Η Τουρκία, κατοχύρωσε μέσω της Επιτροπής Δικαιωμάτων Πνευματικής Ιδιοκτησίας της ΕΕ τη χρήση του brand name «Turkaegean» έως το 2031. Απέναντι σ’ αυτή την εξέλιξη, που έρχεται σε μια περίοδο όπου η Αγκυρα αμφισβητεί ευθέως την ελληνική κυριαρχία στο Αιγαίο και εγείρει προκλητικές αξιώσεις, η κυβέρνηση προτίθεται να αντιδράσει με καθυστέρηση.
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος δήλωσε ότι η χώρα θα προσβάλλει τη τουρκική κίνηση, καταθέτοντας προσφυγή, σημειώνοντας παράλληλα ότι η εν λόγω εξέλιξη δεν παράγει πολιτικά αποτελέσματα. «Θα υπάρξει προσφυγή και θα προσβάλουμε την κίνηση αυτή. Δεν πρόκειται για αναγνώριση της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά για απόφαση ενός ιδιωτικού γραφείου στην Μαδρίτη σχετικά με τα εμπορικά σήματα», τόνισε ο κ. Οικονόμου μιλώντας στον ΣΚΑΙ και πρόσθεσε πως «θα αποκατασταθεί η τάξη όπως και έγινε με την απόφαση των ΗΠΑ να μην δεχθούν να αναγνωρίσουν τον συγκεκριμένο όρο ούτε την χρήση του».
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος παρέλειψε να πει ότι η απόρριψη του αιτήματος από τις ΗΠΑ έγινε ΜΟΝΟ για τυπικούς λόγους και ότι το αίτημα θα κατατεθεί και πάλι από την Αγκυρα για να συζητηθεί μέχρι τον Δεκέμβριο.
Το MEGA επικοινώνησε με την Επιτροπή Δικαιωμάτων Πνευματικής Ιδιοκτησίας της ΕΕ και ρώτησε εάν η απόφασή της να αναγνωρίσει το «Turkaegean» έλαβε υπόψιν της τις πολιτικές ευαισθησίες της νοτιοανατολικής Μεσογείου καθώς και την τουρκική επιθετικότητα τα τελευταία δυο χρόνια όπως έχουν επίσημα αναγνωρίσει οι ευρωπαίοι ηγέτες στα συμπεράσματα πολλών συνόδων κορυφής.
Επίσης ρωτήθηκε εάν η συγκεκριμένη υπηρεσία της ΕΕ διαβουλεύθηκε την Κομισιόν ή το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο πριν λάβει αυτή την απόφαση.
«Δεν σχολιάζουμε μεμονωμένες περιπτώσεις», είπε ο οργανισμός σε απάντησή του μέσω email στο MEGA.
Στο διοικητικό του συμβούλιο και, συνεπώς στις αποφάσεις, συμμετέχουν ένας εκπρόσωπος από κάθε κράτος μέλος, δηλαδή και από την Ελλάδα, έχει δυο εκπροσώπους της Κομισιόν και έναν εκπρόσωπο από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Η νέα διαφημιστική καμπάνια του τουρκικού υπουργείου Τουρισμού για το καλοκαίρι, φέρει τον τίτλο «Τurkagean», με προφανή σκοπό να κατοχυρώσει έστω εμμέσως ή τουλάχιστον στη συνείδηση των τουριστών από όλο τον κόσμο, ότι το Αιγαίο είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την Τουρκία και παράλληλα να καρπωθεί για εμπορικούς λόγους, την αίγλη του. Το τουρκικό υπουργείο κατέθεσε αίτημα στην Επιτροπή Δικαιωμάτων Πνευματικής Ιδιοκτησίας της ΕΕ, για χρήση του brand name «Turkaegean» και η συγκεκριμένη ευρωπαϊκή επιτροπή άναψε το πράσινο φως, χωρίς να προβάλλει την παραμικρή ένσταση. Μάλιστα, η ΕΕ σφράγισε την κατοχύρωση του εν λόγω brand name στην Τουρκία, έως τις 16 Ιουλίου του 2031.
Οι ΗΠΑ απέρριψαν για τυπικούς λόγους το τουρκικό αίτημα
Σε αντίθεση με την ΕΕ, οι ΗΠΑ είχαν απορρίψει για τυπικούς λόγους σχετικό αίτημα που είχε καταθέσει η Αγκυρα για το brand name «Τurkaegean». Το υπουργείο Εμπορίου των ΗΠΑ απέρριψε τη σχετική αίτηση της Τουρκίας, που αφορούσε τη χρήση του όρου για διαφημίσεις στο ραδιόφωνο, την τηλεόραση, το Διαδίκτυο και αλλού, για την ενοικίαση τουριστικών ακινήτων, αυτοκινήτων, αλλά και την παροχή νομικών και άλλων υπηρεσιών.
Γεμάτη λάθη και παραλείψεις, ήταν η αίτηση που κατατέθηκε από τουρκικό φορέα στην αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Εμπορίου των ΗΠΑ (United States Patent and Trademark Office-USPTO) για την κατοχύρωση του όρου Turkaegean για ευρεία χρήση διαφημιστικών και τουριστικών δραστηριοτήτων.
Σύμφωνα με πληροφορίες της ΕΡΤ, η αίτηση κατατέθηκε από την εταιρεία Destek Patent με έδρα την Προύσα, εκ μέρους του φορέα TÜRKIYE TURIZM TANITIM VE GELISTIRME AJA ETC. Στις 3 Ιουνίου 2022 έγινε η κοινοποίηση της απορριπτικής απόφασης, στην οποία ο νομικός σύμβουλος που εξέτασε την υπόθεση, αναφέρει αναλυτικά τέσσερις λόγους.
Ένας από αυτούς, ο οποίος μάλιστα προκαλεί ερωτήματα για την σοβαρότητα με την οποία δρομολογήθηκε το όλο εγχείρημα και την προφανή έλλειψη τεχνογνωσίας, είναι ότι “η αίτηση δεν κατατέθηκε από αμερικανικό Δικηγορικό Γραφείο όπως προβλέπεται”.
Η αρμόδια ομοσπονδιακή υπηρεσία των ΗΠΑ αναφέρει επίσης στο σκεπτικό της απόφασης ότι “πρέπει να γίνει ακριβής περιγραφή της χρήσης του όρου”, ότι δεν επιτρέπεται η χρήση παρένθεσης και εισαγωγικών (με αυτό τον τρόπο είχε γίνει η καταχώρηση του όρου) και ότι δεν υπάρχει επισυναπτόμενη στην αίτηση, η ηλεκτρονική διεύθυνση αλληλογραφίας του αιτούντος.
Η προθεσμία για να ζητηθεί αναθεώρηση της απορριπτικής απόφασης λήγει στις 3 Δεκεμβρίου του 2022.
Η πρόσφατη έκκληση της Γερμανίδας υπουργού Εσωτερικών Nάνσι Φίζερ προς τους συμπατριώτες της να αποθηκεύσουν συγκεκριμένα είδη και ποσότητες τροφίμων προκειμένου να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης γκρέμισε ουσιαστικά τις μεταπολεμικές μας βεβαιότητες (Handelsblatt, 1/5/2022).
Γιώργου Γασία*
Το ζήτημα της επισιτιστικής ασφάλειας που έχει εμφανιστεί στο προσκήνιο συνειδητοποιούμε ολοένα και περισσότερο πως δεν θα αποτελέσει ένα πρόσκαιρο πρόβλημα. Οι πολλαπλές κρίσεις της εποχής μας -οι πανδημίες, οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, οι κίνδυνοι από τον πόλεμο που μαίνεται και πάλι στην Ευρώπη, τα σενάρια για κυβερνοεπιθέσεις σε υπηρεσίες δημόσιας ωφέλειας (π.χ. υδροδότηση και ηλεκτρικό)- δημιουργούν μια καινούργια κατάσταση που απαιτεί συστηματικότερη αντιμετώπιση. Το φάντασμα της επισιτιστικής κρίσης πλανάται στην Ευρώπη και υποχρεώνει σε σχέδια έκτακτης ανάγκης. Η επισιτιστική ασφάλεια αποτελεί πλέον βασική προτεραιότητα και επανέρχονται συζητήσεις και πρακτικές που η παγκοσμιοποίηση είχε εκτοπίσει τις προηγούμενες δεκαετίες.
Σε αυτό το πλαίσιο παρουσιάστηκαν αναλύσεις για δομικά ζητήματα του πρωτογενούς αγροτικού τομέα και στην ελληνική μας καθημερινότητα. Στη δημόσια σφαίρα αναδεικνύεται με εμφατικό τρόπο πως σχεδόν τα πάντα από αυτά που θεωρούνται βασικά διατροφικά αγαθά (όπως μαλακό σιτάρι που αποτελεί την πρώτη ύλη για το ψωμί, χοιρινό και μοσχαρίσιο κρέας, κοτόπουλα, ζάχαρη, όσπρια, ζωοτροφές, κ.ά.) εισάγονται από το εξωτερικό. Κοινό ερμηνευτικό τόπο αποτελεί η αντίληψη πως η Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) κατεύθυνε παραγωγούς σε προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας και ταυτόχρονα αύξησε τις φτηνές εισαγωγές γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων, με αποτέλεσμα η χώρα να είναι διατροφικά εξαρτημένη από το εξωτερικό («Το Ποντίκι», 28/4/2022).Το ζήτημα κατά πόσο η ελληνική γεωργία και κτηνοτροφία μπορεί να καλύψει τις διατροφικές μας ανάγκες τίθεται και πάλι ρητά.
Η διερεύνηση των δεδομένων για τα αποτελέσματα της ΚΑΠ στον ελληνικό αγροτικό τομέα από το 1981 έως τις μέρες μας αποτελεί μια σημαντική πρόκληση αλλά ξεφεύγει από τις επιδιώξεις του άρθρου. Αντίθετα, το κείμενο εστιάζει στις διαδικασίες εκείνες που συγκρότησαν το «αγροτικό θαύμα» του Μεσοπολέμου, ειδικότερα στην επίτευξη της σιτάρκειας που είχε την αφετηρία της σε παρόμοιες με τη σημερινή συγκυρία αναζητήσεις στην πρώτη δεκαετία του 20ού αιώνα.
Στις αρχές του 20ού αιώνα
Σκιαγραφώντας συνοπτικά τη λειτουργία της ελληνικής υπαίθρου στο γύρισμα από τον 19ο στον 20ό αιώνα, ο προσεκτικός παρατηρητής θα εστίαζε στην αποδόμηση των πρακτικών που συντηρούσαν μια εύθραυστη ισορροπία.
Εως τότε ο αγροτικός τομέας κατόρθωνε να θρέψει τον ελληνικό πληθυσμό, χωρίς να επιτυγχάνει όμως εκείνες τις υψηλές αποδόσεις σιτηρών που αποτελούσαν τα προϊόντα με τη μεγαλύτερη σημασία για την καθημερινή διατροφή. Η επέκταση της καλλιεργούμενης επιφάνειας των δημητριακών στην παλαιά Ελλάδα θεωρείται μικρή σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, ενώ η παραγωγή ήταν μονίμως ελλειμματική. Οι ανάγκες καλύπτονταν από την εισαγωγή ρωσικού, ρουμανικού ή βουλγαρικού σιταριού. Αντίθετα, μεταξύ των ετών 1830 και 1911 οι εκτάσεις των εμπορευματικών φυτειών, της σταφίδας βασικά, ήταν εκείνες που γνώριζαν συνεχή επέκταση.
Η χώρα ολόκληρο τον 19ο αιώνα εξήγε γεωργικά προϊόντα έντασης εργασίας, όπως σταφίδα, λάδι και κουκούλια αρχικά, ενώ εισήγε προϊόντα έντασης γης, δημητριακά κυρίως, και προϊόντα κεφαλαίου, βιομηχανικά δηλαδή. Το βασικό εξαγώγιμο προϊόν του ελληνικού βασιλείου, η σταφίδα, υπερέβαινε το ήμισυ της αξίας όλων των εξαγωγών κι έτσι υπερκάλυπτε το κόστος των εισαγόμενων δημητριακών. Με αυτόν τον τρόπο η εγχώρια γεωργική παραγωγή πετύχαινε να εξασφαλίσει το απαραίτητο συνάλλαγμα για τις εισαγωγές σιταριού, εξασφαλίζοντας έμμεσα την τροφοδοσία της διατροφικής κατανάλωσης της υπαίθρου και των πόλεων.
Η κρίση των εξαγωγών της σταφίδας τη δεκαετία του 1890 ανέτρεψε τις ισορροπίες και προκάλεσε οικονομική ζημιά στους αγρότες της νότιας Ελλάδας. Η εξέλιξη αυτή τους οδήγησε στην αντικατάσταση των αγραναπαυόμενων εκτάσεων με καλλιέργειες σιτηρών με στόχο την επιβίωσή τους. Ομως, αυτή η επέκταση των καλλιεργειών είχε συνέπεια τη σταδιακή συρρίκνωση των στρεμματικών αποδόσεων, καθώς δεν συνοδεύτηκε από καινοτόμες πρακτικές ή έστω από τη χρήση λιπασμάτων. Παράλληλα η ενσωμάτωση της Θεσσαλίας δεν είχε καλύψει σε καμία περίπτωση την εγχώρια ζήτηση των δημητριακών. Η περιφέρεια παρέμενε μια αραιοκατοικημένη περιοχή με ελώδεις πεδιάδες όπου η κτηνοτροφία συχνά απέδιδε περισσότερα κέρδη, έπειτα από μια εικοσαετία ελληνικής διοίκησης.
Στο γύρισμα του 20ού αιώνα η διατροφή της χώρας εξαρτιόταν απόλυτα από τις διακυμάνσεις του εξωτερικού εμπορίου των σιτηρών. Το ζήτημα της σιτάρκειας συζητιόταν πλέον ανοιχτά στον δημόσιο λόγο. Οι αναλύσεις της εποχής είχαν εστιάσει στους μηχανισμούς της δασμολογικής προστασίας του εγχώριου σίτου και όχι στις ίδιες τις γεωργικές πρακτικές στην ύπαιθρο. Οι επερχόμενοι πόλεμοι στη συνέχεια θα αναδείκνυαν την ανεπάρκεια της χώρας ώστε να θρέψει τον πληθυσμό της.
Η σιτοδεία
Την κατάσταση συνειδητοποίησαν οι Ελληνες ιθύνοντες με δραματικό τρόπο κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου. Τη στιγμή της έναρξης των πολεμικών επιχειρήσεων, το απόθεμα των 20.000.000 οκάδων επαρκούσε μόνο για 1 1/2 μήνα σύμφωνα με τους υπολογισμούς της εποχής. Η έλλειψη επαρκών ποσοτήτων σίτου και αλεύρων είχε οδηγήσει τότε σε κατακόρυφη αύξηση της τιμής του ψωμιού, στην επιβολή δελτίου και σε έκτακτες νομοθετικές ρυθμίσεις (π.χ. ενιαίος τύπος ψωμιού-απαγόρευση για ζωοτροφές).
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του κράτους των Αθηνών την περίοδο του Διχασμού, η μηνιαία κατανάλωση απαιτούσε 40.000.000 οκάδες, δηλαδή 50.000 τόνους (1 οκά = 1.282 γραμμάρια). Σε εκείνη τη συγκυρία, πέρα από την έλλειψη αγαθών και τη μαύρη αγορά, παρατηρήθηκαν στην Αθήνα πείνα, ασιτία και μετακινήσεις για εύρεση τροφής στην επαρχία. Λίγο αργότερα, σύμφωνα με τους πρώτους υπολογισμούς των γεωπόνων, η παλαιά και η νέα Ελλάδα (του 1912-1913) παρήγαν μαζί 350.000.000 οκάδες σίτου με ευνοϊκές κλιματικές συνθήκες, ενώ οι εισαγωγές για την κάλυψη του διατροφικού ελλείμματος της χώρας υπολογίζονταν στις 380.000.000 οκάδες.
Η γεωπονική καινοτομία
Επειτα από τους πολέμους της δεκαετίας 1912-1922, η διαχείριση του ζητήματος είχε εγκαταλείψει τη δασμολογική προστασία κι επικεντρωνόταν πια σε ολόκληρη την αλυσίδα του σιταριού (π.χ. ανανέωση του σπόρου, προπαρασκευή των αγρών, μηχανική καλλιέργεια, αποθήκευση, λίπανση, συγκομιδή, καταπολέμηση ζιζανίων, πλάγιασμα, κ.ά.). Η ύπαρξη της κατάλληλης ποικιλίας, του κατάλληλου σπόρου και η πρόσβαση των καλλιεργητών σε αυτά συνιστούσαν τις πρώτες προτεραιότητες στην προσπάθεια για μεγάλες και καλής ποιότητας αποδόσεις.
Ο γεωπόνος Ιωάννης Παπαδάκης (1903-1997) υπήρξε ο πρωταγωνιστής σε αυτή την προσπάθεια. Γεννημένος στη Νάξο στο γύρισμα του αιώνα, ολοκλήρωσε τη μέση εκπαίδευση στη Σύρο, έλαβε μέρος στη συνέχεια σε διαγωνισμό του υπουργείου Γεωργίας και πέτυχε υποτροφία για το «Αγροτικό Ινστιτούτο» του Gembloux του Βελγίου από όπου αποφοίτησε το 1922. Το 1923 ειδικεύτηκε στην «καλυτέρευση φυτών» και στη σποροπαραγωγή στη Γαλλία μελετώντας ποικιλίες σίτου. Στην Ελλάδα επέστρεψε τον Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς και διορίστηκε στο υπουργείο Γεωργίας με μετάταξη στη νεοσύστατη Γεωπονική Σχολή Αθηνών όπου και συνεργάστηκε με τον Σπύρο Χασιώτη, διακεκριμένο γεωπόνο εκείνης της εποχής. Το 1925 ανέλαβε τη διεύθυνση του «Ειδικού Σταθμού Καλλιτερεύσεως Φυτών» της Λάρισας, που μετονομάστηκε στη συνέχεια σε Ινστιτούτο και μεταφέρθηκε στη Θεσσαλονίκη. Ως επικεφαλής πλέον του νεοσύστατου οργανισμού, μπόρεσε και ανάπτυξε την πειραματική του έρευνα που έμελλε να αποτελέσει το θεμέλιο για την επίτευξη της σιτάρκειας τα επόμενα χρόνια.
Σύμφωνα με τη μεθοδολογία του Ι. Παπαδάκη, θα έπρεπε α) πρώτα να αποτυπωθεί το κλίμα της χώρας από άποψη ευδοκίμησης σίτου και στη συνέχεια να προσδιοριστεί το είδος των κατάλληλων ποικιλιών, β) να ανιχνευτούν οι ποικιλίες που ήδη καλλιεργούνταν και οι ιδιότητές τους, γ) να εντοπιστούν και να χρησιμοποιηθούν οι αποδοτικότερες ποικιλίες ξένων χωρών που παρουσίαζαν όμοιες συνθήκες με την Ελλάδα. Η αφετηρία πάντως ήταν αρκετά δύσκολη, καθώς το μεσογειακό κλίμα της χώρας δεν ευνοούσε τη φυτική αύξηση του σίτου. Σε σχέση με τις παλαιότερες προσπάθειες, ο Ι. Παπαδάκης δεν αρκέστηκε απλώς στην επιλογή μερικών γεωγραφικών σημείων για το πείραμά του. Ξεκίνησε από την υπόθεση πως το ζήτημα της δημιουργίας της καταλληλότερης ποικιλίας για τις ελληνικές συνθήκες απαιτούσε κυρίως οικολογική έρευνα.
Η επιλογή αγρών από κάθε σιτοπαραγωγικό σημείο της επικράτειας είχε στόχο να εντοπιστούν τα χαρακτηριστικά της κατάλληλης ποικιλίας που θα απέδιδε αυξημένες αποδόσεις στις δεδομένες κλιματικές και γεωμορφολογικές συνθήκες για κάθε επιμέρους γεωγραφικό διαμέρισμα. Ετσι, είτε με τη διαλογή των καλύτερων εγχώριων ποικιλιών, είτε με την εισαγωγή ξένων, είτε με τις συνεχείς διασταυρώσεις ελληνικών και ξένων, ο Ι. Παπαδάκης επιδίωκε να αποκρυσταλλώσει την ιδανικότερη σχέση μεταξύ χώρου, οικολογικών παραγόντων που επιδρούσαν και της ποικιλίας που θα μπορούσε να αποδώσει τα μέγιστα σε αυτές τις φυσιολογικές συνθήκες.
Γι’ αυτόν τον λόγο δημιούργησε για πρώτη φορά ένα δίκτυο πειραματικών αγρών. Υστερα από καλλιέργεια και αξιολόγηση πάνω από 10.000 τύπων εγχώριων και ξένων ποικιλιών, επιλέχθηκαν και προωθήθηκαν άμεσα στην παραγωγή οι εισαγόμενες ποικιλίες Kanbera (Αυστραλία) και Μentana (Ιταλία).
Αποτέλεσμα αυτών των πειραμάτων ήταν το 1934 να δημιουργηθεί η ποικιλία Γ-38290, γνωστή στον μεταπολεμικό αγροτικό κόσμο ως «Νούμερο». Ηταν διασταύρωση της ιταλικής Riety με την αυστραλιανή Quality, ποικιλία ανθεκτικότερη, που μπορούσε να αυξήσει θεαματικά τις αποδόσεις χωρίς λιπάσματα και φυτοφάρμακα.
Η ΚΕΠΕΣ
Η καινούργια γεωπονική προσέγγιση δεν θα μπορούσε να ευδοκιμήσει αν δεν συνδυαζόταν με στοχευμένες πολιτικές επιλογές. Ο Ι. Παπαδάκης μαρτυρεί σύσκεψη στο υπουργείο Γεωργίας το 1927 μεταξύ του υπουργού Γεωργίας, Αλ. Παπαναστασίου, του υποδιοικητή της ΕΤΕ, Αλ. Κορυζή, του επιθεωρητή Γεωργικών Συνεταιρισμών Λάρισας και του ιδίου με θέμα την προστασία και την ενίσχυση της εγχώριας σιτοπαραγωγής. Σε αυτήν τη σύσκεψη τέθηκαν οι βάσεις για την ίδρυση της Κεντρικής Επιτροπής Προστασίας Εγχώριας Σιτοπαραγωγής (ΚΕΠΕΣ). Βασικός πρώτος στόχος της προσπάθειας ήταν να εξισωθεί η τιμή του εγχώριου σίτου με εκείνη του εισαγόμενου και οι παραγωγοί να απολαμβάνουν υψηλότερες τιμές.
Στις 12/8/1927 υπογράφηκε η σύμβαση-προπομπός της ΚΕΠΕΣ μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και των αλευροβιομηχάνων. Σύμφωνα με αυτήν, η Εθνική Τράπεζα, μέσω της Προνομιούχου Εταιρείας Γενικών Αποθηκών, θα αναλάμβανε τη συγκέντρωση και αγορά των σιτηρών από τους παραγωγούς σε καθορισμένες τιμές και στη συνέχεια θα μεταπωλούσε τις ποσότητες στους αλευροβιομήχανους. Το 1930 η επιτροπή είχε πετύχει να λειτουργούν 122 αποθηκευτικοί χώροι σε 22 πόλεις της χώρας, να περιορίσει τη συγκέντρωση εγχώριου σίτου από έξι μόνο ποικιλίες, ενώ είχε υποχρεώσει τους σιτεμπόρους να εισάγουν ποσότητες σε ανάλογο ποσοστό με τις αγορές που πραγματοποιούσαν από την ίδια την ΚΕΠΕΣ.
Ταυτόχρονα με τις προσπάθειες για προστασία της τιμής, με εντατικούς ρυθμούς επιδιώχθηκε η προώθηση στα χωράφια των νέων ποικιλιών. Ηδη από το 1928 είχε διαδοθεί η ποικιλία Kanbera. Το 1929, 1.180.000 οκάδες ελεγμένων σπόρων, κυπριακών και ιταλικών, μοιράστηκαν σε όλη τη χώρα.
Την άνοιξη του 1930 κυριαρχούσε η πεποίθηση πως η σοδειά θα ήταν εντυπωσιακή. Ομως οι συνεχείς βροχές την περίοδο του θερισμού ευνόησαν την επώαση της σκωρίασης και κατέστρεψαν σε σημαντικό βαθμό την παραγωγή. Η ασθένεια αυτή έπληξε τότε όλη τη λεκάνη της Μεσογείου με αποτέλεσμα οι επιτελείς του υπουργείου Γεωργίας και της νεοϊδρυθείσας Αγροτικής Τράπεζας της Ελλάδος (ΑΤΕ) να επιδοθούν σε αγώνα δρόμου για να βρεθούν σπόροι για την καλλιέργεια της επόμενης χρονιάς. Ακόμη και η συνδρομή του Ελ. Βενιζέλου χρειάστηκε ώστε να προμηθευτεί η χώρα 566.000 οκάδες σπόρων (μεντάνα, αρντίνο, κολώνια) από την Ιταλία, 650.000 οκάδες από την Κύπρο και 1.000.000 οκάδες από την Τουρκία.
Τα επόμενα χρόνια, η ΚΕΠΕΣ αναδείχθηκε στον κύριο πρωταγωνιστή. Πιο συγκεκριμένα, μπορούσε να ελέγξει τις εγχώριες τιμές με εξαγορές και επιβολή υποχρεωτικής διάθεσης ποσοτήτων, είχε τη δυνατότητα να δημιουργήσει αποθήκες συγκέντρωσης με σιτοκαθαριστήρια και απολυμαντήρια, διέθετε συστηματικά σπόρους των καινούργιων ποικιλιών, ενίσχυε χρηματικά τις εγκαταστάσεις και τη λειτουργία του φυτοπαθολογικού, του χημικού και του σποροπαραγωγικού τμήματος του «Ινστιτούτου Καλλιτερεύσεως Φυτών».
Στο τέλος της δεκαετίας του 1930, ο απολογισμός της λειτουργίας της ήταν εντυπωσιακός. Η δεκαετία 1928-1937, σε σχέση με τη δεκαετία 1918-1927, είχε να επιδείξει όσον αφορά το σιτάρι:
● αύξηση των καλλιεργήσιμων εκτάσεων του σίτου κατά 51,7% ● αύξηση της παραγωγής κατά 88,4% ● αύξηση των στρεμματικών αποδόσεων κατά 19,1% ● αύξηση των επιτόπιων τιμών κατά 62%
Τα νούμερα αποκτούν ακόμη εντυπωσιακότερη διάσταση με τη σύγκριση μεταξύ του σίτου που προστάτευε η ΚΕΠΕΣ σε σχέση με τα υπόλοιπα σιτηρά που καλλιεργούνταν στη χώρα. Πιο συγκεκριμένα, κατά την πενταετία 1933-1937 σε σχέση με την πενταετία 1928-1932, παρατηρήθηκε:
● αύξηση καλλιεργήσιμων εκτάσεων κατά 304,6% ● αύξηση της παραγωγής κατά 107,8% ● αύξηση των στρεμματικών αποδόσεων κατά 105,8% ● αύξηση της αξίας της παραγωγής κατά 99,4%
Παράλληλα, το μέρος του εγχώριου σίτου στο σύνολο του σιταριού που χρησιμοποιούνταν από τη βιομηχανία αλεύρων αυξήθηκε περίπου στο 1/3 καθώς βελτιώθηκε σημαντικά η αρτοποιητική του αξία λόγω της ένταξης των νέων ποικιλιών στα χωράφια. Το 1938, η παραγωγή βρέθηκε στο υψηλότερο σημείο έπειτα από το 1911 αγγίζοντας τους 983.452.000 τόνους. Σύμφωνα, τέλος, με τον απολογισμό του 1939 της ΑΤΕ, η κάλυψη της εγχώριας παραγωγής σιταριού μπορούσε πλέον να ανταποκριθεί στο 74% της εγχώριας κατανάλωσης.
Την επόμενη χρονιά (1940), η δικτατορία του Ι. Μεταξά αποφάσισε να ιδρύσει την «Κοινοπραξία Ενώσεων Συνεταιρισμών Διαχειρίσεως Εγχώριου Σίτου» (ΚΕΣΔΕΣ), μεταφέροντας ολοκληρωτικά στις ενώσεις των συνεταιρισμών τις αρμοδιότητες της ΚΕΠΕΣ. Η ΚΕΠΕΣ παρέμεινε σε λειτουργία έως το 1946 οπότε τέθηκε σε διαδικασία εκκαθάρισης.
Η κεντρική φιλοσοφία της λειτουργίας της όμως παρέμεινε σε ισχύ μέσω της «Κεντρικής Υπηρεσίας Διαχειρίσεως Εγχώριων Προϊόντων» (ΚΥΔΕΠ), που λειτούργησε σε όλη τη μεταπολεμική περίοδο στη χώρα και εκκαθαρίστηκε με τη σειρά της το 1993.
Αποτιμήσεις
Η σπορά στα ίδια χωράφια με καλύτερα στάρια που θα έδιναν μεγαλύτερη και ασφαλέστερη απόδοση αποτελούσε το 1923 τον πρωταρχικό στόχο του «Ινστιτούτου Καλλιτερεύσεως Φυτών».
Επειτα από 17 χρόνια, το 1940, το Ινστιτούτο είχε κατορθώσει να δημιουργήσει την ποικιλία Γ-38290 που προσαρμοζόταν κι απέδιδε σε όλες τις συνθήκες της χώρας, εισήγαγε τις κατάλληλες ξένες ποικιλίες (Kanbera, κ.ά.), δημιούργησε νέες με διαλογή και με διασταυρώσεις στις οποίες έδωσε ελληνικά ονόματα (Λήμνος, Ερέτρεια, Ξυλόκαστρο, Μυκήνες, Αργος, Μίνως, 3130, 31323, 31327, κριθάρι Ελασσόνα), ξεχώρισε ποικιλίες που είχαν εισαχθεί μόνες τους (18372 και 18436 μέσα στα κυπριακά, 10871 και 17644 μέσα στη βρώμη της Κασσάνδρας). Τα σιτάρια αυτά απέδιδαν 40% έως και 100% περισσότερο από τα παλαιότερα ντόπια. Η διάδοσή τους ήταν σχετικά γρήγορη μέσω του συστήματος της ΚΕΠΕΣ καθώς από τα 50.000 στρέμματα που καλλιεργήθηκαν το 1928-1929 με νέους σπόρους, ο αριθμός ξεπέρασε τα 5.000.000 στρέμματα το 1940. Για να διαδοθούν οι νέες ποικιλίες και για να ανανεώνουν οι γεωργοί τον σπόρο κάθε τόσο το Ινστιτούτο παρήγε κάθε έτος ποσότητες σπόρων που έφτασαν στις 10.000.000 οκάδες το 1940.
Η στροφή όμως των γεωργών προς την καλλιέργεια σιτηρών, λόγω του προστατευτισμού, ανέδειξε αντιπαραθέσεις μεταξύ των γεωπόνων κι ένα καίριο πλέον πολιτικό ερώτημα: Η σιτάρκεια φαινόταν εφικτή αλλά ήταν ευκταία; Μήπως η διαδικασία είχε προχωρήσει υπερβολικά;
Το 1934, ο συντηρητικός γεωπόνος Γ. Κυριακός (μετέπειτα υπουργός του δικτάτορα Ι. Μεταξά) πρότεινε να στραφούν οι παραγωγοί προς μεγαλύτερης αξίας προϊόντα (σακχαρότευτλα, ρύζι, βαμβάκι, κ.ά.) καθώς η εντατική καλλιέργεια δημητριακών και η εγκατάλειψη της αγρανάπαυσης εξαντλούσε το έδαφος. Εχει σημασία να τονιστεί σε αυτό το σημείο πως η χρήση λιπασμάτων δεν είχε ακόμη μαζικοποιηθεί, πιθανόν λόγω της εισαγωγής των νέων αποδοτικότερων ποικιλιών σίτου που είχε επιτευχθεί από την έρευνα του Ι. Παπαδάκη.
Αλλες φωνές έθεταν το ζήτημα της αύξησης της στρεμματικής απόδοσης ως πρωτεύον κι όχι εκείνο των καλλιεργήσιμων εκτάσεων. Σε αυτή τη συζήτηση ο Ι. Παπαδάκης υποστήριξε πως οι γεωργοί λειτουργούσαν ορθολογικά. Αντέκρουσε την άποψη περί εξάντλησης του εδάφους καθώς, σύμφωνα με την έρευνά του, η απόδοση εξαρτιόταν περισσότερο από τον καιρό και όχι τόσο από το έδαφος. Υποστήριξε επίσης πως η στροφή σε νέες καλλιέργειες, όπως εκείνη του ρυζιού, απαιτούσε μεγάλες επενδύσεις σε αρδευτικούς διαύλους και δεν αποτελούσε δυσκαμψία των γεωργών η άρνηση καινοτόμων καλλιεργειών. Εξάλλου μόλις λίγα χρόνια πριν είχαν ενστερνιστεί τις νέες ποικιλίες σιταριού. Ο λόγος που οι γεωργοί ήταν απρόθυμοι είχε να κάνει με την έλλειψη ζήτησης άλλων προϊόντων.
Η παραπάνω συζήτηση ουσιαστικά επώαζε την επόμενη φάση στη λειτουργία της ελληνικής υπαίθρου. Μια φάση όπου ο κρατικός παρεμβατισμός θα προωθούσε πλέον την εκμηχάνιση και τη διάδοση των λιπασμάτων στην ελληνική αγροτική οικονομία. Τη χρονιά 1957-1958 πάντως, τα επίσημα στοιχεία της γεωργικής στατιστικής κατέγραφαν πως η Ελλάδα για πρώτη φορά ήταν απόλυτα αυτάρκης σε σιτάρι χάρη στην επιτυχία των μεσοπολεμικών προσπαθειών.
Το πρόβλημα όμως πλέον είχε αντιστραφεί. Η υπερβολική προστασία του σίτου και ο υψηλός αριθμός καλλιεργούμενων εκτάσεων καθήλωνε την περαιτέρω ανάπτυξη της ελληνικής γεωργίας.
* διδάκτορας Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης
Πρώτη δημοσίευση στην Efsyn.gr – Επιμέλεια: Τάσος Κωστόπουλος
Η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Πληροφοριών της Ελβετίας, σε έκθεση της ισχυρίζεται ότι η Γενεύη έχει γίνει συντονιστικό κέντρο της ρωσικής κατασκοπείας στην Ευρώπη.
Σύμφωνα με τις ελβετικές μυστικές υπηρεσίες, ο αριθμός των Ρώσων μυστικών πρακτόρων μετριέται σε τουλάχιστον δεκάδες.
Η έκθεση αναφέρει ότι αφού διάφορες ευρωπαϊκές χώρες άρχισαν να αποκαλύπτουν και να απελαύνουν Ρώσους κατασκόπους, οι ρωσικές μυστικές υπηρεσίες αποφάσισαν προφανώς να τους μεταφέρουν στην Ελβετία, μια ουδέτερη χώρα εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οι σχέσεις μεταξύ της Ελβετίας και της Ρωσίας επιδεινώθηκαν μετά τη στρατιωτική εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η Ελβετία συμμετέχει στις περισσότερες από τις κυρώσεις που έχει επιβάλει η ΕΕ στη Μόσχα. Ο Ελβετός πρόεδρος Ιγκνάσιο Κασσίς είχε δηλώσει τότε ότι η Ελβετία δεν παύει να είναι το κέντρο της ευρωπαϊκής διπλωματίας, αλλά έχει καθήκον να δείξει ποιες αξίες υποστηρίζει και ποια πολιτικά όρια θεωρεί απαραίτητα.
Ο επικεφαλής της υπηρεσίας πληροφοριών Κρίστιαν Ντούσετ, ο οποίος την δεκαετία του 2000 είχε εργαστεί ως πολιτικός σύμβουλος της ελβετικής πρεσβείας στη Μόσχα και αργότερα ως διπλωματικός σύμβουλος του Ελβετού προέδρου, επιβεβαίωσε επίσης σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Tages-Anzeiger, ότι «η Γενεύη παραμένει το κέντρο της κατασκοπευτικής δραστηριότητας. Γνωρίζουμε ότι αρκετές δεκάδες πράκτορες δραστηριοποιούνται εδώ, κατέχοντας θέσεις σε ρωσικές διπλωματικές και προξενικές αποστολές».
Περίπου 200 Ρώσοι διπλωμάτες έχουν απελαθεί από χώρες της ΕΕ, τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας.
Στα σημαντικότερα προβλήματα του πλανήτη κατατάσσουν οι Έλληνες την καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος και την κλιματική αλλαγή, όπως συμπεραίνει η έρευνα «Κλιματική Αλλαγή: Αντιλήψεις, Απειλές και Προκλήσεις για μια Νέα Περιβαλλοντική Κουλτούρα», που δημοσιεύτηκε σήμερα και πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, για τις αντιλήψεις των πολιτών σχετικά με την κλιματική αλλαγή, τη σοβαρότητά της και την προσαρμογή σε αυτή.
Παράλληλα, η πλειοψηφία των ερωτηθέντων (το 53,2%) θεωρεί ότι υπεύθυνες για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής είναι κυρίως οι εθνικές κυβερνήσεις. Ωστόσο, 1 στους 3 (36,5%) θεωρούν ότι υπεύθυνοι είμαστε «εμείς οι πολίτες» για να αντιμετωπίσουμε την κλιματική αλλαγή. Η πλειοψηφία, δε, πιστεύουν ότι τόσο η Πολιτεία όσο και η ΕΕ κάνουν “λίγα” για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα. (80,6% και 76,1% αντίστοιχα).
Η έρευνα, πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με τον ανεξάρτητο, μη κερδοσκοπικό οργανισμό έρευνας και ανάλυσης διαΝΕΟσις, ο οποίος συμμετείχε αφιλοκερδώς, καθώς και με τη συμβολή της εταιρείας ερευνών κοινής γνώμης Metron Analysis, και περιλαμβάνει 28 ερωτήσεις, σε πανελλαδικό δείγμα 2.005 ατόμων ηλικίας 17 και άνω, τηλεφωνικά και online, την περίοδο 6-27 Απριλίου του 2022.
Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας οι Έλληνες θεωρούν ότι τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα είναι η “ακρίβεια” (25,9%) και η “οικονομία” (24,3%). Ωστόσο, στην ερώτηση για το πιο σημαντικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο πλανήτης σήμερα η πιο συχνή απάντηση ήταν η καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος” (17%) με την “κλιματική αλλαγή” να εμφανίζεται στην τρίτη θέση (13,1%). Ως άλλα μεγάλα προβλήματα του πλανήτη μας καταγράφονται οι πόλεμοι (13,6%), η ακρίβεια (11,1%), η φτώχεια και οι ανισότητες (8,9%) και η “οικονομία” (8,1%).
«Ένας νέος διάλογος ξεκινά με την κοινωνία, ώστε οι πολιτικές μας να μη διαμορφώνονται εν κενώ, χωρίς ουσιαστική ανατροφοδότηση, χωρίς να ανταποκρίνονται σε πραγματικές ανάγκες. Σήμερα γίνεται το πρώτο βήμα για μια νέα κατανόηση του «τι ζητούν οι πολίτες» από το νέο υπουργείο, αλλά και των προθέσεών τους για μια πιο ενεργή εμπλοκή στα ζητήματα αντιμετώπισης των συνεπειών της κλιματικής κρίσης», επισήμανε ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Χρήστος Στυλιανίδης μετά την δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων της έρευνας, αφού ευχαρίστησε τη διαΝΕΟσις και τη Metron Analysis για την συμβολή τους. «Είμαι βέβαιος ότι η πολύ ενδιαφέρουσα έρευνα που δίνεται σήμερα στη δημοσιότητα θα αποτελέσει έναυσμα για μια νέα Πολιτική Προστασία στη χώρα μας, σύγχρονη, προσαρμοσμένη στις απαιτήσεις της εποχής και ουσιαστικά «συντονισμένη» με τις προσδοκίες των πολιτών», σημείωσε ο κ. Στυλιανίδης.
Μάλιστα, στο πλαίσιο αυτής της πρωτοβουλίας αυτής το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας προχωρά σε συγκεκριμένες μεσο-μακροπρόθεσμες δράσεις από τις οποίες ξεχωρίζουν:
– Διαμόρφωση του νέου Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Κινδύνων Καταστροφών και Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή
– Αναδιάρθρωση του συστήματος εθελοντισμού, μέσα από τη νέα Ακαδημία Πολιτικής Προστασίας. Παράλληλα, προχωρά η αναδιάταξη του Μητρώου Εθελοντικών Οργανώσεων και η ένταξή τους στον επιχειρησιακό σχεδιασμό της Πολιτικής Προστασίας ήδη από φέτος το καλοκαίρι, με 2.100 νέους εθελοντές Πολιτικής Προστασίας να έχουν εκπαιδευτεί από το Πυροσβεστικό Σώμα και να έχουν ήδη ενταχθεί στο δυναμικό των ομάδων που λειτουργούν στο πλαίσιο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
– Εκπαίδευση στελεχών μέσω της δημιουργίας της Εθνικής Σχολής Διαχείρισης Κρίσεων και Αντιμετώπισης Κινδύνων που θα περιλαμβάνει την Ακαδημία Πολιτική Προστασίας, την Πυροσβεστική Ακαδημία (σε Κηφισιά και Πτολεμαΐδα), καθώς και πρότυπο Κέντρο Ειδικών Εκπαιδεύσεων για την ολιστική, σύγχρονη εκπαίδευση όλων των στελεχών Πολιτικής Προστασίας και την προσαρμογή τους στις νέες συνθήκες που δημιουργεί η κλιματική αλλαγή.
– Αύξηση ετοιμότητας πολιτών έναντι κινδύνων και καταστροφών.
– Οικοδόμηση μιας νέας σχέσης εμπιστοσύνης με τους πολίτες, μέσα από στοχευμένες ενημερωτικές δράσεις που θα εξηγούν, θα ευαισθητοποιούν, θα δίνουν σαφείς οδηγίες, θα καλλιεργούν εντέλει μια συλλογική αντίληψη για τα μέτρα πρόληψης που όλοι μπορούμε να λάβουμε ώστε να προστατευτούμε αποτελεσματικά από τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης.
Στο πλαίσιο του Εθνικού Διαλόγου για την κλιματική κρίση και τις προκλήσεις της, τον οποίο έχει εγκαινιάσει το υπουργείο με σκοπό την εκπόνηση μιας ολοκληρωμένης Εθνικής Στρατηγικής, έχει ξεκινήσει ήδη από τον Φεβρουάριο 2022, ένα νέο ερευνητικό πρόγραμμα, με αντικείμενο τη διερεύνηση στάσεων και απόψεων σχετικά με την κλιματική αλλαγή. Το πρόγραμμα αυτό θα είναι ανοιχτό στην κοινωνία, θα συμπεριλάβει συμμετοχικές δράσεις πολιτών και της επιστημονικής κοινότητας, όπως εργαστήρια ανταλλαγής ιδεών, δημόσιες παρουσιάσεις και δημοσιεύσεις και θα αποτελέσει χρήσιμο οδηγό για τις πολιτικές και επιμέρους δράσεις του υπουργείου.
Τα ευρήματα της έρευνας «Κλιματική Αλλαγή: Αντιλήψεις, Απειλές και Προκλήσεις για μια Νέα Περιβαλλοντική Κουλτούρα»
Σε μία πιο γενική ερώτηση το 60,6% πιστεύουν, πως η χώρα κινείται προς τη λάθος κατεύθυνση, έναντι 31% που θεωρούν ότι κινείται προς τη σωστή. Όπως σημειώνει η διαΝΕΟσις αυτή η ερώτηση γίνεται συχνά σε παρόμοιες έρευνες, ανεξαρτήτως θέματος και συγκυρίας, και αποτυπώνει το γενικότερο κλίμα στην κοινωνία. Επισημαίνεται μάλιστα, ότι τον Απρίλιο του 2020, εν μέσω της πρώτης καραντίνας, τα ποσοστά στην ίδια ερώτηση ήταν αντίστοιχα 9,6% (προς τη “λάθος”) και 85,7% (προς τη “σωστή”).
Αναλυτικότερα σύμφωνα με την έρευνα το 90,5% των ερωτηθέντων συμφωνούν ότι υπάρχει κλιματική αλλαγή, και το 90% εξ αυτών πιστεύουν ότι αυτή οφείλεται κυρίως στην ανθρώπινη δράση. Μάλιστα, όταν ζητήθηκε από τους ερωτηθέντες να βαθμολογήσουν το πόσο σοβαρό πρόβλημα θεωρούν την κλιματική αλλαγή σήμερα στην κλίμακα από το 1 μέχρι το 10, σχεδόν ένας στους τρεις απάντησε “10” και το 82,2% επέλεξαν έναν αριθμό από το 7 και πάνω. Η μέση τιμή στις βαθμολογίες τους ήταν 8,8.
Στο θέμα της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, το 53,2% των ερωτηθέντων πιστεύουν ότι υπεύθυνοι για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής είναι κυρίως οι εθνικές κυβερνήσεις. Ωστόσο ένα πολύ υψηλό ποσοστό των ερωτηθέντων πιστεύουν ότι υπεύθυνοι για να αντιμετωπίσουν την κλιματική αλλαγή είμαστε “εμείς οι πολίτες”. Πάνω από 1 στους 3 επιλέγουν αυτή την απάντηση, περισσότεροι από όσους πιστεύουν ότι υπεύθυνες είναι “οι επιχειρήσεις και η βιομηχανία” (22,4%), ο ΟΗΕ (11,7%), η Ευρωπαϊκή Ένωση (28,7%) ή οι Δήμοι (6,9%)
Ακόμη, σε ερώτηση αν πιστεύουν ότι η Πολιτεία και η ΕΕ κάνουν αρκετά ή λίγα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής το 80,7% και το 76,1% αντίστοιχα πιστεύουν ότι τόσο “η Πολιτεία” όσο και “η ΕΕ” κάνουν “λίγα” για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα.
Σχετικά με τις πιο απειλητικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, το 85,6% απάντησε ότι είναι οι δασικές πυρκαγιές, το 79,7% η ενεργειακή κρίση, το 63,7% οι κοινωνικές ανισότητες και το 56,3% η διατροφική ασφάλεια.
Επιπλέον, σε επιμέρους περιβαλλοντικά θέματα, οι ερωτηθέντες ρίχνουν το βάρος της ευθύνης μόνο εν μέρει στο κράτος. Σε ερώτηση αν ο καθαρισμός των οικοπέδων πρέπει να είναι ευθύνη της Πολιτείας ή των πολιτών, το 67,1% παραδέχτηκαν πως είναι ευθύνη των πολιτών. Ακόμη, το 31,5% θεωρούν πως ο καθαρισμός των παραλιών είναι ευθύνη της Πολιτείας -το 28,4% θεωρεί πως είναι ευθύνη των πολιτών, ενώ σχεδόν 40% απαντούν αυθόρμητα και των δύο.
Παράλληλα οι περισσότεροι πολίτες, δηλώνουν ότι θα ήθελαν να συμμετάσχουν στο μέλλον σε δράσεις και προσπάθειες που έχουν σχέση γενικότερα με την προστασία του περιβάλλοντος. Συγκεκριμένα το 60% δήλωσαν ότι θα ήθελαν να συμμετάσχουν σε περιβαλλοντικές οργανώσεις, ενώ το 78% θα ήθελαν να συμμετάσχουν σε δενδροφυτεύσεις/αναδασώσεις.
Τα ποσοστά στους νέους εδώ εμφανίζονται ελαφρώς αυξημένα σε σχέση με των μεγαλύτερων ηλικιών. Υψηλά είναι και τα ποσοστά των θετικών απαντήσεων σε ερωτήσεις για το αν οι πολίτες έχουν αναλάβει κάποια δράση για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής τους τελευταίους έξι μήνες, όπως τη μείωση κατανάλωσης ενέργειας στο σπίτι ή την εξοικονόμηση νερού. Πολύ λιγότεροι δηλώνουν ότι έχουν προβεί σε άλλες δραστικές κινήσεις, όπως την εγκατάσταση ηλιακών συλλεκτών στο σπίτι ή την αγορά/ενοικίαση ηλεκτρικού αυτοκινήτου.
Αναφορικά με το ενεργειακό ζήτημα και πού θα πρέπει να διατεθούν κατά προτεραιότητα οι οικονομικοί πόροι της χώρας το 71,1% επιλέγει τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, ενώ το 26,1% τα ορυκτά καύσιμα.
Ωστόσο, σε επιμέρους θέματα, όπως αναφέρει η έρευνα, εμφανίζονται κάποιες απαντήσεις που θα μπορούσαν να εκληφθούν ως αντιφάσεις. Συγκεκριμένα, το 73,4% συμφωνούν ότι «η πλειοψηφία των πυρκαγιών είναι αποτέλεσμα σκόπιμου εμπρησμού», ένα 55,1% θεωρούν ότι «μετά από καταστροφικές πυρκαγιές στα δάση φυτρώνουν ανεμογεννήτριες» και σχεδόν 1 στους 3 πιστεύουν ότι «οι ανεμογεννήτριες αντί να βοηθούν το περιβάλλον το επιβαρύνουν”. Στην ερώτηση για το αν θα συμφωνούσαν με την προμήθεια ηλεκτρικού ρεύματος από γειτονικές χώρες που έχει παραχθεί από πυρηνική ενέργεια (και άρα δεν συμβάλει στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου), σχεδόν το 60% των ερωτηθέντων δηλώνουν πως όχι.
Ακόμη, το 70,2% των ερωτηθέντων δηλώνουν ότι ενημερώνονται για θέματα σχετικά με την κλιματική αλλαγή από το διαδίκτυο (και επιπλέον 34,2% δηλώνουν ειδικά τα social media), έναντι 53,2% που ενημερώνονται από την τηλεόραση και 26% που ενημερώνονται από “φίλους και οικογένεια”.
Αντιφάσεις εμφανίζονται και αλλού. Το 72,8% των πολιτών συμφωνούν ότι “θα έπρεπε να ασφαλίσουμε την περιουσία μας έναντι των φυσικών καταστροφών”. Ωστόσο, σε άλλη ερώτηση παρακάτω μόνο το 26,1% δηλώνουν πως το σπίτι στο οποίο κατοικούν είναι όντως ασφαλισμένο για φυσικές καταστροφές.
Τέλος, το 81,3% των ερωτηθέντων θεωρεί την υπηρεσία ειδοποιήσεων 112 “πολύ” ή “αρκετά” χρήσιμη, με το 70,5% να δηλώνουν ότι έχουν λάβει μήνυμα από το 112, και το 88,3% εξ αυτών να δηλώνουν ότι έχουν ακολουθήσει τις οδηγίες του.
Από την άλλη, το 78,1% των ερωτηθέντων δεν γνωρίζουν αν υπάρχει κάποιο σχέδιο έκτακτης ανάγκης στον Δήμο τους σε περίπτωση μιας φυσικής καταστροφής, ενώ σχεδόν οι μισοί δεν έχουν καν συζητήσει στο νοικοκυριό τους κάποιο σχέδιο αντίδρασης σε περίπτωση κάποιου τέτοιου συμβάντος.
Σε αδυναμία πληρωμής σε ομόλογα ξένου νομίσματος βρέθηκε η Ρωσία για πρώτη φορά εδώ και έναν αιώνα καθώς το βράδυ της Κυριακής έληξε η περίοδος χάριτος για περίπου 100 εκατ. δολάρια από τις καθυστερημένες πληρωμές ομολόγων, που έχουν μπλοκαριστεί λόγω των κυρώσεων που επιβλήθηκαν ως αντίποινα για την εισβολή στην Ουκρανία.
Η τελευταία φορά που η Ρωσία βρέθηκε σε αδυναμία πληρωμής προς τους ξένους πιστωτές της ήταν πριν από έναν αιώνα, όταν οι Μπολσεβίκοι υπό τον Λένιν αθέτησαν το χρέος της τσαρικής εποχής, το 1918. Υπάρχουν εκτιμήσεις ότι σε σημερινά χρήματα πλησίασε το 1 τρισ. δολάρια.
Η τελευταία οποιουδήποτε είδους χρεοκοπία της Ρωσίας ήταν το 1998, καθώς η χώρα συγκλονιζόταν από την κρίση του ρουβλίου. Τότε η κυβέρνηση του Γέλτσιν είχε κηρύξει στάση πληρωμών σε εσωτερικά χρέη 40 δισ. δολαρίων αλλά κατάφερε να μην αθετήσει το χρέος της στο εξωτερικό.
Αν και η Ρωσία έχει επαρκή συναλλαγματικά αποθέματα λόγω των εσόδων από τις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου, η κλιμάκωση των κυρώσεων μετά την εισβολή της στην Ουκρανία έχει παγώσει τη χώρα έξω από το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Για μήνες, η χώρα κατάφερνε να παρακάμπτει τις κυρώσεις, ωστόσο, την Κυριακή, έληξε η περίοδος χάριτος διάρκειας 30 ημερών για περίπου 100 εκατ. δολάρια σε πληρωμές τόκων που οφείλονταν στις 27 Μαΐου, μια προθεσμία που θεωρείται γεγονός αθέτησης υποχρεώσεων εφόσον χαθεί (default ).
Η εξέλιξη υποδεικνύει τη γρήγοη μετατροπή της χώρας σε οικονομικό, χρηματοπιστωτικό και πολιτικό απόκληρο, σχολιάζει το πρακτορείο Bloomberg. Τα ρωσικά ομόλογα σε ξένο νόμισμα διαπραγματεύονται σε δυσμενή επίπεδα από τις αρχές Μαρτίου, τα συναλλαγματικά αποθέματα της κεντρικής τράπεζας παραμένουν παγωμένα και οι μεγαλύτερες τράπεζες έχουν αποκοπεί από το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Προς το παρόν όμως πρόκειται σε μεγάλο βαθμό για μια συμβολική εξέλιξη που έχει ελάχιστη σημασία για τους Ρώσους που αντιμετωπίζουν διψήφιο πληθωρισμό και τη χειρότερη οικονομική συρρίκνωση εδώ και χρόνια.
Η Μόσχα, από την πλευρά της, υποστηρίζει ότι έχει τα κεφάλαια, αλλά δυσκολεύεται να καταβάλει τους τόκους στους ομολογιούχους λόγω των δυτικών κυρώσεων και κατηγορεί τη Δύση ότι προσπαθεί να οδηγήσει τη Ρωσία σε τεχνητή χρεοκοπία. Σε μια προσπάθεια μάλιστα να αποφύγει το ενδεχόμενο μια πιθανής αδυναμίας πληρωμής του εξωτερικού χρέους, την προηγούμενη εβδομάδα ανακοίνωσε ότι οι πληρωμές των ξένων ομολόγων θα γίνονται σε ρούβλια.
Να σημειωθεί ότι η επίσημη δήλωση για την εξωτερική χρεοκοπία της Ρωσίας θα έπρεπε να γίνει από τους οίκους αξιολόγησης, οι οποίοι ωστόσο έχουν αποσύροει τις αξιολογήσεις τους λόγω των κυρώσεων. Με την πάροδο της τελικής προθεσμίας, η προσοχή μετατοπίζεται στο τι θα κάνουν στη συνέχεια οι επενδυτές, οι οποίοι όμως δεν χρειάζεται να λάβουν δράση αμέσως και μπορεί να επιλέξουν να παρακολουθούν την πρόοδο του πολέμου με την ελπίδα ότι οι κυρώσεις τελικά θα αμβλυνθούν. Ο χρόνος μπορεί να είναι με το μέρος τους, σημειώνει το Bloomberg: οι αξιώσεις ακυρώνονται μόνο τρία χρόνια από την ημερομηνία πληρωμής, σύμφωνα με τα έγγραφα των ομολόγων.
Λίγες ημέρες απομένουν ακόμη για την υποβολή αιτήσεων για το Power Pass, με τη συμμετοχή να είναι αρκετά υψηλή. Παράλληλα ανοικτή είναι και η πλατφόρμα με την επιδότηση για την αντικατάσταση των ενεργοβόρων ηλεκτρικών συσκευών (κλιματιστικά και ψυγεία), ενώ προς το τέλος του επόμενο μήνα θα ανοίξει η ηλεκτρονική πλατφόρμα για το fuel pass.
Οι φορολογούμενοι θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, αφενός για να προλάβουν τις ημερομηνίες και αφετέρου να συμπληρώσουν με προσοχή τις αιτήσεις, έτσι ώστε να μην υπάρχουν λάθη και τύχουν της επιδότησης που προβλέπεται.
Σήμερα θα προσπαθήσουμε πιο αναλυτικά να περιγράψουμε την διαδικασία που απαιτείται, έτσι ώστε οι πολίτες να είναι προετοιμασμένοι.
Power Pass
Η προθεσμία για την υποβολή των αιτήσεων για την χορήγηση του power pass και την αποζημίωση έως και 600 ευρώ, για όσους έχουν επιπλέον χρεώσεις για το ηλεκτρικό ρεύμα στο χρονικό διάστημα έκδοσης των λογαριασμών από την 1η Δεκεμβρίου του 2021 έως και τις 31 Μαΐου του 2022 και πληρούν τα εισοδηματικά κριτήρια, λήγει την προσεχή Πέμπτη 30 Ιουνίου και αυτή την στιγμή δεν υπάρχει πρόθεση για παράταση, ενώ πλέον η πλατφόρμα είναι ανοικτή για όλα τα ΑΦΜ.
Η αποζημίωση καταβάλλεται για το 60% των επιπλέον χρεώσεων, αφού πρώτα αφαιρεθούν από αυτές οι επιδοτήσεις του κράτους και οι πιθανές επιδοτήσεις από τους παρόχους.
Ας δούμε μερικά ενδεικτικά παραδείγματα.
1. Αν κάποιος έχει επιπλέον χρεώσεις, μετά την αφαίρεση των επιδοτήσεων για το εν λόγω διάστημα, συνολικού ύψους 300 ευρώ, θα λάβει αποζημίωση 180 ευρώ.
2. Αν οι επιπλέον χρεώσεις ανέρχονται σε 800 ευρώ, η αποζημίωση θα διαμορφωθεί στα 480 ευρώ.
3. Αν οι χρεώσεις είναι από 1.000 ευρώ και πάνω και πάλι η αποζημίωση θα είναι 600 ευρώ.
Τα χρήματα αναμένεται να πιστωθούν στους λογαριασμούς των δικαιούχων έως και τις 15 Ιουλίου.
Μερικές χρήσιμες πληροφορίες για το Power Pass
* Ποιοι είναι δικαιούχοι: Δικαιούχοι της ενίσχυσης είναι οι οικιακοί καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίοι είναι συμβεβλημένοι σε κυμαινόμενα τιμολόγια προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας που αναπροσαρμόζονται με βάση τη χονδρεμπορική τιμή αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Η ενίσχυση αφορά τον λογαριασμό κατανάλωσης της κύριας κατοικίας των δικαιούχων, καθώς και της μισθωμένης κατοικίας των παιδιών τους που σπουδάζουν.
* Οικονομική ενίσχυση: Για τη λήψη της οικονομικής ενίσχυσης, κάθε αριθμός παροχής ρεύματος, για κάθε μήνα, δηλώνεται από έναν μόνο δικαιούχο. Σε περίπτωση που ένας αριθμός παροχής ρεύματος για κάποιον μήνα τυχόν δηλωθεί από δύο η περισσότερους δικαιούχους, ακολουθείται η διαδικασία καταμερισμού της ενίσχυσης ανά δικαιούχο.
* Ύψος αποζημίωσης: Το ποσό της ενίσχυσης ανά λογαριασμό ρεύματος υπολογίζεται στο 60% επί του θετικού υπολοίπου που προκύπτει μετά την αφαίρεση από το ποσό της ρήτρας αναπροσαρμογής του λογαριασμού και των ποσών έκπτωσης.
* Εξαιρέσεις: Σε περίπτωση που ο λογαριασμός δεν αφορά κυμαινόμενο τιμολόγιο ο αιτών δεν δικαιούται τη λήψη ενίσχυσης. Επίσης, σε περίπτωση που ο λογαριασμός δεν αφορά παροχή οικιακής χρήσης, ο αιτών δεν δικαιούται τη λήψη ενίσχυσης.
* Υπολογισμός: Για κυμαινόμενα τιμολόγια, τα οποία δεν αναγράφουν ξεχωριστά στις χρεώσεις τους το ποσό που αντιστοιχεί στη ρήτρα αναπροσαρμογής, αυτό υπολογίζεται τεκμαρτά από τον προμηθευτή ενέργειας (το ποσό που προκύπτει μετά την αφαίρεση από το ποσό της χρέωσης προμήθειας ενέργειας με βάση την κατανάλωση, τεκμαρτού ποσού χρέωσης ενέργειας για το οποίο λαμβάνεται υπόψη η τιμή 120 ευρώ ανά MWh).
* Εκπτώσεις: Ως εκπτώσεις που έχουν χορηγηθεί από τους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας λαμβάνονται κάθε μορφής εκπτώσεις, το ύψος των οποίων εξαρτάται από την κατανάλωση ενέργειας του λογαριασμού. Εξαιρούνται οι εκπτώσεις σταθερού ύψους που δεν υπολογίζονται επί της ενέργειας που καταναλώθηκε.
* Ποσά ενίσχυσης: Η οικονομική ενίσχυση χορηγείται σε δικαιούχους οι οποίοι επιβαρύνθηκαν με συνολική αύξηση των λογαριασμών ρεύματος που έχουν εκδοθεί για ποσό άνω των 30 ευρώ και δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 600 ευρώ ανά δικαιούχο. Το ποσό της οικονομικής ενίσχυσης είναι αφορολόγητο, ανεκχώρητο και ακατάσχετο στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων.
* Που θα πιστωθούν: Το ποσό της οικονομικής ενίσχυσης πιστώνεται στον τραπεζικό λογαριασμό του δικαιούχου που έχει δηλώσει στην αίτηση.
* Ψευδή στοιχεία: Σε περίπτωση που κατά τον έλεγχο του αιτούντος από τη φορολογική διοίκηση ή άλλο αρμόδιο όργανο ελέγχου, διαπιστωθεί υποβολή ψευδών ή ανακριβών στοιχείων στην αίτηση για τη λήψη της οικονομικής ενίσχυσης, είναι άμεσα απαιτητό το διπλάσιο ποσό της χορηγηθείσας ενίσχυσης.
Τι θα γίνει με την μισθωμένη κατοικία παιδιών που σπουδάζουν
Ο αιτών καλείται να επιβεβαιώσει ή να επικαιροποιήσει τα στοιχεία της μισθωμένης κατοικίας εξαρτώμενων παιδιών της οικογένειας που σπουδάζουν. Ειδικότερα:
1. Αντλούνται από τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του φορολογικού έτους 2021 τα στοιχεία της κατοικίας που αφορούν ενοίκιο που πληρώθηκε για κατοικία παιδιών της οικογένειας που σπουδάζουν, τα οποία καλείται ο αιτών να επιβεβαιώσει.
2. Σε περίπτωση που η μισθωμένη κατοικία του παιδιού έχει αλλάξει κατά το διάστημα 1η Δεκεμβρίου 2021 έως 1η Μαΐου 2022, ο δικαιούχος συμπληρώνει τα αντίστοιχα στοιχεία για τη μισθωμένη κατοικία που διέμενε το παιδί την 1η Δεκεμβρίου 2021, την 1η Ιανουαρίου 2022, την 1η Φεβρουαρίου 2022, την 1η Μαρτίου 2022, την 1η Απριλίου 2022 και την 1η Μαΐου 2022.
3. Η μεταβολή των στοιχείων της μισθωμένης κατοικίας του παιδιού αποτελεί υπεύθυνη δήλωση προς τη φορολογική αρχή και προ-συμπληρώνεται στα στοιχεία της φορολογικής δήλωσης του φορολογικού έτους 2022.
Επιπλέον πληροφορίες
Την αποζημίωση θα την λάβουν όλα τα φυσικά πρόσωπα με καθαρό οικογενειακό εισόδημα του 2020 έως 45.000 ευρώ, για τον λογαριασμό κατανάλωσης της κύριας κατοικίας και της κατοικίας των φοιτητών που σπουδάζουν στο εσωτερικό, με κυμαινόμενα τιμολόγια προμήθειας, της περιόδου 1.12.2021 – 31.5.2022.
Για τη καταβολή της αποζημίωσης θα ληφθεί υπόψη το εισόδημα του 2020 που δηλώθηκε στην Εφορία το 2021. Σε κάθε περίπτωση απαραίτητη προϋπόθεση για τη λήψη της οικονομικής ενίσχυσης είναι ο δικαιούχος να έχει υποβάλει φορολογική δήλωση για τα εισοδήματα του 2020 έως την 1η Μαΐου 2022.
Όσοι υποβάλουν για πρώτη φορά φέτος φορολογική δήλωση θα πρέπει να σπεύσουν να την υποβάλουν πριν την υποβολή της αίτησης στην ηλεκτρονική πλατφόρμα για τη χορήγηση του επιδόματος. Για τους συγκεκριμένους θα ληφθεί υπόψη το καθαρό οικογενειακό εισόδημα μετά την αφαίρεση των φόρων, που αποκτήθηκε το 2021.
Για νοικοκυριά που έχουν κοινό ρολόι (π.χ. διπλοκατοικίες) η επιδότηση θα δοθεί στο δικαιούχο που ο ΑΦΜ του αναγράφεται στον λογαριασμό ηλεκτρικού ρεύματος. Σε περίπτωση που ο ΑΦΜ δεν ανήκει σε κανέναν από τους δικαιούχους το ποσό της επιδότησης επιμερίζεται στους δικαιούχους.
Fuel Pass
Δυνητικά οι δικαιούχοι φτάνουν τους 3,1 εκατ. ιδιοκτήτες ΙΧ αυτοκινήτων και μοτοσικλετών, οι οποίοι μπορούν θα λάβουν την επιδότηση fuel pass που φτάνει έως και τα 100 ευρώ.
Το άνοιγμα της πλατφόρμας εκτιμάται ότι θα γίνει στο τέλος του επόμενου μήνα, ενώ η καταβολή του fuel pass εκτιμάται ότι θα πραγματοποιηθεί στις αρχές Αυγούστου.
Ας δούμε τις επιλογές που θα έχουν οι ιδιοκτήτες οχημάτων:
ØΝα εκδώσουν την ηλεκτρονική κάρτα καυσίμων για να μπορούν να εξαργυρώσουν το ποσό που θα έχει πιστωθεί σε αυτή στα πρατήρια καυσίμων μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου. Όσοι επιλέξουν το smartphone για την έκδοση της ψηφιακής κάρτας θα έχουν πρόσθετη επιδότηση 15 ευρώ που σημαίνει ότι η οικονομική ενίσχυση ανάλογα με το είδος του οχήματος (αυτοκίνητο ή μοτοσικλέτα) και την περιοχή που βρίσκεται η κύρια κατοικία του δικαιούχου (ηπειρωτική περιοχή ή νησιά) κυμαίνεται από 60 έως 100 ευρώ.
ØΝα εισπράξουν τα χρήματα με κατάθεση στον τραπεζικό λογαριασμό τους. Στην περίπτωση αυτή το ποσό της επιδότησης θα είναι μικρότερο και κυμαίνεται από 45 έως 80 ευρώ.
Ποιοι είναι οι δικαιούχοι
Για να λάβουν την οικονομική ενίσχυση οι δικαιούχοι θα πρέπει να πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια και προϋποθέσεις και να γνωρίζουν τα εξής:
1. Δικαιούχοι: Η επιδότηση για τη βενζίνη που καλύπτει τους μήνες Ιούλιο, Αύγουστο και Σεπτέμβριο χορηγείται μόνο σε φυσικά πρόσωπα, συμπεριλαμβανομένων και ελευθέρων επαγγελματιών που είναι φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας και έχουν στη κατοχή τους αυτοκίνητο ή μοτοσικλέτα.
2. Εισοδηματικό κριτήριο: Το ατομικό εισόδημα με βάση τη φετινή φορολογική δήλωση δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 30.000 ευρώ. Το ποσό αυτό προσαυξάνεται κατά 3.000 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριού (σύζυγος/μέλος συμφώνου συμβίωσης και εξαρτώμενα τέκνα). Έτσι για το ζευγάρι φθάνει τα 33.000 ευρώ, για ζευγάρι με ένα παιδί τα 36.000 ευρώ, για ζευγάρι με δύο παιδία τα 39.000 ευρώ, για ζευγάρι με τρία παιδιά τα 43.000 ευρώ και για ζευγάρι με 4 παιδιά τα 45.000 ευρώ. Με βάση τα εισοδηματικά κριτήρια οι δυνητικοί δικαιούχοι είναι 3,1 εκατομμύρια από τα 3,5 εκατομμύρια ιδιοκτητών οχημάτων.
3. Η πλατφόρμα: Το φυσικό πρόσωπο θα πρέπει να δηλώσει στη σχετική πλατφόρμα στο gov.gr που θα ανοίξει στο τέλος Ιουλίου το όχημα για το οποίο λαμβάνει την ενίσχυση και επί του οποίου πρέπει να έχει κάποιο ποσοστό συνιδιοκτησίας ή συμβόλαιο μακροχρόνιας μίσθωσης. Κάθε όχημα μπορεί να δηλωθεί από μόνο ένα φυσικό πρόσωπο και κάθε φυσικό πρόσωπο μπορεί να δηλώνει μόνο ένα όχημα. Απαραίτητη προϋπόθεση το όχημα να είναι σε κυκλοφορία, να είναι ασφαλισμένο και να μην οφείλονται τέλη κυκλοφορίας.
4. Τα ποσά της επιδότησης. Για όσους επιλέξουν τη χρήση ψηφιακής χρεωστικής κάρτας το ποσό της ενίσχυσης προσαυξάνεται κατά 15 ευρώ, έναντι 5 ευρώ που ίσχυε με το προηγούμενο καθεστώς. Έτσι τα συνολικά ποσά της επιδότησης για το επόμενο τρίμηνο διαμορφώνονται ανάλογα με την περιοχή της κύριας κατοικίας και το είδος του οχήματος ως εξής:
* 80 ευρώ για κάτοχο αυτοκινήτου με κύρια κατοικία σε ηπειρωτική περιοχή με τη χρήση ψηφιακή κάρτας και 65 ευρώ χωρίς κάρτα, με πίστωση του ποσού στον τραπεζικό λογαριασμό, έναντι 40 που ίσχυε στην προηγούμενη επιδότηση χωρίς κάρτα και 45 ευρώ που ίσχυε με κάρτα.
* 100 ευρώ για κάτοχο αυτοκινήτου με κύρια κατοικία σε νησιωτική χώρα με τη χρήση κάρτας και 85 ευρώ σε τραπεζικό λογαριασμό, έναντι 50 ευρώ που ίσχυε στην προηγούμενη επιδότηση χωρίς κάρτα και 55 ευρώ με κάρτα.
* 60 ευρώ για κάτοχο μοτοσικλέτας και κύρια κατοικία σε ηπειρωτική περιοχή με τη χρήση κάρτας και 45 ευρώ στον τραπεζικό λογαριασμό, έναντι 30 ευρώ πριν χωρίς κάρτα και 35 ευρώ με κάρτα
* 70 ευρώ για κάτοχο μοτοσικλέτας με κύρια κατοικία στα νησιά με κάρτα και 55 ευρώ στον τραπεζικό λογαριασμό, έναντι 35 ευρώ πριν χωρίς κάρτα και 40 ευρώ με κάρτα
Οι ιδιοκτήτες ντιζελοκίνητων αυτοκινήτων θα λάβουν διπλή επιδότηση, αφού εκτός από το fuel pass θα συνεχίσουν για το επόμενο 3μηνο να λαμβάνουν και επιδότηση 15 λεπτών στην αντλία.
Αντικατάσταση συσκευών
Για την υποβολή της αίτησης απαιτείται υποχρεωτικά η προηγούμενη αυθεντικοποίηση του αιτούντος με τη χρήση των προσωπικών κωδικών/ διαπιστευτηρίων της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης (taxisnet).
Μετά την αυθεντικοποίησή του, ο αιτών υποβάλλει αίτηση δηλώνοντας, μεταξύ άλλων:
1. τον 11-ψήφιο αριθμό παροχής ηλεκτρικού ρεύματος της οικίας στην οποία βρίσκονται οι συσκευές προς αντικατάσταση,
2. τον αριθμό συσκευών ανά κατηγορία που επιθυμεί να αντικαταστήσει,
3. την ύπαρξη ή μη μέλους ΑΜΕΑ στην οικογένεια, ώστε να γίνει η κατά περίπτωση διασταύρωση με στοιχεία του κέντρου πιστοποίησης αναπηρίας,
4. ένα μοναδικό αριθμό κινητού τηλεφώνου που θα πιστοποιηθεί μέσω αποστολής κωδικού μίας χρήσης, και ο οποίος θα χρησιμοποιηθεί μετά από τυχόν έγκριση της αίτησης χρηματοδότησης για την αποστολή των κωδικών των επιταγών (vouchers), αλλά και για κάθε σχετική επικοινωνία με τον ωφελούμενο.
Ο αιτών επιβεβαιώνει επίσης τα στοιχεία που αντλούνται αυτόματα από τρίτες υπηρεσίες και μητρώα του Δημοσίου και αφορούν την αίτησή του.
Οι βασικές ημερομηνίες του προγράμματος
Αιτήσεις χρηματοδότησης από δυνητικούς ωφελούμενους μπορούν να υποβάλλονται έως και την Τρίτη 05 Ιουλίου και ώρα 15:00 (καταληκτική προθεσμία).
Μετά την παρέλευση της καταληκτικής προθεσμίας ακολουθεί η αξιολόγηση, κατάταξη των αιτήσεων και η ανακοίνωση των προσωρινών αποτελεσμάτων.
Ενστάσεις μπορούν να υποβάλλονται εντός 7 ημερολογιακών ημερών από την ανακοίνωση των προσωρινών αποτελεσμάτων. Μετά την ολοκλήρωση της εξέτασης των ενστάσεων ακολουθεί η ανακοίνωση των οριστικών αποτελεσμάτων και η έκδοση των επιταγών για τις αιτήσεις των οποίων εγκρίνεται η χρηματοδότηση.
Αγορές με χρήση επιταγών του Προγράμματος μπορούν να γίνονται από τους ωφελούμενους μέχρι και την Παρασκευή 16 Σεπτεμβρίου 2022 (ορόσημο λήξης αγορών).
Αντίστοιχα, οι παραδόσεις παλαιών συσκευών προς ανακύκλωση από τους ωφελούμενος στους εμπόρους μπορούν να γίνονται έως και την Παρασκευή 30 Σεπτεμβρίου 2022.
Δυνατότητα επιστροφών/ακυρώσεων συναλλαγών στο πλαίσιο του Προγράμματος μπορούν να πραγματοποιούνται έως την Κυριακή 16 Οκτωβρίου 2022 (ορόσημο λήξης μεταβατικής περιόδου). Εντός του ίδιου διαστήματος επιτρέπεται κατ’ εξαίρεση η αγορά νέων συσκευών (νέα εξαργύρωση) μόνο για τις επιταγές που ακυρώθηκαν μετά το ορόσημο λήξης αγορών (εντός της μεταβατικής περιόδου).
Ο κόσμος μας συνεχώς αλλάζει και εξελίσσεται. Κι εμείς προσπαθούμε να συμβαδίσουμε με αυτήν την αλλαγή. Να είμαστε «μέσα» σε όλα. Γιατί κι εμείς προσπαθούμε συνεχώς να εξελισσόμαστε.
Νέες συνήθειες, καινούρια χόμπι και τεχνολογίες, με τις οποίες, ακόμα κι αν δεν είμαστε εξοικειωμένοι και μας δημιουργούν κάποια αμηχανία, αξίζει να τις δοκιμάσουμε, γιατί δίνουν το κάτι παραπάνω στη ζωή μας.
Όπως ακριβώς κάνουν και τα νέα Bao Buns των Goody’s Burger House.
Τα Goody’s Burger House μας καλούν για άλλη μια φορά να ανακαλύψουμε συναρπαστικές, καινούριες γεύσεις, μέσα από 3 νέες και πρωτότυπες συνταγές που προσθέτουν μια διαφορετική, «εξωτική» νότα στην καθημερινότητά μας.
Επιλέξτε ανάμεσα στη συνταγή “Pulled Beef”, με ζουμερά κομμάτια από αργομαγειρεμένο μοσχαρίσιο κρέας, φρέσκο κρεμμυδάκι, τριμμένο αμύγδαλο και spicy mayo sauce, το “Crispy Chicken”, με τραγανό κοτόπουλο πανέ, μαρούλι, τριμμένο αμύγδαλο και sweet chili mayo sauce και το “Vegan”, με ψητά λαχανικά, τριμμένο αμύγδαλο και vegan spicy mayo sauce. Απολαύστε τα νέα Bao Buns των Goody’sBurger House στο κοντινότερο κατάστημα, ή μέσω delivery παραγγέλνοντας από το www.goodys.com/bao-buns/ ή το Goody’s app.
“The last frontier” – «Το τελευταίο σύνορο» χαρακτηρίζεται από πολλούς Αμερικανούς, η Αλάσκα, επειδή τη χωρίζουν μόλις τα 90 χιλιόμετρα του Βερίγγειου πορθμού από τη Ρωσία.
Οι εντάσεις μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ στην περιοχή ξεκίνησαν πολύ πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Σύμφωνα με την αμερικανική ακτοφυλακή ρωσικά πλοία απείλησαν το 2020 αμερικανούς ψαράδες.
Στη θαλάσσια αυτή περιοχή πλέουν πλήθος ρωσικά παγοθραυστικά, ενώ ένας βουλευτής της ρωσικής Δούμας τάχθηκε υπέρ της επιστροφής της Αλάσκας στη Ρωσία.
Παράλληλα οι αμερικανικές αρχές επιρρίπτουν στη Μόσχα παραβιάσεις του αμερικανικού εναέριου χώρου με μαχητικά. Σε αυτό το σκηνικό έντασης και έμμεσων απειλών οι Ηνωμένες Πολιτείες ενισχύουν τη στρατιωτική τους παρουσία στην 49η αμερικανική πολιτεία.
Με εκκωφαντικό θόρυβο μαχητικά F35 απογειώνονται από τη βάση της Πολεμικής Αεροπορίας κοντά στην πόλη Φέρμπανκς στο πλαίσιο της άσκησης «Red Flag». Στόχος της άσκησης η προετοιμασία των πιλότων στα πέμπτης γενιάς αεροσκάφη stealth για παν ενδεχόμενο.
Τον 19ο αιώνα, η Αλάσκα ανήκε στην ρωσική αυτοκρατορία και χρησιμοποιούνταν κυρίως ως τόπος κυνηγιού γουνοφόρων ζώων. Με τα χρόνια όμως οι Ρώσοι έχασαν το ενδιαφέρουν τους για την υπερπόντια αποικία και την πούλησαν το 1867 στις Ηνωμένες Πολιτείες για μόλις 7 εκατομμύρια δολάρια.
Πούτιν: Η Αρκτική είναι η Διώρυγα του Σουέζ του 21ου αιώνα
Ο ρεπουμπλικανός Ντον Σάλιβαν, ο οποίος εκπροσωπεί την Αλάσκα στη Γερουσία, εκτιμά ότι Αλάσκα και Αρκτική θα γίνονται ολοένα και σημαντικότερες τα χρόνια που έρχονται: «Ο Πούτιν δηλώνει ότι η Αρκτική θα είναι η Διώρυγα του Σουέζ του 21ου αιώνα, η οποία θα ελέγχεται από τη Ρωσία. Θα πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη τα λεγόμενά του ρώσου προέδρου. Αυτό ακριβώς είναι ο στόχος της Ρωσίας. Μας ασκούν πιέσεις και γι’ αυτό πρέπει να διαθέτουμε ισχυρή παρουσία στην Αλάσκα».
Σε Αρκτική και Αλάσκα έχουν εντοπιστεί σημαντικά κοιτάσματα ορυκτών. Και επειδή λόγω της κλιματικής αλλαγής οι πάγοι λιώνουν ο Αρκτικός Ωκεανός γίνεται ολοένα και ευκολότερα προσβάσιμος στα πλοία.
Ο αμερικανός γερουσιαστής δηλώνει τέλος ότι η Ρωσία διαθέτει στην περιοχή 54 παγοθραυστικά πολλά από τα οποία είναι πυρηνικά, ενώ οι ΗΠΑ έχουν μόλις δύο, από τα οποία το ένα μάλιστα είναι χαλασμένο.
Μόλις 398,07 ευρώ μικτά (ή 330 ευρώ καθαρά) λαμβάνουν 741.286 εργαζόμενοι (σχεδόν ένας στους τρεις), που δουλεύουν με όρους μερικής απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα, σύμφωνα με τον ΕΦΚΑ.
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία απασχόλησης που δημοσίευσε ο Φορέας και από τις Αναλυτικές Περιοδικές Δηλώσεις (ΑΠΔ) που υπέβαλαν οι επιχειρήσεις τον περσινό Ιούνιο, οι εργαζόμενοι αυτής της κατηγορίας αντιστοιχούν στο 29,1% του συνόλου. Ακριβέστερα, από την ανάλυση των επίσημων στοιχείων που έχει στη διάθεσή του ο ΕΦΚΑ προκύπτει ότι τον Ιούνιο του 2021:
– 2.545.591 ήταν το σύνολο των ασφαλισμένων στον ιδιωτικό τομέα. – 1.810.296 ήταν το σύνολο των ασφαλισμένων με πλήρη απασχόληση (71,1%). – 741.286 ήταν το σύνολο των ασφαλισμένων με μερική απασχόληση (29,1%). – 1.163,07 ευρώ μικτά (ή 1.015 ευρώ καθαρά) ήταν ο μέσος μισθός πλήρους απασχόλησης. – 398,07 ευρώ μικτά (ή 330 ευρώ καθαρά) ήταν ο μέσος μισθός μερικής απασχόλησης. – 943,05 ευρώ μικτά (ή 817 ευρώ καθαρά) ήταν ο μέσος μισθός για το σύνολο των ασφαλισμένων.
Τα στοιχεία δείχνουν σημαντική διαφοροποίηση στις μηνιαίες αποδοχές ανάμεσα στα δύο φύλα, με τις γυναίκες σε σαφώς υποδεέστερη θέση. Ακριβέστερα, τον περασμένο Ιούνιο ο μέσος μικτός μισθός των γυναικών που εργάζονται με πλήρη απα- σχόληση είναι 1.079,23 ευρώ, πολύ χαμηλότερος σε σχέση με τον αντίστοιχο μέσο μισθό των ανδρών, που φτάνει τα 1.232,54 ευρώ μικτά. Η διαφορά ανάμεσα στα δύο φύλα για τις αποδοχές που λαμβάνουν με όρους πλήρους απασχόλησης ανέρχεται στα 153,31 ευρώ τον μήνα.
Όπως επισημαίνει η Ένωση για την Υπεράσπιση της Εργασίας και του Κοινωνικού Κράτους (ΕΝΥΠΕΚΚ), «από τα ανωτέρω στοιχεία του ΕΦΚΑ προκύπτει η βίαιη φτωχοποίηση των εργατοϋπαλλήλων του ιδιωτικού τομέα. Εξάλλου, η στέρηση των τριετιών – επιδομάτων από το 2012 μέχρι η ανεργία να πέσει κάτω από το 10% αποτελεί σχέδιο βίαιης αναδιανομής του πλούτου».
Ο Αλέξης Τσίπρας στις 12/12/21 ζήτησε για πρώτη φορά την παραίτηση του Κυριάκου Μητσοτάκη και την προκήρυξη εκλογών, σκληραίνοντας την κριτική του, αίτημα που επικρατούσε στην πλειοψηφία των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ.
Του Θεόκριτου Αργυριάδη
Ο πρωθυπουργός σε κάθε ευκαιρία δήλωνε κάθετα αντίθετος, υπογραμμίζοντας πως θα εξαντλήσει την τετραετία. Όλα αυτά μέχρι και πριν λίγες ημέρες, όπου ο Κυριάκος Μητσοτάκης, μέσω του Capital.gr, άφησε ανοιχτό το παράθυρο των πρόωρων εκλογών. Βουλευτές της ΝΔ δηλώνουν δημόσια πως πάμε για εκλογές στις 2 Οκτωβρίου, τα ΜΜΕ (φιλικά προς την κυβέρνηση και μη) έχουν πάρει “φωτιά” παρουσιάζοντας αναλύσεις και διαρροές για πιθανές ημερομηνίες και όλα προμηνύουν ότι μετά την τελευταία βουτιά θα μεταφερθούμε στα εκλογικά κέντρα. Όμως, είναι έτσι; Θα τολμήσει ο πρωθυπουργός τις πρόωρες εκλογές ή όλα αυτά αποτελούν ένα καλοστημένο επικοινωνιακό παιχνίδι της κυβέρνησης;
Οι φωτιές
Δυστυχώς, οι πρώτες μέρες του καλοκαιριού αποδεικνύουν δύο πράγματα: Α) Ότι οι επόμενοι δύο μήνες, στους οποίους σημειώνονται οι υψηλότερες θερμοκρασίες της χρονιάς, θα είναι γεμάτοι από πυρκαγιές και Β) ότι η ετοιμότητα του κρατικού μηχανισμού στα λόγια περισσεύει αλλά στις πράξεις στερεύει.
Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα η φωτιά που ξέσπασε στην Βούλα, ώρα μεσημέρι, μέσα σε αστικό ιστό, όπου κάηκαν σπίτια και αυτοκίνητα. Και όλα αυτά από τι; Από ένα πουλί που είχε, ας πούμε, “αυτοκτονικές τάσεις”. Ας είμαστε σοβαροί. Ο εξοπλισμός είναι ελλιπής, το προσωπικό δεν επαρκή και ο αρμόδιος υπουργός κ. Στυλιανίδης εκτίθεται όταν μας ενημερώνει για ένα δύσκολο καλοκαίρι, λες και δεν το ξέραμε. Πώς, λοιπόν, θα προχωρήσει ο Μητσοτάκης σε εκλογές όταν, πιθανώς, έχει καεί η Ελλάδα; Ποιος πρωθυπουργός θα τολμούσε κάτι τέτοιο; Η περίπτωση Καραμανλή το 2007 δεν λογίζεται επειδή πρώτα προκηρύχθηκαν οι πρόωρες εκλογές και έπειτα ξέσπασαν οι φονικές πυρκαγιές της Πελοποννήσου.
Ο απρόβλεπτος παράγοντας Ερντογάν
Αν, όντως, ο Κυριάκος Μητσοτάκης σκέφτεται σοβαρά να μας οδηγήσει στις κάλπες τον Σεπτέμβρη-Οκτώβρη, τότε πρέπει σίγουρα να λύσει την δυσκολότερη εξίσωση, που ακούσει στο όνομα Ερντογάν. Ένας Ερντογάν που απειλεί καθημερινά, που βρίσκεται με την πλάτη στον τοίχο εντός της Τουρκίας καθώς η ακρίβεια στραγγαλίζει τα νοικοκυριά και που πρέπει να βρει τρόπο να αλλάξει την ατζέντα, αν θέλει να έχει ελπίδες επανεκλογής. Οπότε, τι καλύτερο από ένα θερμό επεισόδιο για τον Τούρκο πρόεδρο; Επίσης, η στάση του ΝΑΤΟ, με τις ίσες αποστάσεις, δε βοηθά καθόλου στην εξομάλυνση της κατάστασης.
Ίσως ο Ερντογάν να περιμένει την κατάλληλη ευκαιρία για να προβεί σε κάποια ενέργεια. Θα του κάνει τέτοια “πάσα” ο Μητσοτάκης; Ως γνωστόν όταν η Ελλάδα έχει εκλογές τα πάντα παραλύουν. Τι καλύτερο από ένα κράτος που βρίσκεται σε παράλυση και τελεί υπό υπηρεσιακή κυβέρνηση; Ποιος θα απαντήσει όταν και αν “πατήσει την σκανδάλη”; Η ευθύνη βαραίνει ξεκάθαρα τον πρωθυπουργό. Αν αποφασίσει να θέσει την χώρα σε “κωματώδη” κατάσταση, τότε στο διάγγελμα προκήρυξης των εκλογών να μας πει ότι αναλαμβάνει και την ευθύνη εάν ξεφύγει η κατάσταση στα ελληνοτουρκικά.
Ο κίνδυνος περαιτέρω “χασούρας” από τα δεξιά της ΝΔ κόμματα
Εάν ο Ερντογάν προκαλέσει θερμό επεισόδιο κατά την προεκλογική περίοδο, είτε των πρώτων εκλογών είτε των δεύτερων, τότε ο Μητσοτάκης θα έχει να αντιμετωπίσει και τον κίνδυνο της περαιτέρω διάσπασης των ψηφοφόρων στα κόμματα δεξιά της ΝΔ. Ήδη, όπως επισημαίνουν έμπειροι δημοσκόποι, το ποσοστό αυτό κυμαίνεται μεταξύ 7-8% και κατευθύνεται κυρίως προς το κόμμα Βελόπουλου, τον Κασιδιάρη και τη νεοσύστατη συμμαχία Μπογδάνου-Τζήμερου-Κρανιδιώτη. Οι ακροδεξιοί και εθνικιστές που ψήφισαν τη ΝΔ το 2019 για να “φύγει ο Τσίπρας” και τώρα αποφάσισαν με βαριά καρδιά να την ξαναψηφίσουν για να “μην γυρίσει ο Τσίπρας”, σε περίπτωση θερμού επεισοδίου θα του καταλογίσουν ευθύνες και θα αναζητήσουν μια εκπροσώπηση περισσότερο επιθετική απέναντι στους Τούρκους. Φανταστείτε αυτό να γίνει στο ενδιάμεσο των δύο εκλογών και να χάσει η ΝΔ ένα 3% εξαιτίας του… Ερντογάν.
Βασιζόμενος στους δύο παραπάνω λόγους (κυρίως στον Ερντογάν) τολμώ να προβλέψω ότι ο Μητσοτάκης δεν θα προχωρήσει σε πρόωρες εκλογές μετά το καλοκαίρι. Τότε, γιατί το μέγαρο Μαξίμου δημιουργεί και επιτρέπει την έντονη φημολογία γύρω από αυτό; Μήπως έχουν κάποιο άλλο στόχο;
Η ενίσχυση του αρχηγικού προφίλ του Μητσοτάκη
Νομίζω όλοι συμφωνούμε σε δύο πράγματα. Το πρώτο στοιχείο αφορά τα κόμματα που κερδίζουν εκλογές στην Ελλάδα. Ποιο είναι το σημαντικότερο που πρέπει να έχουν; ΑΡΧΗΓΟ. Πείτε το αρχηγικό κόμμα, πείτε το όπως θέλετε. Εάν δεν υπερ-προβάλλεται ο αρχηγός, τότε το κόμμα δε νικάει. Το δεύτερο έχει να κάνει με το επικοινωνιακό ταλέντο της Νέας Δημοκρατίας. Οι άνθρωποι το ‘χουν. Ξέρουν και πως και πότε να χτυπήσουν τον αντίπαλο και πότε και με ποιο τρόπο πρέπει να ενισχύσουν το προφίλ του Μητσοτάκη.
Σ’ αυτό πιστεύω ότι στοχεύουν και τώρα. Ότι όλο αυτό αποτελεί ένα επικοινωνιακό κόλπο ώστε, για αρχή να εμφανιστεί ως ένας πρωθυπουργός που σκέφτεται να “δραπετεύσει”, που βάζει την παραμονή στην εξουσία πάνω από την πολιτική ηρεμία της χώρας και σε ένα – δύο μήνες που όλοι θα έχουν προετοιμαστεί για εκλογές, τελικά να βγει και να τους διαψεύσει. Οι ψηφοφόροι της ΝΔ δεν τις επιθυμούν. Πόσω μάλλον, οι εκσυγχρονιστές του ΠΑΣΟΚ που στήριξαν και στηρίζουν Μητσοτάκη, δεν θέλουν ούτε να ακούνε για εκλογές σε μια τόσο κρίσιμη καμπή για την εξωτερική και όχι μόνο πολιτική. Τι πετυχαίνει έτσι ο Κυριάκος; Ενδυναμώνει το προφίλ του θεσμικού και υπεύθυνου πρωθυπουργού, του αρχηγού που ακούει τις εισηγήσεις αλλά έχει τον τελευταίο λόγο. Ότι βγήκε, δηλαδή, ο Λοβέρδος που τον έχει στηρίξει όσο λίγοι, να πει ότι πάμε για εκλογές στις 2 Οκτώβρη, εκθέτοντας την αξιοπιστία του αρχηγού του; Ελάτε παιδιά. “Βρωμάει” η δουλειά που λένε στο χωριό μου.
Η κόπωση του ΣΥΡΙΖΑ
Όλοι στον ΣΥΡΙΖΑ έχουν πειστεί ότι ο Μητσοτάκης θα προκηρύξει εκλογές. Ο Τσίπρας σε κάθε ευκαιρία σηκώνει το γάντι, έχει θέση τον κομματικό μηχανισμό σε πλήρη λειτουργία και σύσσωμοι οι βουλευτές γεμίζουν το πρόγραμμα τους με συναντήσεις προεκλογικού περιεχομένου. Οι περισσότεροι, παρά τις αντίθετες δημοσκοπήσεις, πιστεύουν πως οι εκλογές θα κερδηθούν και δηλώνουν ενθουσιασμένοι πιστεύοντας ότι σύντομα θα έχουμε “πολιτική αλλαγή”.
Κάντε εικόνα ένα απλό μέλος του ΣΥΡΙΖΑ ή καλύτερα έναν ψηφοφόρο του. Αντί να κάνει βουτιές, τρέχει για το κόμμα, καταθέτει τις δυνάμεις του για την “πολιτική αλλαγή που πλησιάζει”. Συναντήσεις, λαϊκές, μοίρασμα φυλλαδίων, εκδηλώσεις. Και όλα αυτά κάτω από τον καυτό ήλιο. Και έρχεται ο Σεπτέμβρης και τίποτα. Έρχεται Οκτώβρης πάλι τίποτα. Πρόωρες εκλογές γιοκ. Τι αποτέλεσμα θα έχει αυτό; Πρώτον, θα πληγεί το προφίλ του Τσίπρα καθώς θα μοιάζει αναξιόπιστος που έπεσε έξω στις προβλέψεις του και δεύτερον, θα κουραστεί ο εκλογικός/κομματικός μηχανισμός. Οι άνθρωποι του θα αποθαρρυνθούν από το να εκπέμπουν το μήνυμα του κόμματος στην κοινωνία. Για να το πούμε και πιο απλά, οι πολίτες που ασφυκτιούν από την διακυβέρνηση Μητσοτάκη και εναποθέτουν τις ελπίδες τους στον ΣΥΡΙΖΑ θα ξενερώσουν. Και άντε μετά να καταφέρεις να τους ξανά σηκώσεις για το κόμμα…
Συμπερασματικά, οι παραπάνω λόγοι πιθανώς εμποδίσουν τον Κυριάκο Μητσοτάκη να προχωρήσει σε πρόωρες εκλογές, ίσως πάλι όχι.Και τόσο πιθανώς χρησιμοποιηθεί το επικοινωνιακό τέχνασμα της στάσης ευθύνης για εκλογές στο τέλος της 4ετίας, κοιτώντας ξεκάθαρα προς το πολυπόθητο για όλους κέντρο. Καλά κάνουν στον ΣΥΡΙΖΑ και προετοιμάζονται για εκλογές αλλά ας έχουν στα υπόψιν τους και το ενδεχόμενο αυτές να μην γίνουν. Άλλωστε, το προνόμιο της επιλογής το έχει ο πρωθυπουργός και μόνο αυτός. Λοιπόν, ας περιμένουμε…
Σοκ στην αμερικανική κοινωνία και πολιτικό σεισμό διαρκείας, προκαλεί η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου των Ηνωμένων Πολιτειών να θέσει ουσιαστικά εκτός νόμου τις αμβλώσεις, κόντρα σε ό,τι ίσχυε τον τελευταίο μισό αιώνα.
Η ανατροπή προκαλεί ακραία πόλωση και αντιδράσεις και γίνεται κεντρικό διακύβευμα για τις ενδιάμεσες εκλογές του Νοεμβρίου.
Ο Τζο Μπάιντεν έδωσε το σύνθημα, κατακρίνοντας ευθέως την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου. Στο στρατόπεδο των Ρεπουμπλικανών επικρατεί αμηχανία, καθώς η απόφαση συμφωνεί μεν με τη διαχρονική ατζέντα τους, έρχεται σε κόντρα όμως με την πλειονότητα της κοινής γνώμης εν έτει 2022.
Η οργή ξεχειλίζει στις Ηνωμένες Πολιτείες με χιλιάδες ανθρώπους απ’ άκρη σ’ άκρη της χώρας να βγαίνουν στους δρόμους κατά της απόφασης του Ανώτατου Δικαστηρίου για τις αμβλώσεις.
Η νύχτα μετά την ανακοίνωση της απόφασης του Ανώτατου Δικαστηρίου έφερε διαδηλώσεις που σε κάποιες περιπτώσεις πήραν βίαιη τροπή. Στο Λος Άντζελες, ακτιβιστές ανέβασαν στα κοινωνικά δίκτυα εικόνες από βίαιες συλλήψεις συχνά και δημοσιογράφων. Στην Αριζόνα, οι διαδηλωτές έφτασαν στην έδρα του τοπικού Κοινοβουλίου. Στην Αϊόβα ένας οδηγός έπεσε με το φορτηγάκι του πάνω σε διαδηλωτές που διαμαρτύρονταν για την απόφαση του δικαστηρίου, τραυματίζοντας μία γυναίκα…
Η απόφαση όμως αποκάλυψε για μία ακόμα φορά το διχασμό της αμερικανικής κοινωνίας καθώς κάποιοι ήταν υπέρ και κάποιοι κατά. Χαρακτηριστικά όσα δήλωσε ακτιβίστρια: «δεν είναι το δικαίωμα στη ζωή, είναι μία επίθεση στις γυναίκες και την αυτονομία του σώματος. Είναι μία θλιβερή ημέρα».
Οι δημοσκοπήσεις πάντως δείχνουν ότι οι περισσότεροι πολίτες τάσσονται υπέρ του δικαιώματος των γυναικών στις αμβλώσεις.
Ήδη άρχισαν να βάζουν λουκέτο κλινικές σε ολόκληρη τη χώρα. Τουλάχιστον 26 Πολιτείες ετοιμάζονται ή έχουν ήδη ψηφίσει νόμους που απαγορεύουν την άμβλωση. Σε πολλές περιπτώσεις ακόμα και αν κινδυνεύει η ζωή της μητέρας ή αν η εγκυμοσύνη είναι προϊόν βιασμού. Επτά Πολιτείες έθεσαν ήδη σε εφαρμογή την απαγόρευση.
Το ενδιαφέρον των ΜΜΕ επικεντρώνεται στον υπερσυντηρητικό, δικαστή, Κλάρενς Τόμας, που έβαλε στο στόχαστρο το δικαίωμα στην αντισύλληψη, αλλά και τους γάμους ομόφυλων ζευγαριών.
Ακτιβιστές, πολιτικοί και γιατροί υποστηρίζουν ότι η απόφαση δε θα σταματήσει τις αμβλώσεις, αλλά την ασφαλή διεξαγωγή τους, ενώ η κυβέρνηση Μπάιντεν ήδη μελετά την ψήφιση νόμου που θα καθιστά νόμιμες τις αμβλώσεις σε Ομοσπονδιακό επίπεδο αψηφώντας την τοπική νομοθεσία.
«Αυτή είναι η πρώτη φορά στην ιστορία του έθνους μας που ένα συνταγματικό δικαίωμα αφαιρείται από τον λαό της Αμερικής» δήλωσε η Κάμαλα Χάρις.
Πάντως, το θέμα έχει ξεσηκώσει τσουνάμι αντιδράσεων σε ολόκληρο τον κόσμο.
«Ολονυχτία» έξω από το Ανώτατο Δικαστήριο
Η ανταποκρίτρια της ΕΡΤ στην Ουάσινγκτον, Λένα Αργύρη, μεταφέροντας το κλίμα που επικρατεί στις ΗΠΑ σημείωσε μεταξύ άλλων ότι «θυμός και οργή για δεύτερη ημέρα στην Αμερική, η οποία σε κλίμα ακραίας όξυνσης προσπαθεί να συνέλθει από το σοκ της αμφιλεγόμενης αυτής απόφασης. Στο Ανώτατο Δικαστήριο οι διαδηλωτές δεν έφυγαν όλο το βράδυ και σκοπεύουν να μείνουν όσο χρειαστεί, όπως λένε, έως ότου καταφέρουν να ανακόψουν την πορεία της χώρας προς τα πίσω. Εγχείρημα δύσκολο με δεδομένες τις ξεκάθαρες προθέσεις του συντηρητικού δικαστηρίου. Αυτή η πραγματικότητα καθιστά τις επερχόμενες εκλογές του Νοεμβρίου καθοριστικές για τον έλεγχο των δυο σωμάτων του Κογκρέσου και συνεπώς για την πορεία της Αμερικής. Οι αρχές λένε ότι σήμερα αναμένονται μεγάλες διαδηλώσεις από την μια άκρη της Αμερικής στην άλλη και γι’ αυτό τον λόγο έχουν αυξήσει την αστυνομική παρουσία σχεδόν παντού».
Να σημειωθεί ότι η ιστορία των αμβλώσεων στην Αμερική έχει δύο σημεία αναφοράς. Προ του 1973, όταν οι γυναίκες είτε προχωρούσαν μόνες σε έκτρωση ή κατέφευγαν σε αμφιλεγόμενους γιατρούς. Γνωστές είναι οι περιπτώσεις των Τζέινς, της οργάνωσης γυναικών στο Σικάγο, που βοηθούσαν τις γυναίκες που είχαν ανάγκη. Το άλλο σημείο αναφοράς ήταν το μετά το 1973, όταν μπορούσαν πλέον νόμιμα να απευθυνθούν στον γιατρό τους ή στο νοσοκομείο σε περιπτώσεις που κινδύνευαν οι ίδιες ή το έμβρυο.
Σε αναζήτησή μιας ταχείας μεθόδου εκμάθησης επίτευξης συμβιβασμών βρίσκεται η πολιτική ζωή στη Γαλλία, μετά τα αποτελέσματα των βουλευτικών εκλογών της περασμένης Κυριακής τα οποία, όπως σπανίως συμβαίνει στη χώρα αυτή, δεν έδωσαν την απόλυτη πλειοψηφία σε κανένα κόμμα.
Ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν θέλησε την Παρασκευή από τις Βρυξέλλες, στο κύκνειο άσμα της γαλλικής προεδρίας στην ΕΕ, να καθησυχάσει τους πάντες, εντός και εκτός της Γαλλίας, χαρακτηρίζοντας την πολιτική κατάσταση της χώρας του, «μπανάλ» σε σχέση με τα τεκταινόμενα στις άλλες χώρες της ΕΕ, όπου μόνο σε πέντε υπάρχει σήμερα μονοκομματική κυβέρνηση. Από την άλλη ωστόσο πολλοί αναλυτές σημειώνουν ότι η επίτευξη πολιτικών συμβιβασμών στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες βρίσκεται στο πολιτικό τους DNA, όχι όμως και στη Γαλλία, όπου τα δύο πρώτα αντιπολιτευόμενα κόμματα, η ενωμένη αριστερά του Μελανσόν και η ακροδεξιά της Λεπέν δηλώνουν πως θα στηρίξουν την έστω σχετική προεδρική πλειοψηφία, μόνο αν εφαρμόσει το δικό τους πρόγραμμα. Το ίδιο ωστόσο τους ζήτησε και ο Μακρόν στο μετεκλογικό του διάγγελμα λέγοντας πως τον Απρίλιο οι Γάλλοι τον εξέλεξαν πρόεδρο επί τη βάσει ενός προγράμματος το οποίο τώρα πρέπει να εφαρμοστεί. Ολα αυτά θυμίζουν βεβαίως μια παρτίδα πόκερ που σίγουρα κάποιοι μπλοφάρουν και κανένας δεν έχει ανοίξει ακόμα τα χαρτιά του. Ωστόσο η διαφαινόμενη προς το παρόν πολιτική αστάθεια στη Γαλλία, σε συνδυασμό με την περίπλοκη συγκυβέρνηση στη Γερμανία, την θολούρα στην Ιταλία – όπου τα τελευταία χρόνια το 28% των βουλευτών έχουν αλλάξει κόμμα, και την περίπτωση της Ισπανίας η οποία έχει κυβέρνηση μειοψηφίας, δημιουργεί το εύλογο ερώτημα: υπάρχει σήμερα, εν μέσω της ουκρανικής κρίσης και των οικονομικών κινδύνων που ελλοχεύουν, πιλότος στο ευρωπαϊκό αεροπλάνο; Θέλοντας να καθησυχάσει τις ανησυχίες η πλευρά Μακρόν δηλώνει πως σε ότι αφορά την ευρωπαϊκή πολιτική της Γαλλίας δεν υφίσταται πρόβλημα. Και αυτό διότι τα ζητήματα της εξωτερικής πολιτικής και της άμυνας είναι αρμοδιότητα του προέδρου της Δημοκρατίας, ενώ για τη μεταφορά των ευρωπαϊκών κανονισμών στο γαλλικό Δίκαιο συνήθως δεν απαιτείται κοινοβουλευτική έγκριση. Συν τοις άλλοις, υπογραμμίζουν πως ακόμα και μετά τα αποτελέσματα των εκλογών υπάρχει «φιλοευρωπαϊκή πλειοψηφία» στη γαλλική Εθνοσυνέλευση, αυτή των προεδρικών με τους Ρεπουμπλικάνους. Κατά τα άλλα διακηρυγμένος στόχος του προέδρου Μακρόν είναι η διακυβέρνηση της χώρας μέσω συμβιβασμών μεταβλητής πολιτικής γεωγραφίας. Σε ορισμένα ζητήματα, όπως για παράδειγμα η συνταγματική κατοχύρωση του δικαιώματος των αμβλώσεων στη Γαλλία, θα στρέφεται προς τα αριστερά και σε άλλα προς τα δεξιά. Κάτι που για ένα πρόεδρο που εδώ και χρόνια δηλώνει πως δεν είναι ούτε δεξιός, ούτε αριστερός, δεν ακούγεται εντελώς παράδοξο. Το ερώτημα που ωστόσο πολλοί θέτουν είναι αν στις πλειοψηφίες μεταβλητής πολιτικής γεωγραφίας, με τις οποίες θέλει να συνεχίσει να κυβερνά ο πρόεδρος Μακρόν, συμπεριλαμβάνει και την ακροδεξιά ή όχι. Αν ναι, αυτό θα ήταν όντως παράδοξο για ένα πρόεδρο που εκλέχτηκε δυο φορές, επικαλούμενος κυρίως τον κίνδυνο της Λεπέν.
Οι αμβλώσεις είναι νόμιμες στη χώρα μας από το 1986, όπως μαρτυρά και ο νόμος 1609/1986, ο οποίος δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ στις 3 Ιουλίου εκείνης της χρονιάς. Η συζήτηση γύρω απ’ το νομοσχέδιο που έφερε προς ψήφιση στη Βουλή το ΠΑΣΟΚ ξεκίνησε λίγες μέρες νωρίτερα, στις 26 Μαΐου και ολοκληρώθηκε στις 5 Ιουνίου, με τη Νέα Δημοκρατία να είναι σχεδόν η μόνη που το καταψήφισε.
Ανατρέχοντας σε άρθρα και ρεπορτάζ από 12 διαφορετικές εφημερίδες της εποχής -συντηρητικές, κυβερνητικές, αντιπολιτευτικές, αλλά και κίτρινες-, και ένα περιοδικό -τον Ταχυδρόμο-, καταφέραμε να συγκεντρώσουμε ένα υλικό ικανό για να συνθέσουμε το κλίμα που κυριάρχησε εντός κι εκτός Βουλής απ’ τα σημαίνοντα πρόσωπα της εποχής.
Επίσης, χάρη στα πρακτικά της Βουλής που συνεδρίαζε για μέρες επί του θέματος και αποσπάσματα των οποίων είχε δημοσιεύσει τότε το φεμινιστικό περιοδικό «Δίνη» (πρώτο τεύχος, Δεκέμβριος 1986), μπορούμε να θυμηθούμε εδώ, σήμερα, τι ακούστηκε στην αίθουσα της Ολομέλειας. Τα αποσπάσματα προέρχονται από τις συνεδριάσεις που έγιναν στις 26 και 28 Μαΐου και στις 2, 4 και 5 Ιουνίου.
Βασίλης Σωτηρόπουλος (βουλευτής Νέας Δημοκρατίας 1985 – 2000, διετέλεσε Πρόεδρος Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου και Νομάρχης Αργολίδας)
«Και είναι λυπηρό, διότι από την εισήγηση του συναδέλφου της πλειοψηφίας, απεδείχτη ότι η Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ έχει υιοθετήσει όλα τα επιχειρήματα των δήθεν προοδευτικών γυναικών. Δεν έχουμε καμία αντιπάθεια προς τις προοδευτικές γυναίκες, καλά κάνουν να είναι ή να λένε ότι είναι προοδευτικές, αλλά δεν είναι αντιπροσωπευτικές στην Ελλάδα. Δεν περιμέναμε λοιπόν στην αίθουσα αυτή, να γίνει μία απόλυτη υιοθέτηση όλων αυτών των θέσεων που υποστηρίζουν μετά μανίας οι λεγόμενες προοδευτικές γυναίκες […]
«Από τον εισηγητή της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης –και δεν το περίμενα– άκουσα και προσβολές εναντίον του γυναικείου κινήματος […] Αλλά δεν έχετε το δικαίωμα να θίγετε ένα ολόκληρο γυναικείο κίνημα, ένα γυναικείο πληθυσμό […] είναι τιμή μας που ακούσαμε τη φωνή της γυναίκας και φέραμε κάποιες βελτιώσεις.
Γεώργιος Αλέξανδρος Μαγκάκης (βουλευτής ΠΑΣΟΚ 1985 – 1996, νωρίτερα το 1974 βουλευτής Ένωσης Κέντρου – Νέες Δυνάμεις ΕΚ/ΝΔ και την περίοδο 1974 – 1977 βουλευτής ΕΔΗΚ).
«Πίσω από τις έντονες ηθικολογίες για την αξία της ζωής του εμβρύου, κρύβεται πολύ ανδροκρατική αντίληψη […] Υφέρπει η ανδροκρατική αντίληψη που κάθε μέρα καταλύεται όλο και περισσότερο. Γιατί συντελείται και στη χώρα μας η κατάκτηση της ισότητας στη λαϊκή συνείδηση ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες. Έτσι σήμερα όλο και περισσότερο γίνεται σεβαστό το δικαίωμα του αυτοπροσδιορισμού της γυναίκας.
Ηλίας Μαλεβίτης (βουλευτής ΝΔ 1985 – 1989, λίγο μετά την εκλογή του εντάχθηκε στην ΔΗΑΝΑ την οποία και εκπροσωπεί στην ομιλία του εδώ)
«Το νομοσχέδιο γίνει την εντύπωση ότι (η άμβλωση) είναι μία πράξη που επιδοκιμάζεται και μπορεί εύκολα, με την αρωγή μάλιστα της πολιτείας, να οδηγηθεί οποιαδήποτε σε αυτήν […] Το νομοσχέδιο προσπαθεί να δημιουργήσει ευχάριστες εντυπώσεις σε κάποιες προοδευτικές φεμινίστριες».
«Γιατί σήμερα η κακομοιριά της Ελλάδος και ο κατήφορος που έχει πάρει ο τόπος δυστυχώς, είναι αποτέλεσμα αυτής της αντίληψης περί απελευθερώσεως των γυναικών […] Πιστεύω ότι το πολιτικό θέμα το οποίο είναι πρωτεύον στην υπόθεση των αμβλώσεων, έχει ταυτιστεί με τις αποφάσεις της 4ης Διεθνούς της οποίας φαίνεται ότι τις προτιμήσεις έχει εγκολπωθεί το ΠΑΣΟΚ […] Οι Τεταρτοδιεθνηστές, οι τροτσκιστές δηλαδή, πιστεύουν πως οι γυναίκες πρέπει να εξεγερθούν ενάντια στην καταπίεση της οικογενειακής και οικονομικής εξάρτησης, ενάντια στην αρχή του καθορισμού της προσωπικότητάς του από το φύλο. […] Και θεωρούν ότι η πιο σοβαρή κατάκτηση του παγκοσμίου γυναικείου κινήματος είναι το δικαίωμα στη νόμιμη έκτρωση […] Έτσι λοιπόν αυτές οι φεμινίστριες που υπερασπίστηκαν εδώ οι κυβερνητικοί υπουργοί θα πρέπει να ξεχάσουν και την Τρίτη και την τέταρτη διεθνή. Και είμαι βέβαιη ότι όταν θα τους εξηγηθούν ορισμένα πράγματα, θα αλλάξουν πλώρη γιατί πιστεύω ότι αγαπάνε την Ελλάδα και στο βάθος τους είναι γυναίκες που δεν θέλουν μέσω του φεμινισμού ανταγωνισμό με τον άντρα τους […] Είναι μία πράξη δικτατορική. Είναι μία απόφαση (η άμβλωση για τις γυναίκες) που ταιριάζει σε ένα άλογο ον, δηλαδή σε ένα ζώο. Και το ΠΑΣΟΚ τις γυναίκες, τις Ελληνίδες, από ελεύθερο άνθρωπο τις καθιστά ζώα με αυτόν το νόμο […] Προσβάλλει τη γυναίκα γιατί την εντάσσει στην κατηγορία του κτήνους που συλλαμβάνει το μωρό για χάρη μόνο του ερωτικού οργασμού της και μόνο μετά, όταν καταστρέφει μονομερώς το προϊόν αυτής της ερωτικής πράξεως, αισθάνεται απελευθερωμένη γιατί έκανε με λίγα λόγια το δικό της».
Καλλιόπη Μπουρδάρα (βουλευτής ΠΑΣΟΚ 1985 – 1989 και ιδρυτικό μέλος και πρόεδρος της Ένωσης Γυναικών Ελλάδας)
«Χρειάστηκαν δυναμικές κινητοποιήσεις και σκληρές καταγγελίες από μέρους των γυναικείων οργανώσεων για να δρομολογηθεί το χρόνιο αίτημά τους […] έπρεπε να είναι ένα από τα πρώτα νομοσχέδια που ψήφισε η Κυβέρνηση της Αλλαγής. Υπήρξε μία αδικαιολόγητη καθυστέρηση στην επεξεργασία και στην κατάθεσή του».
Νίκος Ψαρουδάκης (ανεξάρτητος βουλευτής Επικρατείας του ΠΑΣΟΚ ως επικεφαλής της Χριστιανικής Δημοκρατίας 1985 – 1989)
«Αν ζούσαμε στην εποχή που ήταν τα Σόδομα και τα Γόμορα θα υποστηρίζαμε την νομική κάλυψη του σοδομισμού επειδή είχε πάρει έκταση και το εδέχετο η κοινωνία; Επειδή το δέχεται η σημερινή κοινωνία λέμε ότι δεν υπάρχει ηθικό πρόβλημα; Μήπως με τέτοια νομοθετήματα δεν κάνουμε τίποτε άλλο, παρά να ανοίγουμε τον δρόμο της πλήρους κοινωνικής διαφθοράς και αποσύνθεσης στη χώρα μας; […] Τα παιδιά των ανεπιθύμητων κυήσεων να γεννιούνται, να μεγαλώνουν, να μορφώνονται και να αποκαθίστανται με την οικονομική φροντίδα της Πολιτείας και την πνευματική και παιδαγωγική ευθύνη της εκκλησίας».
Μαρία Δαμανάκη (βουλευτής ΚΚΕ 1977 – 1989, στη συνέχεια βουλευτής και Πρόεδρος του Συνασπισμού και τέλος βουλευτής ΠΑΣΟΚ 2004 – 2010)
«Κατά την άποψή μας, το ερώτημα που τίθεται ναι στις αμβλώσεις ή όχι στις αμβλώσεις είναι όχι μόνο απλουστευτικό, αλλά και πραγματικά αποπροσανατολιστικό […] Η θέση του ΚΚΕ είναι εναντίον των αμβλώσεων […] Θέλουμε να παρθούν μέτρα που θα τις περιορίσουν […] μέτρα οικογενειακού προγραμματισμού […] μέτρα στήριξης μίας δημοκρατικής οικογενειακής πολιτικής […] που πράγματι θα βοηθήσουν σε μία ουσιαστική αντιμετώπιση και του δημογραφικού μας προβλήματος […] Και είναι αναμφισβήτητο πως το μέγεθος της επιθυμητής οικογένειας στην πατρίδα μας είναι πολύ μεγαλύτερο από αυτό που υπάρχει».
Ιωάννης Ζίγδης (βουλευτής και υπουργός από το 1950 μέχρι την δικτατορία, βουλευτής ΕΔΗΚ 1974 – 1981 και ΠΑΣΟΚ 1985 – 1989)
«Εμμέσως δέχεται (το νομοσχέδιο) τις εξωσυζυγικές σχέσεις της συζύγου. Διότι όταν η σύζυγος μπορεί να αποφασίσει μόνη της για μία έκτρωση, χωρίς τη συγκατάθεση του συζύγου, ενός εμβρύου το οποίο συνελήφθη εκτός της συζυγικής παστάδας, βεβαίως κατά κάποιο τρόπο εμμέσως, της αναγνωρίζεται ένα τέτοιο δικαίωμα».
Ιωάννης Παλαιοκρασσάς (βουλευτής ΝΔ 1977 – 1990 και 2004 – 2007, ενδιάμεσα Επίτροπος στην ΕΕ)
«Θεωρούμε επίσης ότι αυτή η νοοτροπία του να επιτρέπουμε, έστω στη μητέρα, να αποφασίζει μόνη της για τη ζωή ή το θάνατο του παιδιού που κυοφορεί, είναι η ίδια νοοτροπία η οποία οδηγεί και στις δικτατορίες».
Ιωάννης Καραβατζής (βουλευτής ΝΔ 1974 – 1996)
«Όποιος παρεμβαίνει στη φύση, τότε η ίδια η φύση θα τον τιμωρήσει […] Εγώ ειλικρινά δεν ξέρω τι είναι αυτή η διαφορά του προοδευτικού και ποιος είναι προοδευτικός. Εάν προοδευτικός είναι αυτός ο οποίος είναι υπέρ των αμβλώσεων, υπέρ της μοιχείας ή υπέρ της αθεΐας, ή του πολιτικού γάμου, ή του ελεύθερου έρωτα, ή της εξωγαμιαίας σχέσεως των παιδιών […] έτσι οδηγούμαστε στην αναρχία, στην εκληματικότητα, στην τεμπελιά, στην αμορφωσιά, στη διάλυση της οικογένειας κλπ».
Γιώργος Σούρλας (βουλευτής ΝΔ 1981 -200 και 2004 – 2009
«Για φανταστείτε να μην είχε γεννηθεί ο Χριστός, να μην είχε γεννηθεί ο Μαρξ και κάποιες άλλες μεγάλες φυσιογνωμίες που έχουν προσφέρει πολλά στον κόσμο γιατι΄θα ήταν υποχρεωμένοι τότε εκείνοι να κάνουν άμβλωση […] Είναι βαρύ, κύριε Πρόεδρε, να πληρώνει ο ελληνικός λαός τα κέφια πολλές φορές πολλών ζευγαριών που θέλουν να κάνουν συχνές ερωτικές συνομιλίες»
Ιωάννης Κεφαλογιάννης (βουλευτής ΝΔ 1974 – 2007)
«Διότι είναι εντυπωσιακό ότι η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ έδειξε συνέπεια στην ψήφιση ορισμένων νόμων που ως αντικειμενικό σκοπό είχαν πώς να κλονίσουν το θεσμό της οικογένειας. Γιαυτό και βλέπετε ότι έδειξε συνέπεια το ΠΑΣΟΚ και ψήφισε το νόμο για τον πολιτικό γάμο, ψήφισε το νόμο για την αποποινικοποίηση της μοιχείας. Και έρχεται σήμερα και ψηφίζει το νόμο για τις αμβλώσεις για να ολοκληρώσει την καταστροφή την οποία μέχρι σήμερα είχε επιτελέσει στο θεσμό της ελληνικής οικογένειας».
Με αφορμή την απαγόρευση των αμβλώσεων σε αρκετές πολιτείες των ΗΠΑ, προσπαθήσαμε να δούμε πώς κάλυψε ο ελληνικός Τύπος -από την Απογευματινή και την Αυγή μέχρι το Έθνος και τον Ριζοσπάστη– , μία από τις πρώτες κατακτήσεις του ελληνικού φεμινιστικού κινήματος.
Ξεκινάμε με τη Βραδυνή, η οποία κυκλοφόρησε την επομένη της συζήτησης με αυτόν τον τίτλο στο εξώφυλλο:
(Εδώ σε μεγέθυνση)
Ωστόσο στα Νέα, μερικές ημέρες αργότερα, στο φύλλο της 6ης Ιουνίου, στη στήλη Μικροπολιτικά, δημοσίευσε αυτό το μονοστηλάκι που μάλλον αμφισβητεί κάπως την «φεμινιστική κατάληψη» της Βουλής:
Γυρνώντας τώρα πίσω στο δημοσίευμα της Βραδυνής, στη σελίδα 5 της εφημερίδας διαβάζουμε κάποιες απ’ τις τοποθετήσεις των βουλευτών, με τη δήλωση της Φάνης Πάλλη – Πετραλιά «όπως νομοθετείται η άμβλωση γίνεται σπορ», να ξεχωρίζει μάλλον θλιβερά:
(Εδώ μια «σύνθεση» με κάποια απ’ τα πιο σημαντικά σημεία του ρεπορτάζ)
Μικρή λεπτομέρεια: αυτή ήταν η πρώτη ομιλία της Φάνης Πάλλη – Πετραλιά στο ελληνικό κοινοβούλιο, όπως μας ενημέρωνε μία άλλη εφημερίδα, το Έθνος:
Στις 28 Μαΐου η συζήτηση συνεχιζόταν, με τον Ιωάννη Ζίγδη, πρόεδρο της ΕΔΗΚ, να ζητά δημοψήφισμα προκειμένου να σεβασθεί το Κοινοβούλιο την ευαισθησία της εκκλησίας και των διαφόρων οργανώσεων.
Το δημοσίευμα είναι από τη Μεσημβρινή της 29ης Μαΐου:
Και επειδή μπορεί να μην το είδες με την πρώτη, κάτω δεξιά μαθαίνουμε ότι στην Πάτρα διοργανώθηκε και ένα συλλαλητήριο κατά των εκτρώσεων αυτή τη φορά:
Ενδιαφέρον όμως προκαλεί η τοποθέτηση του Ιωάννη Παλαιοκρασσά της ΝΔ, ο οποίος δήλωσε μεταξύ άλλων:
«Tο νομοσχέδιο θίγει ανεπανόρθωτα την ιδέα του Έθνους που επιβίωσε και αναγεννήθηκε χάρη στην Εκκλησία μας, που δικαίως αποκαλείται κιβωτός του. (…) επιτρέπει χωρίς κανένα σοβαρό λόγο το φόνο όλων των εμβρύων κάτω από τους 3 μήνες με μόνη την απόφαση της εγκύου; Μα αυτή η νοοτροπία δεν είναι στη βάση κάθε δικτατορίας, ότι κάποιος άλλος αποφασίζει για τη ζωή μου;» για να συνεχίσει τονίζοντας ότι «γιατί δεν νομιμοποιεί η κυβέρνηση και τις κλοπές και τους βιασμούς και τα ναρκωτικά»;
Διάβασε το δημοσίευμα αναλυτικά:
Συνεχίζουμε με ένα σκίτσο από τον Ηλία Σκουλά στην ίδια εφημερίδα, δυο ημέρες πριν το προηγούμενο δημοσίευμα, στις 27 Μαΐου, ένα σκίτσο από τον αναγνωρισμένο γελοιογράφο που έφυγε το 2014 και μεταξύ άλλων είχε δουλέψει και στο Έθνος, τον Ελεύθερο Τύπο και την Καθημερινή.
Κρίνοντάς το από απόσταση, θα λέγαμε σήμερα ότι είναι τουλάχιστον απαράδεκτο και ότι πιθανότατα τον αδικεί ως δημιουργό.
Και ο Μανώλης Γλέζος όμως τότε είχε εκφράσει την αντίθεσή του στις αμβλώσεις ως Πρόεδρος της ΕΔΑ, κόμμα το οποίο στις εκλογές του 1985, συνεργάστηκε με το ΠΑΣΟΚ.
Διαβάζουμε σε δημοσίευμα της Ελευθεροτυπίας της 3ης Ιουνίου του 1986:
Στο ίδιο δημοσίευμα της Ελευθεροτυπίας διαβάζουμε και για έναν υπέροχο παλαιοκομματικού τύπου καυγά μετά δύο βουλευτών της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ αντίστοιχα:
Στο ίδιο ρεπορτάζ, η υφυπουργός Υγείας και Πρόνοιας, Μαρία Περράκη επιτέθηκε σε όσους υποστήριζαν «υποκριτικά» ότι οι αμβλώσεις χειροτερεύουν το δημογραφικό πρόβλημα, ρωτώντας τους «γιατί δεν κάνετε τότε περισσότερα παιδιά;».
Από η μεριά του ο γραμματέας του ΚΚΕ εσωτερικού, Λεωνίδας Κύρκος, δήλωσε ότι θα το ψηφίσει παρά τις επιμέρους επιφυλάξεις που έχει, μία εκ των οποίων ήταν ότι εφόσον η ανήλικη θα έπρεπε να έχει τη συγκατάθεση των γονιών της, αυτό θα διαιώνιζε στην πραγματικότητα το παράνομο καθεστώς αμβλώσεων, καθώς αποκλείεται η ίδια να το αποκάλυπτε στους γονείς της.
Από τη δική της μεριά, η υπερσυντηρητική Εστία, έδειξε κι εκείνη απογοητευμένη -εντελώς αναμενόμενα- απ’ τον νόμο 1609:
Στον Ταχυδρόμο του Ιουνίου, μαθαίνουμε ότι και ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, Χρήστος Σαρτζετάκης, ήταν κατά της νομιμοποίησης των αμβλώσεων λόγω των «εθνικών κινδύνων που αντιμετωπίζει η χώρα εξ ανατολών».
Στην Ελευθεροτυπία ο τίτλος του άρθρου είναι δανεισμένος απ’ τον λόγο του τότε υπουργoύ Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Γεώργιου Γεννηματά:
Ο κ. Γεννηματάς απάντησε με ντοκουμέντα της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας, τονίζοντας ότι:
Οι αμβλώσεις είναι ο συνηθέστερος λόγος θανάτου των γυναικών, αλλά όταν γίνονται παράνομα τα ποσοστά αυτά είναι πολύ μεγαλύτερα.
Μόνο στο 9% της υφηλίου απαγορεύονται οι αμβλώσεις.
Το έμβρυο αποκτά ανθρώπινη ζωή μόνο μετά το δεύτερο ήμισυ της κύησης.
Αξίζει όμως να διαβάσει κανείς και αυτό το μικρό κομμάτι απ’ αυτό το δημοσίευμα:
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και το δημοσίευμα του Έθνους:
Την ίδια στιγμή, όπως μαθαίνουμε στο ρεπορτάζ των Νέων υπήρξε και μία μερίδα φεμινιστριών που διαδήλωσε τη στιγμή που συζητούταν το νομοσχέδιο, ζητώντας να γίνει ακόμη πιο φιλελεύθερο:
Και στις 5 Ιουνίου η νομιμοποίηση των αμβλώσεων είναι πια γεγονός, όπως μας ενημερώνει το φύλλο της 6ης Ιουνίου της Ελευθεροτυπίας:
Μερικά ακόμη εξώφυλλα από τον Τύπο της εποχής
Απογευματινή 27 Μαΐου
Στην Απογευματινή ως είδηση στο εξώφυλλο βρήκε μία μικρή γωνιά κάτω προς τα αριστερά, σε αντίθεση με το εσωτερικό της εφημερίδας όπου αποτέλεσε το κεντρικό θέμα της δεύτερης σελίδας.
Ριζοσπάστης 27 Μαΐου
Αυριανή 27 Μαΐου
Ακρόπολις 27 Μαΐου
Στην ίδια εφημερίδα, σε ένα άρθρο γνώμης της Ελένης Κυπραίου της 1η Ιουνίου με τίτλο «Εκούσιος περιορισμός των γεννήσεων» διαβάζουμε και κάποια απ’ τα επιχειρήματα κατά των αμβλώσεων που επιβιώνουν μέχρι και σήμερα. Και φυσικά μπλέκοντας και το όνομα του «Χίτλερ», ένα όνομα που ακόμα και σήμερα, με την πρώτη ευκαιρία το πετάει ο καθένας εναντίον όποιου θέλει:
Αυγή 27 Μαΐου
Και στις 29 Μαΐου η ίδια εφημερίδα δείχνει την έκπληξή της για την υπερβολική προθυμία των βουλευτών της ΝΔ να τοποθετηθούν επί του θέματος:
Καθημερινή 27 Μαΐου
Πηγή: Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Βουλής, Oneman, Athens Voice
Τη σημασία της συνύπαρξης στην κοινωνία διαφορετικών πολιτισμών, αλλά και της κοινωνικής ένταξης προσφύγων και μεταναστών υπογραμμίζει η συντριπτική πλειοψηφία των εφήβων και νέων, που συμμετείχε σε δημοσκόπηση για το προσφυγικό και τη διαφορετικότητα.
Η δημοσκόπηση πραγματοποιήθηκε μέσω της πλατφόρμας U-Report με συμμετέχοντες 247 έφηβους και νέους 12-34 ετών από όλη την Ελλάδα, οι οποίοι μοιράστηκαν τις σκέψεις τους για τη σημασία της συμπερίληψης και το ρόλο που παίζουν οι νέοι ως φορείς προώθησης της διαφορετικότητας. Επίσης, οι συμμετέχοντες είχαν τη δυνατότητα να απαντήσουν στέλνοντας βίντεο, ζωγραφιές ή και φωτογραφίες που αποτυπώνουν τα δικά τους συναισθήματα γύρω από το θέμα.
Το 89% των συμμετεχόντων δήλωσε ότι η συνύπαρξη διαφορετικών πολιτισμών είναι σημαντική για την κοινωνία και μόλις το 9% ανέφερε ότι δεν γνωρίζει/κατανοεί τι σημαίνει αυτή η συνύπαρξη και το 2% ότι δεν τη θεωρεί σημαντική.
Το 27% των συμμετεχόντων ανέφερε ότι η επαφή με ανθρώπους από διαφορετικούς πολιτισμούς συνετέλεσε στο να μάθουν να ακούν και να σέβονται διαφορετικές απόψεις.
Το 20% δήλωσε ότι η αλληλεπίδραση με διαφορετικούς πολιτισμούς συμβάλλει στην οικοδόμηση νέων φιλιών και άλλο ένα 19% τόνισε ότι η επαφή αυτή συμβάλλει στη διεύρυνση των οριζόντων τους. Άλλα οφέλη περιλαμβάνουν την ανακάλυψη διαφορετικών πολιτισμών (17%) και την εκμάθηση μιας καινούριας γλώσσας (7%).
Όσον αφορά στην κοινωνική ένταξη, το 85% παραδέχτηκε τη σημασία της, ενώ το 11% ανέφερε ότι δεν γνωρίζει/κατανοεί τι είναι η κοινωνική ένταξη. Μόνο το 4% δήλωσε ότι δεν τη θεωρεί σημαντική.
«Να αφήσουμε στην άκρη τον φόβο του διαφορετικού και να αρχίσουμε να συναισθανόμαστε περισσότερο το τι θα πει να πρέπει να φύγεις από τον τόπο που μεγάλωσες χωρίς να το αποφασίσεις, έχοντας μονάχα προορισμό την ελπίδα για μια καλύτερη ζωή. Γιατί αύριο μπορεί να είμαστε εμείς που θα χρειαστεί να φύγουμε χωρίς επιλογή», σχολίασε 18χρονος συμμετέχων από το Βόλο.
Αμοιβαία φροντίδα είναι «όταν φροντίζεις κάποιον αδύναμο και αυτός αρχίζει να γίνεται ανεξάρτητος, ώσπου τελικά, μετά από καιρό, η φροντίδα που του έδωσες τότε σου επιστρέφεται σαν αμοιβή από τον ίδιο που είναι πλέον πιο δυνατός», σημείωσε 13χρονος συμμετέχων από την Αθήνα.
Οι κυριότερες πρωτοβουλίες που θα διευκόλυναν τη συμπερίληψη των νέων προσφύγων στην ελληνική κοινωνία είναι, σύμφωνα με τους νέους, τα προγράμματα εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας (28%), η συμμετοχή σε ομάδες ή οργανώσεις της τοπικής κοινότητας (25%), η υλοποίηση εκστρατειών ευαισθητοποίησης κατά των διακρίσεων (18%) και η συμμετοχή σε κοινωνικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις (14%) και αθλητικές δραστηριότητες (8%).
Το 24% των συμμετεχόντων στην έρευνα είχε προσφυγικό και μεταναστευτικό υπόβαθρο και σε ερώτηση για τις δυσκολίες της ένταξής τους στην ελληνική κοινωνία ανέφεραν ως παράγοντες την πρόσβαση στην εκπαίδευση (29%), τον προσδιορισμό του νομικού τους καθεστώτος (24%), και το να κάνουν νέους φίλους (14%). Άλλες δυσκολίες αναφέρθηκαν η πρόσβαση στην αγορά εργασίας (10%), η άσκηση των θρησκευτικών και πολιτιστικών τους παραδόσεων (8%) και η πρόσβαση στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης (4%).
Το U-Report είναι παγκόσμια πλατφόρμα της UNICEF για την προώθηση της συμμετοχής των νέων στα κοινά. Η πλατφόρμα λειτουργεί στην Ελλάδα από την άνοιξη του 2022 με τη συνεργασία του Δικτύου για τα Δικαιώματα του Παιδιού και έχει ως στόχο την ενίσχυση της συμμετοχής των νέων στη δημοκρατική διακυβέρνηση και διαβούλευση. Η συγκεκριμένη δημοσκόπηση είναι η δεύτερη της πλατφόρμας στην Ελλάδα.
Τα αποτελέσματα της δημοσκόπησης, που προδημοσιεύει σήμερα το ΑΠΕ-ΜΠΕ, θα παρουσιαστούν σε εκδήλωση που οργανώνει το Γραφείο της UNICEF στην Ελλάδα σε συνεργασία με το Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού αύριο, Κυριακή 26 Ιουνίου, στις 6 μ.μ., στο Impact Hub Athens (Καραϊσκάκη 28, Αθήνα). Στη συνέχεια θα ακολουθήσει συζήτηση με νέους που θα παρευρίσκονται στο χώρο με θέμα «Τι πιστεύουν οι νέοι για τη συμπερίληψη και τη διαφορετικότητα». Με την εκδήλωση ολοκληρώνεται το φεστιβάλ πολιτισμού «Refugee Week Greece», που οργανώνει η Athens Comics Library με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας Προσφύγων.
Σημειώνεται ότι οι απαντήσεις στη συγκεκριμένη δημοσκόπηση θα κοινοποιηθούν σε φορείς που σχεδιάζουν προγράμματα και χαράσσουν πολιτικές για την ένταξη των προσφύγων και θα χρησιμοποιηθούν από την Athens Comics Library για τη δημιουργία ενός ψηφιακού κόμικ.
Κλιματιστικά και ανεμιστήρες δούλευαν όλη μέρα και όλη νύχτα, ιδιαίτερα την περασμένη Πέμπτη, σε πολλές συνοικίες της Αθήνας.
Το ελαφρύ αεράκι έκανε την κατάσταση στην πρωτεύουσα πιο υποφερτή και αποτέλεσε σύμμαχο για όσους αναγκάστηκαν να κάνουν οικονομία ρεύματος. Οι καύσωνες τα τελευταία χρόνια καταφθάνουν όλο και νωρίτερα, όπως παρατηρούν οι ειδικοί.
«Ο Ιούνιος, κατά το δεύτερο και τρίτο δεκαήμερο, είναι ένας μήνας που έχουμε αρκετά συχνά υψηλές θερμοκρασίες. Τώρα τελευταία αρχίζουμε και βλέπουμε και από τον Μάιο. Και αυτό είναι κάτι ανησυχητικό γιατί όντως οι μεταβολές του κλίματος επεκτείνουν το καλοκαίρι. Ξεκινούν οι υψηλές θερμοκρασίες νωρίτερα και τελειώνουν αργότερα» ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο διευθυντής της υπηρεσίας meteo.gr του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Κώστας Λαγουβάρδος και συνέχισε: «Στη νότια Γαλλία και τη Γερμανία σε κάποιους σταθμούς είχαμε ρεκόρ εκατό ετών, στις θερμοκρασίες που σημειώθηκαν. Για αρκετές ευρωπαϊκές χώρες οι προγνώσεις δίνουν υψηλές θερμοκρασίες, αρκετά πάνω από τα κανονικά επίπεδα».
Στο Κότμπους της νοτιοανατολικής Γερμανίας το θερμόμετρο έδειξε 39,2 βαθμούς Κελσίου και στο Παρίσι 39. Στην Πολωνία, τη Σουηδία και τη Γαλλία μεταξύ 36 και 38 βαθμών. Από τις 15 μέχρι τις 21 Ιουνίου 2022, οι Ελβετικές ‘Αλπεις έχασαν τριακόσιους τόνους πάγου, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Μετεωρολογίας. Στο Νέο Δελχί τον Μάιο το θερμόμετρο έδειξε 49 βαθμούς και η Ινδία και το Πακιστάν κατέγραψαν από τον Μάρτιο τις υψηλότερες θερμοκρασίες που έχουν σημειωθεί στην περιοχή τα τελευταία 122 χρόνια, σύμφωνα με τον Guardian. Οι διεθνείς προγνώσεις κάνουν λόγο για ένα πολύ ζεστό καλοκαίρι, όμως την Ελλάδα φαίνεται πως… σώζουν τα ισχυρά μελτέμια. «Οι προγνώσεις που γίνονται από τα μεγάλα μετεωρολογικά κέντρα του εξωτερικού, έχουν ακόμα αρκετά μεγάλη αβεβαιότητα. Για την Ελλάδα όμως δίνουν ένα καλοκαίρι με αρκετά μελτέμια. Αυτό σημαίνει σχετικά πιο ήπιες θερμοκρασίες στα ανατολικά και υψηλότερες θερμοκρασίες στη δυτική Ελλάδα», επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Κ. Λαγουβάρδος.
Η υψηλότερη θερμοκρασία που έχει σημειωθεί στην πρωτεύουσα από το Αστεροσκοπείο Αθηνών, το οποίο λειτουργεί από το 1890, παραμένει εκείνη της 26ης Ιουνίου 2007, όπου το θερμόμετρο έδειξε 44,8 βαθμούς. Ο πιο πρώιμος καύσωνας καταγράφηκε το 2020 μεταξύ 15 και 18 Μαΐου. Υπό αυτές τις συνθήκες οι αρχές τίθενται σε επιφυλακή και οι δήμοι οργανώνονται καλύτερα. Στην Αθήνα και τη Σεβίλλη έχει ξεκινήσει από πέρσι η κατηγοριοποίηση των διακυμάνσεων του φαινομένου, για αποτελεσματικότερη επικοινωνία με τους κατοίκους και τους επισκέπτες. Στη Γαλλία, όπου το θερμόμετρο χτύπησε κόκκινο, συναυλίες και εκδηλώσεις στην περιοχή του Μπορντό ματαιώθηκαν. Μάλιστα, σύμφωνα με το BBC λόγω της αυξημένης χρήσης των air condition η χώρα αναγκάστηκε να απευθυνθεί για ηλεκτρική ενέργεια στις γειτονικές χώρες. Οι Γερμανοί πολίτες δέχτηκαν συστάσεις προκειμένου να μειώσουν τη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας, λόγω της ενεργειακής κρίσης στην Ουκρανία, επεσήμανε η Washington Post. Όμως, η αύξηση της θερμοκρασίας ανεβάζει συνεχώς τη ζήτηση για ηλεκτρικό ρεύμα.
Οι γιατροί άλλωστε συστήνουν παραμονή στο σπίτι τις πιο ζεστές μέρες του καλοκαιριού, ειδικά σε ανθρώπους με ιστορικό καρδιάς, πνευμόνων, νεφρών ή ήπατος. «Κατά την διάρκεια ενός καύσωνα οι ηλικιωμένοι και τα παιδιά θα πρέπει να διαμένουν μόνο σε κατοικίες με κλιματιστικά. Η πιθανότητα ανάπτυξης θερμικής διαταραχής αυξάνει όταν υπάρχει αιφνίδια έκθεση σε θερμότητα, όπως συμβαίνει π.χ. όταν ένα παιδί παραμείνει σε κλειστό αυτοκίνητο σε μία ζεστή καλοκαιρινή ημέρα» εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο ειδικός παθολόγος- επιμελητής του ΕΣΥ, Αναστάσης Γιακουμής και συνεχίζει: «Αν δεν μπορούμε να αποφύγουμε την εξωτερική δραστηριότητα θα πρέπει να ενδυόμαστε με ελαφρύ ρουχισμό που εφαρμόζει χαλαρά και είναι κατασκευασμένος από υλικά που αναπνέουν, όπως το βαμβάκι. Επίσης θα πρέπει να κάνουμε συχνά διαλλείματα, να χρησιμοποιούμε ανεμιστήρα και να πίνουμε νερό κάθε λίγη ώρα ανεξαρτήτως δίψας. Σε όλες τις περιπτώσεις η αντιμετώπιση των θερμικών διαταραχών συνίσταται στην επείγουσα διακοπή της δραστηριότητας, την απομάκρυνση του προσβεβλημένου ατόμου από τις συνθήκες υψηλής θερμοκρασίας ή/και υγρασίας και την ανάπαυση σε σκιερό και δροσερό περιβάλλον».
Το μέλλον της κατοικίας δεν είναι ενοικίαση, αλλά ούτε και αγορά, είναι στη μέση!
Δεινή η κατάσταση της αγοράς ακινήτων
Η αγορά των ακίνητων σε μεγάλες και ανταγωνιστικές αγορές, όπως αυτή του Λονδίνου, αλλάζει αστραπιαία. Το Ηνωμένο Βασίλειο μετατοπίζεται από χώρα με παραδοσιακά υψηλή ιδιοκατοίκηση σε χώρα μακροχρονίων ενοικιαστών. Αυτό παρατηρείται λόγω – κυρίως – των τιμών των ακινήτων οι οποίες αυξάνονται πολύ πιο γρήγορα απ ότι οι μισθοί. Χαρακτηριστικά, ο σχετικός αριθμός των ενοικιαστών στο Λονδίνο αυξήθηκε κατά 40% από το 2007 έως το 2017 ενώ το μέσο μίσθωμα κατά 45% (στην υπόλοιπη Αγγλία η αύξηση κατά την ίδια περίοδο ήταν μόλις 15%). Ακόμα και υψηλόμισθα και γηραιότερα στελέχη επιχειρήσεων σήμερα νοικιάζουν: η σύνθεση των ενοικιαστών στο Λονδίνο περιεχέι σήμερα 2 φορές περισσότερους υψηλόμισθους απ ότι μια δεκαετία πριν, ενώ οι ενοικιαστές ηλικιών 45-54 στο Η. Β. αυξήθηκε, μεταξύ του 2007 και 2017 κατά 40%! Το φαινόμενο θα ενταθεί καθώς εκτιμήσεις του Greater London Authority προβλέπουν ότι 1 εκατομμύριο επιπλέον άνθρωποι θα κατοικούν στο Λονδίνο έως το 2038, την ίδια στιγμή που τα διαθέσιμα σπίτια θα φτάνουν μόνο για τους μισούς!
Πρωτοποριακό μοντέλο ιδιοκτησίας
Σε αυτό το πλαίσιο η Adjoin Homes, μια proptech startup του Λονδίνου, προκρίνει ένα πρωτοποριακό μοντέλο ιδιοκτησίας, στο οποίο ο ενοικιαστής συμμετέχει στα κέρδη του ακίνητου. Ουσιαστικά, όταν ανεβαίνει η άξια του σπιτιού στο οποίο μένει, ο ενοικιαστής χτίζει ένα ‘πορτοφόλι’ άξιας, το οποίο έχει δικαίωμα να εκταμιεύσει στο τέλος του μισθωτηρίου συμβολαίου. Αυτό μπορεί να διαρκέσει έως και 12 χρόνια χωρίς να αυξηθεί το ενοίκιο! Επιπλέον, ο ενοικιαστής έχει το δικαίωμα να αγοράσει το σπίτι όποια στιγμή επιθυμεί και εφόσον το επιθυμεί! Με λίγα λογία, ένα rent-now-buy-later μοντέλο που σου επιτρέπει να χτίσεις προσωπικό πλούτο/αξία ακόμα και αν δεν αγοράσεις το σπίτι.
Με αυτό τον τρόπο η adjoin υλοποιεί ένα μοντέλο το οποίο έχει δοκιμαστεί στις Η. Π. Α. αλλά όχι ακόμα στην Αγγλία ή Ευρώπη και δίνει την δυνατότητα σε εκατομμύρια ενοικιαστών να αγοράσουν κατοικία σε κέντρα μεγάλων (και ακριβών!) πόλεων, εκεί που δουλεύουν και τους αρέσει να ζουν, χωρίς να πρέπει να μετακομίσουν στις παρυφές.
Οι στιγμές που βιώνει η Αμερική, είναι για μια ακόμη φορά, ιστορικές. Η μισή χώρα, η λεγόμενη «κόκκινη» Αμερική, πανηγυρίζει και η άλλη μισή βράζει.
Ξεχειλίζει η οργή και όλοι μιλούν για μια νέα σκοτεινή εποχή, για ανεπανόρθωτο πλήγμα στο δικαίωμα της επιλογής καθώς επίσης και για μια εξέλιξη που γυρίζει την χώρα δεκαετίες πίσω.
Σύμφωνα με την ανταποκρίτρια της ΕΡΤ, Λένα Αργύρη, πλήθος κόσμου, το οποίο άρχισε να συγκεντρώνεται στο Ανώτατο Δικαστήριο, αμέσως μόλις έγινε γνωστή η απόφαση, διαμαρτύρεται, λέγοντας ότι δεν μπορεί μια τόσο προσωπική απόφαση για κάθε γυναίκα να γίνεται αντικείμενο πολιτικής εκμετάλλευσης, ότι δεν μπορεί να αποφασίζει εν έτη 2022 κανένα δικαστήριο για το τι θα γίνεται με το σώμα των γυναικών και κυρίως δηλώνουν ότι αυτό είναι μόνο η αρχή για να ανατραπούν ένα ένα και άλλα δικαιώματα στην χώρα.
Εκδηλώνεται φόβος για γενικευμένα επεισόδια, τα μέτρα ασφαλείας έχουν αυξηθεί παντού. Ήδη σιδερένιοι φράχτες είχαν υψωθεί έξω από το Δικαστήριο, πριν από πολλές εβδομάδες, τότε που κυκλοφόρησε και το προσχέδιο της απόφασης. Η αστυνομική παρουσία ήταν και είναι έντονη στο Κογκρέσο αλλά και παντού στην πόλη.
Μόλις 16 πολιτείες, συν την Ουάσιγκτον, θα διατηρήσουν το δικαίωμα στην άμβλωση. Σε όλη την υπόλοιπη Αμερική, κάτι τέτοιο θα είναι απαγορευτικό και θα τιμωρείται αυστηρά.
Ο Τζο Μπάιντεν απεύθυνε διάγγελμα στους Αμερικανούς πολίτες, μετά από την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου που καταργεί το συνταγματικό δικαίωμα στην άμβλωση.
Οργή Μπάιντεν: «Η υγεία των γυναικών είναι σε κίνδυνο»
«Είναι μια στενάχωρη ημέρα για το έθνος μας. Η υγεία των γυναικών είναι σε κίνδυνο. Πιστεύω ότι η απόφαση του 1973 είναι η σωστή και όχι η σημερινή. Ήταν Συνταγματικό δικαίωμα που υποστήριζαν τόσο οι Δημοκρατικοί όσο και οι Ρεπουμπλικάνοι πρόεδροι αυτής της χώρας», δήλωσε μεταξύ άλλων ο πρόεδρος των ΗΠΑ, φανερά οργισμένος.
«Η σημερινή απόφαση, από τρεις δικαστές που διορίστηκαν από έναν πρώην πρόεδρο, τον Ντόναλντ Τραμπ, χαλάει την ισορροπία της νομοθεσίας μας. Είναι μια εξτρεμιστική, μια ακραία απόφαση που αναγκάζει τις γυναίκες να μεγαλώσουν το παιδί του βιαστή τους.
Αυτή η απόφαση γυρνάει τη χώρα μας 150 χρόνια πίσω και με σοκάρει. Είναι μια στενάχωρη ημέρα για τη χώρα μας. Μόνο το Κογκρέσο μπορεί να επαναφέρει το δικαίωμα των γυναικών ως ομοσπονδιακό νόμο, για αυτό το φθινόπωρο θα πρέπει όλοι να ψηφίσουμε τους εκπροσώπους που μας εκφράζουν, που εκφράζουν τα δικαιώματα των γυναικών μας», πρόσθεσε ο Τζο Μπάιντεν και υπενθύμισε ότι δεν μπορεί ο εκάστοτε πρόεδρος των ΗΠΑ, να ακυρώσει μια απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου.
«Καλώ για ειρηνικές διαμαρτυρίες. Η βία δεν είναι ποτέ αποδεκτή. Γνωρίζω ότι οι γυναίκες θα αντιμετωπίσουν δυσκολίες. Είμαι στο πλάι σας», τόνισε στο κλείσιμο της ομιλίας του ο Τζο Μπάιντεν.
Τόνισε, ότι «αυτοί οι συντηρητικοί δικαστές, που δεν έχουν καμία επαφή με αυτά που ζητάνε οι πολίτες, μετέτρεψαν τις ΗΠΑ σε μια ακραία χώρα μεταξύ των αναπτυσσόμενων χωρών της Δύσης. Αυτή, δεν πρέπει να είναι η τελευταία μας λέξη».
«Το Σύνταγμα δεν κάνει καμία αναφορά στην άμβλωση»
«Το Σύνταγμα δεν κάνει καμία αναφορά στην άμβλωση και κανένα από τα άρθρα του δεν προστατεύει ρητά αυτό το δικαίωμα», γράφει στο σκεπτικό της απόφασης, εξ ονόματος της πλειοψηφίας των 6 συντηρητικών δικαστών, ο Σάμιουελ Αλίτο. Η απόφαση Ρόου εναντίον Γουέιντ «ήταν εξ αρχής πλήρως αθεμελίωτη» και «πρέπει να ακυρωθεί», πρόσθεσε.
«Ήρθε η ώρα να θέσουμε το ζήτημα των αμβλώσεων στους εκλεγμένους εκπροσώπους του λαού», στα τοπικά κοινοβούλια, γράφει επίσης ο δικαστής.
Η διατύπωση αυτή είναι πολύ κοντά στο κείμενο του προσχεδίου απόφασης που είχε διαρρεύσει στον Τύπο τον Μάιο, προκαλώντας διαδηλώσεις σε όλη τη χώρα και κύμα αγανάκτησης στους προοδευτικούς κύκλους. Έκτοτε, το κλίμα ήταν τεταμένο γύρω από το Δικαστήριο, όπου είχε τοποθετηθεί ένας φράχτης ασφαλείας για να μην πλησιάζουν κοντά οι διαδηλωτές. Τον Ιούνιο, ένας ένοπλος συνελήφθη κοντά στο σπίτι του συντηρητικού δικαστή Μπρετ Κάβανο και του ασκήθηκε δίωξη για απόπειρα δολοφονίας.
Σήμερα, αμέσως μόλις ανακοινώθηκε η απόφαση, εκατοντάδες διαδηλωτές άρχισαν να συγκεντρώνονται στην Ουάσινγκτον – κάποιοι έκλαιγαν από χαρά, άλλοι από θλίψη.
Η σημερινή απόφαση θεωρείται «μία από τις σημαντικότερες στην ιστορία του Ανωτάτου Δικαστηρίου από την εποχή που ιδρύθηκε, το 1790», παρατήρησε ο καθηγητής δικαίου της υγείας, Λόρενς Γκόστιν. «Έχει συμβεί και άλλες φορές το Ανώτατο Δικαστήριο να αλλάξει αποφάσεις του, όμως για να θεμελιώσει ή να επαναφέρει ένα δικαίωμα και ποτέ για να το καταργήσει», σημείωσε.
Η απόφαση αυτή πηγαίνει επίσης αντίθετα με την τάση που παρατηρείται διεθνώς για την αποποινικοποίηση των αμβλώσεων σε χώρες όπου η επιρροή της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας παραμένει πολύ ισχυρή, όπως στην Ιρλανδία, την Αργεντινή, το Μεξικό ή την Κολομβία. Επιστεγάζει έναν αγώνα μισού αιώνα που έδινε μεθοδικά η θρησκευόμενη δεξιά, για την οποία η απόφαση συνιστά τεράστια νίκη αλλά όχι και το τέλος της μάχης: το κίνημα θα συνεχίσει να αγωνίζεται ώστε να ωθήσει όσο το δυνατόν περισσότερες Πολιτείες να καταργήσουν τις αμβλώσεις ή να πετύχει την απαγόρευσή τους σε ομοσπονδιακό επίπεδο.
Η απόφαση θα πρέπει επίσης να θεωρηθεί νίκη του Ρεπουμπλικάνου πρώην προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος κατά τη διάρκεια της θητείας του διόρισε τους τρεις από τους έξι συντηρητικούς δικαστές, τον Νιλ Γκόρσατς, τον Μπρέτ Κάβανο και την Έιμι Κόνεϊ Μπάρετ.
Οι τρεις προοδευτικοί δικαστές διαφώνησαν με την πλειοψηφία θεωρώντας ότι η απόφαση «θέτει σε κίνδυνο άλλα δικαιώματα της ιδιωτικής ζωής, όπως την αντισύλληψη και τους γάμους μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου» αλλά και «δυναμιτίζει τη νομιμότητα» του ίδιου του Δικαστηρίου. Η πλειοψηφία «χειραφετήθηκε από την υποχρέωσή της να εφαρμόζει τον νόμο με έντιμο και αμερόληπτο τρόπο», καταγγέλλουν σε οξύ ύφος οι τρεις δικαστές.
Ο επικεφαλής του Δικαστηρίου, ο μετριοπαθής συντηρητικός Τζον Ρόμπερτς, προσπάθησε να τηρήσει μια πιο ισορροπημένη στάση: ήθελε να δικαιώσει μεν την Πολιτεία του Μισισίπι (ένας νόμος της οποίας στάθηκε αφορμή για την ανατροπή του δεδικασμένου) χωρίς όμως να ανατρέψει την απόφαση Ρόου εναντίον Γουέιντ.
Σύμφωνα με το ινστιτούτο Guttmacher, ένα κέντρο ερευνών που αγωνίζεται για την πρόσβαση στην αντισύλληψη και τις αμβλώσεις σε όλον τον κόσμο, 13 Πολιτείες έχουν ήδη περάσει «νόμους-ζόμπι»: απαγορεύουν τις αμβλώσεις και θα τεθούν αυτομάτως σε ισχύ. «Τις επόμενες ημέρες, εβδομάδες και μήνες, θα δούμε κλινικές να κλείνουν» σε αυτές τις Πολιτείες, όπως το Τέξας ή η Λουιζιάνα, σχολίασε ο Λόρενς Γκόστιν. Εκτιμάται ότι θα ακολουθήσουν το παράδειγμά τους άλλες 12 Πολιτείες, απαγορεύοντας πλήρως ή εν μέρει τις αμβλώσεις.
Σε ένα μεγάλο μέρος της χώρας επομένως οι γυναίκες που θέλουν να κάνουν άμβλωση θα αναγκαστούν είτε να συνεχίσουν την εγκυμοσύνη, είτε να παρανομήσουν (για παράδειγμα, παραγγέλλοντας χάπια μέσω του διαδικτύου) ή να ταξιδέψουν σε άλλες Πολιτείες, όπου η άμβλωση θα επιτρέπεται. Το ταξίδι όμως είναι ακριβό και η απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου θα πλήξει κυρίως τις φτωχές γυναίκες ή εκείνες που μεγαλώνουν μόνες τα παιδιά τους – η μεγάλη πλειονότητα προέρχεται από τις μειονότητες των ισπανόφωνων και των Αφροαμερικανών.
Η ακύρωση του δικαιώματος στην άμβλωση που αποφάσισε σήμερα το αμερικανικό Ανώτατο Δικαστήριο απαντά «στο θέλημα του Θεού», δήλωσε ο Αμερικανός πρώην πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ.
Ερωτηθείς από το κανάλι Fox News για τον δικό του ρόλο στην εξέλιξη αυτή, επειδή κατά τη θητεία του στον Λευκό Οίκο διόρισε τρεις δικαστές και έτσι έγειρε την πλειοψηφία του Ανωτάτου Δικαστηρίου στο συντηρητικό στρατόπεδο, ο Ρεπουμπλικανός δισεκατομμυριούχος απάντησε: «Είναι θέλημα Θεού».
Η απόφαση «ακολουθεί το Σύνταγμα» και «επαναφέρει τα πάντα σε πολιτειακό επίπεδο, όπως θα έπρεπε ανέκαθεν να ισχύει», πρόσθεσε.
Πολλές αμερικανικές Πολιτείες άρχισαν ήδη να ανακοινώνουν ότι λαμβάνουν μέτρα για να απαγορεύσουν την πρόσβαση στις αμβλώσεις, αμέσως μετά την απόφαση που έλαβε το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την ιστορική απόφαση Ρόου εναντίον Γουέιντ του 1973 για την εθελούσια διακοπή της εγκυμοσύνης.
Ο γενικός εισαγγελέας του Μιζούρι ανακοίνωσε ότι αυτή η συντηρητική Πολιτεία των κεντρικών ΗΠΑ είναι η «πρώτη» που απαγορεύει τις αμβλώσεις. «Είναι μια μνημειώδης ημέρα για την ιερότητα της ζωής», ανέφερε σε ανάρτησή του στο Twitter ο Έρικ Σμιτ.
Η Ρεπουμπλικανή κυβερνήτρια της Νότιας Ντακότας Κρίστι Νόεμ ανακοίνωσε επίσης ότι στο εξής η άμβλωση θεωρείται παράνομη στην Πολιτεία αυτή, στις βόρειες ΗΠΑ, καθώς είχε ήδη ψηφιστεί ένας νόμος ο οποίος δεν εφαρμοζόταν αλλά θα έμπαινε αυτομάτως σε ισχύ εάν το Ανώτατο Δικαστήριο άλλαζε τη νομολογία του.
Ο νόμος αυτός αναφέρει ότι «από σήμερα, όλες οι αμβλώσεις είναι παράνομες στη Νότια Ντακότα, εκτός και αν υπάρχει ιατρική γνωμάτευση που να βεβαιώνει ότι ο τερματισμός της κύησης είναι αναγκαίος για να σωθεί η ζωή της εγκύου» ανέφερε στην ανακοίνωσή της.
Στο κοινοβούλιο της Νότιας Ντακότας θα διεξαχθεί εντός του έτους μια «ειδική συνεδρίαση» με σκοπό «να σώσουμε ζωές και να βοηθήσουμε τις μητέρες που επηρεάζονται από την απόφαση» του Ανωτάτου Δικαστηρίου, πρόσθεσε, χωρίς άλλες διευκρινίσεις.
Λίγο αργότερα, ο Ρεπουμπλικάνος κυβερνήτης της Ιντιάνας ανακοίνωσε επίσης ότι συγκαλεί το κοινοβούλιο για να αποφασίσει το συντομότερο δυνατόν την απαγόρευση των αμβλώσεων. «Η απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου είναι σαφής και επαφίεται τώρα στις Πολιτείες να εξετάσουν αυτό το σημαντικό ζήτημα. Θα το κάνουμε το συντομότερο δυνατόν», ανέφερε μέσω του Twitter ο Έρικ Χόλκομπ.
Η συνεδρίαση αυτή ορίστηκε για τις 6 Ιουλίου.
«Έχουμε την ευκαιρία να προστατεύσουμε την ιερότητα της ζωής και αυτό ακριβώς θα κάνουμε», πρόσθεσε ο κυβερνήτης.
Ο Τζάστιν Τριντό χαρακτήρισε «φρικιαστική» την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ που ανέτρεψε την απόφαση-ορόσημο του 1973 για το δικαιώμα στην άμβλωση, με τον Καναδό πρωθυπουργό να εκφράζει την συμπόνοια του στις γυναίκες που «χάνουν το νόμιμο δικαίωμά τους στην άμβλωση».
«Οι ειδήσεις που έρχονται από τις ΗΠΑ είναι φρικιαστικές. Η καρδιά μου είναι μαζί με τα εκατομμύρια των Αμερικανίδων που τώρα πρόκειται να χάσουν το νόμιμο δικαίωμά τους για άμβλωση», έγραψε ο Τριντό στο Twitter.
«Καμία κυβέρνηση, κανένας πολιτικός ή άνδρας δεν πρέπει να λέει σε μια γυναίκα τι μπορεί και τι δεν μπορεί να κάνει με το σώμα της», είπε.
Το, όχι και τόσο απροσδόκητο, τελικό αποτέλεσμα των πρόσφατων Βουλευτικών εκλογών στη Γαλλία προσέφερε υλικό για πολλές συζητήσεις και αναλύσεις, δεδομένου ότι δεν προσέφερε κοινοβουλευτική πλειοψηφία στον συνασπισμό των κομμάτων που στήριζαν τον (δεύτερη φορά εκλεγμένο) Πρόεδρο Μακρόν. Παρόλα αυτά, η σχετική πλειοψηφία που ελέγχει ο Πρόεδρος είναι σημαντική και κανένας άλλος συνασπισμός κομμάτων δεν μπορεί να αμφισβητήσει τη μεγάλη κοινοβουλευτική υπεροχή του.
Του Πάνου Σταθόπουλου
Στο λεγόμενο ημι-Προεδρικό πολιτικό σύστημα της Γαλλίας η περίπτωση είναι μοναδική.Μέχρι τώρα ξέραμε ότι ο Πρόεδρος ελέγχει συνήθως το Κοινοβούλιο, αλλά και όταν αυτό δεν συνέβαινε,υπήρχε κάποιο άλλο κόμμα που διέθετε πλειοψηφία. Είναι οι περίφημες περιπτώσεις της λεγόμενης «συγκατοίκησης» που έχουν συμβεί παλαιότερα για 4 χρόνια (1986-1988 και 1993-1995) από τα 14 της προεδρίας Μιτεράν (1981-1995), όπως και σε 5 (1997-2002) από τα 12 χρόνια της προεδρίας Σιράκ (1995-2007).
Σημειώνεται, ότι όλα τα προηγούμενα έτη λογίζονται ημερολογιακά από άνοιξη σε άνοιξη (όταν διεξάγονται οι Προεδρικές εκλογές). Επισημαίνεται επίσης ότι από το 2000 και έπειτα η 7ετής αρχικά θητεία του Προέδρου έγινε 5ετής και συμπίπτει πλέον με τη διεξαγωγή των Βουλευτικών εκλογών. Πρόκειται για μία νέα ρύθμιση που αποσκοπούσε να περιορίσει την πιθανότητα φαινομένων «συγκατοίκησης». Γι’ αυτό, όπως προηγουμένως αναφέρθηκε, ο Μιτεράν είχε συνολικά 14ετή θητεία, ενώ ο Σιράκ 12ετή.
Οι δύο συγκεκριμένοι Πρόεδροι άλλωστε (ο Μιτεράν πρώτος, από τους δύο μέχρι τώρα, σοσιαλιστής Πρόεδρος της Γαλλίας και ο Σιράκ 4ος στη σειρά από τους πέντε Προέδρους της κεντροδεξιάς) ήταν οι μόνοι μετά τον Σαρλ ντε Γκώλ που έκαναν παραπάνω από μία θητεία μέχρι τις φετινές εκλογές. Ο Μακρόν προστίθεται πλέον στην τιμητική αυτή λίστα, χωρίς να εξασφαλίζει όμως και αυτός απρόσκοπτη πλειοψηφία για το σύνολο της θητείας του (προνόμιο που θα εξακολουθήσει απ’ ότι φαίνεται να διαθέτει μόνο ο ιστορικός ιδρυτής της 5ης Γαλλικής Δημοκρατίας, 1959 και έπειτα, για την οποία συζητάμε κυρίως εδώ).
Παρόλα αυτά, στην περίπτωση του Μακρόν υπάρχουν δύο σημαντικές διαφοροποιήσεις από όλα τα προηγούμενα. Είναι ο πρώτος Πρόεδρος που εκλέγεται χωρίς τη στήριξη των δύο πάλαι ποτέ μεγάλων κομμάτων, αλλά και ο πρώτος χωρίς πλειοψηφία που δεν καλείται όμως να αντιμετωπίσει περίπτωση «συγκατοίκησης». Διαθέτοντας ισχυρή σχετική πλειοψηφία σε σχέση με τις έδρες που ελέγχουν τα υπόλοιπων κόμματα, καλείται να διαχειριστεί την πρωτότυπη περίπτωση του να αναζητήσει συνεργασίες ή έστω κάποιες προϋποθέσεις ανοχής.
Τα λέμε όλα αυτά γιατί αν δεν γνωρίζουμε το παρελθόν δεν θα καταλάβουμε τι συμβαίνει σήμερα. Γι’ αυτό και θεωρήθηκε ότι το άρθρο αυτό θα έπρεπε να συνοδεύεται από τους Πίνακες που παρατίθενται με αποτελέσματα όλων των εκλογών που διεξήχθησαν στη Γαλλία από το 2012 και έπειτα. Δηλαδή, τις τρεις τελευταίες Προεδρικές και Βουλευτικές εκλογές (2012, 2017, 2022) στις οποίες προστίθενται και οι Ευρωεκλογές που διεξήχθησαν εμβόλιμα (2014, 2019).
(Α’Γύρος)
Π 2012
Β 2012
Ε 2014
Π 2017
Β 2017
Ε 2019
Π 2022
Β 2022
Κεντρώοι / Μακρόν
9.1
1.8
9.9
24.0
32.3
22.4
27.9
25.8
Μελανσόν
11.1
6.9
6.6
19.6
11.0
6.3
21.9
25.7
Λε Πεν
17.9
13.6
24.9
21.3
13.2
23.8
23.2
18.7
Κεντροδεξιά
27.2
34.7
20.8
20.0
21.6
8.5
4.8
11.3
Σοσιαλιστικό κόμμα
28.6
39.9
14.0
6.4
9.5
6.2
1.7
Οικολόγοι
2.3
9.0
4.3
13.5
4.6
Λοιπά
3.8
3.1
14.8
8.7
8.1
19.3
15.9
18.5
Συμμετοχή (%)
79.5
57.2
42.4
77.8
48.7
50.1
73.7
47.5
Αποτελέσματα
Π 2012
Β2012
Π 2017
Β2017
Π 2022
Β 2022
Β’ Γύρου
%
έδρες
%
έδρες
%
έδρες
Κεντρώοι / Μακρόν
0.5
2
66.1
49.1
350
58.6
38.6
245
Μελανσόν
1.1
10
4.9
17
31.6
131
Λε Πεν
3.7
2
33.9
8.8
8
41.4
17.3
89
Κεντροδεξιά
48.4
44.1
229
27.0
136
7.3
64
Σοσιαλιστικό κόμμα
51.6
49.9
331
7.5
45
Λοιπά
0.7
3
2.7
21
5.2
48
Συμμετοχή (%)
80.4
55.4
74.6
42.6
72.0
46.2
Ξεκινώντας από το 2012, στις 6 Μαΐου, την ίδια ημέρα που διεξάγονταν και οι ελληνικές βουλευτικές εκλογές στις οποίες κατέρρευσε ο δικομματισμός ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, στη Γαλλία ο αντίστοιχος δικομματισμός ζούσε τις τελευταίες λάμψεις του. Θα εκλεγόταν Πρόεδρος ο Φρανσουά Ολάντ με μικρή διαφορά έναντι του Νικολά Σαρκοζί και τον επόμενο μήνα στις Βουλευτικές εκλογές τα δύο κόμματα θα λάμβαναν αθροιστικά στον δεύτερο γύρο 94% των ψήφων και το σύνολο σχεδόν των εδρών, με τους Σοσιαλιστές πάντως να διαθέτουν άνετη πλειοψηφία.
Η γενικότερη όμως κρίση αξιοπιστίας που έπληξε παντού σχεδόν τα κατεστημένα κόμματα (δεν ήταν βέβαια μόνο ελληνικό το φαινόμενο) δεν άφησε φυσικά αλώβητη και τη Γαλλία. Στις Ευρωεκλογές του 2014 το αθροιστικό ποσοστό των δύο κομμάτων ήταν μόλις 35%, ενώ πρώτο κόμμα αναδεικνυόταν με σχεδόν 25% το ακροδεξιό «Εθνικό Μέτωπο» έχοντας πλέον στην ηγεσία την κόρη ΛεΠεν από τις αρχές του 2011. Υπήρχε επομένως πολιτικό κενό το οποίο κάλυψε με ιδιαίτερη επιτυχία η εμφάνιση του Μακρόν. όχι μόνο στην προεδρική εκλογή, αλλά και με πολύ μεγάλη πλειοψηφία στις Βουλευτικές εκλογές το 2017.
Όμως, η σπουδαία αρχικά εικόνα του νέου Προέδρου δεν άργησε να απομειωθεί σταδιακά και στις Ευρωεκλογές του 2019 προηγήθηκε και πάλι η ΛεΠεν(με 1,4% πάνω από το κόμμα του Μακρόν) η οποία είχε ήδη μετονομάσει το κόμμα της («Εθνική Συσπείρωση») σε μία προσπάθεια απογαλακτισμού από τον πατέρα της, αμβλύνοντας επίσης τις ακραίες θέσεις που και η ίδια είχε υποστηρίξει παλαιότερα.
Παρότι όμως δεν ήταν καθόλου εύκολο να ανατρέψει τον Μακρόν στις Προεδρικές εκλογές του 2022 (υστέρησε κατά 17 μονάδες στον δεύτερο γύρο, έναντι όμως 32 μονάδων το 2017) στις Βουλευτικές εκλογές η ΛεΠεν κατέστησε τελικά το κόμμα της περίπου «νικητή», με σαφή κέρδη σε σχέση με τις προηγούμενες εκλογές, όχι μόνο σε εκλογικά ποσοστά, αλλά και, κυρίως, σε κοινοβουλευτική δύναμη.
Πράγματι, με τη νέα του μορφή το κόμμα της ΛεΠεν αύξησε τη δύναμή του κατά 5,5% στον πρώτο γύρο σε σχέση με τις προηγούμενες εκλογές και διατήρησε σχεδόν τη δύναμη αυτή στον δεύτερο γύρο με αποτέλεσμα να συγκεντρώσει 89 έδρες, έναντι 8 το 2017 και μόλις 2 το 2012. Για πρώτη φορά στις Γαλλικές βουλευτικές εκλογές «νομιμοποιήθηκε» ουσιαστικά η ψήφιση «ακροδεξιών» υποψήφιων στον δεύτερο γύρο.
Αξιόλογη κοινοβουλευτική παρουσία σε σχέση με τις προηγούμενες εκλογές εξασφάλισαν και τα κόμματα που μετείχαν στον συνασπισμός της αριστεράςNUPES (Νέα Λαϊκή, Οικολογική και Κοινωνική Ένωση) με επικεφαλής τον Μελανσόν ο οποίος προσέθεσε στη δική του «Ανυπότακτη Γαλλία», το Σοσιαλιστικό και το Κομμουνιστικό κόμμα, όπως και τους Οικολόγους. Με ερώτημα όμως κατά πόσο ένας τέτοιος συνασπισμός θα μπορέσει να διατηρήσει κάποια συνοχή στη συνέχεια, είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι το ποσοστό που πέτυχε στον πρώτο γύρο (25,7% ) παρότι έφτασε τον Μακρόν στην πρώτη θέση υστερεί έναντι του αθροιστικού ποσοστού που είχαν τα ίδια κόμματα στις προηγούμενες εκλογές.
Με δεδομένο από την άλλη ότι τόσο ο Μακρόν όσο και η Κεντροδεξιά έχασαν σημαντικά και σε ψήφους και σε έδρες σε σχέση με τις προηγούμενες εκλογές, θα μπορούσε ίσως να μιλήσει κανείς για νίκη των «άκρων». Συμπέρασμα όμως μάλλον βιαστικό και πρόχειρο. Όχι μόνο γιατί η ΛεΠεν κατέβαλε τεράστιες προσπάθειες να πείσει ότι δεν είναι «ακραία», ούτε γιατί ο συνασπισμός της αριστεράς δεν ενίσχυσε την ουσιαστική εκλογική απήχηση των κομμάτων που μετείχαν όπως μετριέται κυρίως στον πρώτο γύρο.
Υπάρχει και το θέμα της μεγάλης αποχής (αν και δεν ήταν η μεγαλύτερη που έχει σημειωθεί ποτέ, όπως φαίνεται στους Πίνακες) που περιορίζει τη βαρύτητα των όποιων γενικότερων συμπερασμάτων, σε ένα περιβάλλον άλλωστε όπου το ενδιαφέρον για τις βουλευτικές εκλογές μετριόταν στις δημοσκοπήσεις σε ποσοστά της τάξης του 45%. Παράλληλα, οι δημοσκοπήσεις αναδείκνυαν εκκωφαντικά ότι το κυριότερο πρόβλημα που απασχολούσε τους πολίτες ήταν ο φόβος ή και η βεβαιότητα περιορισμού της οικονομικής τους δυνατότητας, στο οποίο βέβαια επένδυσαν προεκλογικά τόσο η NUPES όσο και η ΛεΠεν, ενώ κυριαρχούσε επίσης ο χαρακτηρισμός του «αλαζόνα Μακρόν», χωρίς ο ίδιος να καταβάλει ποτέ ιδιαίτερες προσπάθειες για να το αντιμετωπίσει.
Παρόλα αυτά, η απλή αριθμητική δείχνει ότι οι δύο «χαμένοι» αυτών των εκλογών σε σχέση με τις προηγούμενες, κρατούν ουσιαστικά το πιο βασικό κλειδί των εξελίξεων. Στον Μακρόν λείπουν 44 έδρες και η Κεντροδεξιά έχει να προσφέρει 64. Ομολογουμένως, έχει μεγάλο ενδιαφέρον, και εμπειρικά, το πώς όλο αυτό θα καταλήξει.
Ο Πάνος Σταθόπουλος είναι Διευθυντής του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ινστιτούτου Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής
Σχεδόν τέσσερα χρόνια αφότου η Ελλάδα γιόρτασε την έξοδό της από τα μνημόνια, οι πολίτες της χώρας είναι και πάλι πολύ ανήσυχοι για τις οικονομικές προοπτικές.
Αυτό επισημαίνει το CNBC επικαλούμενο δηλώσεις κατοίκων της Αθήνας, αλλά και τα δεδομένα για τον εκρηκτικό πληθωρισμό ανά την Ευρώπη που οδηγεί την ΕΚΤ στο να αυξήσει πιο γρήγορα από ό,τι αναμενόταν τα επιτόκια. Οι αναλυτές πάντως επισημαίνουν ότι η χώρα σήμερα είναι σε πολύ καλύτερη θέση από ό,τι την περίοδο της κρίσης χρέους και βλέπουν επιβράδυνση αλλά όχι συρρίκνωση του ΑΕΠ.
Σε άρθρο του με τίτλο «Greeks fear another recession, just four years after the country exited its controversial bailout» (Οι Έλληνες φοβούνται ύφεση, μόλις 4 χρόνια αφότου η χώρα εξήλθε από το αμφιλεγόμενο μνημόνιο) επισημαίνεται ότι η επιδείνωση του κλίματος στην κοινή γνώμη έρχεται καθώς η Ελλάδα – όπως και πολλά ακόμη κράτη μέλη της ΕΕ- έρχεται αντιμέτωπη με την εκτίναμη του κόστους τροφίμων και καυσίμων- μία τάση που επιδεινώνεται από τον πολύμηνο πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία.
«Η Ελλάδα είναι ασφαλέστερη αλλά όχι ασφαλής» λέει στο αμερικανικό δίκτυο ο Μιχάλης Γαλενιάνος, κάτοικος Αθήνας, ερωτηθεις για το ενδεχόμενο ύφεσης. «Νομίζω ότι η Ελλάδα είναι πιο σταθερή τώρα από ό,τι ήταν στο παρελθόν. Νομίζω και ελπίζω ότι οι μαύρες οικονομικές ημέρες του παρελθόντος δεν θα επιστρέψουν» προσθέτει.
«Η Ελλάδα έχει περάσει από τα τρία διαδοχικά αμφιλεγόμενα μνημόνια, τα οποία στηρίχθηκαν σε μία σειρά μεταρρυθμίσεων, αλλά και σε πολλά χρόνια λιτότητας. Η ελληνική οικονομία αναπτύχθηκε κατά 1,6% το 2018 και κατά 1,9% το 2019, αλλά όπως και ο υπόλοιπος κόσμος διολίσθησε σε ύφεση το 2020 και τώρα αντιμετωπίζει νέες οικονομικές πιέσεις με ένα από τα υψηλότερα ποσοστά πληθωρισμού στην Ευρώπη», θυμίζει το CNBC.
Ο εναρμονισμένος πληθωρισμός αυξήθηκε στο 10,7% τον Μάιο από 9,1% τον Απρίλιο σύμφωνα με τη Eurostat, γεγονός που «είναι μεγάλη πρόκληση για τους απλούς πολίτες» επισημαίνεται στο άρθρο. Μία 30χρονη κάτοικος της Αθήνας, που θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία της, δήλωσε στο CNBC πως είναι πλέον πιο προσεχτική στο πώς ξοδεύει χρήματά της. «Ειδικά όσον αφορά στη βενζίνη για το αυτοκίνητό μου και στο ρεύμα, έχω γίνει πολύ αυστηρή με τον εαυτό μου» λέει. «Περάσαμε ήδη μία δεκαετία που ήμασταν πολύ πιεσμένοι οικονομικά και νομίζω ότι θα είναι πολύ επώδυνα να ξαναπεράσουμε από αυτή τη διαδικασία… Φοβάμαι κυρίως για τον μισθό και το εάν θα γίνουν και πάλι περικοπές. Την ίδια ώρα τα ενοίκια είναι στα ύψη, ενώ κατά την κρίση χρέους δεν ήταν, και έχει γίνει πολύ δύσκολο να συντηρήσει κανείς τον εαυτό του» προσθέτει.
«Ανησυχώ για την ευημερία της οικογένειάς μου, θα δυσκολευτούν να τα βγάλουν πέρα» λέει ο Βασίλης Βασίλειος, ο οποίος έφυγε πριν από έναν χρόνο από την Ελλάδα για να βρει δουλειά στην Ισλανδία.
Οι προοπτικές συνολικά για την Ευρωζώνη είναι δυσοίωνες. «Καθώς πλήττεται ισχυρότερα από τις ΗΠΑ από το ενεργειακό σοκ, εκτιμούμε ότι η Ευρωζώνη θα εισέλθει σε ύφεση πριν από τις ΗΠΑ» αναφέρουν αναλυτές της Berenberg σε πρόσφατο σημείωμά τους. Μάλιστα σημειώνουν πως εάν δεν ήταν και η ανάκαμψη του τουρισμού, η ύφεση θα ήταν ήδη εδώ. Το ινστιτούτο βλέπει συρρίκνωση του ΑΕΠ της Ευρωζώνης κατά 0,8% το 2023.
Από την άλλη ο Τζόνας Φλοριάνι, αναλυτής της AXIA Ventures, σπεύδει να επισημάνει ότι η Ελλάδα έχει πολύ υψηλά επίπεδα αποταμιεύσεων τα οποία θα βοηθήσουν σημαντικά αν οι οικονομικές συνθήκες επιδεινωθούν. Οι ελληνικές τράπεζες επίσης είναι σε πολύ πιο ισχυρή θέση σήμερα, ενώ η Ελλάδα είναι μεταξύ των μεγάλων ωφελημένων του Ταμείου Ανάκαμψης, οι πόροι του οποίου θα συμβάλλουν στην προώθηση δημοσίων επενδύσεων, σημειώνει ο Φλοριάνι.
Ο Βολφάνγκο Πίκολι, συμπρόεδρος της Teneo, από την πλευρά του σχολιάζει πως «καθώς οι συζητήσεις για πρόωρες εκλογές βρίσκονται σε εξέλιξη, η κυβέρνηση αναμένεται να ανακοινώσει νέα μέτρα στήριξης που θα αντισταθμίζουν τον αντίκτυπο από την κρίση του κόστου ζωής».
Μπορεί να πέρασε σχεδόν στα ψιλά στη διεθνή ειδησεογραφία, ωστόσο η τηλεδιάσκεψη των ηγετών Ρωσίας, Κίνας, Βραζιλίας, Ινδίας και Νοτίου Αφρικής έχει ξεχωριστή σημασία μέσα στις συνταρακτικές γεωπολιτικές αλλαγές των τελευταίων μηνών.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία και η μάχη των κυρώσεων μεταξύ Μόσχας και Δύσης φέρνουν τον Βλαντιμίρ Πούτιν ολοένα και πιο κοντά στις μεγάλες δυνάμεις που συναποτελούν την ομάδα των BRICS, κάτι που ο Ρώσος πρόεδρος είχε προαναγγείλει, ως απάντηση στην απόπειρα ενεργειακού αποκλεισμού της χώρας του από τις μέχρι πρότινος προνομιακές αγορές της Ε.Ε. και των ΗΠΑ.
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν δήλωσε κατά τη διάρκεια της τηλεδιάσκεψης με τους ηγέτες των κρατών αυτών ότι η χώρα του είναι έτοιμη να αναπτύξει περαιτέρω την πολυμερή συνεργασία με Βραζιλία, Ινδία, Κίνα και Νότια Αφρική.
Παράλληλα, κατηγόρησε τη Δύση ότι υποδαυλίζει την παγκόσμια οικονομική και ενεργειακή κρίση και κάλεσε τους συνομιλητές του να εργαστούν για να επαναφέρουν τη σταθερότητα σε παγκόσμιο επίπεδο.
«Μόνο στη βάση μιας ειλικρινούς και αμοιβαίας επωφελούς συνεργασίας μπορούμε να αναζητήσουμε τρόπους εξόδου από την κατάσταση κρίσης που έχει διαμορφωθεί στην παγκόσμια οικονομία λόγω των απερίσκεπτων και εγωιστικών ενεργειών μεμονωμένων κρατών», είπε ο Ρώσος πρόεδρος για να προσθέσει ότι «η Δύση χρησιμοποιεί χρηματοπιστωτικούς μηχανισμούς για να παρακάμψει τα δικά της λάθη στη μακροοικονομική πολιτική σε ολόκληρο τον κόσμο».
Με τη σειρά του ο πρόεδρος της Κίνας εκτόξευσε ξανά βέλη για το μπαράζ διεθνών κυρώσεων και κάλεσε τη Ρωσία, την Ινδία, τη Βραζιλία και τη Νότια Αφρική να αναλάβουν την ευθύνη που τους δίνει η οικονομική τους επιρροή και τόνισε ότι θα πρέπει να υπερασπιστούν ένα πραγματικά πολυεθνικό διεθνές σύστημα, βασισμένο στα Ηνωμένα Έθνη.
«Πρέπει να εγκαταλείψουμε τη νοοτροπία του Ψυχρού Πολέμου και να εμποδίσουμε την αντιπαράθεση και να αντιταχθούμε στις μονομερείς κυρώσεις – και στην κατάχρηση των κυρώσεων», είπε ο Σι στη σύνοδο κορυφής των BRICS.
«Η συνάντησή μας σήμερα έρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή επιλογής για το μέλλον της ανθρωπότητας: ως βασικές αναδυόμενες αγορές και αναπτυσσόμενες χώρες, οι χώρες των BRICS πρέπει να σταθούν στο ύψος των ευθυνών τους», δήλωσε ο Κινέζος πρόεδρος.
Οι ηγέτες των πέντε αυτών μεγάλων οικονομικών, μάλιστα, εξέφρασαν την κοινή τους δέσμευση να προωθήσουν αλλαγές στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου για την δημιουργία «ενός ανοικτού κόσμου της οικονομίας που στηρίζει το εμπόριο και την ανάπτυξη».
