, αλλά δεν έφτασαν ποτέ στον προορισμό τους, καθώς το αεροπλάνο κατέπεσε και συνετρίβη στη Βόρεια Ελλάδα. Όλα αυτά θυμίζουν κινηματογραφικό θρίλερ, αλλά συνέβησαν στην πραγματικότητα. Το ουκρανικό αεροσκάφος τύπου «Αντόνοφ» είχε απογειωθεί στις 16 Ιουλίου από τη Νις, στη νότια Σερβία, μεταφέροντας 11,5 τόνους όλμων και χειροβομβίδων, σερβικής κατασκευής. Εικάζεται ότι πωλητής του φορτίου ήταν ο Σλόμπονταν Τέσιτς, ένας από τους μεγαλύτερους εμπόρους όπλων στα Βαλκάνια, ο οποίος εδώ και χρόνια βρίσκεται αντιμέτωπος με αμερικανικές κυρώσεις. 

    Η συντριβή του αεροσκάφους δεν προκαλεί μόνο διπλωματικές τριβές ανάμεσα στην Ελλάδα (η οποία προφανώς δεν γνώριζε την επικινδυνότητα του φορτίου) και τη Σερβία ή την Ουκρανία. Επαναφέρει και πολλά ερωτήματα για την ισχυρή εξοπλιστική βιομηχανία της Σερβίας, για την οποία πληθαίνουν οι αιτιάσεις περί διαφθοράς και παράνομων εξαγωγών. Η Σερβία είναι ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς όπλων στην Κεντρική και Νοτιοανατολική Ευρώπη, μία παράδοση που χρονολογείται από την εποχή της ενιαίας Γιουγκοσλαβίας. Παράγει και εξάγει τα πάντα, από πιστόλια και νάρκες μέχρι συστήματα πυροβολικού, ραντάρ, ηλεκτρονικό εξοπλισμό, τεθωρακισμένα και πολεμικά αεροσκάφη. Το σερβικό υπουργείο Άμυνας υπολογίζει την αξία των εξαγωγών όπλων για το 2020 στα 600 εκατομμύρια δολάρια, δηλαδή το 3% των συνολικών εξαγωγών της Σερβίας. Ωστόσο, δεν υπάρχουν απολύτως αξιόπιστα στοιχεία.

    Φορτία για εστίες κρίσης ανά τον κόσμο

    Κυριότεροι αγοραστές σερβικών όπλων και οπλικών συστημάτων είναι τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Κύπρος, οι ΗΠΑ, η Βουλγαρία και η Σαουδική Αραβία. Όμως το σερβικό εξοπλιστικό λόμπι έχει πελάτες σε όλον τον κόσμο, επισημαίνει ο Βουκ Βουκσάνοβιτς, πολιτικός επιστήμων και συνεργάτης του Κέντρου για την Πολιτική Ασφάλειας (BCBP) στο Βελιγράδι. «Το σερβικό κράτος δεν θέλει να χάσει ούτε ένα δηνάριο από τις εξαγωγές αυτές», λέει. «Κόκκινη γραμμή αποτελεί ωστόσο η υπαγωγή ενός εξαγωγικού προορισμού σε κυρώσεις των Ηνωμένων Εθνών ή η διεξαγωγή πολέμου στο έδαφός του».

    Ο Βουκσάνοβιτς τονίζει όμως ότι η Σερβία «δεν τηρεί πάντοτε αυτούς τους κανόνες». Τις προηγούμενες δεναετίες η χώρα είχε εξαγάγει όπλα σε εστίες πολέμου ή κρίσης, στις οποίες ίσχυε εμπάργκο όπλων. Το 2019 αποκαλύφθηκε ότι σερβικά όπλα είχαν φθάσει στα χέρια ενόπλων ισλαμιστών στην Υεμένη, μέσω Σαουδικής Αραβίας. Το 2020 ο στρατός του Αζερμπαϊτζάν είχε εντοπίσει στο Ορεινό Καραμπάχ σερβικά όπλα που πωλήθηκαν στην Αρμενία. Τον Φεβρουάριο ένα σερβικό δίκτυο ερευνητικής δημοσιογραφίας ανακάλυψε ότι σερβικά όπλα είχαν παραδοθεί στη Μιανμάρ, ακόμη και μετά την επιβολή στρατιωτικής χούντας στη χώρα, τον Φεβρουάριο του 2021.

    Ένα όνομα που συνεχώς επαναλαμβάνεται

    Το όνομα του Σλόμπονταν Τέσιτς εμφανίζεται κάθε τόσο, όταν γίνεται λόγος για παράνομες σερβικές εξαγωγές όπλων. Ο 64χρονος δραστηριοποιείται εδώ και δεκαετίες στο εμπόριο όπλων στα Βαλκάνια. Από το 2003 έως το 2013 το όνομά του περιλαμβανόταν στη λίστα κυρώσεων των ΗΠΑ λόγω παράνομων εξαγωγών προς τη Λιβύη. Το 2017 τέθηκαν σε ισχύ νέες κυρώσεις κατά του Τέσιτς, οι οποίες ισχύουν μέχρι σήμερα και προβλέπουν, μεταξύ άλλων, απαγόρευση εισόδου και κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων του στις ΗΠΑ. Εκεί ο Τέσιτς χαρακτηρίζεται επισήμως «ο μεγαλύτερος έμπορος όπλων και πυρομαχικών στα Βαλκάνια».

    Παράλληλα, το όνομά του βρίσκεται στο επίκεντρο πολλών υποθέσεων διαφθοράς στη σερβική βιομηχανία όπλων, μεταξύ αυτών και στην αποκαλούμενη «υπόθεση Κρούσικ», που ήρθε στο φως της δημοσιότητας το φθινόπωρο του 2019. Εταιρείες ιδιοκτησίας του συγκεκριμένου επιχειρηματία εικάζεται ότι είχαν αγοράσει όπλα (οβίδες, νάρκες, βλήματα) σε προνομιακές τιμές, για να τα μεταπωλήσουν σε υψηλές τιμές στο εξωτερικό, παρότι θεωρητικά υπεύθυνη για την υλοποίηση της συναλλαγής αυτής θα ήταν η κρατική επιχείρηση Jugoimport-SDPR.

    Χρηματοδότης του κυβερνώντος κόμματος;

    Σε αυτές τις συναλλαγές κρατικών επιχειρήσεων με αντίστοιχες ιδιωτικές λέγεται ότι κάθε τόσο εισέρρεαν χρήματα στο ταμείο του κυβερνώντος Προοδευτικού Κόμματος (SNS) του προέδρου Αλεξάνταρ Βούτσιτς. Ο Τέσιτς θεωρείται ένας από τους κύριους χρηματοδότες του SNS. Σύμφωνα με σερβικά μέσα ενημέρωσης διαθέτει διπλωματικό διαβατήριο. Σε παρόμοιες συναλλαγές στο παρελθόν φερόταν αναμεμειγμένος και ο πατέρας του σημερινού υπουργού Άμυνας Νεμπόισα Στεφάνοβιτς. Τόσο ο Βούτσιτς, όσο και ο Στεφάνοβιτς διαψεύδουν τις αιτιάσεις, εδώ και χρόνια. Δεν αποτελεί έκπληξη ότι το όνομα του Τέστιτς ακούστηκε και τις τελευταίες ημέρες, καθώς λέγεται ότι εκείνος κρύβεται πίσω από την εταιρεία Valir, που επισήμως  είχε δρομολογήσει τις πωλήσεις όπλων με προορισμό το Μπαγκλαντές. Ο ίδιος ο Τέσιτς δεν σχολιάζει ποτέ τις αιτιάσεις που κατά καιρούς διατυπώνονται εναντίον του.

    Το τέλος της οπορτουνιστικής πολιτικής;

    Δεν λείπουν μάλιστα τα σενάρια, ότι τα όπλα του ουκρανικού Αντόνοφ πιθανώς να μην προορίζονταν για το Μπαγκλαντές, αλλά για την ίδια την Ουκρανία – κάτι που ωστόσο διαψεύδουν τόσο ο Σέβρος υπουργός Άμυνας Στεφάνοβιτς, όσο και η ουκρανική εταιρεία Meridian, στην οποία ανήκε το Αντόνοφ. Από την πλευρά του ο πολιτικός επιστήμων Βουκ Βουκσάνοβιτς θεωρεί ότι υπάρχουν ακόμη ανοιχτά ερωτήματα. «Η κοινή γνώμη θα πρέπει να πάρει μία απάντηση στο ερώτημα, γιατί ένα ουκρανικό αεροσκάφος μεταφέρει σερβικά όπλα, σε μία εποχή που μαίνεται σε ουκρανικό έδαφος η μεγαλύτερη διεθνής σύρραξη της εποχής μας», λέει ο Βουκσάνοβιτς.

    Κατά την άποψή του η υπόθεση του «Αντόνοφ» αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα για την οπορτουνιστική πολιτική του Βελιγραδίου, η οποία ελίσσεται ανάμεσα σε διαφορετικά κέντρα εξουσίας. «Από τη μία πλευρά μυστικές προμήθειες όπλων για την Ουκρανία, από την άλλη παραχωρήσεις έναντι της Ρωσίας στην ίδια τη Σερβία», λέει ο Βουκσάνοβιτς. «Όλα αυτά θα μπορούσαν να αποτελούν δείγματα συμπεριφοράς μίας ελίτ στο Βελιγράδι, η οποία ισορροπεί ανάμεσα σε διαφορετικά κέντρα εξουσίας, με στόχο να αποσπάσει το εκάστοτε αντίτιμο. Το ερώτημα που τίθεται για τη Σερβία είναι, μήπως αυτή η πολιτική καταρρεύσει, σε περίπτωση που εξοργίσει υπερβολικά ένα από αυτά τα κέντρα εξουσίας».

    Πηγή: DW – Ίβιτσα Πέτροβιτς, Κένο Βέρσεκ

    Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου

  • Νέο ρεκόρ στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος στο Χρηματιστήριο Ενέργειας

    Νέο ρεκόρ στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος στο Χρηματιστήριο Ενέργειας

    Σε νέο υψηλό διαμορφώνεται για την Τετάρτη η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας στο Χρηματιστήριο λόγω του συνδυασμού αυξημένης ζήτησης, μειωμένης παραγωγής από τις ανανεώσιμες πηγές και αύξησης των τιμών του φυσικού αερίου, παρά την αυξημένη επίσης συμμετοχή των λιγνιτικών μονάδων.

    Η μέση τιμή του ρεύματος για την Τετάρτη είναι 473,93 ευρώ ανά μεγαβατώρα με τη μέγιστη στα 650 ευρώ και την ελάχιστη στα 267,05. Το φορτίο προβλέπεται να φθάσει στις 410 γιγαβατώρες και θα καλυφθεί κατά 41,8 % από τις μονάδες φυσικού αερίου, 20,7 % ανανεώσιμες πηγές, 19 % λιγνίτη, 6 % υδροηλεκτρικά, 7,3 % εισαγωγές ενώ με 5,2 % συμμετέχει η παραγωγή της Κρήτης.

    Σημειώνεται ωστόσο ότι οι ηλεκτροπαραγωγοί δεν εισπράττουν τις τιμές που διαμορφώνονται στο Χρηματιστήριο αλλά αποζημιώνονται με βάση το πλαφόν που έχει επιβάλει η κυβέρνηση ανά τεχνολογία παραγωγής.

    Η τιμή του φυσικού αερίου στο Χρηματιστήριο της Ολλανδίας πλησίασε σήμερα τα 200 ευρώ ανά μεγαβατώρα.

  • Κερδίζει έδαφος ο εναλλακτικός τουρισμός των κάμπινγκ – Οι εκτιμήσεις των επαγγελματιών

    Κερδίζει έδαφος ο εναλλακτικός τουρισμός των κάμπινγκ – Οι εκτιμήσεις των επαγγελματιών

    Eυοίωνες είναι οι εκτιμήσεις και τα δεδομένα της τουριστικής κίνησης στη χώρα μας σε επίπεδο αριθμών, κρατήσεων και πληρότητας στα καταλύματα δημοφιλών προορισμών.

    Με τουρίστες απ’ όλο το κόσμο να επιλέγουν το κάμπινγκ ως «τρόπο διακοπών». Μιλώντας στην ΕΡΤ ο Πρόεδρος Πανελλήνιας Ένωσης Ιδιοκτητών Επιχειρηματιών Κάμπινγκ, Αντώνης Δεληδημητρίου εξηγεί ποια είναι τα οφέλη και ποιες οι δυσκολίες του κάμπινγκ και απαντά κατά πόσο είναι ένας από τους οικονομικούς τρόπους για να περάσει κανείς τις διακοπές του.

    Σχετικά με τους τουρίστες που επιλέγουν το κάμπινγκ για διακοπές, παρατηρήθηκε πως φέτος έχει αυξηθεί η τουριστική κίνηση σε σχέση με τα δύο προηγούμενα χρόνια. Γεγονός πολύ θετικό καθώς φαίνεται μέσω αυτού πως η πανδημία δεν έχει αφήσει το στίγμα της στον ελληνικό τουρισμό.

    Όπως είπε και ο κ. Δεληδημητρίου «Είναι ικανοποιητική η κίνηση στα κάμπινγκ αυτή τη στιγμή συγκριτικά με τη περσινή και τη προπερυσινή χρονιά, είμαστε αρκετά καλά και πιστεύουμε ότι θα πάμε ακόμα καλύτερα εκτός απροόπτου».

    Επίσης παρατηρείται πως πολλοί ηλικιωμένοι κατασκηνωτές από ξένες χώρες, οι οποίοι παραθέριζαν στην Ελλάδα από τη μικρή τους ηλικία, συνεχίζουν να έρχονται φανατικά ακόμη και σήμερα και να κατασκηνώνουν.

    Όσον αφορά το κόστος, πολλοί επιλέγουν το κάμπινγκ όχι μόνο για να εξοικονομήσουν χρήματα, κάνοντας φθηνές διακοπές αλλά και για να απολαύσουν έναν πιο διαφορετικό τρόπο ζωής μακριά από τις πολυτέλειες και τις ανέσεις που παρέχει ένα δωμάτιο ξενοδοχείου και να περάσουν λίγες μέρες απλότητας και ξεγνοιασιάς.

    Τέλος, ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Ιδιοκτητών Επιχειρηματιών Κάμπινγκ ανέφερε ότι το κόστος διαμονής σε μια σκηνή δύο ατόμων κυμαίνεται από «25 ως 30 ευρώ».

  • Ενεργειακή κρίση: Υπάρχει κακό και χειρότερο σενάριο για τον χειμώνα

    Ενεργειακή κρίση: Υπάρχει κακό και χειρότερο σενάριο για τον χειμώνα

    Σύμφωνα με το κακό σενάριο των αυξομειώσεων των ρωσικών ροών φυσικού αερίου μέσω του αγωγού Nord Stream 1, οι επιπτώσεις για την Ελλάδα θα αφορούν κυρίως τις τιμές οι οποίες θα πάνε στα ύψη. Η τροφοδοσία της χώρας σε αέριο και άρα και σε ηλεκτρισμό δεν θα διαταραχθεί, και αυτό γιατί τα 3 δισ. κ.μ. αερίου που προμηθεύεται ετησίως από την Gazprom μπαίνουν στο ελληνικό σύστημα μέσω της Βουλγαρίας και του αγωγού ΤS.

    Οι υψηλές τιμές φυσικού αερίου ωστόσο θα συμπαρασύρουν και τις τιμές ρεύματος και θα διογκώσουν τις ανάγκες για χρηματοδότηση των επιδοτήσεων σε μη διαχειρίσιμα επίπεδα.

    Μια πρώτη γραμμή άμυνας απέναντι σε αυτόν τον κίνδυνο είναι η απόφαση για διπλασιασμό της λιγνιτικής παραγωγής από τις 5 στις 10 τεραβατώρες σε ορίζοντα δωδεκαμήνου.

    Η αποτελεσματικότητα του μέτρου ωστόσο, τόσο ως προς τη συγκράτηση των τιμών όσο και ως προς τη διασφάλιση της επάρκειας στην περίπτωση του χειρότερου σεναρίου, κρίνεται αμφίβολη. Η δυναμικότητα των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ σε εγκατεστημένη ισχύ έχει περιοριστεί στα 2,5 MW. Η συνεχής λειτουργία τους για παρατεταμένο χρονικό διάστημα κρίνεται επισφαλής λόγω παλαιότητας και μη επαρκούς συντήρησης των μονάδων, αποτέλεσμα του προ τριετίας προγράμματος απολιγνιτοποίησης. Ακόμη όμως και να επιδείξουν αντοχές οι μονάδες, είναι εξαιρετικά δύσκολο να διασφαλιστεί η τροφοδοσία τους με λιγνίτη έπειτα από επίσης τρία χρόνια αποεπένδυσης στα λιγνιτωρυχεία. Παράγοντες εκτός και εντός ΔΕΗ εκτιμούν ότι θα χρειαστεί τουλάχιστον ένα εξάμηνο για να οργανωθεί και να προχωρήσει η διάνοιξη νέων πεδίων, απαραίτητων για να στηρίξουν την πλήρη και συνεχή λειτουργία των μονάδων για μακρύ διάστημα. Τα αποθέματα που βρίσκονται αυτή τη στιγμή στις αυλές των μονάδων αρκούν για να καλύψουν μόλις 45 ημέρες συνεχούς λειτουργίας.

    Το χειρότερο σενάριο

    Στο χειρότερο σενάριο, της πλήρους διακοπής του ρωσικού αερίου, τα πράγματα θα ζορίσουν όχι μόνο για το σύστημα φυσικού αερίου αλλά και του ηλεκτρισμού, το οποίο στηρίζεται σε ποσοστό πάνω από 40% στο φυσικό αέριο. Σε αυτή την περίπτωση οι καταναλωτές θα χρειαστεί να αλλάξουν από λίγο έως και πολύ καθημερινές συνήθειες, αφού θα βρεθούν από λίγες έως και πολλές ώρες, ανάλογα με το έλλειμμα ενέργειας που θα δημιουργηθεί, χωρίς αέριο για θέρμανση και χωρίς ρεύμα.

    Στην περίπτωση που διακοπεί πλήρως το ρωσικό αέριο, οι καταναλωτές θα βρεθούν από λίγες έως και πολλές ώρες χωρίς αέριο για θέρμανση και χωρίς ρεύμα.

    Η ΡΑΕ στο Σχέδιο Προληπτικής Δράσης για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών στο σύστημα φυσικού αερίου που έθεσε σε διαβούλευση την Παρασκευή καθιστά σαφές ότι σε περίπτωση καθολικής διακοπής του ρωσικού αερίου, οι επιπτώσεις για την τροφοδοσία των καταναλωτών θα είναι ιδιαίτερα δυσμενείς. Ακόμη και στην περίπτωση που οι διεθνείς διασυνδέσεις βρίσκονται σε πλήρη διαθεσιμότητα και όλες οι διαθέσιμες μονάδες λιγνίτη σε λειτουργία, όπως επίσης και οι πέντε φυσικού αερίου που μπορούν να λειτουργήσουν με ντίζελ, με ή και χωρίς τη λειτουργία της νέας μονάδας Πτολεμαΐδα 5, οι επιπτώσεις στο ηλεκτρικό σύστημα της χώρας θα είναι, σύμφωνα με τη ΡΑΕ, «από μεγάλες έως καταστροφικές». Θα προκύψει ένα έλλειμμα φυσικού αερίου μεταξύ 1,9 έως 4,2 τεραβατωρών, που δεν μπορεί να καλυφθεί χωρίς τη μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου αλλά και ηλεκτρισμού.

    Στο έλλειμμα αυτό έχει υπολογιστεί η συνεισφορά του TAP με 1 δισ. κ.μ. αερίου ετησίως, αλλά και της αναβαθμισμένης και ενισχυμένης –με τη νέα πλωτή αποθήκη– Ρεβυθούσας. Η περίπτωση ενός βαρύ χειμώνα θα επιτείνει το πρόβλημα για μια σειρά από λόγους. Η παραγωγή των ΑΠΕ πέφτει σημαντικά σε ακραίες καιρικές συνθήκες, οι πιθανότητες βλαβών στις μονάδες είναι αυξημένες, ενώ αστάθμητο παράγοντα αποτελούν οι εισαγωγές – εξαγωγές με τις διασυνδεδεμένες αγορές Ιταλίας και Βουλγαρίας, όπου η ενέργεια ρέει αυτόματα από τη φθηνότερη αγορά στην ακριβότερη.

    • Το πλέον κρίσιμο διάστημα, που θα δοκιμάσει τις αντοχές του συστήματος, σύμφωνα με τη ΡΑΕ, είναι το τρίμηνο Ιανουαρίου – Μαρτίου 2023. Για τη διαχείριση της κατάστασης πέραν της επιστράτευσης των μονάδων λιγνίτη και της υποχρεωτικής λειτουργίας πέντε μονάδων φυσικού αερίου που έχουν τεχνική δυνατότητα με ντίζελ, η ΡΑΕ προτείνει μέτρα περικοπής της ζήτησης αερίου και ηλεκτρισμού στις βιομηχανίες και υποχρεώνει τους διαχειριστές (ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ) να ετοιμάσουν σχέδια έκτακτης ανάγκης που περιλαμβάνουν κυλιόμενες διακοπές ρεύματος ανά περιοχές.

    Ακόμη όμως και εάν δεν απαιτηθεί τέτοια ανάγκη, ο ΔΕΔΔΗΕ και ο ΔΕΣΦΑ θα πρέπει, σύμφωνα με τη ΡΑΕ, να της παραδώσουν μέχρι την 1η Σεπτεμβρίου προγράμματα ενημέρωσης ευαισθητοποίησης των καταναλωτών για συνετή χρήση του φυσικού αερίου και του ρεύματος, με οδηγίες για περιορισμό της κατανάλωσης ανά κατηγορία (δημόσια κτίρια, γραφεία, οικιακοί καταναλωτές, εμπορικοί κ.λπ.), τα οποία θα συνοδεύονται από λειτουργικά παραδείγματα εκτίμησης του ποσοστού αναμενόμενης μείωσης της ζήτησης.

    Το ελληνικό σύστημα φυσικού αερίου θα ενισχυθεί και με την εγκατάσταση αποθεμάτων στην Ιταλία. Οι εταιρείες-εισαγωγείς φυσικού αερίου και οι εταιρείες που λειτουργούν μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο θα πρέπει για το διάστημα από 1ης Νοεμβρίου 2022 και έως 31 Μαρτίου 2023 να διαθέτουν σε αποθηκευτικούς χώρους της Ιταλίας αποθέματα 1,14 τεραβατωρών, ενώ πρόσθετες ποσότητες στρατηγικών αποθεμάτων 0,57 τεραβατωρών θα εγκαταστήσει ο ΔΕΣΦΑ. Τα συνολικά αποθέματα στην Ιταλία μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες της χώρας σε αέριο για 10 ημέρες.

    Με πληροφορίες από Καθημερινή

  • Φουκουγιάμα: «Η Ρωσία μοιάζει με τη ναζιστική Γερμανία»

    Φουκουγιάμα: «Η Ρωσία μοιάζει με τη ναζιστική Γερμανία»

    Μπορεί ο Πούτιν να μπλοφάρει, αλλά είναι σημαντικό για την Ουκρανία να ανακτήσει εδάφη πριν από μία ενδεχόμενη επανεκλογή Τραμπ, λέει ο Φράνσις Φουκουγιάμα στην Deutsche Welle.

    Ο Φράνσις Φουκουγιάμα, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο αμερικανικό πανεπιστήμιο Στάντφορντ, έγινε ευρύτερα γνωστός με το βιβλίο του «Το τέλος της Ιστορίας», που κυκλοφόρησε το 1992. Σήμερα θεωρείται ένας από τους κορυφαίους διανοούμενους της γενιάς του. Στα τέλη Ιουνίου οι ρωσικές αρχές του απαγόρευσαν την είσοδο στη χώρα. Πρόσφατα έγινε γνωστό ότι συμμετέχει στο Επιστημονικό Συμβούλιο του ρωσικού «Ιδρύματος για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς», που ίδρυσε ο φυλακισμένος αντιφρονών Αντρέι Ναβάλνι. Ακολουθεί η συνέντευξη του Φράνσις Φουκουγιάμα στην Deutsche Welle.

    DW: Είστε πλέον ένα από τα πρόσωπα, στα οποία απαγορεύεται η είσοδος στη Ρωσία. Πώς αισθάνεστε γι αυτό;

    Φράνσις Φουκουγιάμα: Θεωρώ τιμή μου το ότι βρίσκομαι σε αυτή τη λίστα. Όλοι οι σημαντικοί ξένοι επικριτές της Ρωσίας και της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία έχουν μπει στη λίστα και βασικά αναρωτιόμουν πώς και χρειάστηκαν τόσο πολύν καιρό μέχρι να συμπεριλάβουν και το δικό μου όνομα. 

    Γιατί αποφασίσατε να συμμετάσχετε στο Επιστημονικό Συμβούλιο του Διεθνούς Ιδρύματος για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς;

    Είμαι μέγας θαυμαστής του Αλεξέι Ναβάλνι, τον είχα συναντήσει στη Βαρσοβία το 2019. Η διαφθορά αποτελεί τεράστιο πρόβλημα στη Ρωσία και σε όλον τον κόσμο και είμαι ευτυχής που υποστηρίζω αυτό το ίδρυμα με όποιον τρόπο μπορώ.

    Οι μπλόφες του Πούτιν και το συμφέρον της Ουκρανίας

    Ο Πούτιν μπορεί να μπλοφάρει, αλλά η Ουκρανία πρέπει να βιαστεί, επισημαίνει ο Φουκουγιάμα

     «Μόλις αρχίσαμε», είπε πρόσφατα ο Πούτιν αναφερόμενος στον πόλεμο στην Ουκρανία. Μπλοφάρει;

    Νομίζω ότι ψεύδεται, όπως κάνει και για πολλά άλλα θέματα. Δυτικοί στρατιωτικοί αναλυτές που εξετάζουν τη διάταξη των ρωσικών δυνάμεων, σημειώνουν ότι η Ρωσία πάσχει από σοβαρή έλλειψη έμψυχου δυναμικού. Επίσης έχει απολέσει περίπου το ένα τρίτο της στρατιωτικής δύναμης που είχε αρχικά συγκεντρώσει, για να καθυποτάξει την Ουκρανία. Οι εκτιμήσεις για τις ρωσικές απώλειες δεν έχουν επιβεβαιωθεί, αλλά μία πιθανή εκτίμηση είναι ότι 20.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν και άλλοι 60.000 τραυματίστηκαν. Για να μη μιλήσουμε για τους αιχμαλώτους πολέμου. Για μία χώρα με το μέγεθος της Ρωσίας είναι λίγο πολύ μία καταστροφή στο στρατιωτικό πεδίο. Θεωρώ λοιπόν, με δεδομένο ότι οι Ρώσοι κατέκτησαν ελάχιστα εδάφη από τότε που άρχισαν να εστιάζουν στο Ντονμπάς, ότι δεν έχουν και πολλές εφεδρείες. Και νομίζω ότι ο Πούτιν μπλοφάρει όταν λέει ότι δεν έχει καν αρχίσει.

    Ποια στρατηγική νομίζετε ότι θα ήταν η ενδεδειγμένη για την Ουκρανία;

    Επί του παρόντος η πιο ρεαλιστική στρατηγική είναι να εστιάσει στον Νότο, να αποκαταστήσει την πρόσβαση της Ουκρανίας στη Μαύρη Θάλασσα με την ανάκτηση της Χερσώνας και άλλων λιμανιών στην Αζοφική Θάλασσα. Αυτό είναι πιο σημαντικό από το Ντονμπάς. Νομίζω ότι το σχέδιο για την ανακατάληψη του Ντονμπάς θα είναι δύσκολο να υλοποιηθεί στους επόμενους μήνες. Μέχρι τα τέλη του καλοκαιριού θα μπορούσαμε να δούμε κάποια πρόοδο στον Νότο. Είναι πραγματικά σημαντικό για την Ουκρανία να ανακτήσει την πρόσβαση αυτή, ώστε να μπορεί να εξάγει όλα τα αγροτικά προϊόντα της μέσω των λιμανιών της Μαύρης Θάλασσας και να σπάσει τον ρωσικό αποκλεισμό στην Οδησσό.

    Τί θα άλλαζε στην όλη κατάσταση, σε περίπτωση επανεκλογής του Τραμπ;

    Αν ο Ντόναλντ Τραμπ επιστρέψει το 2024, αυτό θα έλυνε όλα τα προβλήματα της Ρωσίας, γιατί προφανώς ο ίδιος επιδιώκει να αποσύρει τις ΗΠΑ από το ΝΑΤΟ. Απλώς και μόνο με αυτή την αλλαγή στην αμερικανική πολιτική, η Ρωσία θα έχει επιτύχει τους βασικούς σκοπούς της. Και γι αυτό νομίζω ότι είναι πραγματικά σημαντικό για την Ουκρανία να κάνει κάποια πρόοδο και να ανακτήσει το μομέντουμ των στρατιωτικών επιχειρήσεων μέσα στο καλοκαίρι, γιατί η ενότητα της Δύσης βασίζεται στην προσδοκία του κόσμου πως θα υπάρξει στρατιωτική λύση του προβλήματος σε εύθετο χρόνο.

    Εάν ο κόσμος αποκτήσει την αίσθηση ότι βρισκόμαστε ενώπιον παρατεταμένου αδιεξόδου, τότε πιστεύω ότι η ενότητα θα κινδυνεύσει και θα υπάρξουν περισσότερες εκκλήσεις προς την Ουκρανία να αποκηρύξει εδάφη, ώστε να τερματιστεί ο πόλεμος.

    Δεν συγκρίνονται ΗΠΑ και Κίνα

    Υπάρχουν ομοιότητες ανάμεσα στη Ρωσία και στην Κίνα;

    Πώς βλέπετε τη Ρωσία σε μία ευρύτερη προοπτική; Τι είδους πολιτικό καθεστώς έχει;

    Επί του παρόντος νομίζω ότι μοιάζει με τη ναζιστική Γερμανία, περισσότερο από ο,τιδήποτε άλλο. Η μόνη της ιδεολογία είναι ένα είδος ακραίου εθνικισμού, αλλά λιγότερο ανεπτυγμένου από εκείνον των ναζί. Επίσης, πρόκειται για ένα καθεστώς με ελάχιστα ανεπτυγμένο θεσμικό χαρακτήρα. Όλα περιστρέφονται γύρω από ένα πρόσωπο, τον Βλάντιμιρ Πούτιν, ο οποίος πραγματικά ελέγχει όλους τους μοχλούς της εξουσίας.

    Εάν τη συγκρίνετε με την Κίνα, πρόκειται για κάτι εντελώς διαφορετικό. Η Κίνα έχει ένα μεγάλο Κομμουνιστικό Κόμμα με 90 εκατομμύρια μέλη και πολύ ανεπτυγμένη εσωτερική πειθαρχία. Στη Ρωσία δεν υπάρχουν τέτοιου είδους θεσμοί. Οπότε δεν πιστεύω ότι είναι ένα σταθερό καθεστώς. Δεν νομίζω ότι διαθέτει μία σαφή ιδεολογία, την οποία σηματοδοτεί προς τα έξω. Νομίζω ότι απευθύνεται απλώς σε ανθρώπους, οι οποίοι, για διαφορετικούς λόγους δεν συμπαθούν τη Δύση.   

    Μετά από 30 χρόνια τί θα συμπληρώνατε στη θεωρία σας για το τέλος της Ιστορίας;

    Η κατάσταση σήμερα είναι διαφορετική απ’ ότι πριν 30 χρόνια, ενώ η Δημοκρατία έχει υποχωρήσει σε όλα τα μέτωπα, ακόμη και στις ΗΠΑ, στην Ινδία και άλλες μεγάλες, δημοκρατικές χώρες τα τελευταία χρόνια. Αλλά ποτέ δεν ήταν γραμμική η εξέλιξη της ιστορίας. Είχαμε μεγάλες υποτροπές στη δεκαετία του ’30, από τις οποίες επιβιώσαμε. Είχαμε μία ακόμη σειρά υποτροπών στη δεκαετία του ’70 με την πετρελαϊκή κρίση και τον πληθωρισμό σε πολλά μέρη του κόσμου. Δεν έχει πεθάνει, λοιπόν, η ιδέα της ιστορικής προόδου.

    Κατά καιρούς υπάρχουν υποτροπές, αλλά οι θεσμοί και οι ιδέες παραμένουν ισχυρές. Έχουν επιβιώσει για μεγάλο χρονικό διάστημα και θεωρώ ότι θα συνεχίσουν να επιβιώνουν.

    Επισκιάζουν ο πόλεμος στην Ουκρανία ή άλλες κρίσεις σε εξέλιξη την προσπάθειά μας να εστιάσουμε στην πιο παγκόσμια και επικίνδυνη κρίση της κλιματικής αλλαγής;

    Προφανώς οι βραχυπρόθεσμες ενεργειακές ανάγκες έχουν οδηγήσει σε αναβίωση των ορυκτών καυσίμων και καθυστερούν την προσπάθεια για μείωση των εκπομπών ρύπων. Αλλά πρόκειται για μία προσωρινή υποχώρηση. Και νομίζω ότι και τα δύο αυτά ζητήματα πρέπει να επιλυθούν ταυτοχρόνως, δεν τίθεται ζήτημα επιλογής, το ένα ή το άλλο. Όμως η κλιματική κρίση εκδηλώνεται με βραδείς ρυθμούς, θα συνεχίσει να είναι μαζί μας και στις επόμενες γενιές. Οπότε δεν νομίζω ότι η σημερινή μας υποχώρηση θα είναι απαραίτητα η τελική μας θέση στο ζήτημα αυτό.

    Συνέντευξη: Μιχαήλ Μπουσούεφ για τη DW

    Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου   .

  • Περισσότερα από 25.000 στρέμματα κάηκαν στη Δαδιά και 17.000 στα Βατερά της Λέσβου

    Περισσότερα από 25.000 στρέμματα κάηκαν στη Δαδιά και 17.000 στα Βατερά της Λέσβου

    Περισσότερα από 25.000 στρέμματα καμένης έκτασης είναι η πρώτη εκτίμηση της καταστροφής από την πυρκαγιά στο δάσος της Δαδιάς στον Έβρο και αντίστοιχα περισσότερα από 17.000 στρέμματα από την πυρκαγιά στα Βατερά της Λέσβου.

    Στους χάρτες που παρήγαγε η υπηρεσία NOFFi-OBAM του  Εθνικού Παρατηρητηρίου Δασικών Πυρκαγιών (ΕπαΔαΠ) και δημοσιεύει το ΑΠΕ-ΜΠΕ (επισυνάπτονται) απεικονίζονται οι καμένες εκτάσεις, με βάση την ανάλυση των πρώτων διαθέσιμων δορυφορικών εικόνων. Θα ακολουθήσουν ακριβέστερες εκτιμήσεις, όταν υπάρχουν διαθέσιμες δορυφορικές εικόνες (Sentinel-2), χωρίς ενεργά μέτωπα φωτιάς.

    Συγκεκριμένα σύμφωνα με την προεκτίμηση της Ομάδας του ΕπαΔαΠ, στην πυρκαγιά στη Δαδιά Έβρου (ημερομηνία έναρξης πυρκαγιάς 21/07/2022) η καμένη έκταση υπολογίζεται σε 2527,9 εκτάρια. Στην πυρκαγιά στα Βατερά Λέσβου (ημερομηνία έναρξης 23/07/2022), η καμένη έκταση εκτιμάται σε 1709,67 εκτάρια. Σήμερα, εξάλλου, θα εκτιμηθεί ακριβέστερα και η καμένη έκταση από την πυρκαγιά στην Πεντέλη (ημερομηνία έναρξης 19/07/2022), όπου η πρώτη εκτίμηση αναφερόταν σε 2429,83 εκτάρια. 

    Οι χάρτες των καμένων εκτάσεων αξιοποιούνται άμεσα από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και τα κατά τόπους δασαρχεία, ώστε άμεσα να κηρύσσονται αναδασωτέες. Το ΕπαΔαπ αποτελεί συνεργασία μεταξύ της Γενικής Διεύθυνσης Ανάπτυξης, Προστασίας Δασών και Αγροπεριβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και του Εργαστηρίου Δασικής Διαχειριστικής και Τηλεπισκόπησης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και του Διαβαλκανικού Κέντρου Περιβάλλοντος, η οποία χρηματοδοτείται από το Πράσινο Ταμείο. Τα χαρτογραφικά δεδομένα των πυρκαγιών αναρτώνται στον σύνδεσμο http://fmrsvm.for.auth.gr/

    «Περισσότερες πυρκαγιές τον φετινό Ιούλιο»

    Ερωτηθείς για τα χαρακτηριστικά της φετινής αντιπυρικής περιόδου, ο καθηγητής του Τμήματος Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος και διευθυντής του Εργαστηρίου Δασικής Διαχειριστικής και Τηλεπισκόπησης, Ιωάννης Γήτας δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ πως παρατηρείται ιδιαίτερη δραστηριότητα τον φετινό Ιούλιο και στατιστικά περισσότερες πυρκαγιές σε σχέση με προηγούμενα έτη. Όπως διευκρίνισε «σίγουρα έχουμε ξηρό καλοκαίρι, ειδικά στη Νότια Ελλάδα, ενώ τον Ιούνιο υπήρξαν και πρώιμοι καύσωνες, όμως τώρα έχουμε και μεγάλη πυρκαγιά στη βόρεια Ελλάδα, όπου τον Ιούνιο υπήρξαν βροχοπτώσεις». Πρόσθεσε, πάντως, ότι στο τέλος της περιόδου και όταν θα είναι διαθέσιμα τα συνολικά στατιστικά στοιχεία και το άθροισμα της συνολικής καμένης έκτασης θα μπορεί να αποτιμηθεί και η αποτελεσματικότητα των επιπρόσθετων μέτρων διαχείρισης κινδύνου που ελήφθησαν.
    «Υπάρχει μόνιμη συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς και πλήρης αξιοποίηση από το υπουργείο Περιβάλλοντος και από τα δασαρχεία των χαρτογραφικών δεδομένων που παρέχουμε», σημείωσε. 

    Το Εθνικό Παρατηρητήριο Δασικών Πυρκαγιών – ΕπαΔαΠ στοχεύει στη δημιουργία υπηρεσιών, σχετικών με την πρόληψη αλλά και την εκτίμηση των  επιπτώσεων των δασικών πυρκαγιών, οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν επιχειρησιακά από τους αρμόδιους φορείς στη διαχείριση των δασικών πυρκαγιών. Οι υπηρεσίες αυτές βασίζονται σε εξελιγμένες μεθόδους ανάλυσης δορυφορικών δεδομένων μέσης ή υψηλής ευκρίνειας και δύναται να ενημερωθούν ή να εφαρμοστούν σε περιοχές που δεν υπάρχουν άλλα δεδομένα.

    Πιο συγκεκριμένα, στο πλαίσιο του ΕΠαΔαΠ αναπτύσσονται: Υπηρεσία χαρτογράφησης τύπων καύσιμης ύλης, με δυνατότητα ανανέωσης του χαρτογραφικού προϊόντος όποτε και όπου χρειάζεται. Υπηρεσία αυτόματης χαρτογράφησης καμένων εκτάσεων, η οποία παρέχει σε άμεσο χρόνο μετά την πυρκαγιά, την οριοθέτηση της καμένης έκτασης με πολύ μεγάλη ακρίβεια. Υπηρεσία μεσοπρόθεσμης πρόβλεψης έναρξης δασικών πυρκαγιών, η οποία θα έχει δυνατότητα οχταήμερης πρόβλεψης.

    «Δαδιά: Αναδάσωση ή φυσική αναγέννηση;»

    Σε ό,τι αφορά τον βαθμό στον οποίο επλήγη το οικοσύστημα στη Δαδιά και τον ενδεδειγμένο χειρισμό που θα πρέπει να ακολουθηθεί για την αποκατάστασή του, ο κ. Γήτας εξήγησε πως τα μέτρα λαμβάνονται κατά περιοχές. «Από επιτόπιες επισκέψεις πρέπει να δούμε τι κάηκε, να γίνει ζωνοποίηση του οικοσυστήματος, και σε κάποιες ζώνες μπορεί ο ενδεδειγμένος τρόπος να είναι η αναδάσωση, αλλού να γίνουν αντιπλημμυρικά κι αλλού να αναγεννηθεί φυσικά. Από τη σφοδρότητα της πυρκαγιάς και το είδος του οικοσυστήματος που έκαψε προκύπτουν οι ζώνες και τα μέτρα χειρισμού», σημείωσε ο καθηγητής του ΑΠΘ.

    Σχετικά με τη σπάνια πανίδα που διαβιεί στο εθνικό πάρκο της Δαδιάς διευκρίνισε πως ο βαθμός που θα επηρεαστεί από την καταστροφή που έχει συντελεστεί από την πυρκαγιά συναρτάται με το ενδιαίτημα κάθε είδους, τον χώρο που χρειάζεται να αναπαραχθεί και να επιβιώσει.

  • Μανώλης Πλειώνης / James Webb Space Telescope: ‘Όταν η ανθρωπότητα θέλει μπορεί και ανοίγει νέους ορίζοντες

    Μανώλης Πλειώνης / James Webb Space Telescope: ‘Όταν η ανθρωπότητα θέλει μπορεί και ανοίγει νέους ορίζοντες

    Πόσο παίρνει μια οραματική ιδέα για να μετασχηματιστεί σε πραγματικότητα και κάτω από ποιες προϋποθέσεις; Η περίπτωση του μεγάλου διαστημικού τηλεσκοπίου JWST, που πρόσφατα ξεκίνησε να μας αποκαλύπτει μεγαλειώδεις πτυχές του Σύμπαντος, είναι χαρακτηριστική.

    Μανώλης Πλειώνης

    H ιδέα για ένα μεγαλύτερο διαστημικό τηλεσκόπιο από το Hubble ξεκίνησε το 1989, αρκετά χρόνια πριν καν ολοκληρωθεί η κατασκευή του ίδιου του τηλεσκόπιου Hubble, όταν ο οραματικός Riccardo Giacconi, διευθυντής του Ινστιτούτου Space Telescope Science των ΗΠΑ και αργότερα Νομπελίστας Φυσικής – το 2002 – για την ανακάλυψη των πρώτων κοσμικών πηγών ακτίνων-Χ, ζήτησε από τον Peter Stockman και τον Garth Illingworth(υψηλόβαθμα στελέχη του Ινστιτούτου) να επεξεργαστούν την επόμενη, μετά το Hubble, μεγάλη αποστολή… και αυτό, φανταστείτε, αρκετά χρόνια πριν να τεθεί σε τροχιά το Hubble. Ο Giacconi ήξερε ότι οι μεγάλες και οραματικές αποστολές, αποστολές που μπορούν να διευρύνουν τους γνωσιακούς ορίζοντες της ανθρωπότητας, απαιτούν τεχνολογικά άλματα για την επίτευξη των οποίων απαιτείται πολυεπίπεδος σχεδιασμός και στοχευμένη, αλλά πολύχρονη προσπάθεια.

    Στο συνέδριο με τίτλο The Next Generation: A 10 m ClassUV-Visible-IR Successor to HST, που έγινε το 1989 στο SpaceTelescope Science Institute, αναδείχθηκαν τα επιστημονικά ερωτήματα που θα μπορούσαν να απαντηθούν με ένα νέο υπέρυθρο διαστημικό τηλεσκόπιο αλλά και τα τεχνολογικά άλματα που απαιτούνταν για την κατασκευή και λειτουργία του. Από το σημείο αυτό και μετά, ξεκίνησε μια στοχευμένη και μακρά συζήτηση σε διάφορα φόρα και επιτροπές, με προτάσεις που κάλυψαν μεγέθη κατόπτρων τηλεσκοπίων από 4 έως 10 μέτρα, αλλά και τις τεχνολογικές καινοτομίες που ήταν απαραίτητες, για να καταλήξουν μετά από χρόνια στο σχέδιο του JWST, με κάτοπτρο συνολικής διαμέτρου 6,5 μέτρων αποτελούμενο από 18 εξαγωνικά τμήματα, μιας και η κατασκευή ενός ενιαίου κατόπτρου αυτού του μεγέθους είναι αδύνατη.

    Πήρε λοιπόν πάνω από 30 χρόνια επίπονης εργασίας και συλλογικής προσπάθειας πολλών δεκάδων χιλιάδων συνανθρώπων μας από πάνω από 300 Παν/μια, Ερευνητικά Κέντρα, εταιρείες και βιομηχανίες σε πάνω από 12 χώρες, για να μετασχηματιστεί η αρχική ιδέα για ένα μεγάλο νέο διαστημικό τηλεσκόπιο, που θα αντικαθιστούσε το Hubble, αλλά και που θα είχε εκθετικά μεγαλύτερες δυνατότητες διείσδυσης στο Σύμπαν, σε πραγματικότητα. Ξεκινώντας στις 25 Δεκεμβρίου του 2021 το ταξίδι του, τυλιγμένο αρχικά το JWST σαν δώρο γενεθλίων, από την Γουιάνα της Λατινικής Αμερικής, με πύραυλο Ariane 5 του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος, έφτασε στο σημείο δυναμικής ευστάθειας Langrange 2 (L2), σε απόσταση 1,500,000 km από την Γη, περίπου 4 φορές την απόσταση Γης-Σελήνης, έχοντας σταδιακά ξεδιπλωθεί στη διαδρομή, αναπτύσσοντας και ελέγχοντας όλα του τα συστήματα και τις 5 ασπίδες του για να προστατεύεται από την ηλιακή ακτινοβολία.

    Και ξεκίνησε να παρατηρεί και να στέλνει από την προηγούμενη εβδομάδα εικόνες και φάσματα στη Γη… SpaceTelescope Institute εδώ JWST… στέλνω δώρα στην ανθρωπότητα – γνώση για το Σύμπαν από όταν είχε το 2% της σημερινής του ηλικίας, μόλις 300.000 χρόνια μετά το Big–Bang, βλέπω κόσμους πολλούς, κόσμους όμορφους, πολύχρωμους, κόσμους που γεννούν ζωή… Οβερ… συνεχίζω….

    Και οι πρώτες πέντε εικόνες άφησαν άναυδους επιστήμονες και απλούς πολίτες με τις εκπληκτικές λεπτομέρειες με τις οποίες ξεδιπλώνονται οι κοσμικές πηγές φωτός, είτε είναι μακρινά σμήνη γαλαξιών, με τα παραμορφωμένα, λόγω της δράσης του σμήνους ως βαρυτικού φακού, είδωλα πολύ μακρινών γαλαξιών, είτε είναι πιο κοντινοί γαλαξίες, είτε νεφελώματα στο δικό μας μητρικό Γαλαξία, είτε είναι οι «επιθανάτιοι» ρόγχοι αστέρων στα τελικά στάδια της ζωής τους… που όμως δίνουν ζωή σε άλλα νέα αστέρια. Και συνέχισε να στέλνει εικόνες γαλαξιών όπως δεν τους έχουμε ξαναδεί, με το υπέρυθρο φως, που παρατηρεί το JWST, να αναδύεται από τα σκοτεινά νεφελώματα και την πυκνή διαγαλαξιακή σκόνη, που απορροφά το υπεριώδες φως των αστέρων που γεννιούνται στα «σωθικά» του και επανεκπέμπει και έτσι να παρατηρούμε τι περιέχουν, και να βλέπουμε τον «ιστό» τους όπως αυτός συντίθεται από σκόνη, αέρια και άστρα… δείτε για παράδειγμα το γαλαξία «Φάντασμα» (Μ74) και τον NGC7496, που βρίσκονται σε απόσταση 30.000.000 και 24.000.000 ετών φωτός αντίστοιχα, όπως δεν τους έχουμε ξαναδεί…

    Αλλά δεν είναι μόνο οι εικόνες που μας έχουν σαγηνέψει, αλλά και τα φάσματος φωτός που αναλύει το JWST, και που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να καθορίσουμε την απόσταση των γαλαξιών, και κατ’ επέκταση την ηλικία τους, μιας και το φως κινείται με πεπερασμένη ταχύτητα, αυτή των 300.000 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο. Εντόπισε, λοιπόν, το JWST τους δύο πιο μακρινούς γαλαξίες στο Σύμπαν που έχουν ποτέ παρατηρηθεί, βρισκόμενοι σε απόσταση περίπου 32 δισεκατομμυρίων ετών φωτός, όταν δηλαδή το Σύμπαν είχε ηλικία μόλις 300.000 χρόνια μετά από αυτό που ονομάζουμε οι Κοσμολόγοι Big-Bang και που αποτελεί την έναρξη της διαστολής του Σύμπαντος (αλλά όχι αναγκαστικά την έναρξη της ζωής του Σύμπαντος, ερώτημα που παραμένει αναπάντητο ακόμα).

    Όμως, εκπληκτική είναι και η ανάλυση των φασμάτων φωτός που δείχνουν την ύπαρξη νερού και νεφών στις ατμόσφαιρες εξωπλανητών, δηλαδή πλανητών που περιστρέφονται γύρω από άλλα, μακρινά αστέρια, όπως του WASP 96b, ενός εξωπλανήτη που περιστρέφεται γύρω από έναν Ήλιο σαν τον δικό μας σε απόσταση όμως 1150 ετών φωτός και, παρόλο που στο συγκεκριμένο εξωπλανήτη οι συνθήκες δεν ευνοούν την ανάπτυξη ζωής, μιας και η θερμοκρασία στην επιφάνεια του είναι πολλές εκατοντάδες βαθμών Κελσίου, επιβεβαιώνεται η εκπληκτική δυνατότητα του JWST να εντοπίζει ατμόσφαιρες  εξωπλανητών με στοιχεία που πιθανώς να τους καθιστούν κατάλληλους για την ανάπτυξη ζωής.

    Φαντάζει λοιπόν να μας λέει ο JWST, «Ανθρωπότητα, σταμάτα τους πολέμους, σταμάτα να αυτοκαταστρέφεσαι, σταμάτα να εξαντλείς τους πόρους σου, σταμάτα να μολύνεις και να εξαφανίζεις την πανίδα και την χλωρίδα που η φύση έκανε εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια να εξελίξει, σταμάτα να επιτρέπεις να πλουτίζουν οι ελάχιστοι σε βάρος των πολλών, … ακολούθα με στο ταξίδι της γνώσης… ταξίδι που νομοτελειακά θα οδηγήσει από το Εγώ στο Εμείς.»

    Μανώλης Πλειώνης

    Καθηγητής Τμήματος Φυσικής, ΑΠΘ, Διευθυντής & Πρόεδρος ΔΣ του ΕΑΑ

  • Η δυτική Δημοκρατία έχει πρόβλημα ηγετών

    Η δυτική Δημοκρατία έχει πρόβλημα ηγετών

    O Rishi Sunak κάνει πολιτική λες και μόλις βγήκε από κάποιο μάθημα κατάρτισης με τίτλο «Πώς να κάνεις πολιτική».

    του Janan Ganesh

    Οι χειρονομίες και η ομιλία του είναι σαν να τις έχει επαναλάβει για να τις μάθει. Υπάρχει κάτι το τυποποιημένο στην τακτική: τώρα να καλοπιάσεις τη δεξιά, τώρα να κάνεις στροφή. Σε μια ακμάζουσα δημοκρατία, θα ήταν ένας καλός επιτελάρχης της Downing Street με το μάτι ανοιχτό για μια κενή κοινοβουλευτική θέση.  

    Ως έχει, ο πρώην υπουργός Οικονομικών του Ηνωμένου Βασιλείου είναι ξεκάθαρα ο καλύτερος υποψήφιος για πρωθυπουργός σε ένα δύσκολο Συντηρητικό πεδίο. Μπορείτε να αποδοκιμάσετε την έλλειψη ανταγωνισμού στο Westminster καθώς ανέβαινε ο Sunak τα τελευταία χρόνια. Αλλά μην υποθέτετε πως ο ανταγωνισμός θα ήταν σκληρότερος αλλού. Στις ΗΠΑ, τα δυο ανώτατα στελέχη των Δημοκρατικών είναι ένας συνταξιούχος και η άγαρμπη αντιπρόεδρός του. Στις τελευταίες γερμανικές εκλογές ήρθα αντιμέτωποι ο Olaf Scholz με τον Armin Laschet σε έναν διαγωνισμό απεριγραπτοσύνης. Κανένας από τους τελευταίους έξι πρωθυπουργούς της Αυστραλίας δεν έχει εντυπωσιάσει τόσο ώστε να παραμείνει τέσσερα χρόνια στην εξουσία. Για δεύτερη φορά μέσα σε μια δεκαετία η Ιταλία έχει έναν παγκοσμιοποιητή ονόματι Mario που προσπαθεί να συμμαζέψει μια εγχώρια πολιτική τάξη που δεν έχει ανάστημα.

    Η δυτική δημοκρατία έχει πρόβλημα προσωπικού. Είναι κάτι που βρίσκεται στα σκαριά ολόκληρο τον αιώνα. Έχοντας ένα καλό μυαλό και έναν αληθοφανή τρόπο, ήταν τρελά εύκολο για τον David Cameron να γίνει αρχηγός των Tories μέσα σε πέντε χρόνια από τότε που μπήκε στη βουλή το 2001. Όταν ο Dominique Strauss-Kahn «έσκασε» λόγω ενός σκανδάλου μια δεκαετία αργότερα,  η διέξοδος των Σοσιαλιστών ήταν ο βαρύς και αργός καιροσκόπος Francois Hollande. Κοιτάξτε τις μεγάλες δημοκρατίες τώρα. Ο Emmanuel Macron, είναι αλήθεια, θα έλαμπε σε οποιαδήποτε δουλειά γραφείου. Ποιος άλλος όμως;

    Αν οι ψηφοφόροι απέρριπταν παγκόσμιες ιστορικές μορφές για να επιλέξουν τριτοκλασσάτους, τότε θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε πως όλα αυτά αποτελούν πρόβλημα από την πλευρά της ζήτησης. Αλλά η προσφορά είναι το μεγαλύτερο ζήτημα. Δεν υπάρχουν αρκετοί ικανοί άνθρωποι φιλελεύθερης ή μετριοπαθούς τάσης που να μπαίνουν στην πολιτική. Οι λόγοι είναι αρκετά αυτονόητοι. Το μισθολογικό χάσμα σε σχέση με μια καριέρα στα χρηματοοικονομικά, στο εταιρικό δίκαιο και σε άλλους τομείς έχει αυξηθεί την τελευταία γενιά. (Σκεφτείτε τη βιασύνη με την οποία ο Cameron, που δεν ήταν φτωχαδάκι, αναπλήρωσε τα χαμένα κέρδη του μόλις έφυγε από την εξουσία). Το ίδιο και η προσωπική έκθεση του εκλεγμένου προέδρου. Ο Τύπος κρατούσε τα μυστικά του John F. Kennedy και του Francois Mitterrand. Ακόμα και αν τείνουν προς τα εκεί τώρα, ένας πολίτης με ένα κινητό με κάμερα και έναν λογαριασμό στο Twitter δεν χρειάζεται να τείνει και αυτός προς τα εκεί.

    Οι αναταράξεις της περασμένης δεκαετίας έχουν περισσότερο νόημα σε αυτό το πλαίσιο. Από πνευματική άποψη, είναι αναμενόμενο να αποδίδουμε την κρίση της δημοκρατίας σε δομικές δυνάμεις: στην απώλεια θέσεων εργασίας στη βιομηχανία, στην άνοδο των νέων μέσων. Κατά την άποψή μας για την ιστορία, αν όχι την οικονομία, το επάγγελμά μου έχει γίνει μαρξιστικό μέχρι το κόκκαλο. Παρ’ όλη την εξωτερική έλλειψη καλλιέργειάς της, όμως, η θεωρία του Μεγάλου Ανθρώπου, η έμφαση στην ατομική δράση, έχει κάτι το ιδιαίτερο. Ίσως ο φιλελευθερισμός απλώς ξεμένει από σπουδαίους άνδρες και γυναίκες. Ή ακόμα και πολύ καλούς άνδρες και γυναίκες.

    Είναι δύσκολο να δώσεις έμφαση το άτομο χωρίς να φαίνεσαι σνομπ. Για να το ορίσουμε, λοιπόν, δεν υπάρχει κάποια αυτόματη εξίσωση μεταξύ της ακαδημαϊκής-επαγγελματικής καλής πίστης ενός ατόμου και της χρησιμότητάς του στη δημόσια ζωή. Ο Harry Truman ήταν ένας αποτυχημένος έμπορος ειδών ραπτικής. Ήταν επίσης, μέσω του ΝΑΤΟ και του Σχεδίου Μάρσαλ, ο αρχιτέκτονας του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα. Ο Robert McNamara κάποια στιγμή είχε ίσως το καλύτερο βιογραφικό στην Αμερική. Δύσκολα θα μπορούσε να υπήρχε πιο καταστροφικός υπουργός Άμυνας.

    Το ερώτημα είναι εάν, σε ένα αρκετά μεγάλο μέγεθος δείγματος, μπορεί μια χώρα να επιβιώσει από την αποστολή των ικανότερων ανθρώπων της στον ιδιωτικό τομέα. Κατά μία έννοια, ο δημοκρατικός καπιταλισμός αυτοδιαβρώνεται. Επιτρέποντας ιδιωτικές σταδιοδρομίες με τόσο πλούσιο μισθό και ιδιωτικότητα, η πολιτική γίνεται κάτι που δεν βγάζει πουθενά. Η επακόλουθη μείωση των νόμων και των θεσμών απειλεί με τη σειρά της την οικονομία. Εάν σας αγχώνει το «τσίρκο» των Tories, σκεφτείτε πως στη σκιώδη ομάδα των Εργατικών, η εμπειρία προέρχεται από κάποια που έχει περάσει ένα τέταρτο του αιώνα στο κοινοβούλιο χωρίς να αφήσει πολλά σημάδια (Yvette Cooper) και από έναν αποτυχημένο πρώην ηγέτη (Ed Miliband). Οι απολυταρχίες δίνουν τουλάχιστον στους αξιωματούχους αρκετό περιθώριο για «λάδωμα» και ανοχή στα μικροπαραπτώματα, ώστε να συνεχίσουν να έρχονται ταλέντα.

    Τα προσφάτως δημοσιευμένα ημερολόγια του Chris Patten, του τελευταίου κυβερνήτη του Χονγκ Κονγκ, προορίζονται να είναι μια ελεγεία για εκείνο το μέρος. Καταλήγουν να αφήνουν τον αναγνώστη να νοσταλγεί ένα συγκεκριμένο είδος πολιτικού. Του έξυπνου, διοικητικά ικανού και μη δογματικού: Ο Patten δεν ήταν καν το εξέχον μέλος της κουστωδίας των Tories που περιελάμβανε έναν δικηγόρο που έγινε βασιλικός σύμβουλος στα 40 (Ken Clarke) και τον δημιουργό μιας εμπορικής περιουσίας (Michael Heseltine). Συγκριτικά, η Βρετανία μπορεί σύντομα να διοικείται από κάποια που προσπάθησε να συμπεριλάβει όσο το δυνατόν συχνότερα στην κοινοβουλευτική της ομιλία ανάρμοστη φρασεολογία. Η κρίση της δημοκρατίας μοιάζει με την κρίση στα εστιατόρια και στο αεροδρόμιο Heathrow. Απλά δεν μπορείς να βρεις προσωπικό.

    Πηγή: FT

  • Κώστας Λαγουβάρδος στο AnatropiNews: Δεν υπάρχει επίσημη συνεργασία με το Υπουργείο Κλιματικής Αλλαγής 

    Κώστας Λαγουβάρδος στο AnatropiNews: Δεν υπάρχει επίσημη συνεργασία με το Υπουργείο Κλιματικής Αλλαγής 

    «Οι  προβολές για το μέλλον στην περιοχή μας δείχνουν αύξηση της θερμοκρασίας, μείωση των βροχοπτώσεων κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες αλλά και μεγαλύτερη εμμονή των ετήσιων ανέμων (μελτεμιών) το καλοκαίρι με πιθανή χρονική επέκταση των μελτεμιών και το φθινόπωρο», τονίζει ο μετεωρολόγος και διευθυντής ερευνών στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, Κώστας Λαγουβάρδος, στη συνέντευξή του, στο AnatropiNews, στις 18 Ιουνίου.

    Ο ίδιος περιγράφει  ότι η ανάπτυξη της λειτουργίας μετρητικών  δικτύων και ολοκληρωμένων συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης, μπορεί να βοηθήσει ενώ τονίζει ότι «οφείλουμε να είμαστε έτοιμοι, να αναπτύξουμε εργαλεία και υπηρεσίες για καλύτερη ενημέρωση πριν και κατά τη διάρκεια εξέλιξης ενός έντονου καιρικού φαινομένου». 

    Συνέντευξη στον Χρόνη Διαμαντόπουλο 

    Αναμφισβήτητα η ανάπτυξη των τεχνολογιών έχει βοηθήσει και την μετεωρολογία για την ανάπτυξη των λεγόμενων μοντέλων πρόγνωσης. Πως όμως γνωρίζουμε ποιος μας δίνει την «καλύτερη πρόγνωση» του καιρού;

    Να υπενθυμίσουμε καταρχάς ότι οι προγνώσεις καιρού έχουν και θα έχουν πάντα λάθη.  Αυτό οφείλεται τόσο στην περιορισμένη, ακόμα και σήμερα, κατανόηση ορισμένων διεργασιών μέσα στην ατμόσφαιρα όσο και στην έλλειψη χρήσιμων μετρήσεων σε διάφορα σημεία της ευρύτερης περιοχής στην οποία γίνεται η πρόγνωση. Από την άλλη μεριά βέβαια τα μοντέλα πρόγνωσης σήμερα είναι ικανά να παρέχουν μία πολύ υψηλής πιστότητας πρόγνωσης καιρού για τις επόμενες δύο με τρεις ημέρες. Για καιρικά φαινόμενα μεγάλης κλίμακας όπως ένας επερχόμενος καύσωνας ή μία ψυχρή εισβολήη προγνωσιμότητα, η ικανότητα μας δηλαδή να γνωρίζουμε με αρκετά μεγάλη ακρίβεια το τι θα συμβεί,μπορεί να φτάσει και τις 6 με 7 ημέρες. 

    Στο ερώτημά σας για το ποιός δίνει την καλύτερη πρόγνωση καιρού η απάντηση δεν είναι εύκολη. Υπάρχουν αυτή τη στιγμή δεκάδες ιστοσελίδες οι οποίες παρέχουν προγνώσεις καιρού: προγνώσεις πουπροέρχονται από μεγάλα κέντρα του εξωτερικού, από ιδιωτικές εταιρίες, από ελληνικά ερευνητικά κέντρα και πανεπιστήμια, ακόμα και από ιδιώτες. Να τονίσουμε εδώ ότι στην επιλογή της πηγής πληροφόρησης πρέπει να προσέχουμε ιδιαιτέρως την πηγή των πληροφοριών και την επιστημονική ποιότητα και κατάρτιση του παρόχoυ.

    Όσον αφορά στο meteo.gr του Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών να τονίσουμε ότι η σελίδα αυτή τροφοδοτείται από προγνωστικά μοντέλα υψηλής ανάλυσης τα οποία καλύπτουν όλη την Ελλάδα και τα οποία επικαιροποιούνται και ελέγχονται συνεχώς ως προς την αξιοπιστία τους. Ο σκοπός μας είναι να παρέχουμε, πάντα στο μέτρο του επιστημονικά εφικτού, την καλύτερη ενημέρωση για τον καιρό της χώρας μας.

    Στις υποδομές του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης, στο οποίο εργάζεστε λειτουργεί ένα πυκνό  δίκτυο μετεωρολογικών σταθμών, υπάρχει ένα Εργαστήριο Ατμοσφαιρικής Χημείας, ένα Εργαστήριο Βαθμονόμησης Μετεωρολογικού Εξοπλισμού, ένα κινητός σταθμός ατμοσφαιρικής ρύπανσης καθώς και ένα κινητό μετεωρολογικό ραντάρ και δίκτυο εντοπισμού κεραυνών μεγάλης εμβέλειας. Όλα αυτά πως συμβάλλουν στην πρόγνωση;

    Οι περισσότερες από αυτές υποδομές που αναφέρονταιστο ερώτημα βοηθούν ώστε να έχουμε μία καλύτερη καταγραφή των καιρικών συνθηκών όταν αυτά βρίσκονται σε εξέλιξη.  Πέρα από την πρόγνωση, η οποία όπως συζητήσαμε και πριν είναι μια πολύ σημαντική διαδικασία για την έγκαιρη προετοιμασία, αυτό που έχει πολύ μεγάλη σημασία κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης ενός έντονου καιρικού φαινομένου είναι η παρατήρηση. Συστήματα όπως τα μετεωρολογικά ραντάρ, τα πυκνά δίκτυα μετεωρολογικών σταθμών, τα δίκτυα εντοπισμού κεραυνών βοηθούν ώστε να παρακολουθούμε την εξέλιξη του καιρού και να διαπιστώσουμε αν αυτή διαφοροποιείται από αυτό που είχε προβλεφθεί.

    Είναι πάγια πρόταση των επιστημόνων να ενισχυθούν τα μετρητικά δίκτυα και να αναπτυχθούν έξυπνα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης ώστε οι αρχές και οι πολίτες να ενημερώνονται έγκαιρα και έγκυρα. Με τη βοήθεια και εμπλοκή των τοπικών φορέων (Δήμοι και Περιφέρειες) εκτιμώ ότι μέσα στα επόμενα χρόνια θα έχουμε φτάσει σε ένα ικανοποιητικό σημείο ενημέρωσης και προετοιμασίας.

    Συνεργασία με το υπουργείο Κλιματικής Αλλαγής και Πολιτικής Προστασίας, υπάρχει; Με ποιον τρόπο και σε ποιο επίπεδο; 

    Επίσημη και θεσμοθετημένη συνεργασία με το Υπουργείο δυστυχώς δεν υπάρχει. Έχουμε καταθέσει πολλές φορές τις προτάσεις μας για τα εργαλεία και τις υπηρεσίες που μπορούμε να προσφέρουμε, το ίδιο έχουν πράξει όπως γνωρίζω και άλλα ερευνητικά κέντρα και πανεπιστήμια της χώρας. Ελπίζουμε στο άμεσο μέλλον να αρθεί το χάσμα μεταξύ επιχειρησιακών και επιστημονικών φορέων ώστε να μπορέσουμε να συνεργαστούμε με στόχο την καλύτερη οργάνωση της πολιτείας απέναντι στα έντονα καιρικά φαινόμενα.

    Ένα αισιόδοξο μήνυμα έρχεται από τους Δήμους της χώρας: διαφαίνεται το ενδιαφέρον τους για λειτουργία μετρητικών  δικτύων και ολοκληρωμένων συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης. Εκμεταλλευόμενοι εθνικές και ενωσιακές χρηματοδοτήσεις ευελπιστούμε στο άμεσο μέλλον να είμαστε σε καλύτερη θέση όσον αφορά στην ετοιμότητα πριν και κατά τη διάρκεια εκδήλωσης ενός έντονου/ακραίου καιρικού φαινομένου.

    Υπάρχει κάποια μελέτη για το ποιες περιοχές της Ελλάδας  θα επηρεάσει περισσότερο το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής; Τι θα κληθούν να αντιμετωπίσουν οι επόμενες γενιές; 

    Η Ελλάδα βρίσκεται στην Ανατολική Μεσόγειο μία περιοχή η οποία θεωρείται ως ένα κομβικό σημείο για την κλιματική αλλαγή. Οι προβολές για το μέλλον στην περιοχή μας δείχνουν αύξηση της θερμοκρασίας, μείωση των βροχοπτώσεων κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες αλλά και μεγαλύτερη εμμονή των ετήσιων ανέμων (μελτεμιών) το καλοκαίρι με πιθανή χρονική επέκταση των μελτεμιών και το φθινόπωρο.

    Οι επόμενες γενιές τόσο στην Ελλάδα όσο και στονυπόλοιπο πλανήτη θα αντιμετωπίσουν ολοένα αυξανόμενες θερμοκρασίες.  Σημειώνουμε ήδη ότι είμαστε 1.1 βαθμούς πάνω από τη μέση τιμή της θερμοκρασίας του πλανήτη μας στην προβιομηχανικήπερίοδο και ο στόχος που έχει τεθεί είναι να μη ξεπεραστεί η τιμή των 1.5 βαθμών, κάτι όμως που θεωρείται πολύ δύσκολο να επιτευχθεί. Υπενθυμίζουμε εδώ το καλοκαίρι του 2021 στην Ελλάδα, ένα ακραίο θερμοκρασιακά καλοκαίρι το οποίο μας έδωσε μια εικόνα ενός τυπικού καλοκαιριού του μέλλοντος. Ας αναρωτηθούμε επομένως αν θέλουμε να ζούμε στο μέλλον με τις συνθήκες του καλοκαιριού του 2021.

    Οι κλιματικές προσομοιώσεις δίνουν μεγαλύτερηπιθανότητα για εντονότερα και συχνότερα καιρικά φαινόμενα στο μέλλον αλλά και ισχυρότερους και μεγαλύτερης διάρκειας καύσωνες. Όπως αναφέραμε και προηγουμένως οφείλουμε να είμαστε έτοιμοι, να αναπτύξουμε εργαλεία και υπηρεσίες για καλύτερη ενημέρωση πριν και κατά τη διάρκεια εξέλιξης ενός έντονου καιρικού φαινομένου. Αυτός είναι ο μοναδικός τρόπος για να μπορέσουμε να περιορίσουμε τις συνέπειες των έντονων καιρικών φαινομένων και να προστατεύσουμε τη ζωή και την περιουσία των πολιτών.

  • Απογραφή 2021: Πού αυξήθηκε – πού μειώθηκε ο πληθυσμός της χώρας

    Απογραφή 2021: Πού αυξήθηκε – πού μειώθηκε ο πληθυσμός της χώρας

    Τελικά, κουτσά-στραβά και με τεράστια προβλήματα στη διαδικασία, μετρηθήκαμε, και βρεθήκαμε «ελλιποβαρείς».

    Σήμερα, ο μόνιμος πληθυσμός είναι 10.432.481 άτομα και ο αριθμός είναι μειωμένος κατά 383.805 άτομα ή 3,5% σε σχέση με τους 10.816.286 κατοίκους που είχαν καταγραφεί στην απογραφή το 2011. Οι γυναίκες συνεχίζουν να αποτελούν την πλειονότητα, καθώς ανέρχονται σε 5.357.232 άτομα (51,4% του συνολικού πληθυσμού) και υπερτερούν κατά 281.983 άτομα έναντι των ανδρών (5.075.249 άτομα ή 48,6% του συνόλου).

    Από την ανάλυση των προσωρινών αποτελεσμάτων της απογραφής 2021 που διενήργησε η ΕΛΣΤΑΤ, προκύπτουν τα εξής ενδιαφέροντα στοιχεία:

    1. Οι πέντε μεγαλύτερες περιφέρειες της χώρας:

    – Αττική, με 3.792.469 άτομα, αριθμός μειωμένος κατά 35.965 άτομα ή 0,9% σε σύγκριση με τα 3.828.434 άτομα το 2011.

    – Κεντρική Μακεδονία, με πληθυσμό 1.792.069 άτομα, που είναι μειωμένος κατά 90.039 άτομα ή 4,8% σε σύγκριση με τους 1.882.108 της προηγούμενης απογραφής.

    – Θεσσαλία, με 687.527 άτομα, έναντι των 732.762 ατόμων το 2011 (μείωση κατά 45.235 άτομα ή 6,2%).

    – Δυτική Ελλάδα, με πληθυσμό 643.349 ατόμων, από 679.796 άτομα το 2011 (μείωση κατά 36.447 άτομα ή 5,4%).

    – Κρήτη, με 617.360 κατοίκους, αριθμός που μειώθηκε κατά 5.705 άτομα ή 0,9% σε σχέση με τους 623.065 το 2011.

     2. Οι πέντε μεγαλύτεροι δήμοι:

    – Δήμος Αθηναίων, με 637.798 άτομα (μείωση κατά 4% σε σχέση με την απογραφή του 2011 και τα 664.046 άτομα).

    – Δήμος Θεσσαλονίκης, με 317.778 άτομα, όταν το 2011 ήταν 325.182 άτομα (μείωση 2,3%).

    – Δήμος Πατρέων, με 211.593 άτομα και μείωση κατά 1,1% σε σχέση με τα 213.984 άτομα το 2011.

    – Δήμος Ηρακλείου, με 177.064 άτομα, από 173.993 άτομα το 2011 (αύξηση 1,8%).

    – Δήμος Λαρισαίων, με 164.381 άτομα και αύξηση 1,1% σε σχέση με τα 162.591 άτομα το 2011. Ο δήμος αυτός άλλωστε, εκτόπισε από την 5η θέση τον δήμο Πειραιά που την κατείχε το 2011. 

    3. Οι πέντε μικρότεροι δήμοι:

    – Δήμος Γαύδου: 151 κάτοικοι (-0,7%).

    – Δήμος Αγαθονησίου: 203 κάτοικοι (+9,7%).

    – Δήμος Σικίνου: 253 κάτοικοι (-7,3%).

    – Δήμος Αγίου Ευστρατίου: 257 κάτοικοι (-4,8%).

    – Δήμος Ανάφης: 291 κάτοικοι (+7,4%).

    4. Ποσοστιαία, οι περισσότεροι άνδρες εξυπακούεται ότι είναι στο ‘Αγιο Όρος (100%), ενώ οι περισσότερες γυναίκες καταγράφηκαν στον δήμο Φιλοθέης- Ψυχικού (54,8%).

    5. Από τις 13 περιφέρειες της χώρας, μόνον σε μια (το Νότιο Αιγαίο) υπήρξε αύξηση πληθυσμού (15.527 άτομα) σε σχέση με το 2011. Στον αντίποδα, δραματική είναι η μείωση σε περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας, όπου καταγράφεται σε επίπεδο περιφέρειας μείωση 10%, από 283.689 κατοίκους το 2011, στους 255.056 κατοίκους το 2021. Αλλά και στην περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας- Θράκης καταγράφεται μείωση 7,6%, με τον πληθυσμό να ανέρχεται σε 562.069 άτομα από 608.182 άτομα το 2011.

    6. Μπορεί στο Νότιο Αιγαίο να αυξήθηκε συνολικά ο πληθυσμός, αλλά στη Μύκονο αυτός μειώθηκε. Αντίθετα, αύξηση καταγράφηκε στη Μήλο και τη Νάξο. Στα Δωδεκάνησα, στην περιφερειακή ενότητα Καρπάθου και Ηρωικής Νήσου Κάσου σημειώνεται αύξηση 4,5%, στην περιφερειακή Ενότητα Κω αύξηση 10%, στην περιφερειακή ενότητα Ρόδου αύξηση 7,8% και στην περιφερειακή ενότητα Καλύμνου αύξηση 6,6%. Από την άλλη πλευρά, στο Καστελόριζο καταγράφηκε μείωση πληθυσμού στους 492 κατοίκους το 2021, από 584 κατοίκους στην προηγούμενη απογραφή.

    7. Ενώ στην περιφέρεια Βορείου Αιγαίου υπάρχει μείωση του πληθυσμού κατά 2,6% συνολικά, στην περιφερειακή ενότητα Ικαρίας αυτός αυξήθηκε έστω και οριακά (0,2%). Κάτι που οφείλεται στην αύξηση του αριθμού των κατοίκων της Ικαρίας (8.555 κάτοικοι από 8.423 κατοίκους το 2011), ενώ στους Φούρνους ο πληθυσμός μειώθηκε σε 1.346 άτομα από 1.459 άτομα το 2011.

    Η απογραφή του 2021 ήταν η πρώτη ψηφιακή και επίσης η πρώτη που έγινε με νόμο του κράτους (4772/2021) και ψηφίστηκε από την απόλυτη πλειοψηφία της Βουλής.

    Σε αυτήν απασχολήθηκαν 40.000 απογραφείς και 12.000 τομεάρχες.

    Όπως δε επισημαίνει ο επικεφαλής της ΕΛΣΤΑΤ, Αθανάσιος Θανόπουλος, προέκυψαν αξιόπιστα στοιχεία με βάθος και ποιότητα και η δυνατότητα, για πρώτη φορά, άμεσου εντοπισμού διπλοεγγραφών και εικονικών καταχωρίσεων. Έτσι, δημιουργήθηκε ένα αξιόπιστο στατιστικό μητρώο πληθυσμού, ενώ πλέον αντιπροσωπεύονται όλοι ανεξαιρέτως οι κάτοικοι της χώρας στις επίσημες στατιστικές.

    Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

    Φάκελος Απογραφή 2021

  • Bloomberg: Δύσκολη η υλοποίηση της συμφωνίας για τις εξαγωγές σιτηρών από την Ουκρανία

    Bloomberg: Δύσκολη η υλοποίηση της συμφωνίας για τις εξαγωγές σιτηρών από την Ουκρανία

    Μετά την επίτευξη της συμφωνίας μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας για την επανεκκίνηση των εξαγωγών σιτηρών, το δεύτερο στάδιο αυτό της υλοποίησης φαίνεται ότι θα είναι και το πιο δύσκολο κομμάτι, αν και όλοι εκτιμούν ότι πρόκειται για ζωτικής σημασίας.

    Κυβερνητικοί αξιωματούχοι από το Κίεβο και τη Μόσχα υπέγραψαν χθες παράλληλες συμφωνίες με την Τουρκία και τα Ηνωμένα Έθνη σε μια συνάντηση στην Κωνσταντινούπολη με σκοπό να βοηθήσουν στην αναβίωση των αποστολών από έναν από τους κορυφαίους εξαγωγείς σιταριού, καλαμποκιού και φυτικών ελαίων στον κόσμο. Αυτό θα μπορούσε να είναι ένα καλό νέο για την τεταμένη παγκόσμια αγορά τροφίμων και την οικονομία της Ουκρανίας που έχει καταστραφεί από τον πόλεμο.

    • Όπως σημειώνει το Bloomberg, ακόμη και τώρα με τη συμφωνία, θα χρειαστεί χρόνος για τους εμπόρους και τους αξιωματούχους να ξεκινήσουν τις ροές.

    Η Ουκρανία θα πρέπει να βρει τρόπο να ανοίξει μονοπάτι σε ναρκοθετημένες θάλασσες, να βρει αρκετά πλοία για να μεταφέρουν όλο αυτό τον όγκο των σιτηρών αλλά και να επαναδρομολογήσει τρένα και φορτηγά που τώρα χρησιμοποιούνται αλλού. Και η εξασφάλιση ασφάλισης για την κάλυψη των επιχειρήσεων αυτών αποτελεί επίσης πρόκληση.

    Η επιτυχία του σχεδίου εξαρτάται επίσης από τις διαβεβαιώσεις ασφαλείας της Μόσχας και από τον πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν πως θα τηρήσει τη δική του πλευρά της συμφωνίας, σε μια εποχή που το Κρεμλίνο προχωρά στην προσάρτηση κατεχόμενων εδαφών και συνεχίζει να προελαύνει στα ανατολικά της Ουκρανίας.

    • Αναλυτές και δυτικοί αξιωματούχοι είναι επιφυλακτικοί σχετικά με το πόσο γρήγορα η Ουκρανία μπορεί να επανακτήσει το ρόλο της ως παγκόσμια αγροτική δύναμη.

    «Όσο λαμβάνουν χώρα ενεργές στρατιωτικές επιχειρήσεις στο έδαφος της Ουκρανίας, η παραμονή στα ύδατα των ουκρανικών λιμανιών θα παραμείνει εξαιρετικά επικίνδυνη» δήλωσε στο Bloomberg ο Αντρέι Κουπτσένκο, επικεφαλής της αναλυτικής υπηρεσίας του τοπικού συμβούλου APK-Inform. Οι εξαγωγές της Ουκρανίας είναι απίθανο να επιστρέψουν στα «βέλτιστα» επίπεδα αυτή τη σεζόν, είπε.

    Σε ένδειξη του πόσο τεταμένη είναι η κατάσταση, η Ουκρανία υπέγραψε συμφωνία με την Τουρκία και τον ΟΗΕ, αντί να συνεργαστεί απευθείας με τη Ρωσία – με τη Ρωσία να υπογράφει μια συμφωνία – καθρέφτη με την Τουρκία και τον ΟΗΕ. Ο προσωπάρχης του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, είχε δηλώσει πριν την υπογραφή πως η Ουκρανία δεν θα επιτρέψει τη συνοδεία ρωσικών πλοίων ούτε θα έχει εκπροσώπους της στα λιμάνια της Ουκρανίας. Ο Ρώσος υπουργός Άμυνας Σεργκέι Σοϊγκού δήλωσε στην κρατική τηλεόραση χθες πως η Ρωσία δε θα επωφεληθεί από το γεγονός ότι τα λιμάνια θα ανοίξουν.

    • Δεκάδες πλοία με σιτηρά έχουν κολλήσει στην Ουκρανία από την έναρξη του πολέμου, αναγκάζοντας τη χώρα να στραφεί σε σιδηροδρομικές μεταφορές καθώς και σε μεταφορές με φορτηγά αλλά και σε ποτάμια λιμάνια – τα οποία μπορούν να διαχειριστούν πολύ μικρότερες ποσότητες. Όταν ανοίξουν ξανά τα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας, η εξασφάλιση πλοίων αλλά και η εξεύρεση ασφαλιστών πρόθυμων να υποστηρίξουν την μεταφορά των φορτίων εκεί, μπορεί να αποδειχθούν δύσκολα και δαπανηρά.

    Οι εξειδικευμένοι ασφαλιστές μπορεί να αναλάβουν φορτία, ιδίως λόγω του ανθρωπιστικού τους χαρακτήρα, δήλωσε ο Νιλ Ρόμπερτς, επικεφαλής του τμήματος ναυτιλίας και αεροπορίας της Lloyd’s Market Association. Όμως θα πρέπει να επιλυθούν οι λεπτομέρειες της εφοδιαστικής, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι εργαζόμενοι θα είναι διαθέσιμοι για το χειρισμό και τη φόρτωση των σιτηρών.

    • «Το άνοιγμα των λιμανιών θα ήταν υπέροχο, τουλάχιστον τα 80 ή 90 πλοία που έχουν κολλήσει εκεί, θα μπορούσαν να φύγουν» δήλωσε αυτή την εβδομάδα ο Λούκας Ντορεστέιν, παγκόσμιος επικεφαλής των επιχειρήσεων της Viterra που εμπορεύεται σιτηρά. «Αλλά στην συνέχεια, τα επόμενα βήματα θα είναι αρκετά περίπλοκα».

    Η Ουκρανία είχε έως και 25 εκατομμύρια τόνους συσσωρευμένων σιτηρών στα μέσα του έτους και οι αγρότες βρίσκονται τώρα στη μέση της επόμενης συγκομιδής σιταριού. Ενώ κάποιες προμήθειες βρίσκονται στα λιμάνια ή κοντά σε αυτά, οι αγρότες και οι έμποροι θα χρειαστούν ασφαλείς διαδρομές για να συνεχίσουν τις παραδόσεις. Η νότια περιοχή παραμένει επικίνδυνη και οι υποδομές έχουν υποστεί ζημιές, γεγονός που θα μπορούσε να περιορίσει την πρόοδο, δήλωσε ο Κουπτσένκο της APK-Inform. 

    • Πλέον, πολλά σιδηροδρομικά βαγόνια και φορτηγά είναι κολλημένα σε ουρές εξάγοντας σιτηρά σε γείτονες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θα πρέπει να επιστρέψουν στις παραδοσιακές διαδρομές με προορισμό τα λιμάνια, είπε.

    «Η διασφάλιση της ασφάλειας των πληρωμάτων θα είναι ζωτικής σημασίας αν θέλουμε να προχωρήσουμε γρήγορα αυτή τη συμφωνία» δήλωσε ο Γκάρι Πλάτεν, γενικός γραμματέας του Διεθνούς Ναυτιλιακού Επιμελητηρίου. «Παραμένουν ερωτήματα σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο τα πλοία θα περιηγηθούν σε βαριά ναρκοθετημένα ύδατα και πώς μπορούμε να επανδρώσουμε αποτελεσματικά τα πλοία στην περιοχή».

    Η συνέχιση της ροής των εξαγωγών εξαρτάται επίσης από τις διαβεβαιώσεις ότι δε θα υπάρξουν επιθέσεις σε υποδομές από τη Ρωσία, η οποία έχει κατηγορηθεί για κλοπή ουκρανικών σιτηρών και για πυραυλικές επιθέσεις εναντίον αποθηκευτικών εγκαταστάσεων. Ορισμένοι αξιωματούχοι πιστεύουν ότι το Κρεμλίνο σκοπεύει να χρησιμοποιήσει την απειλή της έλλειψης τροφίμων και της παγκόσμιας πείνας ως διαπραγματευτικό εργαλείο.

    • Η συμφωνία αφορά τρία από τα λιμάνια της Ουκρανίας – την Οδησσό, το Τσερνομόρσκ και το Πιβντένι – δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτιέρες κατά την τελετή υπογραφής. Αντιπροσώπευαν λίγο περισσότερο από το ήμισυ των θαλάσσιων εξαγωγών σιτηρών της Ουκρανίας κατά την περίοδο 2020-21.

    Υπάρχουν και άλλα που είναι επίσης ζωτικής σημασίας για την επίτευξη των προπολεμικών ποσοτήτων. Ένα από αυτά είναι το Μικολάιβ κοντά στη Χερσώνα, όπου σήμερα διεξάγοντας σφοδρές μάχες, ενώ το ίδιο το Τσορνομόρσκ είναι αποκλεισμένο από σκόπιμα βυθισμένα πλοία.

    «Μιλάμε για ουκρανικό σιτάρι σε ουκρανικά λιμάνια υπό ουκρανικό έλεγχο», λέει ο Πολ Τουρέτ, διευθυντής του Ανώτατου Ινστιτούτου Ναυτιλιακής Οικονομίας (Isemar), ο οποίος επισημαίνει ότι δεν γίνεται καμία αναφορά στη Μαριούπολη, η οποία βρίσκεται υπό ρωσικό έλεγχο.

    «Γι’ αυτό δεν εξετάζουμε το θαλάσσιο εμπόριο, αλλά μια διεθνή λύση για την αντιμετώπιση της επισιτιστικής κρίσης με την απελευθέρωση της χωρητικότητας», δήλωσε σύμφωνα με το AFP .

    • Σύμφωνα με τον Τουρέ, τα πλοία που θα χρησιμοποιηθούν θα πρέπει να είναι κυρίως τουρκικά ή ελληνικά πλοία μεταφοράς χύδην φορτίου, με την Ελλάδα να διαθέτει τον μεγαλύτερο στόλο. Μπορούν συνήθως να μεταφέρουν από 20.000 έως 70.000 τόνους σιτηρών το καθένα.

    Σύμφωνα με τη βιομηχανία, τα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων μεγάλων ευρωπαϊκών πλοιοκτητών θα μπορούσαν επίσης να χρησιμοποιηθούν για την παραλαβή προϊόντων που έχουν ήδη μεταποιηθεί στην Ουκρανία, όπως αλεύρι ή ζυμαρικά.

    Τα πλοία θα πρέπει να επιθεωρηθούν στην Κωνσταντινούπολη πριν από τη μετάβασή τους στην Ουκρανία από εκπροσώπους των τεσσάρων μερών, ώστε να διασφαλιστεί ότι δεν θα μεταφέρουν όπλα.

    Ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός έχει εκτιμήσει ότι η πλήρης απομάκρυνση των θαλάσσιων ναρκών κοντά στα λιμάνια θα έπαιρνε μήνες. Ωστόσο, η εκκαθάριση ενός μονοπατιού που θα επιτρέπει στα πλοία να διέρχονται θα μπορούσε να γίνει πολύ πιο γρήγορα, ενδεχομένως σε περίπου 10 ημέρες, δήλωσε αυτή την εβδομάδα ο Μικόλα Γκορμπατσόφ, επικεφαλής της Ουκρανικής Ένωσης Σιτηρών. «Είμαι αρκετά θετικός» δήλωσε. «Είναι δυνατόν να βρεθεί ο δρόμος».

    Η ενίσχυση των εξαγωγών θα ανακούφιζε τις χώρες εισαγωγής που εξαρτώντας από τις ουκρανικές καλλιέργειες, ιδίως με τις ιστορικά υψηλές τιμές των σιτηρών. Μια συμφωνία θα έδινε επίσης μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στους ντόπιους αγρότες, οι οποίοι θα έρθουν αντιμέτωποι με σημαντικές αποφάσεις το φθινόπωρο σχετικά με το πόση έκταση – αν υπάρχει – θα φυτέψουν με χειμερινά σιτηρά όπως το σιτάρι, τα οποία βρίσκονται σε ιδιαίτερα περιορισμένη παγκόσμια προσφορά, δήλωσε στο Bloomberg ο αναλυτής Μάικλ Μαγκντόβιτς.

    • «Είμαστε αισιόδοξοι ότι μπορεί να υπάρξει κάποιου είδους συμφωνία για να φύγουν τα σιτηρά από εκεί» δήλωσε ο Τζον Κίρμπι, εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, σε ενημέρωση. «Αλλά δεν είμαστε και τόσο αισιόδοξοι όσον αφορά την επιτυχία που θα μπορέσουν τελικά να επιτύχουν».
  • Έρευνα: Η υπερθέρμανση του πλανήτη μειώνει τον ύπνο των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο

    Έρευνα: Η υπερθέρμανση του πλανήτη μειώνει τον ύπνο των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο

    Η άνοδος της θερμοκρασίας λόγω της κλιματικής κρίσης μειώνει τον ύπνο των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο, σύμφωνα με τη μεγαλύτερη μελέτη που έχει διεξαχθεί μέχρι σήμερα.

    Ο καλός ύπνος είναι ζωτικής σημασίας για την υγεία και την ευεξία. Αλλά καθώς αυξάνονται οι νυχτερινές θερμοκρασίες, ακόμη πιο γρήγορα από ό,τι την ημέρα, ο ύπνος γίνεται όλο και πιο δύσκολος. Η μελέτη αποκάλυψε ότι ο μέσος άνθρωπος χάνει ήδη 44 ώρες ύπνου το χρόνο, οδηγώντας σε 11 νύχτες με λιγότερο από επτά ώρες ύπνου, ένα τυπικό κριτήριο επαρκούς ύπνου.

    Ο χαμένος ύπνος θα αυξηθεί περαιτέρω καθώς ο πλανήτης συνεχίζει να θερμαίνεται, αλλά επηρεάζει ορισμένες ομάδες πολύ περισσότερο από άλλες. Η απώλεια ύπνου ανά βαθμό αύξησης της θερμοκρασίας είναι περίπου ένα τέταρτο υψηλότερη για τις γυναίκες από ό,τι για τους άνδρες, διπλάσια για τα άτομα άνω των 65 ετών και τριπλάσια για τα άτομα σε λιγότερο εύπορα έθνη. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δεδομένα από βραχιολάκια παρακολούθησης του ύπνου που χρησιμοποιήθηκαν από 47.000 άτομα σε 7 εκατομμύρια νύχτες και σε 68 χώρες.

    Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι η άνοδος της θερμοκρασίας βλάπτει την υγεία, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης των καρδιακών προσβολών, των αυτοκτονιών και των κρίσεων ψυχικής υγείας, των ατυχημάτων και των τραυματισμών, καθώς και της μείωσης της ικανότητας για εργασία.

    Ο κακός ύπνος έχει επίσης αποδειχθεί ότι έχει αυτές τις επιπτώσεις και οι ερευνητές δήλωσαν ότι η μελέτη τους δείχνει ότι ο διαταραγμένος ύπνος μπορεί να είναι ένας βασικός μηχανισμός με τον οποίο η ζέστη προκαλεί αυτές τις επιπτώσεις στην υγεία. Το ανησυχητικό είναι ότι, σύμφωνα με τους ερευνητές, τα δεδομένα τους δεν έδειξαν ότι οι άνθρωποι θα μπορέσουν να προσαρμοστούν στις πιο ζεστές νύχτες.

    «Για τους περισσότερους από εμάς, ο ύπνος είναι ένα πολύ οικείο μέρος της καθημερινής μας ρουτίνας καθώς περνάμε σχεδόν το ένα τρίτο της ζωής μας κοιμώμενοι», δήλωσε στην εφημερίδα Guardian ο Κέλτον Μάινορ, από το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης στη Δανία, ο οποίος ηγήθηκε της έρευνας. «Όμως, όλο και περισσότεροι άνθρωποι σε πολλές χώρες του κόσμου δεν κοιμούνται αρκετά», τόνισε.

    «Σε αυτή τη μελέτη, παρέχουμε τις πρώτες αποδείξεις σε πλανητική κλίμακα ότι οι θερμότερες από τον μέσο όρο θερμοκρασίες διαταράσσουν τον ανθρώπινο ύπνο», είπε. «Μπορεί στην πραγματικότητα να είναι η κορυφή του παγόβουνου, γιατί είναι πολύ πιθανό οι εκτιμήσεις μας να είναι συντηρητικές».

    Ο Μάινορ δήλωσε ότι ο ύπνος που μειώνεται από τις θερμότερες νύχτες επηρεάζει τεράστιους πληθυσμούς. Για παράδειγμα, είπε, μια νύχτα άνω των 25 βαθμών Κελσίου σε μια πόλη ενός εκατομμυρίου ανθρώπων θα είχε ως αποτέλεσμα 46.000 επιπλέον άτομα να υποφέρουν από μειωμένο ύπνο. «Και αν δείτε τον καύσωνα που πλήττει τώρα την Ινδία και το Πακιστάν, μιλάμε για δισεκατομμύρια άτομα που εκτίθενται σε συνθήκες που αναμένεται να οδηγήσουν σε σημαντική απώλεια ύπνου», τόνισε ο Μάινορ.

    Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «One Earth», ανέλυσε δεδομένα ύπνου και εξωτερικών καιρικών συνθηκών που συλλέχθηκαν από το 2015 έως το 2017 και διαπίστωσε ότι οι υψηλότερες θερμοκρασίες μείωσαν τον ύπνο καθυστερώντας την έναρξή του. Τα σώματα των ανθρώπων πρέπει να είναι δροσερά κάθε βράδυ καθώς αποκοιμούνται, αλλά αυτό είναι πιο δύσκολο όταν κάνει περισσότερη ζέστη.

    Οι γυναίκες μπορεί να επηρεάζονται περισσότερο επειδή το σώμα τους ψύχεται πιο γρήγορα από το σώμα των ανδρών όταν πέφτουν για ύπνο. Οι γυναίκες έχουν επίσης υψηλότερα επίπεδα υποδόριου λίπους κατά μέσο όρο, καθιστώντας την ψύξη πιο αργή. Οι ηλικιωμένοι είναι γνωστό ότι κοιμούνται λιγότερο τη νύχτα και έχουν χειρότερη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος, γεγονός που μπορεί να εξηγεί την ευαισθησία τους. Οι άνθρωποι στα φτωχότερα έθνη θα μπορούσαν να χάσουν περισσότερο ύπνο, καθώς έχουν λιγότερη πρόσβαση σε παραθυρόφυλλα, ανεμιστήρες και κλιματισμό.

    Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο αντίκτυπος των θερμότερων νυχτών στον ύπνο παρατηρήθηκε σε όλες τις χώρες, είτε είχαν φυσικά ψυχρότερο είτε θερμότερο κλίμα, με τον αντίκτυπο να είναι σαφής όταν οι νυχτερινές θερμοκρασίες ανέβαιναν πάνω από 10 βαθμούς Κελσίου.

    «Αυτό που είναι ανησυχητικό, είναι ότι βρήκαμε ενδείξεις ότι οι άνθρωποι που ζουν ήδη σε θερμότερα κλίματα παρουσίασαν μεγαλύτερη διαταραχή του ύπνου ανά βαθμό αύξησης της θερμοκρασίας», δήλωσε ο Μάινορ. «Περιμέναμε ότι αυτά τα άτομα θα είχαν προσαρμοστεί καλύτερα». Επιπλέον, σύμφωνα με τα δεδομένα, οι άνθρωποι δεν κάλυπταν τον χαμένο ύπνο σε μεταγενέστερες εποχές.

    (Minor et al, One Earth, 2022)

    Ο Μάινορ δήλωσε ότι η έρευνα έχει σημαντικές επιπτώσεις για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, οι οποίοι πρέπει να διασφαλίσουν ότι οι πόλεις, οι κωμοπόλεις και τα κτίρια είναι καλά προσαρμοσμένα στη ζέστη, προκειμένου να μειωθούν οι επιπτώσεις της αύξησης της θερμοκρασίας στην υγεία.

    Τα δεδομένα που χρησιμοποιήθηκαν στη μελέτη προήλθαν κυρίως από πλουσιότερες χώρες, αν και περιλάμβαναν κάποια από την Ινδία, την Κίνα, την Κολομβία και τη Νότια Αφρική. Τα βραχιολάκια έτειναν επίσης να φοριούνται από ανθρώπους λιγότερο επιρρεπείς σε διαταραχές του ύπνου από τις θερμότερες θερμοκρασίες, όπως οι μεσήλικες, πλουσιότεροι άνδρες.

    «Οι άνθρωποι με χαμηλότερο εισόδημα υποεκπροσωπούνται στα δεδομένα και είμαστε πολύ διαφανείς γι’ αυτό», δήλωσε ο Μάινορ. Πρόσθεσε ότι χρειάζονται περαιτέρω έρευνες, ιδίως σε μέρη που ήδη κατατάσσονται μεταξύ των πιο θερμών στον κόσμο, όπως μεγάλα τμήματα της Αφρικής, της Κεντρικής Αμερικής και της Μέσης Ανατολής.

    Ο Μάινορ τόνισε ότι η πορεία που θα επιλέξει ο κόσμος όσον αφορά το πόσο θερμός θα γίνει ο πλανήτης, θα έχει συνέπειες για τον ύπνο όλων.

    «Οι αποφάσεις μας, συλλογικά ως κοινωνίες, θα έχουν κόστος όσον αφορά τον ύπνο», προειδοποίησε ο επιστήμονας.

    ΠΗΓΗ: The Guardian

  • Γιάννης Ελ. Δούκας – Αντωνία Τέρπου / Επισιτιστική κρίση και προεκτάσεις για τον ελληνικό αγροδιατροφικό τομέα

    Γιάννης Ελ. Δούκας – Αντωνία Τέρπου / Επισιτιστική κρίση και προεκτάσεις για τον ελληνικό αγροδιατροφικό τομέα

    Από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, στις ευρωπαικές και τις παγκόσμιες αγορές καταγράφηκαν σημαντικές αυξήσεις στις τιμές βασικών αγροτικών προϊόντων.

    Γιάννης Ελ. Δούκας – Αντωνία Τέρπου

    Αυτή η εξέλιξη συνδέεται με το γεγονός ότι η Ουκρανία και η Ρωσία αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 30% του παγκόσμιου εμπορίου σιταριού και κριθαριού. Τα αντίστοιχα ποσοστά για το καλαμπόκι και το ηλιέλαιο είναι 17% και 50%, αντίστοιχα. Επίσης, σύμφωνα με μία πρόσφατη  μελέτη του FAO, το 2021, η Ρωσία και η  Ουκρανία κατατάσσονταν μεταξύ των τριών κορυφαίων παγκόσμιων εξαγωγέων στο σιτάρι, το καλαμπόκι, την ελαιοκράμβη, τους ηλιόσπορους  και το ηλιέλαιο, ενώ η Ρωσία ήταν επίσης ο κορυφαίος εξαγωγέας αζωτούχων λιπασμάτων στον κόσμο, ο δεύτερος μεγαλύτερος προμηθευτής λιπασμάτων καλίου και ο τρίτος μεγαλύτερος εξαγωγέας φωσφορούχων λιπασμάτων.
    Παράλληλα, μεγάλος αριθμός αναπτυσσόμενων χωρών, ορισμένες από τις οποίες υποφέρουν ήδη από τις συνέπειες ακραίων συνθηκών όπως πόλεμοι ή φυσικές καταστροφές, εξαρτώνται πλήρως  από τις εισαγωγές  βασικών αγροτικών προϊόντων τόσο από τη Ρωσία όσο και από την Ουκρανία για την κάλυψη των διατροφικών αναγκών τους. Οι εισαγωγές αφορούν κυρίως,  το σιτάρι, το καλαμπόκι και το ηλιέλαιο.
    Βέβαια, δεν ευθύνεται μόνο ο πόλεμος για την τρέχουσα επισιτιστική κρίση, καθώς απότομες  αυξήσεις στις τιμές των τροφίμων παρατηρούνται από τον Ιούλιο του 2021, ως αποτέλεσμα και των επιπτώσεων από την διατάραξη στις εφοδιαστικές αλυσίδες λόγω της πανδημίας CΟVID-19.  Εύλογα λοιπόν, ο FAO προειδοποιεί για νέες επικείμενες επισιτιστικές κρίσεις προερχόμενες από καταστροφές σε καλλιέργειες που επιφέρει η κλιματική αλλαγή, τις συνέπειες της πανδημίας COVID-19 – που συνεχίζεται με νέες μεταλλάξεις- καθώς και τα βάρη του δημοσίου χρέους- κυρίως των φτωχότερων χωρών του πλανήτη.
    Μέσα σε αυτό το περιβάλλον η Ευρωπαϊκή Ένωση (EE) και η Ελλάδα, δεν μένουν ανεπηρέαστες καθώς οι αυξήσεις στις τιμές βασικών εισροών στη γεωργία – όπως τα λιπάσματα- και την ενέργεια αλλά και οι ελλείψεις που παρατηρούνται δημιουργούν έντονες πιέσεις στο κόστος παραγωγής. Για παράδειγμα, η αγορά γάλακτος στην Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με μια πολυεπίπεδη κρίση. Οι αυξήσεις στον χώρο της ενέργειας μειώνουν το κέδρος των παραγωγών γάλακτος ενώ η εξίσου σημαντική είναι και η αύξηση του κόστους των ζωοτροφών όπου σε συνδυασμό με τις δυσεύρετες εισαγωγές οδηγούν τους παραγωγούς στο σφαγιασμό περισσότερων ζωών με άμεση επίπτωση στην ποσότητα του παραγόμενου γάλακτος. Αξίζει να σημειωθεί ότι, η γαλακτοπαραγωγός αιγοπροβατοτροφία, αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους κλάδους της κτηνοτροφίας στην Ελλάδα ενώ κατέχει μία παράδοση που συνεχίζεται αδιάκοπα από τα Ομηρικά χρόνια μέχρι και σήμερα.
    Στα στοιχεία που παρουσιάζει ο οργανισμός ΕΛΓΟ – ΔΗΜΗΤΡΑ παρατηρείται μείωση στην παραγωγή νωπού αιγοπρόβειου γάλακτος κατά τους πρώτους πέντε μήνες του 2022 κατά 2% και στο κατσικίσιο γάλα κατά 8,5%. Υψηλότερη μείωση στην παραγωγή παρουσιάζεται στο αγελαδινό γάλα συγκριτικά με το πρόβειο, μείωση η οποία σχετίζεται άμεσα με την αύξηση στις τιμές των ζωοτροφών που χρησιμοποιούνται διαχρονικά στη διατροφή των αγελάδων (αραβόσιτος και σόγια). Η παραγωγή αγελαδινού γάλακτος αναμένεται να επηρεαστεί περαιτέρω το προσεχές διάστημα καθώς το κόστος διατροφής των αγελάδων αντιπροσωπεύει περί το 60% του συνολικού κόστους παραγωγής και πολλοί κτηνοτρόφοι προχωρούν σε μαζικές σφαγές προκειμένου να αποφύγουν ζημίες από το υψηλό κόστος των ζωοτροφών.
    Βέβαια, εκτός από την κτηνοτροφία, στο σύνολο της η ελληνική γεωργία δέχεται έντονες πιέσεις, καθώς οι αυξήσεις στις τιμές των λιπασμάτων αυξάνουν το κόστος και περιορίζουν την παραγωγή. Σημειώνεται ότι , σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τον Απρίλιο του 2022, το κόστος παραγωγής υπερέβη τις αυξήσεις στις τιμές παραγωγού κατά 5,1% (Ναυτεμπόρικη,  15-6-22), συμπιέζοντας σημαντικά τα κέρδη. Επίσης, οι αγρότες δεν επωφελούνται από τις αυξήσεις στις τελικές τιμές των προϊόντων στο ράφη καθώς αυτές διαμορφώνονται σε  υψηλοτέρα επίπεδα εξαιτίας των ενδιάμεσων προσαυξήσεων (μεσάζοντες, μεταποίηση, κόστη μεταφοράς), αλλά και της διάρθρωσης των αγορών των αγροτικών προϊόντων που είναι πλήρως ανταγωνίστηκες. Αυτό σημαίνει ότι ο παραγωγός, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, δεν μπορεί να επηρεάσει την τιμή  διάθεσης του προϊόντος , ενώ  παράλληλα είναι αποδέκτης τιμής και για τις εισροές του (σπόροι, λιπάσματα, φυτοφάρμακα, ζωοτροφές) καθώς αυτές οι αγορές έχουν ολιγοπωλιακή διάρθρωση.
    Καθώς παρατηρείται σημαντική ρευστότητα στο διεθνές περιβάλλον, η οποία επιτείνεται από την αβέβαιη   έκβαση του πολέμου στην Ουκρανία αλλά και τη διαφαινόμενη συνέχιση της ενεργειακή κρίσης, προβάλει πιο επιτακτική από ποτέ η ανάγκη για μετάβαση σε παραγωγικά συστήματα που ευνοούν την ορθολογικότερη  χρήση των περιορισμένων  πόρων ώστε η παραγωγή να  καλύπτει τις αυξανόμενες ανάγκες για τρόφιμα. Προς αυτή την κατεύθυνση, η ελληνική γεωργία, έχει τη δυνατότητα να συντηρήσει και να επεκτείνει τη χρήση ηπιότερων παραγωγικών μοντέλων που ευνοούνται από το περιεχόμενο και τη φιλοσοφία της της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) και προσιδιάζουν στην γεωμορφολογία και το κλίμα της Ελλάδας.
    Για παράδειγμα, ιστορικά, η μεγάλη ανάπτυξη της αιγοπροβατοτροφίας στην Ελλάδα αποδίδεται στη δυνατότητα των προβάτων να αξιοποιούν τους βοσκότοπους σε ορεινές και ημιορεινές περιοχές, με στόχο την παραγωγή τροφίμων υψηλής βιολογικής αξίας. Με αυτό τον τρόπο έχει συμβάλει σημαντικά στην αποτελεσματική αξιοποίηση των φυσικών πόρων σε μειονεκτικές περιοχές. Αυτό το πλεονέκτημα πρέπει να αξιοποιηθεί δίνοντας επιπλέον κίνητρα στους παραγωγούς ώστε να αποφευχθεί περεταίρω μείωση στον πληθυσμό των αιγοπροβάτων με στόχο τη διατήρηση της ποσότητας του παραγόμενου γάλακτος και την οικονομική βιωσιμότητα της αιγοπροβατοτροφίας στην Ελλάδα.
    Αντιστοίχως, θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν παραπροϊόντα του Αγροδιατροφικού τομέα για τη διατροφή των λοιπών οικόσιτων ζώων ενισχυμένα με τοπικού χαρακτήρα αρωματικά/φαρμακευτικά φυτά ή ακόμα και μικροφύκη παρέχοντας στον καταναλωτή τρόφιμα υψηλής βιολογικής αξίας με χαμηλότερο κόστος.
    Όπως λοιπόν οι συνθήκες της πανδημίας εξανάγκασαν σε ταχύτερη εφαρμογή ηλεκτρονικών υπηρεσιών προς βελτίωση της ποιότητας και της ταχύτητας εξυπηρέτησης των πολιτών ομοίως και οι εφαρμογές της βιοτεχνολογίας και των ψηφιακών εφαρμογών μπορούν να βρουν εύφορο έδαφος για την εφαρμογή τους στον αγροδιατροφικό τομέα με στόχο την αειφόρο ανάπτυξη και τη βιωσιμότητα της γεωργίας και της κτηνοτροφίας στην Ελλάδα. Βέβαια, για να επιτευχθούν τα παραπάνω, βασική προϋπόθεση είναι η ανάπτυξη του ανθρώπινου κεφαλαίου στον κλάδο μέσω της εκπαίδευσης, της επαγγελματικής κατάρτισης και της κατάλληλης συμβουλευτικής.

    *Γιάννης Ελ. Δούκας, Επίκουρος καθηγητής , Τμήμα Αγροτικής Ανάπτυξης , Αγροδιατροφής και Διαχείρισης Φυσικών Πόρων, ΕΚΠΑ

    *Αντωνία Τέρπου, Επίκουρη καθηγήτρια , Τμήμα Αγροτικής Ανάπτυξης , Αγροδιατροφής και Διαχείρισης Φυσικών Πόρων, ΕΚΠΑ

  • Η Generation Z καταλύτης αλλαγών στην αγορά εργασίας την επόμενη δεκαετία

    Η Generation Z καταλύτης αλλαγών στην αγορά εργασίας την επόμενη δεκαετία

    Στις αντιλήψεις και τις προτεραιότητες της Generation Z καθώς και στον τρόπο που αναμένεται να αναδιαμορφώσουν την αγορά εργασίας αναφέρθηκε ο ειδικός γραμματέας Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού Γιάννης Μαστρογεωργίου, στην εκδήλωση του FORTUNE GREECE “Most Admired Companies 2022”, κορυφαίο θεσμό για την εταιρική φήμη, ο οποίος επιβραβεύει οργανισμούς που δρουν με σκοπό, καινοτομία, ευελιξία, εξωστρέφεια και εταιρική υπευθυνότητα.

    Ο ειδικός γραμματέας τόνισε ότι ο πιο κρίσιμος παράγοντας αλλαγών την επόμενη δεκαετία θα είναι ο άνθρωπος, και κυρίως η Generation Z. «Είναι κατά τη γνώμη μου η πρώτη πραγματικά νέα γενιά. Δεν είναι απλώς η συνέχεια των προηγουμένων. Και αυτό αφορά πολύ το επιχειρείν, την οικονομία, την πολιτική, την κοινωνία», υπογράμμισε.

    Ο Γιάννης Μαστρογεωργίου ανέφερε επίσης ότι οι zoomers (η γενιά Ζ δηλαδή) «έχουν χαμηλές προσδοκίες από τις κυβερνήσεις, τις εταιρείες και άλλους θεσμούς. Σε μεγάλο βαθμό αισθάνονται ότι η εκπαίδευσή τους -παρόλο που είναι, κατά τεκμήριο, η πιο εκπαιδευμένη γενιά- δεν τους προετοίμασε επαρκώς για να εισέλθουν στον σημερινό κόσμο. Αναφέρουν ότι οι πολιτικοί δεν λαμβάνουν υπόψη τις ανάγκες τους όταν θέτουν προτεραιότητες πολιτικής, γεγονός σημαντικό, ιδίως αν σκεφτούμε ότι η GenZ θα είναι σύντομα η μεγαλύτερη δεξαμενή ψηφοφόρων, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει».

    Επιπλέον, υπογράμμισε ότι η GenZ είναι η πρώτη αμιγώς ψηφιακή γενιά. «Για τα παιδιά αυτά δεν υφίσταται η διαφορά μεταξύ φυσικού και ψηφιακού κόσμου. Πρόκειται για μία γενιά που θα εκπαιδευθεί ψυχολογικά, φιλοσοφικά και κοινωνικά σε μία τεχνολογία ικανή για τα πάντα. Και για αυτό, οι προκλήσεις και οι κίνδυνοι για την πολιτεία, τις επιχειρήσεις και την κοινωνία είναι υπαρκτοί».

    Τέλος, σχετικά με τη ριζική διαφορά αντίληψης της Generation Z ως προς τις προτεραιότητες απασχόλησης, ο ειδικός γραμματέας Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού σημείωσε ότι η GenZ είναι μία γενιά που αλλάζει πιο εύκολα επαγγέλματα και χώρους απασχόλησης. «Έχουν μία τάση να θέλουν να κάνουν πιο άνετα αυτό που τους αρέσει, με σημαντικά λιγότερες υποχωρήσεις από όσες ενδεχομένων δέχονταν να κάνουν οι γονείς τους. Είναι παιδιά που δεν ζουν για να δουλεύουν, αλλά δουλεύουν για να περνούν καλά και να νιώθουν καλά. Αυτό σημαίνει να εργάζονται σε εταιρείες με τις οποίες αισθάνονται ότι συμφωνούν ως προς τη φιλοσοφία και την ηθική τους. Και βέβαια, αναμένουν από τις επιχειρήσεις να παίρνουν θέση στα μεγάλα ζητήματα της εποχής».

  • Καύσωνας: Λιώνει η Μεγάλη Βρετανία – Πρωτοφανή περιστατικά από τις υψηλές θερμοκρασίες που πλήττουν τον πλανήτη

    Καύσωνας: Λιώνει η Μεγάλη Βρετανία – Πρωτοφανή περιστατικά από τις υψηλές θερμοκρασίες που πλήττουν τον πλανήτη

    Οι υψηλές θερμοκρασίες που σημειώνονται τις τελευταίες μέρες σε διάφορες περιοχές του κόσμου, πέραν της καθημερινότητας των πολιτών, έχουν επηρεάσει και τις υποδομές των πόλεων.

    Σφοδρό κύμα καύσωνα εξακολουθεί να πλήττει αρκετές πόλεις ανά τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης και της χώρας μας. Πέραν των δυσκολιών που επιφέρουν στην καθημερινότητα των πολιτών οι υψηλές θερμοκρασίες, πρωτοφανή προβλήματα έχουν παρουσιαστεί και στις υποδομές των πόλεων, όπως δρόμοι, γέφυρες, σιδηρόδρομοι, κτίρια, που δεν είναι προετοιμασμένες για τέτοιου είδους επικίνδυνες συνθήκες.

    Έλιωσε αεροδιάδρομος στο Λονδίνο
    Την πιο ζεστή εποχή της διανύει η Βρετανία. Μάλιστα, το Πυροσβεστικό Σώμα της χώρας δήλωσε προσφάτως πως έζησε την πιο δύσκολη μέρα μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, καθώς βρέθηκε αντιμέτωπη με πολλά ενεργά πύρινα μέτωπα μέσα στην πόλη.

    Χαρακτηριστικό παράδειγμα των προβλημάτων που προκάλεσαν οι υψηλές θερμοκρασίες είναι το αεροδρόμιο Λούτον, όπου διακόπηκαν προσωρινά οι πτήσεις λόγω βλάβης του αεροδιαδρόμου. Συγκεκριμένα, λόγω της ζέστης προκλήθηκε στην επιφάνεια του διαδρόμου μια μικρή ανύψωση.

    Επίσης, η γέφυρα Hammersmith στο Λονδίνο έχει καλυφθεί με αλουμινόχαρτο λόγω του ιστορικού καύσωνα.

    Πρόκειται για μέρος ενός συστήματος ψύξης που έχει σχεδιαστεί για να αντανακλά το φως του ήλιου και να διατηρεί τη γέφυρα σε μέτρια θερμοκρασία, ώστε τα υλικά της να μην διαστέλλονται και ραγίζουν.

    Η γέφυρα είχε κλείσει και τον Αύγουστο του 2020, όταν ένα κύμα καύσωνα προκάλεσε «μικρο-σπασίματα» στη βάση της.

    Έλιωσε οροφή μουσείου στην Κίνα

    Με ένα σφοδρό κύμα καύσωνα βρίσκεται αντιμέτωπη και η μισή Κίνα, επηρεάζοντας την καθημερινότητα του 64% του πληθυσμού της χώρας. Στην πόλη Τσονγκίνγκ, η οποία έχει τεθεί σε κόκκινο συναγερμό μαζί με πολλές άλλες, η ζέστη οδήγησε στο λιώσιμο της οροφής του Μουσείου Πολιτιστικών Κειμηλίων της Απαγορευμένης Πόλης.

    Η έντονη ζέστη διέλυσε την πίσσα, με αποτέλεσμα να διαλυθούν τα παραδοσιακά κινέζικα πλακάκια.

    Σιδηροδρομικές γραμμές «ντύθηκαν» στα λευκά

    Οι σιδηροδρομικές γραμμές του Λονδίνου υπέστησαν διαστολή καθώς η θερμοκρασία τους ξεπέρασε τους 48 βαθμούς Κελσίου. Έτσι, οι Αρχές για να βοηθήσουν την κατάσταση έβαψαν τις γραμμές με λευκή μπογιά ώστε να απορροφούν λιγότερη θερμότητα.

  • Η (νέα) βαθιά κρίση του ιταλικού πολιτικού συστήματος και η Κεντροαριστερά

    Η (νέα) βαθιά κρίση του ιταλικού πολιτικού συστήματος και η Κεντροαριστερά

    Μέσα σε ένα ευρύτερο πλαίσιο κρίσης του πολιτικού συστήματος και των κομμάτων, η Αριστερά και η Κεντροαριστερά αντιμετωπίζουν προβλήματα ταυτότητας, έλλειψης τόλμης ώστε να ανταποκριθούν στα αιτήματα της κοινωνίας.

    Δημήτρης Δεληολάνης

    Από τα πολλά σοβαρά προβλήματα που δημιουργεί αυτή η παράδοξη, ακόμη και για τα ιταλικά δεδομένα, κυβερνητική κρίση, στην παρούσα ανάλυση δίνεται έμφαση κυρίως σε εκείνα που αντιμετωπίζει η ιταλική Κεντροαριστερά και Αριστερά μέσα σε ένα ευρύτερο πλαίσιο κρίσης των ιταλικών κομμάτων και του πολιτικού συστήματος της χώρας.

    Η λύση που επιβλήθηκε στην Ιταλία όταν ο Μάριο Ντράγκι αντικατέστησε τον Τζουζέπε Κόντε αιτιολογήθηκε με την ανάγκη να υπάρξει διαφανής και ελεγχόμενη από όλες τις πολιτικές δυνάμεις διαχείριση του «μυθικού» ποσού των 200 δισεκατομμυρίων που ο Κόντε, ως Πρωθυπουργός είχε εξασφαλίσει από το ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης. Σε πολιτικό επίπεδο, όμως, ο Ντράγκι είχε αναλάβει το καθήκον να απομονώσει τα δύο κινήματα διαμαρτυρίας, τη Λέγκα του Σαλβίνι και το Κίνημα 5 Αστέρων του Μπέπε Γκρίλο, ώστε να επαναφέρει στο προσκήνιο μια πολιτική ομαλότητα, ενδεχομένως βασιζόμενη στα παραδοσιακά κόμματα, όπως το Forza Italia του Μπερλουσκόνι και το Δημοκρατικό Κόμμα του Ενρίκο Λέτα.

    Η επιχείρηση αυτή απέτυχε. Αν κρίνουμε από τις δημοσκοπήσεις, η ψήφος διαμαρτυρίας εξακολουθεί να κυριαρχεί, μόνο που τώρα μεταφέρθηκε από τα δύο κόμματα που κέρδισαν τις εκλογές του 2018 σε ένα μόνον κόμμα, τους Αδελφούς Ιταλίας της Τζόρτζια Μελόνι. Το κόμμα αυτό πολύ ορθά χαρακτηρίζεται ακροδεξιό και στις γραμμές του έχει ενσωματώσει μεγάλο μέρος της νεοφασιστικής ακροδεξιάς που προέρχεται από διάφορες μικρότερες οργανώσεις και ομάδες. Αλλά θα ήταν λάθος να θεωρηθεί πως οι ψηφοφόροι της Μελόνι είναι όλοι ή σχεδόν όλοι φασίστες. Στην πραγματικότητα είναι απογοητευμένοι πρώην ψηφοφόροι της Λέγκας και του Κινήματος 5 Αστέρων, που θεωρούν πως η Μελόνι θα είναι σε θέση να μεταφέρει τη διαμαρτυρία τους σε θεσμικό επίπεδο.

    O Tζουζέπε Κόντε και το Κίνημα 5 Αστέρων

    Ενώ όμως η μεταφορά ψηφοφόρων της Λέγκας του Σαλβίνι σε ένα άλλο ακροδεξιό κόμμα μπορεί να φανεί φυσιολογικό φαινόμενο, δεν ισχύει το ίδιο για το Κίνημα 5 Αστέρων. Οι δύο κυβερνήσεις του Τζουζέπε Κόντε είχαν εμφανώς προοδευτικό χαρακτήρα και η κοινοβουλευτική ομάδα του Κ5Α έδωσε «επικές» μάχες για να επιβάλει πρώτα και να διατηρήσει αργότερα το καθολικό εισόδημα, δηλαδή σημαντική κρατική βοήθεια για άνεργους και νέους χωρίς άλλη οικονομική στήριξη. Τα αίτια της κατάρρευσης του Κ5Α, που τώρα κινείται γύρω στο 11%, δεν βρίσκονται στις προεκλογικές υποσχέσεις τους, πολλές από τις οποίες τηρήθηκαν. Βρίσκονται  στην ίδια την ασυνάρτητη οργανωτική δομή που επέβαλε ο εμπνευστής Μπέπε Γκρίλο, ο οποίος, μόλις έγινε σαφές ότι το «ψηφιακό κόμμα»  που ονειρευόταν είχε αρχίσει να καταρρέει, φρόντισε επιμελώς να εξαφανιστεί από το προσκήνιο. Καθώς πλησίαζε βεβαίως και η ημερομηνία των εκλογών, μεγάλο μέρος της κοινοβουλευτικής ομάδας αυτονομήθηκε ώστε να μην αναγκαστεί να πειθαρχήσει στον κανόνα του Κ5Α που επιβάλει μόνο μια θητεία. Επικεφαλής της διασπαστικής ομάδας που ονομάστηκε «Μαζί για το Μέλλον» τέθηκε ο υπουργός Εξωτερικών Λουίτζι Ντι Μάιο, ο οποίος αυτές τις ώρες κρούει απεγνωσμένα την εξώπορτα στα διάφορα λιλιπούτεια κόμματα του κεντρώου χώρου προκειμένου να βρει κάποιο φιλόξενο ψηφοδέλτιο. Και είναι βεβαίως και θέμα ημερών να δούμε ποιοι από την κοινοβουλευτική ομάδα του Κ5Α θα ακολουθήσουν το παράδειγμα του.

    Η αλήθεια είναι πως ο Κόντε έκανε προσπάθειες να δώσει μια σαφή αριστερή ταυτότητα στο Κ5Α. Υιοθέτησε μια σειρά από τοπικά αιτήματα και διεκδικήσεις που προωθούσε η κοινωνία των πολιτών και ένα από αυτά, η ριζική εναντίωση του στη δημιουργία κέντρου καύσης απορριμμάτων στα περίχωρα της Ρώμης, ήταν, ως γνωστόν, κι εκείνο που πυροδότησε την τωρινή κυβερνητική κρίση. Συμμάχησε στις πρόσφατες τοπικές εκλογές με το Δημοκρατικό Κόμμα του Ενρίκο Λέτα και προώθησε υποψηφιότητες που αναδεικνύονταν από τις λαϊκές κινητοποιήσεις. Αλλά κινήθηκε πέραν του δέοντος προσεκτικά,  διστακτικά και αργοπορημένα, μην τυχόν και τον «αφορίσει» ο Γκρίλο.  

    Οι Ιταλοί αναλυτές θεωρούν πως ο Κόντε και γενικότερα το Κ5Α έχουν πλέον «ξοφλήσει». Αυτό όμως θα εξαρτηθεί από τον τρόπο με τον οποίο ο Κόντε θα επιβληθεί ως ηγέτης και θα αναλάβει την πλήρη ευθύνη της πολιτικής κατεύθυνσης που θα εδραιώσει σε αυτό το κόμμα. Αν ο Γκρίλο θεωρήσει πως ισχύει ακόμη η τεράστια ανοησία που έλεγε πριν από σχεδόν μια δεκαετία, ότι «δεν υπάρχει πλέον διαχωριστική γραμμή μεταξύ Δεξιάς και Αριστεράς», τότε πράγματι το Κ5Α δεν θα έχει πλέον μέλλον.

    Το δημοκρατικό κόμμα του Ενρίκο Λέτα

    Η εικόνα που παρουσιάζει το Δημοκρατικό Κόμμα δεν είναι πολύ καλύτερη. Ο Ενρίκο Λέτα είναι ικανός πρώην χριστιανοδημοκράτης και γνωρίζει πολύ καλά πώς να ενώνει τα διάφορα εσωκομματικά ρεύματα και να επιβάλλεται. Εδώ και κάποιες εβδομάδες ο κεντρικός στόχος του είναι να αμφισβητήσει το δημοσκοπικό προβάδισμα της Μελόνι και εν μέρει το έχει καταφέρει. Στα μέσα Ιουλίου το Δημοκρατικό Κόμμα ήταν στο ίδιο επίπεδο με τους Αδελφούς Ιταλίας, στο 23,2%, και αργότερα κινήθηκε με ανοδικά με διαφορά 1,5%. Για να εξασφαλίσει αυτό το αποτέλεσμα ο Λέτα αφενός ακύρωσε την εκλογική συμμαχία του με το Κ5Α, αφετέρου  διεύρυνε το χώρο κάλυψης του κόμματος, ώστε να ενταχθούν σε αυτό και οι αποσχισθέντες από τα αριστερά (Μπερσάνι και άλλοι) αλλά και ο πρώην πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι. Η επιχείρηση είχε κάποια επιτυχία, αφού πολλά πρώην στελέχη επέστρεψαν στο Δημοκρατικό Κόμμα και συζητείται (δυστυχώς) και η επιστροφή του Ρέντσι, που αυτή τη στιγμή ερωτοτροπεί με τον Σαλβίνι. Η ομάδα του Μπερσάνι, που ήταν έτοιμη να επιστρέψει στο κόμμα τον Σεπτέμβριο, στις εκλογές της 25ης Σεπτεμβρίου αναμένεται να κατέβει ξανά σε ενιαίο ψηφοδέλτιο με το μικρό κόμμα Ιταλική Αριστερά, όπως συνέβη το 2018. Η συμμαχία τους, με την ονομασία Ελεύθεροι και Ίσοι, δημοσκοπικά κινείται στο 3%, όσο είχαν εξασφαλίσει και στις προηγούμενες εκλογές.

    Το πρόβλημα του Λέτα λοιπόν δεν είναι οργανωτικό, αλλά πολιτικό. Ο πρώην χριστιανοδημοκράτης δυσκολεύεται να κατανοήσει τη βαθύτατη κρίση που περνά το ιταλικό πολιτικό σύστημα και το βαθμό απαξίωσης του που προδίδει η επίμονη ψήφος διαμαρτυρίας. Γι΄ αυτό και το κόμμα του δεν μπορεί να προβάλει μια σαφή ταυτότητα και αδυνατεί να ανταποκριθεί στα αιτήματα της κοινωνίας. Κάτι σαν ιταλική προβολή του άοσμου και άχρωμου «χυλού» που είναι πλέον το Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα.

    Είναι δύσκολο να δώσει κανείς μια εύκολη εξήγηση για τη δυσκολία που συναντά η ικανή και έμπειρη  ηγεσία της κεντροαριστεράς στο να κατανοήσει και να ερμηνεύσει τη βαθύτατη κρίση του ιταλικού πολιτικού συστήματος. Πόσο μάλλον που το εκλογικό σύστημα, εν μέρει πλειοψηφικό κι εν μέρει αναλογικό, επιβάλλει στο Δημοκρατικό Κόμμα να διαθέτει ένα διευρυμένο φάσμα πιθανών συμμαχιών στην περίπτωση που τα  δεξιά κόμματα δεν τα καταφέρουν. Περίπτωση καθόλου απίθανη, αφού ο Μπερλουσκόνι (7%) έχασε μέσα σε δύο ημέρες τρεις υπουργούς που τον κατηγορούν ότι μετέτρεψε το Forza Italia σε «ουρά της Λέγκας». Ο Σαλβίνι θα δώσει με τη σειρά του σκληρή μάχη προκειμένου να σταματήσει τη διαρροή των ψηφοφόρων του προς τους Αδελφούς Ιταλίας. Η ίδια η Μελόνι, εξάλλου, πέρα από πατριωτικές κορώνες και αφιερώματα στις «Ιταλίδες μητέρες» σαν την ίδια, δεν είναι σε θέση να αρθρώσει πολιτικό λόγο. Αν ο Λέτα έχει το βλέμμα του στραμμένο κι ελπίζει στα διάφορα μικρά κόμματα του κεντρώου χώρου, τότε και μετά τις εκλογές της 25ης Σεπτεμβρίου οι Ιταλοί θα εξακολουθούν να αναζητούν τρόπο προκειμένου να εκφράσουν τη διαμαρτυρία τους.

    πηγή: Ινστιτούτο ΕΝΑ