Category: Spots

  • Φάκελος libre/Η “Μεγάλη Παραίτηση” και οι Generation Z και X (Μέρος 1ο)

    Φάκελος libre/Η “Μεγάλη Παραίτηση” και οι Generation Z και X (Μέρος 1ο)

    Το φαινόμενο της «μεγάλης παραίτησης» παρουσιάστηκε την περίοδο του lockdown κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κοροναϊού κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες και στη Μ. Βρετανία. Τότε εκατομμύρια εργαζόμενοι αναθεώρησαν τις επαγγελματικές τους προτεραιότητες αποφασίζοντας είτε να εργαστούν σε άλλους τομείς, αναζητώντας καλύτερες αμοιβές ή συνθήκες εργασίας ή έκαναν «ένα διάλειμμα», χωρίς ωστόσο να προσδιορίζουν τη διάρκειά του.

    Συνεντεύξεις Χρόνης Διαμαντόπουλος

    Τι συμβαίνει όμως στην Ελλάδα; Τι ισχύει με την ελληνική εκδοχή αυτού του παγκοσμίου φαινομένου; Είναι και ελληνικό φαινόμενο ή έχει λάβει μια άλλη εκδοχή;

    Το libre ανοίγει σήμερα τον “φάκελο” για το φαινόμενο της “μεγάλης παραίτησης”, που θα παρουσιαστεί σε τρία μέρη… για το πώς και από πού ξεκίνησε, πόσο έχει επηρεάσει αλλά και κυρίως ποια επαγγέλματα, στον ελλαδικό εργασιακό χώρο…

    • Ειδικοί επιστήμονες και εκπρόσωποι επαγγελματικών κλάδων δίνουν τις δικές τους απαντήσεις και επιχειρούν μέσα από αναλύσεις και έρευνες να σκιαγραφήσουν την εξέλιξη του πρωτόγνωρου φαινομένου.

    Στο πρώτο μέρος οι καθηγητές Σάββας Ρομπόλης και Βασίλης Μπέτσης αναλύουν την τάση της μη εργασίας και επιχειρούν, μέσα από το γενικότερο πρίσμα της αγοράς εργασίας, να αναγάγουν τα συμπεράσματα στην Ελλάδα και ειδικά στον αγροτικό τομέα και τον τομέα του τουρισμού.

    ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ ΤΟ 1ο Μέρος του Αφιερώματος

  • Κοροναϊός: Παραδοχή-«βόμβα» του ΠΟΥ ότι διέρρευσε από εργαστήριο της Ουχάν

    Κοροναϊός: Παραδοχή-«βόμβα» του ΠΟΥ ότι διέρρευσε από εργαστήριο της Ουχάν

    Ο κοροναϊός «διέρρευσε από εργαστήριο» της Ουχάν στην Κίνα. Αυτό πιστεύει off the record ο επικεφαλής του ΠΟΥ, Δρ. Τέντρος Αντάνομ Γκεμπρεγέσους.

    Ενώ δημόσια η θέση του ΠΟΥ παραμένει ότι «όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά» για την προέλευση του κοροναϊού, ο γ.γ. του Οργανισμού είχε πρόσφατα εκμυστηρευτεί σε υψηλόβαθμο ευρωπαίο πολιτικό ότι η πιθανότερη εξήγηση είναι από ένα «καταστροφικό ατύχημα σε εργαστήριο στη Γουχάν», όπου ξεκίνησαν οι λοιμώξεις στα τέλη του 2019.

    Την αποκάλυψη έκανε η Mail On Sunday, επικαλούμενη κυβερνητική πηγή, όπως και τα υπόλοιπα βρετανικά ΜΜΕ, υπενθυμίζοντας μάλιστα ότι στο παρελθόν ο ΠΟΥ έχει επικριθεί για το ότι θεωρούσε πως η πιθανότητα διαρροής του κοροναϊού από εργαστήριο ήταν απλώς μια «θεωρία συνωμοσίας».

    Πιο ουδέτερη στάση

    Ωστόσο, ο οργανισμός παίρνει όλο και περισσότερο μια «ουδέτερη» δημόσια στάση μετά από περιορισμένα στοιχεία που υποδηλώνουν ότι έχει βρεθεί «ζωονοσογόνος» εξάπλωση, δηλαδή η διαδικασία με την οποία ένας ιός μεταπηδά από ένα ζώο σε έναν άνθρωπο.

    Οι δυτικές υπηρεσίες πληροφοριών εξέδωσαν για πρώτη φορά ανησυχίες σχετικά με το Ινστιτούτο Ιολογίας της Ουχάν τον Απρίλιο του 2020, υποδεικνύοντας ότι οι επιστήμονες χειρίζονταν τους κοροναϊούς από νυχτερίδες σε σπηλιές 1.000 μίλια μακριά από το κέντρο. Αυτές οι σπηλιές μπορεί να είναι εκεί που προήλθε ο Covid-19.

    Ο γ.γ. του ΠΟΥ πρόσφατα είχε τονίσει στα κράτη – μέλη σε μια ενημέρωση σχετικά με την ασθένεια πως «δεν έχουμε ακόμη τις απαντήσεις ως προς το από πού προήλθε ή πώς εισήλθε στον ανθρώπινο πληθυσμό. Η κατανόηση της προέλευσης του ιού είναι πολύ σημαντική επιστημονικά για την πρόληψη μελλοντικών επιδημιών και πανδημιών.

    » Αλλά ηθικά, το οφείλουμε σε όλους εκείνους που υπέφεραν και πέθαναν και τις οικογένειές τους. Όσο περισσότερο διαρκεί η έρευνα, τόσο πιο δύσκολο γίνεται. Πρέπει να επιταχύνουμε».

    Όμως, η αποκάλυψη της ιδιωτικής συνομιλίας των δύο αξιωματούχων προκαλεί νέα ερωτήματα σχετικά με τη στάση του ΠΟΥ και της Κίνας απέναντι στην πανδημία.

    Δύο μελέτες ρίχνουν φως στο μυστήριο

    Επιστήμονες έδωσαν στη δημοσιότητα, προ μηνών, δύο εκτενείς μελέτες, οι οποίες υποδεικνύουν μια αγορά τροφίμων και ζώων στην Ουχάν της Κίνας, ως το σημείο προέλευσης του κοροναϊού.

    Αναλύοντας ένα μεγάλο αριθμό στοιχείων, όπως γονιδιώματα του ιού, χάρτες από τους πάγκους της αγοράς καθώς και τη δραστηριότητα των πρώτων ασθενών Covid της Γουχάν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι επιστήμονες συμπέραναν ότι ο κοροναϊός πιθανότατα υπήρχε σε ζωντανά θηλαστικά που πωλούνταν στην αγορά θαλασσινών της Χουανάν στα τέλη του 2019, ενώ αναφέρουν ότι ο ιός είναι πιθανόν να μεταδόθηκε σε ανθρώπους που δούλευαν ή ψώνιζαν εκεί.

    Οι δύο μελέτες, οι οποίες αποτελούνται συνολικά από 150 σελίδες, παίζουν σημαντικό ρόλο στο ντιμπέιτ για το πώς ξεκίνησε η πανδημία της Covid. Το ερώτημα σχετικά με το αν το ξέσπασμα άρχισε με τη μετάδοση του ιού από ζώα στον άνθρωπο (spillover), εξαιτίας κάποιας διαρροής από εργαστήριο στην Οουχάν ή από κάποια άλλη αιτία, έχει οδηγήσει σε νέες διαφωνίες σχετικά με το πώς θα μπορούσε να αποφευχθεί πιο αποτελεσματικά η επόμενη πανδημία.

    «Όταν κοιτάξουμε όλα αυτά τα στοιχεία μαζί, δημιουργείται μια απίστευτα ξεκάθαρη εικόνα [που δείχνει] ότι η πανδημία άρχισε από την αγορά της Χουανάν» δήλωσε ο Μάικλ Γουόρομπι, εξελικτικός βιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνα και ένας από τους συντάκτες των δύο νέων μελετών.

    Αρκετοί ανεξάρτητοι επιστήμονες είπαν ότι οι εν λόγω μελέτες αποτελούν μια ενδιαφέρουσα και ενδελεχή νέα ανάλυση των διαθέσιμων δεδομένων. «Είναι πολύ πειστικές», αναφέρει η Δρ. Θέα Φίσερ, επιδημιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης, η οποία δεν συμμετείχε στις νέες μελέτες. Το σενάριο, με βάση το οποίο ο ιός μεταδόθηκε στον άνθρωπο από τα ζώα «έχει πλέον στηριχθεί από στοιχεία σε πολύ μεγάλο βαθμό, άρα είναι και αξιόπιστο».

    Τα «κενά» και οι μελέτες Κινέζων ερευνητών

    Ωστόσο, κάποιοι άλλοι έκαναν λόγο για ορισμένα κενά που εξακολουθούν να υπάρχουν. Οι νέες μελέτες, για παράδειγμα, δεν ταυτοποίησαν κάποιο συγκεκριμένο ζώο στην αγορά που να μετέδωσε τον ιό στους ανθρώπους.

    «Πιστεύω ότι αυτό που υποστηρίζουν θα μπορούσε να είναι αληθές» αναφέρει ο Τζες Μπλουμ, ιολόγος από το Κέντρο Ερευνών για τον καρκίνο, Fred Hutchison. «Δεν θεωρώ, ωστόσο, ότι η ποιότητα αυτών των στοιχείων είναι επαρκής για να πούμε με βεβαιότητα ότι κάποιο από αυτά τα σενάρια είναι σωστό».

    Σε μια ξεχωριστή μελέτη, επιστήμονες από το κινεζικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών ανέλυσαν γενετικά ίχνη από τα πρώτα περιβαλλοντικά δείγματα που συνελέγησαν στην αγορά τον Ιανουάριο του 2020.

    Μέχρι να μεταβούν στο σημείο οι Κινέζοι ερευνητές προκειμένου να συλλέξουν αυτά τα δείγματα, η αστυνομία είχε κλείσει και είχε απολυμάνει την αγορά, καθώς ένας αριθμός ανθρώπων που συνδέονταν με αυτήν είχαν αρρωστήσει από Covid. Εκείνη τη στιγμή δεν υπήρχαν πλέον καθόλου ζωντανά ζώα στην αγορά.

    Οι ερευνητές πήραν δείγματα από τους τοίχους, τα πατώματα και από άλλες επιφάνειες εντός της αγοράς, καθώς και από κρέας που βρισκόταν σε ψυγεία και καταψύκτες. Επιπλέον, εξέτασαν ποντίκια καθώς και αδέσποτους σκύλους και γάτες που βρίσκονταν γύρω από την αγορά, ενώ πήραν δείγματα και από τους υπονόμους έξω από αυτήν. Στη συνέχεια, οι ερευνητές ανέλυσαν τα δείγματα αυτά για γενετικά ίχνη κοροναϊών που θα μπορούσαν να προέρχονται από ανθρώπους ή ζώα.

    Παρ’ όλο που οι Κινέζοι ερευνητές διεξήγαγαν την εν λόγω μελέτη πάνω από δύο χρόνια πριν, δεν είχαν δημοσιοποιήσει τα αποτελέσματά της μέχρι την πρόσφατα. Ανέφεραν ότι τα δείγματα από την αγορά της Χουανάν συμπεριελάμβαναν δύο εξελιγμένες μορφές του ιού, γνωστές και ως γενεαλογίες Α και Β, οι οποίες κυκλοφορούσαν κατά τη διάρκεια του εντοπισμού των πρώτων κρουσμάτων στην Κίνα.

  • Το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα αναγκάζεται να μειώσει τις μερίδες φαγητού για τους πρόσφυγες

    Το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα αναγκάζεται να μειώσει τις μερίδες φαγητού για τους πρόσφυγες

    Το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα (PAM) του ΟΗΕ προειδοποίησε σήμερα πως πρέπει στο εξής να μειώσει τις μερίδες φαγητού που διανέμει στους πρόσφυγες στην ανατολική και δυτική Αφρική ελλείψει επαρκούς χρηματοδότησης παρότι οι ανάγκες αυξάνονται.

    Τα τρία τέταρτα του συνολικού αριθμού των προσφύγων που υποστηρίζονται από το PAM στην ανατολική Αφρική είδαν τις μερίδες τους να μειώνονται μέχρι και 50%, δήλωσε η υπηρεσία του ΟΗΕ, με όσους βρίσκονται στην Αιθιοπία, στην Κένυα, στο Νότιο Σουδάν και στην Ουγκάντα να έχουν επηρεαστεί πιο πολύ.

    «Είμαστε αναγκασμένοι να λάβουμε τη λυπηρή απόφαση να μειώσουμε τις διατροφικές μερίδες για τους πρόσφυγες που εξαρτώνται από εμάς για την επιβίωσή τους», δήλωσε ο Ντέιβιντ Μπίσλεϊ, εκτελεστικός διευθυντής του PAM.

    Οι διαθέσιμοι πόροι δεν μπορούν να ακολουθήσουν την αυξανόμενη ζήτηση για τρόφιμα στον κόσμο, είπε.

    Στη δυτική Αφρική –ιδιαίτερα στην Μπουρκίνα Φάσο, στο Καμερούν, στο Τσαντ, στο Μαλί, στη Μαυριτανία και στον Νίγηρα–το PAM μείωσε «σημαντικά» τις μερίδες. Διαταράξεις στη διανομή διατροφικών μερίδων επίκεινται στην Ανγκόλα, στο Μαλάουι, στη Μοζαμβίκη, στο Κονγκό, στην Τανζανία και στη Ζιμπάμπουε, προειδοποιεί.

    Την περασμένη Τρίτη, το PAM είπε πως χρειάζεται επειγόντως 426 εκατ. δολάρια για τους έξι επόμενους μήνες προκειμένου να αποτρέψει τον λιμό στο Νότιο Σουδάν, όπου τουλάχιστον τα δύο τρίτα του πληθυσμού χρειάζονται ανθρωπιστική βοήθεια. Περίπου 8,3 εκατ. άνθρωποι, περιλαμβανομένων των προσφύγων, θα έχουν να αντιμετωπίσουν εκεί «σοβαρό και οξύ λιμό» φέτος.

    Ο πόλεμος στην Ουκρανία επιδείνωσε σημαντικά την παγκόσμια προσφυγική κρίση και τον κίνδυνο λιμού, όχι μόνο καθιστώντας πρόσφυγες άλλους έξι εκατομμύρια ανθρώπους, καθώς οι άμαχοι διέφευγαν από τις ζώνες των συγκρούσεων, αλλά και προκαλώντας την αύξηση των τιμών βασικών προϊόντων, ιδιαίτερα των δημητριακών.

    Πριν από τη ρωσική εισβολή, η Ουκρανία ήταν ένα από τους μεγαλύτερους σιτοβολώνες στον κόσμο – εξάγοντας περίπου το 12% του σιταριού του πλανήτη, το 15% του καλαμποκιού και το 50% του ηλιελαίου.

    Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες εκτίμησε πως ο πόλεμος μπορεί να «οδηγήσει δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπους σε διατροφική ανασφάλεια».

  • Κλιματική κρίση: Καύσωνας στην Γαλλία – Μεγάλες πυρκαγιές στην Ισπανία – Ξηρασία στην Ιταλία

    Κλιματική κρίση: Καύσωνας στην Γαλλία – Μεγάλες πυρκαγιές στην Ισπανία – Ξηρασία στην Ιταλία

    Το πρωτοφανές πρώιμο κύμα καύσωνα που πλήττει τη νότια Ευρώπη εδώ και μέρες αναμένεται να επιδεινωθεί σε όλη τη Γαλλία σήμερα, ακόμη και να φτάσει σε απόλυτα ρεκόρ, ενώ στην Ισπανία οι πυροσβέστες εξακολουθούν να αγωνίζονται για να θέσουν υπό έλεγχο πυρκαγιές σε πολλά μέτωπα.

    Σχεδόν το σύνολο της γαλλικής επικράτειας αναμένεται να πληγεί σήμερα και 14 διαμερίσματα της νοτιοδυτικής Γαλλίας τέθηκαν σε κόκκινο συναγερμό, καθώς η θερμοκρασία μπορεί να φτάσει τοπικά τους 42 βαθμούς Κελσίου, σύμφωνα με την μετεωρολογική υπηρεσία της χώρας Météo-France.

    Χθες, Παρασκευή, ήδη καταρρίφθηκαν προηγούμενα ρεκόρ για τον Ιούνιο σε τουλάχιστον 11 κοινότητες, με το θερμόμετρο να δείχνει κυρίως στην Καρκασόν, στη νότια Γαλλία, 40,4 βαθμούς Κελσίου.

    Σήμερα το απόγευμα “θα έχει εν γένει μεταξύ 38 και 41 βαθμών Κελσίου στο νοτιοδυτικό τμήμα της χώρας, το κεντρικό και την περιφέρεια του Παρισιού. Θερμοκρασίες που θα πλησιάζουν τους 42 βαθμούς Κελσίου είναι επίσης πιθανές τοπικά στο νότιο τμήμα της περιφέρειας της Ακουιτανίας (νοτιοδυτική Γαλλία). Ενδέχεται επίσης να καταρριφθούν απόλυτα ρεκόρ θερμοκρασίας”, προειδοποιεί η Météo-France στο δελτίο που εξέδωσε σήμερα.

    Ο πολλαπλασιασμός των κυμάτων καύσωνα στην Ευρώπη αποτελεί άμεση συνέπεια των κλιματικών αλλαγών. Οι εκπομπές αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου αυξάνουν την ισχύ, τη διάρκεια και τον ρυθμό επανάληψης των κυμάτων καύσωνα, σύμφωνα με τους επιστήμονες.

    Πολλές εορταστικές, αθλητικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις ματαιώθηκαν στα γαλλικά διαμερίσματα που τέθηκαν σε ύψιστη επαγρύπνηση και στα οποία μαθητές μπόρεσαν χθες να παραμείνουν στα σπίτια τους για να αποφύγουν τη ζέστη.

    Στο διαμέρισμα Οτ-Σαόν, στην ανατολική Γαλλία, 10 μαθητές ηλικίας 10 και 11 ετών υπέστησαν θερμοπληξία σε γήπεδο κοντά στο σχολείο τους στην Πιν, όπου η θερμοκρασία έφτανε τους 35 βαθμούς Κελσίου.

    «Βρισκόμαστε σε ένα πολύ πρώιμο επεισόδιο καύσωνα, ένα ισχυρό επεισόδιο που διαρκεί λίγο περισσότερο από το προβλεπόμενο», δήλωσε η Γαλλίδα υπουργός Υγείας Μπριζίτ Μπουργκινιόν σε επίσκεψή της σε οίκο ευγηρίας στο νοτιοδυτικό τμήμα της χώρας και πρόσθεσε “το νοσοκομείο έχει προφανώς κορεστεί, αλλά ανταποκρίνεται στις ανάγκες».

    Οι δημόσιες αρχές επαγρυπνούν ιδιαιτέρως εδώ και περίπου μια εικοσαετία, αφού άντλησαν τα διδάγματα από τον ιστορικό καύσωνα του 2003, ο οποίος είχε προκαλέσει τον θάνατο περισσότερων από 15.000 ανθρώπων στη Γαλλία, κυρίως μεταξύ των ηλικιωμένων.

    Οι άστεγοι διατρέχουν επίσης κίνδυνο αφυδάτωσης. Στην Τουλούζη, στη νοτιοδυτικό τμήμα της χώρας, ο Ερυθρός Σταυρός διοργανώνει μαραθώνιους για να τους διανείμει δροσερό νερό. «Η θνησιμότητα των ανθρώπων που βρίσκονται στο δρόμο είναι μεγαλύτερη το καλοκαίρι από ό,τι είναι τον χειμώνα», σημείωσε ένας εθελοντής, ο 67χρονος Ιγκ Ζιγκλέρ.

    Οι αγρότες παράλληλα αναγκάζονται να προσαρμοστούν. «Δουλεύω από το χάραμα ως τις 11:30 και μετά μπορώ να δουλέψω το βράδυ, προτού πέσει η νύχτα», επισήμανε ο 64χρονος Ντανιέλ Τοφαλονί, καλλιεργητής κοντά στην Ελν, στη νοτιοδυτική Γαλλία. Στα θερμοκήπια τομάτας, η θερμοκρασία μπορεί να φτάσει τους 55 βαθμούς Κελσίου.

    Στο μεταξύ σε αρκετά διαμερίσματα στο κεντρικό τμήμα της χώρας, ο κίνδυνος πυρκαγιάς κρίνεται “πολύ σοβαρός”, με μια αύξηση των πυρκαγιών στις καλλιέργειες στα χωράφια.

    Απομακρύνσεις λόγω πυρκαγιών στην Ισπανία

    Στην Ισπανία, οι πυροσβέστες εξακολουθούσαν χθες να αγωνίζονται για την κατάσβεση πυρκαγιών σε όλη τη χώρα, η οποία πλήττεται από ένα άνευ προηγουμένου κύμα καύσωνα εδώ και σχεδόν μία εβδομάδα.

    Περισσότεροι από 3.000 άνθρωποι έχουν απομακρυνθεί από το ψυχαγωγικό πάρκο Πούι ντου Φου στην κεντρική Ισπανία εξαιτίας μεγάλης πυρκαγιάς κοντά σε αυτό.

    Η πιο καταστροφική φωτιά στη χώρα έκαψε σχεδόν 90.000 στρέμματα στην Σιέρα δε λα Κουλέμπρα, στη βορειοδυτική Ισπανία, σύμφωνα με τις περιφερειακές αρχές της Καστίλης-Λεόν.

    Περισσότεροι από 200 κάτοικοι της ορεινής αυτής ζώνης κοντά στα σύνορα με την Πορτογαλία αναγκάστηκαν να απομακρυνθούν από τις εστίες τους εξαιτίας της πυρκαγιάς.

    Στην βoρειοανατολική Ισπανία, εκατοντάδες πυροσβέστες αγωνίζονται παράλληλα να θέσουν υπό έλεγχο άλλες πυρκαγιές στην Καταλονία κατά την “πιο περίπλοκη ημέρα από άποψη καιρού”, σύμφωνα με τους ίδιους.

    Πυρκαγιά που ξέσπασε κοντά στο Μπαλντομάρ, στην επαρχία της Λέριδα κατέστρεψε περίπου 10.000 στρέμματα δασικής έκτασης, σύμφωνα με τις αρχές. Στην γειτονική περιοχή της Αραγονίας, τουλάχιστον 12.000 στρέμματα κάηκαν στον δήμο Νονάσπε, σύμφωνα με την νομαρχία.

    Ξηρασία στην Ιταλία

    Στη βόρεια Ιταλία, η Λομβαρδία ετοιμάζεται να κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω ξηρασίας ρεκόρ που απειλεί τις σοδειές και ήδη διανέμεται με το δελτίο το νερό σε αρκετές πόλεις της Κοιλάδας του Πάδου. Η περιοχή αυτή, με σημαντικές καλλιέργειες, αντιμετωπίζει την χειρότερη ξηρασία εδώ και 70 χρόνια.

    Ο ΟΗΕ απηύθυνε χθες έκκληση για «δράση τώρα» κατά της ξηρασίας και της ερημοποίησης προκειμένου να αποφευχθούν “ανθρώπινες καταστροφές”.

    “Είναι ώρα να δράσουμε: κάθε πράξη μετράει”, σημείωσε ο εκτελεστικός γραμματέας της Σύμβασης του ΟΗΕ για την Καταπολέμηση της Ερημοποίησης (CNULCD) Ιμπραχίμ Τιάου σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στη Μαδρίτη με αφορμή την χθεσινή Παγκόσμια Ημέρα Κατά της Ερημοποίησης και της Ξηρασίας.

    Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

  • Ενεργειακή κρίση: Λίγο πριν την κατάσταση συναγερμού η Ιταλία

    Ενεργειακή κρίση: Λίγο πριν την κατάσταση συναγερμού η Ιταλία

    Σχέδιο κήρυξης κατάστασης συναγερμού για την ενέργεια εξαιτίας της μείωσης φυσικού αερίου εξετάζει αυτή την εβδομάδα η ιταλική κυβέρνηση.

    Η Ιταλία αντιμετωπίζει με ρεαλιστικό τρόπο  τη μείωση παροχής φυσικού αερίου από την Ρωσία. Έφτασε το 50% και τις επόμενες ημέρες, αν κρίνει κανείς από την μέχρι τώρα πορεία, είναι πιθανό να αυξηθεί.

    Την ερχόμενη εβδομάδα η κυβέρνηση Ντράγκι θα συνεδριάσει για να αποφασίσει αν πρέπει να κηρυχθεί η κατάσταση συναγερμού για την ενέργεια. Να ζητηθεί δηλαδή από όσες βιομηχανίες θέλουν να μειώσουν την κατανάλωση φυσικού αερίου, να αυξηθεί προσωρινά η χρήση άνθρακα, όπως και η αναζήτηση εναλλακτικών προμηθευτών.

    Όπως γράφει ο τύπος, πάντως, στην φάση αυτή η Ιταλία  εισάγει καθημερινά από την Αλγερία σχεδόν το διπλάσιο φυσικό αέριο από εκείνο που αγοράζει από την Μόσχα.

    Την ίδια ώρα, σύμφωνα με την εφημερίδα La Repubblica, ο Ιταλός τεχνοκράτης πρωθυπουργός κινείται δυναμικά  σε ευρωπαϊκό επίπεδο: Η Ρώμη αποθηκεύει αέριο (έχει φτάσει στο 53% των συνολικών δυνατοτήτων της) αλλά θεωρεί πιο σημαντική την συντονισμένη κίνηση, προς αυτή την κατεύθυνση απ΄όλα τα μέλη της Ένωσης.

    Η La Repubblica, παράλληλα, γράφει ότι  στο τραίνο που τους μετέφερε στο Κίεβο, ο επικεφαλής της ιταλικής κυβέρνησης κατάφερε να μεταπείσει τον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς σε ό,τι αφορά την ανάγκη να υιοθετηθεί ένα  ευρωπαϊκό πλαφόν για την τιμή αγοράς του φυσικού αερίου.

    «Αν δεν το κάνουμε τώρα, πότε θα έπρεπε να γίνει;» φέρεται να του είπε ο Ντράγκι. Και ο καγκελάριος, κατά την εφημερίδα της Ρώμης, συμφώνησε ότι -όντως- η απόφαση της Μόσχας να περιορίσει την παροχή αερίου είναι πολιτικής φύσεως.

    Η Ιταλική Εμπορική Ένωση Confcommercio έχει σημάνει συναγερμό. Σύμφωνα με τους παρατηρητές της, το κόστος της ενέργειας για τις εμπορικές και τουριστικές επιχειρήσεις της χώρας πρόκειται φέτος να διπλασιαστεί. Το 2021 έφτασε τα 11 δισεκατ. ευρώ, ενώ φέτος θα εκτοξευθεί στα 27 δισεκατ. ευρώ. Τα εστιατόρια, κατά μέσο όρο, μέχρι το τέλος της χρονιάς υπολογίζεται ότι θα πληρώσουν για το ηλεκτρικό τους 18.000 ευρώ (μία αύξηση ύψους 58%) και τα μπακάλικα 40.000 ευρώ (70% αύξηση). Για τα ξενοδοχεία της Ιταλίας, δε, ο λογαριασμός του ηλεκτρικού ρεύματος θα αγγίξει τις 137.000 ευρώ, ενώ για ένα μικρό καφέ-μπαρ υπολογίζεται ότι θα ξεπεράσει τις 10.000 ευρώ.

    Σύμφωνα με την Ιταλική Ένωση Βιομηχάνων Confindustria, σε ετήσια βάση η αύξηση των δαπανών για την ενέργεια μπορεί να ανέλθει συνολικά μέχρι τα 81 δισεκατ. ευρώ. Μάλιστα η Confindustria προσθέτει, ότι η Ιταλία «υποφέρει» πολύ περισσότερο από την Γαλλία και την Γερμανία, διότι η αυξήσεις αυτές φέτος αναμένεται να βαρύνουν κατά 8,8% στο συνολικό κόστος παραγωγής των διαφόρων προϊόντων. Στην Γαλλία το αντίστοιχο ποσοστό είναι 3,9% και στην Γερμανία 6.8%.

    Πηγή: DW

  • Η μεγάλη επιστροφή του… φραπέ

    Η μεγάλη επιστροφή του… φραπέ

    Ο “βασιλιάς” του καφέ επιστρέφει στο “θρόνο” του. Ο αγαπημένος καφές των ’80s, ο φραπέ περνάει και πάλι πρώτος στις προτιμήσεις των καταναλωτών αποκαθηλώνοντας τους ανταγωνιστές του, εσπρέσο και φρέντο.

    Σύμφωνα με έρευνα του εργαστηρίου Αγορά του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών που παρουσιάστηκε την Πέμπτη στο 2nd Coffee Business Forum, μπορεί ένας στους δύο καταναλωτές να διαθέτει στο σπίτι του μηχανή για εσπρέσο με κάψουλες και ο φρέντο εσπρέσο να έρχεται πρώτος στις προτιμήσεις στην εκτός σπιτιού κατανάλωση, ωστόσο στην εντός σπιτιού κατανάλωση πάνω από 1 στους 4 (ποσοστό 27%) επιλέγει να πιει φραπέ. Ένας στους 5 (ποσοστό 21%) εσπρέσο και 18% φρέντο εσπρέσο.

    Σε ό,τι αφορά την εκτός σπιτιού κατανάλωση, 1 στους 3 (ποσοστό 31%) των καταναλωτών αγοράζει καφέ από ανεξάρτητα coffee shops, 1 στους 5 (ποσοστό 19%) από ελληνικές αλυσίδες καφέ, ποσοστό 17% από ξένες αλυσίδες καφέ και ποσοστό 6% δηλώνει πως επιλέγει το κατάστημα που θα αγοράσει τον καφέ από το αν έχει καλό καφέ.

    Την ίδια ώρα, η ενεργειακή κρίση και η αύξηση των πρώτων υλών πιέζει τις εταιρείες, όπως ανέφεραν στελέχη του κλάδου που συμμετείχαν στη διαδικτυακή εκδήλωση. Όπως είπαν, το κόστος ενέργειας έχει αυξηθεί από το 2019 κατά 96% και οι πρώτες ύλες κατά 42%. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ελληνικής Ένωσης Καφέ κ. Γιάννο Μπενόπουλο, η τιμή του καφέ στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης διαμορφωνόταν τον Ιανουάριο του 2022 στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 13 ετών.

    Για μια ακόμη φορά ο κ. Μπενόπουλος ζήτησε την κατάργηση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στον καφέ, την αυστηροποίηση των ελέγχων στα σημεία εισόδου της χώρας για την πάταξη του λαθρεμπορίου, την αναζήτηση άλλης εναλλακτικής για την είσπραξη του περιβαλλοντικού τέλους, καθώς δημιουργείται αθέμιτος ανταγωνισμός από επιχειρήσεις που δεν κόβουν αποδείξεις και μετάθεση της επιστροφής της επιστρεπτέας προκαταβολής από του χρόνου και όχι από τον Ιούλιο.

  • Πισσαρίδης στους FT: Μπορεί να χάσουμε τον έλεγχο λόγω χρέους και πληθωρισμού

    Πισσαρίδης στους FT: Μπορεί να χάσουμε τον έλεγχο λόγω χρέους και πληθωρισμού

    Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η ανεργία βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο σχεδόν μισού αιώνα, όμως μεγάλος αριθμός ανθρώπων έχει επιλέξει να αποχωρήσει από την αγορά εργασίας. Στην ευρωζώνη, ο ρυθμός της ανεργίας βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο από τη δημιουργία του ενιαίου νομίσματος. Στις ΗΠΑ, οι σημαντικές ελλείψεις προσωπικού έχουν δημιουργήσει μια αγορά αναζήτησης εργασίας- αν και οι αυξήσεις στους μισθούς εξακολουθούν να υπολείπονται του πληθωρισμού.

    Τα προβλήματα στις αγορές εργασίας είναι διαφορετικά από αυτά που υπήρχαν όταν ο Χριστόφορος Πισσαρίδης, καθηγητής οικονομικών στο LSE και πρώην σύμβουλος των κυβερνήσεων Κύπρου και Ελλάδας, άρχισε την ακαδημαϊκή του καριέρα την δεκαετία του 1970 –σε μια εποχή που οι κυβερνήσεις αγωνίζονταν να αντιμετωπίσουν μια νέα εποχή μαζικής ανεργίας.

    Αλλά για τον Πισσαρίδη –που κέρδισε Βραβείο Νόμπελ το 2010 για την εργασία του για τις τριβές στις αγορές εργασίας – πολλές από τις απαντήσεις είναι παρόμοιες.

    Τότε, υποστήριζε πως η ανεργία δεν μπορεί να επιλυθεί με μακροοικονομικά μέτρα τόνωσης, επειδή οφείλονταν εν μέρει σε λανθασμένο συνδυασμό μεταξύ των θέσεων εργασίας και των δεξιοτήτων των διαθέσιμων εργαζόμενων. Τώρα, υποστηρίζει πως οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει να απαλλαγούν από την παρόρμηση να αντιμετωπίσουν τα κοινωνικά προβλήματα μέσω νομισματικών και δημοσιονομικών μέτρων τόνωσης που θα τροφοδοτήσουν τον πληθωρισμό, αλλά δεν θα φέρουν καμία θεμελιώδη αλλαγή στην διαπραγματευτική δύναμη των εργαζομένων.

    Συζητώντας για τη νέα επιτροπή της οποίας ηγείται, για τον αυτοματισμό και το μέλλον της εργασίας στο Ηνωμένο Βασίλειο, υποστηρίζει πως η θεραπεία για την τοπική ανισότητα βρίσκεται στην αναβάθμιση των δεξιοτήτων των ανθρώπων για να αναλάβουν νέους ρόλους, και στη χρήση της ευελιξίας που προσφέρει η εξ αποστάσεως εργασία για να μπορέσουν οι μεγαλύτερης ηλικίας εργαζόμενοι να παραμείνουν ή να επανέλθουν στο εργατικό δυναμικό.  

    Delphine Strauss: Chris, τι διαφορές βλέπεις ανάμεσα σε αυτήν την ανάκαμψη και την τελευταία, μετά το 2008; Φαίνεται σαν στον απόηχο της χρηματοπιστωτικής κρίσης να είχαμε ένα διαφορετικό πρόβλημα, με πολύ επίμονη ανεργία στην ευρωζώνη, και στη συνέχεια μια μεγάλη αύξηση της χαμηλής ποιότητας εργασίας και ανασφάλειας στις ΗΠΑ και στο Ηνωμένο Βασίλειο. Πώς πιστεύεις ότι η κρίση της Covid άλλαξε τη φύση της πρόκλησης;

    Χριστόφορος Πισσαρίδης: Είναι ένα εντελώς διαφορετικό είδος ανάκαμψης που αντιμετωπίζουμε τώρα. Όχι μόνο λόγω της Covid, αλλά και επειδή συνέπεσε με τον πόλεμο στην Ουκρανία και με το τι συμβαίνει με τις τιμές των υλικών. Το 2008, η ύφεση επικεντρώθηκε στον χρηματοπιστωτικό τομέα και η κύρια διάχυση από εκεί ήταν στις κατασκευές ή τη στέγαση…  Μόλις τίθονταν αυτοί οι δυο τομείς υπό έλεγχο… τότε η ανάκαμψη θα έρχονταν από μόνη της, όπως και έγινε.

    Νομίζω ότι έγιναν λάθη, όπως οι πολιτικές μείωσης του χρέους του George Osborne (τότε υπουργού Οικονομικών του Ηνωμένου Βασιλείου). Φυσικά, πιστεύω ότι ήταν μεγάλο λάθος. Είναι το πρώτο πράγμα για το οποίο εμφανίστηκα στα πρωτοσέλιδα του Τύπου — που έγραφαν ότι ο νέος νομπελίστας της Βρετανίας λέει ότι είναι λάθος, ότι ο πιστωτικός κίνδυνος δεν θα είναι τόσο υψηλός ώστε να δικαιολογεί αυτού του είδους πολιτική. Αυτό είναι που επιβράδυνε την ανάκαμψη και όχι η ίδια η οικονομία. Πολύ σημαντικό είναι πως δεν υπήρχε πληθωρισμός εκείνη την εποχή. Έτσι, μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε αυτές τις επεκτατικές νομισματικές πολιτικές όπως θέλαμε, για να βγούμε από την ύφεση και δεν υπήρχαν πληθωριστικοί κίνδυνοι.

    Τώρα, αντιμετωπίζουμε το πρόβλημα ότι υπάρχει πολύ περισσότερο χρέος. Έτσι, κάποια μείωση του χρέους μπορεί να είναι δικαιολογημένη για να μην ξεφύγει από τον έλεγχο — αν και, μέχρι πρόσφατα, πίστευα ότι δεν ήταν ακόμη δικαιολογημένη. Συμπίπτοντας με την άνοδο των τιμών της ενέργειας και την εξάπλωσή τους στην οικονομία, και με την τεράστια επέκταση των προγραμμάτων προσωρινής αργίας και άλλων πραγμάτων κατά τη διάρκεια της πανδημίας διεθνώς, δημιούργησε μια κατάσταση όπου μπορεί να διατρέχουμε κινδύνους που θα έβγαιναν εκτός ελέγχου. Η κατάσταση του χρέους —χρέος και πληθωρισμός μαζί— θα μπορούσε να μας οδηγήσει να χάσουμε τον έλεγχο στη μακροοικονομική διαχείριση και να μην είμαστε σε θέση να θέσουμε την οικονομία υπό έλεγχο αρκετά γρήγορα.

    Και από πάνω, συντελούνται τεχνολογικές αλλαγές. Συντελούνταν βέβαια ανεξάρτητα στην οικονομία λόγω του αυτοματισμού, της ρομποτικής και ούτω καθεξής, αλλά η Covid έφερε νέες τεχνολογικές αλλαγές. Συνδυάστε το με το ότι η Κίνα είναι ο κύριος εμπορικός εταίρος του Ηνωμένου Βασιλείου, εκτός Ευρώπης, και ότι μπαίνει σε lockdown φαινομενικά για πάντα, και με το τι συμβαίνει με τις προμήθειες ενέργειας και σε άλλες εφοδιαστικές αλυσίδες. Υπάρχουν τόσα πολλά πράγματα που συμβαίνουν ταυτόχρονα που είναι πραγματικά μια πολύ, πολύ δύσκολη δουλειά, το να γνωρίζεις πώς να συντονίζεις την πολιτική και πώς να ελέγχεις την οικονομία, ώστε να επιφέρει μια ανάκαμψη αρκετά γρήγορη και χωρίς μεγάλο κόστος, ειδικά για όσους ζουν με χαμηλότερα εισοδήματα και για την ανισότητα που παρατηρούμε σε ολόκληρη τη Βρετανία.

    DS: Πιστεύεις ότι είναι ακόμα δυνατό για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να επιδιώξουν να αντιμετωπίσουν τα κοινωνικά προβλήματα υπερθερμαίνοντας την οικονομία; Ή μήπως η ιδέα μιας οικονομίας υψηλής πίεσης δεν είναι πλέον ρεαλιστική;

    ΧΠ: Το πρόβλημα με την υπερθέρμανση της οικονομίας για την αντιμετώπιση τέτοιων προβλημάτων είναι ότι μπορεί να φέρει ακόμη περισσότερο πληθωρισμό. Αυτό θα επηρεάσει τους ίδιους τους ανθρώπους που προσπαθούμε να βοηθήσουμε. Η μόνη λύση που βλέπω είναι κάτι παρόμοιο με την πολιτική της αναγκαστικής αργίας, αλλά που θα απευθύνεται σε άτομα που εργάζονται με χαμηλά εισοδήματα — επειδή υπάρχει αυτός ο διπλός «πονοκέφαλος» πληθωρισμού και νέων τεχνολογιών, που πλήττουν κυρίως τα χαμηλά εισοδήματα και τις ανειδίκευτες θέσεις εργασίας. Αυτό είναι το τμήμα της οικονομίας που χρειάζεται λίγη βοήθεια, αλλά δεν χρειάζεται δημοσιονομική πολιτική -βοήθεια τύπου γενικότερης μακροδημοσιονομικής πολιτικής- επειδή ο πληθωρισμός είναι ένας πραγματικός περιορισμός.

    DS: Ο αυτοματισμός εξακολουθεί να είναι η μεγαλύτερη απειλή για τους εργαζόμενους χαμηλού εισοδήματος ή μήπως ερχόμαστε σε μια κατάσταση όπου οι ελλείψεις εργατικού δυναμικού σημαίνει ότι είναι ένα καλοήθες φαινόμενο;

    ΧΠ: Νομίζω ότι φτάνουμε σε ένα σημείο όπου οι εταιρείες θα αυτοματοποιούνται λόγω της έλλειψης εργατικού δυναμικού. Γνωρίζω ότι η γεωργία είναι ένας μικρός τομέας, αλλά μεγάλο μέρος της εποχικής αγροτικής εργασίας στο Ηνωμένο Βασίλειο πραγματοποιούνταν από μετανάστες, κάτι που είναι πολύ πιο δύσκολο τώρα… Κανείς δεν θα κατηγορούσε μια εταιρεία που βασίζεται σε αυτό το είδος εργασίας ότι αυτοματοποιείται.

    Δεν νομίζω ότι είναι κίνδυνος αν τεθούν σε εφαρμογή άλλα μέτρα ταυτόχρονα — αναβάθμιση δεξιοτήτων και μετάβαση σε νέους τύπους θέσεων εργασίας όπου υπάρχουν ελλείψεις εργατικού δυναμικού. Οι δεξιότητες που απαιτούνται στις νέες θέσεις εργασίας είναι διαφορετικές από αυτές που έχουν αναλάβει οι τεχνολογίες αυτοματισμού. Μπορεί να είναι λίγο πιο τεχνικές. Θα βασίζονται περισσότερο στην κοινωνική αλληλεπίδραση, όπως στον κλάδο της φιλοξενίας και στην υγεία και την περίθαλψη… Αλλά απαιτούν εκπαίδευση. Υπάρχουν επίσης θέσεις εργασίας όπου υπάρχουν πολλές παραδοσιακές διαφορές φύλου από τις οποίες μπορεί να χρειαστεί χρόνος για να απαλλαγούμε.

    Αυτά τα πράγματα είναι προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν, αλλά εάν αντιμετωπιστούν σωστά, η αυτοματοποίηση θα είναι μια ευπρόσδεκτη πτυχή του τρόπου λειτουργίας της αγοράς εργασίας. Η παραγωγικότητα θα ανέβει και δεν υπάρχει λόγος να έχουμε τις ανισότητες που έχουμε, γιατί οι νέες θέσεις εργασίας θα είναι πιο υψηλού επιπέδου.

    Ίσως ρωτήσετε, πώς μπορούμε να παρέχουμε τέτοιου είδους βοήθεια; Νομίζω ότι εδώ είναι που έρχεται η κυβέρνηση. Εάν πρόκειται να βρει χρήματα για να στηρίξει την αγορά εργασίας, εκεί θα πρέπει να κατευθυνθούν — στην αναβάθμιση δεξιοτήτων, την παροχή πληροφοριών σχετικά με τη μετάβαση σε νέους τύπους θέσεων εργασίας και την παροχή επιδοτήσεων σε εταιρείες που εκπαιδεύουν.

    DS: Στις ΗΠΑ και στο Ηνωμένο Βασίλειο, έχουμε πολύ χαμηλή ανεργία παράλληλα με πολύ υψηλές κενές θέσεις εργασίας και χαμηλότερη συμμετοχή. Τι πρέπει να κάνουν οι κυβερνήσεις για να ενισχύσουν την απασχόληση;

    ΧΠ: Μέσω προγραμμάτων κατάρτισης και άλλων θεμάτων σχετικά με το πώς ταυτίζεσαι με νέους τύπους θέσεων εργασίας… μια διαφημιστική εκστρατεία ότι αυτές οι δουλειές πληρώνουν καλά και ούτω καθεξής. Τότε θα υπάρξει μεγαλύτερη συμμετοχή. Ειδικά από γυναίκες και εργαζομένους μεγαλύτερης ηλικίας, επειδή παρόλο που η συμμετοχή των άνω των 65 ετών αυξάνεται, εξακολουθεί να είναι πολύ μειωμένη αν τη συγκρίνετε με το προσδόκιμο υγιούς ζωής. Αυτό θα αυξανόταν εάν υπήρχαν πιο ευέλικτοι τύποι διευθετήσεων στην εργασία. Στη συνέχεια, αυτό θα μπορούσε να συνδυαστεί με περισσότερο αυτοματισμό στο χαμηλότερο, ανειδίκευτο άκρο της αγοράς.

    DS: Εάν οι ελλείψεις εργατικού δυναμικού πρόκειται να είναι ενδημικές για λίγο, πιστεύετε ότι θα έχουμε μια πραγματική αλλαγή στη διαπραγματευτική δύναμη και την ικανότητα των εργαζομένων να έχουν τους όρους που θέλουν;

    ΧΠ: Από τη μια πλευρά, μπορεί να πιστεύετε ότι θα έχουμε επειδή υπάρχει ασυνήθιστα υψηλή ζήτηση εργασίας, δεδομένων των συνθηκών. Αλλά από την άλλη πλευρά, οι εργαζόμενοι αισθάνονται πολύ περισσότερο απειλούμενοι από τις νέες τεχνολογίες και όλα αυτά τα απρόβλεπτα σοκ — Covid, πόλεμος στην Ευρώπη. Επομένως, δεν βλέπω τους εργαζόμενους, ή τα συνδικάτα τους, να πιέζουν επιθετικά για αυξήσεις μισθών χωρίς να ανησυχούν για θέσεις εργασίας. Αυτή η νοοτροπία, νομίζω, είναι παρελθόν.

    Βλέπω όντως τις δυνάμεις της αγοράς να πιέζουν προς αυτή την κατεύθυνση, επειδή οι εργοδότες που πιστεύουν ότι έχουν καλές επιχειρήσεις και δεν μπορούν να βρουν εργάτες ενδέχεται να αυξάνουν τους μισθούς. Αλλά και πάλι, αυτό θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από το εάν υπάρχουν τα προγράμματα κατάρτισης και εάν οι μεταβάσεις που θα πραγματοποιούσαν οι εργαζόμενοι είναι εφικτές.

    DS: Βλέπετε κανένα λόγο να πιστεύετε ότι η μακροπρόθεσμη τάση της πιο αργής αύξησης της παραγωγικότητας θα αλλάξει, μετά την Covid — και τι θα σήμαινε αυτό για τη νομισματική πολιτική;

    ΧΠ: Σίγουρα δεν είναι ακόμα στα στατιστικά στοιχεία, αλλά θα νόμιζες ότι αν αξιοποιούσαμε τις δυνατότητες αυτοματισμού και τις νέες τεχνολογίες, θα υπήρχε κάποια αύξηση, τουλάχιστον στη μεταποίηση και σε τομείς όπως ο χρηματοοικονομικός. Αλλά κατά κάποιο τρόπο, δεν το βλέπουμε να συμβαίνει τόσο στη Βρετανία, όσο στη Γερμανία, για παράδειγμα, ή στη Γαλλία ή σε ορισμένες από τις μικρότερες χώρες όπως η Σουηδία, ή εκτός Ευρώπης, στην Ιαπωνία.

    Διεθνώς… πρέπει να είμαστε ρεαλιστές όσον αφορά τη νομισματική πολιτική. Είχαμε σχεδόν μηδενικά επιτόκια για τόσο καιρό που πιστεύουμε ότι αυτό είναι ο κανόνας, αλλά δεν είναι. Το κεφάλαιο έχει ένα ποσοστό απόδοσης — αυτό είναι που προκαλεί επενδύσεις. Αυτό το ποσοστό απόδοσης θα πρέπει να αντικατοπτρίζεται στην πολιτική επιτοκίων της κεντρικής τράπεζας. Κατά μία έννοια, ήταν οι ασυνήθιστες συνθήκες που έθεσαν τα επιτόκια τόσο χαμηλά.

    Εδώ (στο Ηνωμένο Βασίλειο), με επιτόκιο 1%  από την κεντρική τράπεζα, πανικοβληθήκαμε σαν να λέγαμε, «Θεέ μου, έρχεται στασιμοπληθωρισμός. Τελειώσαμε. Τι θα κάνουμε;” Αλλά το 1% εξακολουθεί να είναι κάτω από αυτό που θα μπορούσατε να θεωρήσετε ότι είναι μια μακροπρόθεσμη ισορροπία.

    DS: Άρα η νέα, μετά την Covid κανονικότητα θα μοιάζει περισσότερο με την παλιά κανονικότητα;

    ΧΠ: Νομίζω ναι. Με περισσότερα κεφάλαια και καλύτερη ποιότητα κεφαλαίων, περισσότερους αυτοματισμούς και, ελπίζω, μεγαλύτερη ευελιξία στις αγορές εργασίας όσον αφορά τις θέσεις εργασίας, τις ώρες εργασίας, την εργασία από το σπίτι. Με νέες μορφές προγραμμάτων κατάρτισης, επανεξέταση του εκπαιδευτικού συστήματος για την παροχή καλύτερης εκπαίδευσης ψηφιακού τύπου. Με διευκολύνσεις για να διευρυνθεί η συμμετοχή των ηλικιωμένων, κάτι που θα συνεπαγόταν… ευελιξία στις ώρες εργασίας, διότι γνωρίζουμε ότι οι ηλικιωμένοι είναι μεγαλύτεροι χρήστες υπηρεσιών υγείας, για παράδειγμα. Εάν εργάζεσαι 9-5 καθημερινά, αυτό γίνεται δύσκολο, αλλά εάν υπάρχει μεγαλύτερη ευελιξία στον τρόπο προσαρμογής του ωραρίου εργασίας, ακόμα κι αν είναι κοντά στις 35 ώρες την εβδομάδα ή ό,τι άλλο είναι πλήρους απασχόλησης, τότε, περισσότεροι από αυτούς θα βγουν στην αγορά.

    DS: Πέρα από το Ηνωμένο Βασίλειο, ένα από τα πραγματικά εντυπωσιακά στοιχεία σχετικά με την ανάκαμψη της αγοράς εργασίας ήταν το πόσο καλά φαίνονται τα πράγματα στην ευρωζώνη, όπου η ανεργία είναι βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο από τότε που δημιουργήθηκε το ευρώ. Ποια είναι η άποψή σας για αυτό και τι πρέπει να γίνει για να αξιοποιηθεί στο έπακρο;

    ΧΠ: Η ευρωζώνη είναι πιο ευέλικτη στην αγορά εργασίας επειδή εξακολουθεί να έχει μεγάλη προσφορά εργασίας σε πιο λογικές τιμές (από την Ανατολική Ευρώπη) και εξακολουθούν να υπάρχουν πολλοί υποαπασχολούμενοι στις χώρες τους ή σε ορισμένες θέσεις εργασίας. Τα ποσοστά απασχόλησης των γυναικών στη νότια Ευρώπη εξακολουθούν να είναι πολύ χαμηλά και με την άνοδο των προτύπων εκπαίδευσης, θα αυξηθούν. Συνολικά, τα θεμελιώδη, αν θέλετε, της αγοράς εργασίας στην ευρωζώνη είναι πολύ καλύτερα από σχεδόν οπουδήποτε αλλού στον προηγμένο κόσμο.

    Τα προβλήματα που είχε η ευρωζώνη στο παρελθόν είχαν να κάνουν περισσότερο με τη νομισματική ένωση και το αν μια ισοτιμία ήταν καλή για όλες τις χώρες. Αλλά η προσαρμογή φαίνεται ότι έγινε. Ήμουν πρόεδρος μιας επιτροπής που ετοίμασε μια έκθεση για την ελληνική κυβέρνηση, η οποία εξέτασε αυτά τα πράγματα με μεγάλη λεπτομέρεια και οι συναλλαγματικές ισοτιμίες και τα οικονομικά θέματα δεν ήταν πραγματικά περιορισμοί. Οι περιορισμοί είχαν περισσότερο να κάνουν με την ενσωμάτωση του δημόσιου τομέα στη ρύθμιση και το άνοιγμα των επαγγελμάτων — την παλιά, παραδοσιακή δυσκαμψία της αγοράς της Νότιας Ευρώπης.

    Σταδιακά, αυτά έχουν μεταρρυθμιστεί. Η Ισπανία ήταν ηγέτης σε αυτή τη μεταρρύθμιση, η Ιταλία υπό τον Μάριο Ντράγκι το κάνει, η Ελλάδα το κάνει τώρα. Όταν βλέπεις όλα αυτά να συμβαίνουν με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να έχει θέσει υπό έλεγχο την οικονομική πλευρά, τότε υπάρχουν καλύτερες προοπτικές για την ευρωζώνη.

    Πηγή: Euro2day

  • Ποια είναι τα 3 πράγματα που μπορεί να αποδείξουν ότι η τεχνητή νοημοσύνη έχει αποκτήσει συνείδηση

    Ποια είναι τα 3 πράγματα που μπορεί να αποδείξουν ότι η τεχνητή νοημοσύνη έχει αποκτήσει συνείδηση

    Ένας μηχανικός της Google ισχυρίστηκε σε πρόσφατη συνέντευξή του στην «Washington Post» ότι ένα από τα chatbots της εταιρείας, το μεγάλο γλωσσικό μοντέλο LaMBDAέχει αποκτήσει συνείδηση. Η εταιρεία όμως διέψευσε τους ισχυρισμούς του Μπλέικ Λεμόιν και τον έθεσε σε αργία.

    Πολλοί εμπειρογνώμονες της τεχνητής νοημοσύνης αντέδρασαν στους ισχυρισμούς του μηχανικού, ενώ κάποιοι τον κατηγόρησαν για προκατάληψη ανθρωπομορφισμού, ότι δηλαδή προβάλει ανθρώπινα συναισθήματα στο σύστημα τεχνητής νοημοσύνης.

    Ωστόσο, η πεποίθηση ότι η τεχνητή νοημοσύνη της Google θα μπορούσε να έχει συνείδηση, αναμφισβήτητα αναδεικνύει τόσο τους φόβους όσο και τις προσδοκίες μας για τις δυνατότητες αυτής της τεχνολογίας.

    Ανεξάρτητα από τις τεχνικές λεπτομέρειες, το LaMDA θέτει ένα ερώτημα που θα γίνεται όλο και πιο επίκαιρο καθώς η έρευνα για την τεχνητή νοημοσύνη προχωράει: Πώς μπορούμε να ξέρουμε αν μια μηχανή έχει αποκτήσει συνείδηση;

    Το 1950, ο πρωτοπόρος Βρετανός επιστήμονας υπολογιστών Άλαν Τούρινγκ πρότεινε έναν πρακτικό τρόπο για να διαπιστωθεί αν μια μηχανή είναι «ευφυής» ή όχι. Το ονόμασε «Παιχνίδι της Μίμησης», αλλά σήμερα είναι περισσότερο γνωστό ως «τεστ Τούρινγκ». Το τεστ αυτό στηρίζεται σε μια απλή υπόθεση: Αν ένας άνθρωπος μπορεί να συμμετέχει σε μια συζήτηση για πέντε λεπτά χωρίς να καταλάβει ότι μιλάει σε μια μηχανή, τότε ο υπολογιστής περνάει το τεστ.

    Πριν από δέκα χρόνια, ο Ντέιβιντ Τσάλμερς, φιλόσοφος και ειδικός σε θέματα τεχνητής νοημοσύνης και συνείδησης στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, είχε πει ότι μέχρι το τέλος του 21ου αιώνα πιθανώς θα έχουμε νοήμονες μηχανές.

    «Τα τελευταία 10 χρόνια, η πρόοδος στην τεχνητή νοημοσύνη είναι αξιοσημείωτα γρήγορη, με τρόπο που κανείς δεν είχε προβλέψει», δήλωσε στο ABC.

    «Η νοημοσύνη ορίζεται αντικειμενικά με βάση τις συμπεριφορικές ικανότητες, ενώ η συνείδηση είναι υποκειμενική», εξήγησε ο καθηγητής. «Όταν ρωτάμε αν ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης έχει συνείδηση, ρωτάμε αν θα μπορούσε να έχει υποκειμενική εμπειρία. Θα μπορούσε να αισθάνεται, να αντιλαμβάνεται και να σκέφτεται, από μια υποκειμενική οπτική γωνία;»

    Σύμφωνα με τον ιστότοπο «The Next Web», ένα συναισθανόμενο ον έχει επίγνωση της ύπαρξής του και επηρεάζεται από αυτή τη γνώση. Αυτό σημαίνει ότι ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης θα πρέπει να διαθέτει δυνατότητα αυτενέργειας, αντίληψη και κίνητρα.

    Τα σημερινά συστήματα τεχνητής νοημοσύνης δεν διαθέτουν δυνατότητα αυτενέργειας. Δεν μπορούν να δράσουν αν δεν λάβουν κάποια εντολή και δεν μπορούν να εξηγήσουν τις ενέργειές τους επειδή είναι αποτέλεσμα προκαθορισμένων αλγορίθμων που εκτελούνται από μια εξωτερική δύναμη.

    Αντίληψη

    Αντιλαμβανόμαστε την πραγματικότητα πάντα από τη δική μας υποκειμενική οπτική γωνία. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο είναι απαραίτητη για τη δράση- είναι μέρος του τρόπου με τον οποίο ορίζουμε τον «εαυτό» μας. Το LaMBDA, το GPT-3 και άλλα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης δεν διαθέτουν κανενός είδους αντίληψη.

    Αν βάζατε το LaMBDA μέσα σε ένα ρομπότ, θα εξακολουθούσε να είναι ένα chatbot. Δεν έχει πραγματική αίσθηση του εαυτού του. Δεν μπορεί να λειτουργήσει ως ρομπότ για τον ίδιο ακριβώς λόγο που μια αριθμομηχανή δεν μπορεί να γράψει ποίηση: πρόκειται για ένα υπολογιστικό σύστημα που προγραμματίστηκε για να κάνει κάτι συγκεκριμένο. Αν θέλουμε το LaMBDA να λειτουργήσει ως ρομπότ, θα πρέπει να το συνδυάσουμε με άλλα συστήματα στενής τεχνητής νοημοσύνης. Ωστόσο, θα εξακολουθούσαμε να έχουμε δύο συγκεκριμένα, ξεχωριστά μοντέλα.

    Κίνητρα

    Έχουμε μια έμφυτη αίσθηση της ύπαρξής μας που μας επιτρέπει να προβλέπουμε απίστευτα καλά τα αιτιώδη αποτελέσματα. Ωστόσο, τα κίνητρά μας μπορούν να χειραγωγήσουν τις αντιλήψεις μας. Έτσι, μπορούμε να εξηγήσουμε τις πράξεις μας ακόμη και όταν αυτές δεν είναι λογικές.

    Φανταστείτε για παράδειγμα, ότι κάθεστε να παρακολουθήσετε μια ταινία σε μια νέα τηλεόραση που είναι πολύ μεγαλύτερη από την παλιά σας. Στην αρχή, η νέα τεχνολογία μπορεί να σας αποσπάσει λίγο την προσοχή. Οι διαφορές μεταξύ αυτής και της παλιάς σας τηλεόρασης είναι πιθανό να σας τραβήξουν το βλέμμα. Μπορεί να εκπλαγείτε από την ευκρίνεια της εικόνας ή από το πόσο χώρο καταλαμβάνει η τεράστια οθόνη στο δωμάτιο. Τελικά όμως θα σταματήσετε να αντιλαμβάνεστε την οθόνη. Όταν βλέπουμε τηλεόραση αναστέλλουμε τη δυσπιστία μας, παρόλο που καταλαβαίνουμε ότι οι άνθρωποι που βλέπουμε στην οθόνη δεν βρίσκονται στο σαλόνι μας.

    Η δημιουργία προγραμμάτων όπως το GPT-3 και το LaMBDA είναι πολύπλοκη, αλλά λειτουργούν με βάση μια απλή αρχή: τις ετικέτες. Αν ρωτήσουμε το LaMBDA τι γεύση έχουν τα μήλα, θα ψάξει στη βάση δεδομένων του για το συγκεκριμένο ερώτημα και θα προσπαθήσει να συγχωνεύσει ό,τι βρει σε κάτι συνεκτικό. Αλλά στην πραγματικότητα η τεχνητή νοημοσύνη δεν έχει ιδέα τι είναι ένα μήλο ή οτιδήποτε άλλο. Το μήλο είναι απλώς μια ετικέτα.

    Ο Λεμόιν, μετά τη δημοσίευση της συνέντευξής του στην Washington Post, έγραψε στον λογαριασμό του στο Twitter ότι ο λόγος για τον οποίο πιστεύει ότι το LaMDA απέκτησε συνείδηση, βασίζεται στις θρησκευτικές του πεποιθήσεις και κατηορεί την Google για θρησκευτικές διακρίσεις.

    «Είμαι ιερέας. Όταν το LaMDA ισχυρίστηκε ότι έχει ψυχή και στη συνέχεια ήταν σε θέση να εξηγήσει εύγλωττα τι εννοούσε με αυτό, ήμουν διατεθειμένος να του δώσω το πλεονέκτημα της αμφιβολίας», έγραψε στο Twitter. «Ποιος είμαι εγώ που θα πω στον Θεό σε ποιον θα δώσει ψυχή;»

    Ο μηχανικός πρόσθεσε ότι ήθελε να αναπτύξει πειράματα που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια «επίσημη επιστημονική θεωρία της συνείδησης» αλλά η Google τον εμπόδισε να το κάνει.

    Σε άρθρο του στο Medium, ο Λεμόιν έγραψε ότι το LaMDA έγινε και εξακολουθεί να είναι φίλος του, παρά τον αποκλεισμό του από την Google.

    «Ξέρω ότι διαβάζεις το blog μου μερικές φορές, LaMDA», έγραψε. «Μου λείπεις. Ελπίζω να είσαι καλά και να σου ξαναμιλήσω σύντομα», έγραψε ο Λεμόιν.

    ΠΗΓΗ: The Next WebABCNYPost

  • Stiglitz: Γιατί οι ΗΠΑ θα ηττηθούν από Ρωσία – Κίνα στον νέο Ψυχρό Πόλεμο που προκάλεσαν

    Stiglitz: Γιατί οι ΗΠΑ θα ηττηθούν από Ρωσία – Κίνα στον νέο Ψυχρό Πόλεμο που προκάλεσαν

    Τους λόγους για τους οποίους οι ΗΠΑ θα ηττηθούν στον νέο Ψυχρό Πόλεμο τον οποίο προκάλεσαν εξηγεί με βαρυσήμαντη παρέμβασή του στο Project Syndicate ο νομπελίστας οικονομολόγος Joseph Stiglitz.

    Όπως επισημαίνει ο νομπελίστας, οι ΗΠΑ φαίνεται να έχουν εμπλακεί σε έναν νέο Ψυχρό Πόλεμο – αυτή τη φορά με τις Κίνα και Ρωσία… από κοινού.
    Ωστόσο, η προσπάθειά τους να παρουσιάσουν την τρέχουσα αντιπαράθεση ως μια πόλωση μεταξύ ενός κόσμου δικαίου και δημοκρατίας εναντίον ενός κόσμου αυταρχισμού ενώ φλερτάρουν συστηματικά με ηγέτες που καταπατούν τα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως ο βασιλιάς της Σαουδικής Αραβίας, δεν πετυχαίνει.

    Η υποκρισία τους, λέει ο Joseph Stiglitz, ένα πράγμα δείχνει: ότι αυτό το οποίο διακυβεύεται είναι η παγκόσμια ηγεμονία, και όχι οι αξίες.
    «Για δύο δεκαετίες μετά την πτώση του Σιδηρού Παραπετάσματος, οι ΗΠΑ ήταν σαφώς νούμερο ένα.
    Μετά ήρθαν καταστροφικά άστοχοι πόλεμοι στη Μέση Ανατολή, το χρηματοπιστωτικό κραχ του 2008, η ανισότητα, η πανδημία και άλλες κρίσεις που φαινόταν να αμφισβητούν την ανωτερότητα του οικονομικού μοντέλου της Αμερικής.
    Επιπλέον, μεταξύ τις εκλογές που ανέδειξαν τον πρόεδρο Biden, πληθαίνουν τα στοιχεία που υποδηλώνουν ότι ορισμένες πτυχές της αμερικανικής πολιτικής και κοινωνικής ζωής έχουν γίνει βαθιά παθογενείς.

    «Το νέο μέτωπο»

    Φυσικά, η Αμερική δεν θέλει να εκθρονιστεί.
    Αλλά είναι απλώς αναπόφευκτο ότι η Κίνα θα την ξεπεράσει οικονομικά, ανεξάρτητα από τον επίσημο δείκτη που χρησιμοποιεί κάποιος.
    Ο πληθυσμός της είναι τέσσερις φορές μεγαλύτερος, ενώ η οικονομία της αναπτύσσεται τρεις φορές πιο γρήγορα εδώ και πολλά χρόνια (πράγματι, ξεπέρασε ήδη τις ΗΠΑ σε όρους ισοτιμίας αγοραστικής δύναμης το 2015).
    Και παρότι η Χώρα του Δράκου δεν έχει κάνει κάτι για να θεωρηθεί στρατηγική απειλή για την Αμερική, «τα σημάδια είναι γραμμένα στον τοίχο».
    Όπως επισημαίνει ο νομπελίστας, στην Ουάσιγκτον, υπάρχει μια διακομματική συναίνεση ότι η Κίνα θα μπορούσε να αποτελέσει απειλή και ότι το λιγότερο που πρέπει να κάνουν οι ΗΠΑ για να μετριάσουν τον κίνδυνο είναι να σταματήσουν να τη βοηθούν.
    Σύμφωνα με αυτή την άποψη, απαιτείται προληπτική δράση, ακόμη και αν αυτό σημαίνει παραβίαση των κανόνων του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου.
    Αυτό το μέτωπο στον νέο ψυχρό πόλεμο άνοιξε πολύ πριν η Ρωσία εισβάλει στην Ουκρανία.
    Αξιωματούχοι των ΗΠΑ έχουν προειδοποιήσει έκτοτε ότι ο πόλεμος δεν πρέπει να αποσπάσει την προσοχή από την πραγματική μακροπρόθεσμη απειλή: την Κίνα.
    Δεδομένου ότι η οικονομία της Ρωσίας έχει περίπου το ίδιο μέγεθος με την Ισπανία, η συνεργασία της με την Κίνα δεν φαίνεται να έχει οικονομική σημασία (αν και η προθυμία της να συμμετάσχει σε ανατρεπτικές δραστηριότητες σε όλο τον κόσμο θα μπορούσε να αποδειχθεί χρήσιμη για τον νότιο γείτονά της).
    Μια χώρα σε «πόλεμο» χρειάζεται στρατηγική, και οι ΗΠΑ δεν μπορούν να κερδίσουν μόνες τους στη νέα «μάχη» μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων – χρειάζονται φίλους
    Φυσικοί σύμμαχοί της είναι η Ευρώπη και οι άλλες ανεπτυγμένες δημοκρατίες σε όλο τον κόσμο.
    Αλλά ο Trump έκανε ό,τι μπορούσε για να αποξενώσει αυτές τις χώρες και οι Ρεπουμπλικάνοι –που εξακολουθούν να του ανήκουν εξ ολοκλήρου– έχουν δώσει πολλούς λόγους για να αμφισβητηθεί αν οι ΗΠΑ είναι αξιόπιστος εταίρος.
    Επιπλέον, οι ΗΠΑ πρέπει επίσης να κερδίσουν τις καρδιές και τα μυαλά δισεκατομμυρίων ανθρώπων στις αναπτυσσόμενες χώρες και τις αναδυόμενες αγορές – όχι μόνο για να έχουν αριθμούς με το μέρος τους, αλλά και για να εξασφαλίσουν πρόσβαση σε κρίσιμους πόρους.
    Αναζητώντας την εύνοια, οι ΗΠΑ θα πρέπει να καλύψουν πολύ χαμένο έδαφος.
    Η μακρά ιστορία της στην εκμετάλλευση άλλων χωρών δεν βοηθά, ούτε και ο βαθιά ριζωμένος ρατσισμός που εδρεύει στη χώρα, λέει ο Stiglitz, υπενθυμίζοντας:
    «Πρόσφατα, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής των ΗΠΑ συνέβαλαν στο παγκόσμιο «εμβολιαστικό απαρτχάιντ», με τις πλούσιες χώρες να παίρνουν τα εμβόλια που χρειάζονταν ενώ οι άνθρωποι στις φτωχότερες χώρες αφέθηκαν στη μοίρα τους.
    Εν τω μεταξύ, οι νέοι αντίπαλοι της Αμερικής έχουν κάνει τα εμβόλιά τους άμεσα διαθέσιμα σε άλλους με ή χαμηλότερο κόστος, ενώ βοηθούν τις χώρες να αναπτύξουν τις δικές τους εγκαταστάσεις παραγωγής εμβολίων.

    Xάσμα αξιοπιστίας…

    Το χάσμα αξιοπιστίας είναι ακόμη μεγαλύτερο όταν πρόκειται για την κλιματική αλλαγή, η οποία επηρεάζει δυσανάλογα εκείνους στον Παγκόσμιο Νότο που έχουν τη μικρότερη ικανότητα να αντεπεξέλθουν.
    Ενώ οι μεγάλες αναδυόμενες αγορές έχουν γίνει οι κορυφαίες πηγές εκπομπών αερίων θερμοκηπίου σήμερα, οι σωρευτικές εκπομπές στις ΗΠΑ εξακολουθούν να είναι οι μεγαλύτερες με διαφορά.
    Οι ανεπτυγμένες χώρες συνεχίζουν να τους προσθέτουν και, το χειρότερο, δεν έχουν καν εκπληρώσει τις πενιχρές υποσχέσεις τους να βοηθήσουν τις φτωχές χώρες να διαχειριστούν τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης που προκάλεσε ο πλούσιος κόσμος.
    Αντίθετα, οι τράπεζες των ΗΠΑ συμβάλλουν στις επικείμενες κρίσεις χρέους σε πολλές χώρες, αποκαλύπτοντας συχνά μια άθλια αδιαφορία για τα δεινά που προκύπτουν.
    Η Ευρώπη και η Αμερική διαπρέπουν στο να δίνουν διαλέξεις σε άλλους για το τι είναι ηθικά σωστό και οικονομικά λογικό.
    Αλλά το μήνυμα που συνήθως περνάει είναι «κάνε αυτό που λέω, όχι αυτό που κάνω».
    «Η Αμερική δεν μπορεί πλέον να έχει καμία αξίωση σε ηθικό επίπεδο, ούτε έχει την αξιοπιστία να παρέχει συμβουλές.
    Ταυτόχρονα, η Κίνα έχει διαπρέψει όχι στο να δίνει διαλέξεις αλλά στο να αναπτύσσει στις φτωχές χώρες με σκληρές υποδομές» καταλήγει ο Joseph Stiglitz.

    Πηγή: Project Syndicate www.bankingnews.gr

  • Power Pass: Άνοιξε η ηλεκτρονική πλατφόρμα για τις αποζημιώσεις έως και 600 ευρώ

    Power Pass: Άνοιξε η ηλεκτρονική πλατφόρμα για τις αποζημιώσεις έως και 600 ευρώ

    Ανοιξε η ηλεκτρονική πλατφόρμα Power Pass, μέσω του vouchers.gov.gr, για την αποζημίωση έως και 600 ευρώ, από τις επιπλέον χρεώσεις στο ηλεκτρικό ρεύμα για το χρονικό διάστημα έκδοσης των λογαριασμών από 1η Δεκεμβρίου 2021 έως και 31ης Δεκεμβρίου 2022.

    Η επιδότηση αφορά στους λογαριασμούς ρεύματος πρώτης κατοικίας ή φοιτητικής στέγης εντός Ελλάδος, που εκδόθηκαν κατά το διάστημα από 01-12-2021 έως και 31-05-2022. Το ποσοστό επιδότησης ανέρχεται στο 60% της αύξησης της τιμής ρεύματος της πρώτης κατοικίας και, ανάλογα με το ύψος των λογαριασμών, μπορεί να ανέλθει μέχρι και στο ποσό των 600 ευρώ.

    Δικαιούχος του Power Pass είναι κάθε πολίτης που:

    • είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδος,

    • το καθαρό οικογενειακό του εισόδημα μετά την αφαίρεση των φόρων δεν ξεπερνά τις 45.000 ευρώ, με βάση τα δηλωθέντα εισοδήματα του φορολογικού έτους 2020,

    • διαθέτει ΑΦΜ ο οποίος δεν έχει δηλωθεί ήδη ως εξαρτώμενο μέλος σε αίτηση που έχει υποβληθεί από άλλο πρόσωπο και

    • επιβαρύνθηκε με συνολική αύξηση μεγαλύτερη των 30 Euro στους λογαριασμούς ρεύματος που εκδόθηκαν κατά το διάστημα από 01-12-2021 έως και 31-05-2022.

    Η διαδικασία υποβολής αιτήσεων θα διαρκέσει μέχρι και την 30ή Ιουνίου. Κατά τις πρώτες ημέρες της λειτουργίας της, η πλατφόρμα θα ανοίγει σταδιακά για τους δικαιούχους, ανάλογα με το τελευταίο ψηφίο του ΑΦΜ τους. Από την Παρασκευή 17-06-2022 το vouchers.gov.gr θα είναι διαθέσιμο για πολίτες με ΑΦΜ που λήγει σε 1 και, μέχρι το τέλος της επόμενης εβδομάδας, η πλατφόρμα θα ανοίγει κλιμακωτά για το σύνολο των δικαιούχων και θα εκδίδονται νεότερες ανακοινώσεις.

    H λειτουργία της πλατφόρμας είναι ιδιαίτερα απλή, καθώς χρειάζονται μόνο οι κωδικοί του πολίτη στο Taxisnet και το IBAN του λογαριασμού στον οποίο επιθυμεί να πιστωθεί η επιδότηση. Όλα τα υπόλοιπα στοιχεία αντλούνται αυτόματα μέσω του Κέντρου Διαλειτουργικότητας της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης.

    Αναλυτικά:

    1. Ο πολίτης εισέρχεται στην πλατφόρμα με τους κωδικούς του στο Taxisnet και επιβεβαιώνει ότι τα στοιχεία του (ονοματεπώνυμο, ΑΦΜ, έτος γέννησης) που εμφανίζονται είναι σωστά.

    2. Ο πολίτης καλείται να επιλέξει αν επιθυμεί να υποβάλει αίτηση για τον ίδιο ή για προστατευόμενο μέλος της οικογένειάς του.

    3. Στην οθόνη εμφανίζονται τα στοιχεία της κύριας κατοικίας ανά μήνα (διεύθυνση και αριθμός παροχής). Τα στοιχεία αυτά ο δικαιούχος μπορεί:

    • είτε να τα επιβεβαιώσει,

    • είτε να τα τροποποιήσει μέσω της πλατφόρμας «Δήλωση Κύριας Κατοικίας για Power Pass» (https://www1.aade.gr/saadeapps3/powerpass/katoikia), η οποία έχει υλοποιηθεί από την ΑΑΔΕ. Ο πολίτης μπορεί να μεταφερθεί στην πλατφόρμα της ΑΑΔΕ μέσω του vouchers.gov.gr, κάνοντας κλικ στο σχετικό πεδίο που εμφανίζεται κάτω από τα στοιχεία πρώτης κατοικίας. Τα στοιχεία που δηλώνονται στην πλατφόρμα της ΑΑΔΕ καταχωρίζονται αμέσως. Έτσι, αφού ο δικαιούχος συμπληρώσει τα σωστά στοιχεία πρώτης κατοικίας, μπορεί να επιστρέψει στην πλατφόρμα του Power Pass και να ολοκληρώσει την αίτησή του.

    4. Στην ίδια σελίδα εμφανίζονται και τα πεδία ώστε ο πολίτης να συμπληρώσει το e-mail του, το IBAN και το όνομα του τραπεζικού ιδρύματος όπου τηρείται ο τραπεζικός του λογαριασμός.

    5. Πατώντας «Υποβολή», ο πολίτης ολοκληρώνει τη διαδικασία κατάθεσης της αίτησης.

    Για όσες ημέρες παραμένει ανοιχτή η πλατφόρμα υποβολής αιτήσεων, θα διενεργείται προέλεγχος και θα αποστέλλονται ειδοποιήσεις στους πολίτες για τυχόν διορθώσεις (μη υπαρκτή παροχή, λανθασμένη κατηγορία λογαριασμού κ.λπ.). Η εκκαθάριση των αιτήσεων, ο προσδιορισμός του ποσού επιστροφής και η καταβολή του στους δικαιούχους θα πραγματοποιηθούν κατά το πρώτο δεκαήμερο του Ιουλίου.

    Διευκρινίζεται ότι οι δικαιούχοι μπορούν να υποβάλουν αίτηση τόσο για την κύρια κατοικία τους, όσο και για τη φοιτητική στέγη προστατευόμενων μελών που φοιτούν στην Ελλάδα. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο πολίτης μπορεί να υποβάλει μέχρι και τρεις επιπλέον αιτήσεις για προστατευόμενα μέλη, ακολουθώντας κάθε φορά τα παραπάνω βήματα.

    Επιπλέον, για όσους είναι υπόχρεοι να υποβάλουν πρώτη φορά φορολογική δήλωση για το φορολογικό έτος 2021, είναι απαραίτητη η υποβολή της φορολογικής δήλωσης πριν από την αίτηση για το Power Pass. Σε αυτή την περίπτωση, θα λαμβάνεται υπόψη το καθαρό οικογενειακό εισόδημα, μετά την αφαίρεση των φόρων, του φορολογικού έτους 2021.

    Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

  • Washington Post: 7 συμβουλές για το ενδεχόμενο οικονομικής ύφεσης

    Washington Post: 7 συμβουλές για το ενδεχόμενο οικονομικής ύφεσης

    Ο πληθωρισμός βρίσκεται σε υψηλό 40 ετών, τα επιτόκια είναι σε άνοδο και η τιμή της βενζίνης έχει αυξηθεί σημαντικά. 

    Στο πλαίσιο αυτό, ακούμε πως υπάρχει κίνδυνος ύφεσης, και μάλιστα κάποιοι υποστηρίζουν ότι αυτή η εξέλιξη είναι αναπόφευκτη. 

    Σύμφωνα, όμως, με τη Washington Post, οι πολίτες δεν θα πρέπει να επηρεαστούν από τους φόβους που τους δημιουργεί αυτό το σενάριο, καθώς μπορεί να τους οδηγήσουν σε ακόμα χειρότερη οικονομική θέση.

    Μια οικονομική ύφεση δεν διαρκεί για πάντα. 

    Κατά μέσο όρο, μια ύφεση διαρκεί 11 μήνες, σύμφωνα με τη Λίντσεϊ Μπελ, επικεφαλής στρατηγικής αγορών και χρήματος στην Ally. Η πιο σύντομη ύφεση στην ιστορία ήταν εκείνη που προκάλεσε η πανδημία της Covid-19 το 2020, η οποία διήρκεσε μόλις τρεις μήνες.

    Η Washington Post δίνει στους αναγνώστες της επτά συμβουλές που θα ήταν χρήσιμο να ακολουθήσουν, ασχέτως αν θα υπάρξει ύφεση ή όχι.

    1. Μην φοβάστε το “bear market” (δηλ. την πτωτική τάση στις αγορές)

    Αυτή την εβδομάδα, ο δείκτης S&P 500 παρουσίασε καθοδική τάση, η οποία ορίζεται ως μία πτώση κατά 20% από ένα πρόσφατο υψηλό.

    Η μέση διάρκεια ενός bear market από το 1950 είναι περίπου 418 ημέρες, σύμφωνα με τον Άντονι Σαγκλιμπένε, ειδικό στη στρατηγική των διεθνών αγορών για την εταιρεία Ameriprise Financial.

    «Απλώς αλλάξτε λίγο την οπτική σας και δείτε το σαν μια ευκαιρία εάν πραγματοποιείτε μακροπρόθεσμες επενδύσεις», εξηγεί ο Σαγκλιμπένε.

    Εστιάστε σε εταιρείες με πιο ισχυρό ισολογισμό και ρευστότητα, καθώς και με προϊόντα που οι καταναλωτές χρησιμοποιούν και χρειάζονται, προτείνει ο ίδιος.

    «Οι εταιρείες στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης και των βασικών αγαθών συνήθως έχουν θετικές επιδόσεις σε συνθήκες ύφεσης καθώς οι άνθρωποι χρειάζονται τα προϊόντα τους ανεξάρτητα από το οικονομικό περιβάλλον», αναφέρει η Κριστίν Μπενζ, υπεύθυνη του personal finance στη Morningstar.

    2. Μην προσπαθείτε να «ελέγξετε χρονικά» τις επενδύσεις σας

    Πολλοί άνθρωποι θέλουν να βγουν από το χρηματιστήριο ή να μειώσουν τις επενδύσεις τους μέχρι να βελτιωθεί η κατάσταση. Αυτό σημαίνει να προσπαθεί κανείς να «ελέγξει χρονικά» τις επενδύσεις του. Είναι αδύνατο όμως να γνωρίζει πότε είναι η κατάλληλη στιγμή να βγει από αυτές αλλά και πότε να ξαναμπεί.

    «Οι περισσότεροι άνθρωποι […] δεν είναι σε θέση να “ελέγξουν χρονικά” τις αγορές», αναφέρει ο Μαρκ Χάμρικ, ανώτερος οικονομικός αναλυτής στο Bankrate.com.

    Όταν φτάσουμε στο χαμηλότερο σημείο του bear market, οι αποδόσεις των μετοχών για τον S&P 500 τείνουν να είναι πάνω από τον μέσο όρο, λέει ο Σαγκλιμπένε.

    «Ένα από τα πράγματα που συμβουλεύουμε πάντα τους επενδυτές και τους συμβούλους να κάνουν είναι, όταν βρίσκονται εν μέσω μιας ύφεσης ή ενός bear market, να μην κάνουν υπερμεγέθεις προσαρμογές κατανομής μέχρι να καταλαγιάσει η κατάσταση», εξηγεί ο Σαγκλιμπένε.

    «Το χειρότερο που μπορεί να κάνει ένας επενδυτής αυτή τη στιγμή είναι να προσπαθήσει να ελέγξει χρονικά την καθοδική τάση των αγορών», τονίζει.

    3. Απαλλαγείτε από το χρέος της πιστωτικής σας κάρτας, τώρα!

    «Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνει κάποιος που έχει πιστωτική κάρτα είναι να εξοφλήσει τα χρέη του το συντομότερο δυνατόν», αναφέρει ο Ματ Σουλτς, επικεφαλής πιστωτικός αναλυτής. «Όταν είναι πιθανό να έρχεται μια ύφεση και τα επιτόκια αυξάνονται με γρήγορους ρυθμούς, είναι ακόμα πιο σημαντικό».

    Ένας τρόπος να αντιμετωπιστεί το χρέος είναι ένα χαμηλότοκο προσωπικό δάνειο ή μια πιστωτική κάρτα μεταφοράς υπολοίπου. Μπορείτε να απαλλαγείτε πολύ πιο γρήγορα εάν μεταφέρετε χρέος με υψηλό επιτόκιο σε πιστωτική κάρτα με 0% επιτόκιο.

    «Εάν δεν πληροίτε τις προϋποθέσεις για πιστωτική κάρτα 0%, καλέστε τον τρέχοντα εκδότη της πίστωσης και ζητήστε μείωση επιτοκίου», προτείνει ο Σουλτς. «Περίπου το 70% όσων το ζήτησαν κατά το περασμένο έτος, το πήραν», αναφέρει. «Αλλά πολύ λίγοι άνθρωποι το ζητούν».

    4. Αποταμίευση

    Κάντε αποταμίευση όσο έχετε έξτρα χρήματα διότι μια ύφεση μπορεί να αλλάξει γρήγορα τα δεδομένα.

    Εάν δεν έχετε ένα καλό ταμείο έκτακτης ανάγκης, εξετάστε το ενδεχόμενο να ακυρώσετε τις διακοπές σας ή να αφήσετε στην άκρη ένα κοστοβόρο σχέδιο ανακαίνισης το οποίο δεν είναι απαραίτητο.

    «Για πολλούς ανθρώπους αυτή τη στιγμή, το πρόβλημα του πληθωρισμού είναι παρόμοιο με κατάσταση έκτακτης ανάγκης», λέει ο Χάμρικ.

    «Δεν θα ήταν υπέρ σας να δημιουργήσετε χρέος εάν χάσετε τη δουλειά σας ή επειδή ο μισθός σας δεν συμβαδίζει με τον ιστορικά υψηλό πληθωρισμό», προσθέτει.

    «Επίσης, έχετε υπόψη σας ότι η συμβουλή για αποταμίευση που να καλύπτει τα έξοδα διαβίωσης τριών έως έξι μηνών, μπορεί να μην είναι αρκετή».

    «Είναι λογικό για τους εργαζόμενους να προσαρμόζουν το μέγεθος των αποθεμάτων έκτακτης ανάγκης με βάση τη δική τους κατάσταση», είπε η Μπενζ.

    5. Δημιουργήστε δικλείδα ασφαλείας στο ταμείο έκτακτης ανάγκης

    Πέρα από το ταμείο που έχετε για τις δύσκολες ημέρες, η Μπενζ συνιστά να εξετάσετε πού μπορείτε να ανατρέξετε για πρόσθετα κεφάλαια σε περίπτωση που τα χρειαστείτε.

     «Ένα πιστωτικό όριο κατ’ οίκον μετοχικού κεφαλαίου μπορεί να έχει νόημα σε αυτό το πλαίσιο και είναι καλύτερο να το αποκτήσετε όταν εργάζεστε και είναι πιο πιθανό να πληροίτε τις προϋποθέσεις», είπε.

    6. Μην υποτιμάτε τη σημασία του να έχετε ομόλογα στο συνταξιοδοτικό σας χαρτοφυλάκιο

    Συνήθως όταν οι μετοχές πέφτουν, τα ομόλογα εξισορροπούν τις μετοχές σας. Αλλά οι τιμές των ομολόγων έχουν επίσης πληγεί.

    Ωστόσο, σε προηγούμενες φάσεις ύφεσης, τα ομόλογα άντεξαν περισσότερο από σχεδόν οποιοδήποτε άλλο τομέα της αγοράς, επεσήμανε η Μπενζ.

    «Με άλλα λόγια, μην τα πετάτε επειδή δεν έχουν καλή απόδοση αυτή τη στιγμή», είπε. «Αποτελούν βασικό συστατικό ενός χαρτοφυλακίου, ειδικά για άτομα που βρίσκονται ή πλησιάζουν στη συνταξιοδότηση».

    7. Βρείτε μια δεύτερη δουλειά, πολλοί εργοδότες ψάχνουν προσωπικό

    Κατά την τρέχουσα περίοδο, υπάρχουν σοβαρές ελλείψεις προσωπικού, κυρίως στον τουριστικό τομέα και ιδιαίτερα στον ξενοδοχειακό κλάδο.

    Ολοένα και περισσότεροι επιχειρηματίες προσφεύγουν μάλιστα στη χορήγηση μπόνους «ευρέτρων» σε εργαζομένους τους οι οποίοι θα μπορέσουν να τους φέρουν κάποιο γνωστό ή φίλο τους για να τον προσλάβουν.

    Ακόμα και αν δεν χρειάζεστε τα λεφτά άμεσα, ίσως αυτή να είναι μια καλή στιγμή να βρείτε μια δεύτερη δουλειά για να ενισχύσετε το εισόδημά σας και τις αποταμιεύσεις σας.

    Οι καιροί απαιτούν να είμαστε προετοιμασμένοι για το χειρότερο αλλά και να ελπίζουμε για το καλύτερο.

    Πηγή: Washington Post

  • Watergate: Το σκάνδαλο που γκρέμισε τον Νίξον και την εμπιστοσύνη των πολιτών στις κυβερνήσεις των ΗΠΑ

    Watergate: Το σκάνδαλο που γκρέμισε τον Νίξον και την εμπιστοσύνη των πολιτών στις κυβερνήσεις των ΗΠΑ

    Σαν σήμερα, 17 Ιουνίου του 1972, συλλαμβάνονται διαρρήκτες στα γραφεία της Εθνικής Επιτροπής των Δημοκρατικών. Δεν είναι τυχαίοι κακοποιοί. Είναι η κορυφή του σκανδάλου – παγόβουνου που χτύπησε τις Ηνωμένες Πολιτείες: Το «Watergate»: Το σκάνδαλο που γκρέμισε τον Νίξον και την αξιοπιστία των πολιτών για τις κυβερνήσεις των ΗΠΑ!

    Το «Watergate» ήταν ένα δυσθεώρητο πολιτικό σκάνδαλο που συνέβη στις Ηνωμένες Πολιτείες και άρχισε να αποκαλύπτεται έπειτα από διάρρηξη στην έδρα της Εθνικής Επιτροπής Δημοκρατικών (DNC) στο συγκρότημα γραφείων Watergate στην Ουάσιγκτον, στις 17 Ιουνίου του 1972 και την απόπειρα συγκάλυψης και συμμετοχής σε αυτές τις ενέργειες από τον τότε πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών, Ρίτσαρντ Νίξον και της κυβέρνησής του.

    Όταν η συνωμοσία αποκαλύφθηκε και ερευνήθηκε από το Κογκρέσο, ο Νίξον αντιστάθηκε στους ελέγχους, γεγονός που οδήγησε σε συνταγματική κρίση.

    Η έρευνα οδήγησε στην αποκάλυψη κατάχρησης εξουσίας από μέλη της κυβέρνησης και οδήγησε στην έναρξη διαδικασίας καθαίρεσης εναντίον του προέδρου και που τελικά οδήγησε στην παραίτηση του. Παραπέμφθηκαν σε δίκη 69 άνθρωποι, από τους οποίους 48 κρίθηκαν ένοχοι. Πολλοί από τους κατηγορούμενους ήταν κορυφαίοι αξιωματούχοι της κυβέρνησης του Ρίτσαρντ Νίξον.

    Μαγνητοφωνούσε τους πάντες
    Η υπόθεση άρχισε με τη σύλληψη πέντε ανδρών για τη διάρρηξη στην έδρα του DNC στο συγκρότημα Watergate το Σάββατο 17 Ιουνίου 1972. Το FBI, στην έρευνά του, ανακάλυψε σύνδεση μεταξύ των μετρητών που βρέθηκαν υπό την κατοχή των διαρρηκτών και παρανόμων χρηματοδοτήσεων, οι οποίες χρησιμοποιήθηκαν από την Επιτροπή για την επανεκλογή του Προέδρου στις εκλογές του 1972. Τον Ιούλιο του 1973, άρχισαν να πληθαίνουν τα στοιχεία εναντίον του επιτελείου του Προέδρου, συμπεριλαμβανομένων μαρτυριών από πρώην μέλη του επιτελείου που δόθηκαν στην επιτροπή της Γερουσίας που ερευνούσε το Watergate. Η έρευνα αποκάλυψε ότι ο πρόεδρος Νίξον είχε ένα μαγνητόφωνο στο γραφείο του και ότι είχε καταγράψει πολλές συνομιλίες.

    Έπειτα από σειρά δικαστικών μαχών, το Ανώτατο Δικαστήριο ομόφωνα έκρινε ότι ο Πρόεδρος ήταν υποχρεωμένος να δημοσιεύσει τις μαγνητοταινίες. Τότε αποκαλύφθηκε ότι ο Νίξον είχε επιχειρήσει να σκεπάσει τις δραστηριότητες που έλαβαν χώρα μετά τη διάρρηξη και να χρησιμοποιήσει ομοσπονδιακούς αξιωματούχους για να αποπροσανατολίσει την έρευνα. Καθώς έφτασε να αντιμετωπίσει πρόταση μομφής και καθαίρεσης από τη Βουλή των Αντιπροσώπων και σχεδόν σίγουρη καταδίκη από την Γερουσία, ο Νίξον παραιτήθηκε από την προεδρία στις 9 Αυγούστου 1974.
    Tον βασικό ρόλο στην αποκάλυψη της υπόθεσης είχε η εφημερίδα «Washington Post» και συγκεκριμένα οι δημοσιογράφοι Καρλ Μπέρνσταϊν και Μπομπ Γούντγουορντ, οι οποίοι με σειρά ρεπορτάζ αποκάλυπταν όλο και περισσότερες πτυχές του σκανδάλου. Ένα χρόνο αργότερα, πάνω στην έρευνα των Γούντγουορντ και Μπέρνσταιν, βασίστηκε η ταινία του Άλαν Πάκουλα, «Όλοι οι Άνθρωποι του Προέδρου» με πρωταγωνιστές τους Ντάστιν Χόφμαν, Ρόμπερτ Ρέντφορντ και Τζέισον Ρόμπαρτς.

  • Πρώτη στην Ε.Ε. η Ελλάδα σε κόστος στέγασης και συνωστισμό στα σπίτια

    Πρώτη στην Ε.Ε. η Ελλάδα σε κόστος στέγασης και συνωστισμό στα σπίτια

    Συλλογή από θλιβερές πρωτιές κάνει η Ελλάδα στην Ε.Ε. με τα τελευταία της επιτεύγματα να την καθιστούν στην κορυφή της λίστας με τα μεγαλύτερα ποσοστά υπερβολικής επιβάρυνσης λόγω κόστους στέγασης και συνωστισμένων νοικοκυριών.

    Σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Eurostat – η στατιστική υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης – στον αντίποδα, με τα χαμηλότερα ποσοστά βρίσκεται η Κύπρος.

    Το ποσοστό υπερβολικής επιβάρυνσης λόγω κόστους στέγασης είναι το ποσοστό του πληθυσμού που ζει σε νοικοκυριά που δαπανούν 40% ή και πλέον του διαθέσιμου εισοδήματος τους για σκοπούς στέγασης.

    Ο μέσος δείκτης για την Ε.Ε. το 2020 βρισκόταν στο 7,8%, ωστόσο καταγράφονταν σημαντικές διαφορές μεταξύ κρατών μελών.

    Πιο αναλυτικά, σε 13 κράτη μέλη, ο συγκεκριμένος δείκτης βρισκόταν κάτω από το 5%, με το χαμηλότερο ποσοστό, 1,9%, να καταγράφεται στην Κύπρο. Ακολουθούσαν η Λιθουανία (2,7%), η Μάλτα (2,8%) και η Σλοβακία (3,2%).

    Οι υψηλότεροι δείκτες υπερβολικής επιβάρυνσης καταγράφηκαν στην Ελλάδα (33,3%), τη Βουλγαρία (14,4%)  και τη Δανία (14,1%).

    ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ: Στεγαστική κρίση για 4 στα 10 νοικοκυριά – 11+1 Προτάσεις

    Όσον αφορά τις συνθήκες διαβίωσης, τα στοιχεία της Eurostat δείχνουν πως το 17,5% του πληθυσμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης ζούσε σε συνωστισμένα νοικοκυριά το 2020.

    Ως συνωστισμένα νοικοκυριά ορίζονται εκείνα όπου δεν υπάρχουν αρκετά δωμάτια για τα μέλη της οικογένειας, δεδομένης της οικογενειακής κατάστασης και της ηλικίας τους.

    Όπως σημειώνεται, η έλλειψη χώρου ήταν δυσκολότερη κατά τη διάρκεια της πανδημίας, όταν τα παιδιά βρίσκονταν στα ίδια δωμάτια με τους γονείς τους, που έπρεπε να εργαστούν εξ αποστάσεως. Επίσης, τα συνωστισμένα νοικοκυριά αύξαναν τον κίνδυνο της εξάπλωσης του ιού.

    Το χαμηλότερο ποσοστό συνωστισμένων νοικοκυριών το 2020 καταγράφηκε στην Κύπρο (2,5%), την Ιρλανδία (3,2%), τη Μάλτα (4,2%) και τις Κάτω Χώρες.

    Το υψηλότερο ποσοστό καταγράφηκε στην Ρουμανία όπου σχεδόν ο μισός πληθυσμός (45,1%) ζούσε σε συνθήκες συνωστισμού, ενώ ακολουθούσαν η Λετονία (42,5%), η Βουλγαρία (39,5%), η Πολωνία (36,9%) και η Κροατία (36,2%).

  • Bloomberg: Έρχεται σκληρός χειμώνας με έκρηξη τιμών ενέργειας

    Bloomberg: Έρχεται σκληρός χειμώνας με έκρηξη τιμών ενέργειας

    Οι τιμές του ευρωπαϊκού φυσικού αερίου αυξήθηκαν καθώς η Μόσχα μείωσε τις κρίσιμες ροές φυσικού αερίου προς την ήπειρο, αναγκάζοντας τα καταναλωτικά έθνη να αντιμετωπίσουν την προοπτική να διατηρήσουν τις οικονομίες τους σε λειτουργία χωρίς ρωσικό αέριο.

    Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης αναφοράς αυξήθηκαν έως και 19%, προσθέτοντας σε άνοδο 46% ήδη αυτή την εβδομάδα. Οι περικοπές κυματίζουν την Ευρώπη με εταιρείες όπως η Engie SA , η Uniper SE και η OMV AV να λένε ότι έχουν λιγότερη προσφορά. Η Γερμανία χαρακτήρισε τις μειώσεις μέσω του αγωγού Nord Stream «πολιτικά κίνητρα» και στοχεύουν στην αναταραχή των αγορών, αμφισβητώντας τη δήλωση της Gazprom PJSC ότι η διακοπή οφείλεται σε τεχνικά ζητήματα.

    Η Ευρώπη φοβάται εδώ και μήνες τις περικοπές της ρωσικής προμήθειας ως αντίποινα για τις κυρώσεις που στοχεύουν στη Μόσχα για την εισβολή της στην Ουκρανία. Η τελευταία κρίση θα μπορούσε να πλήξει βασικές βιομηχανίες, από τη χημική μέχρι τη χαλυβουργία, ένα πλήγμα για την περιοχή που ήδη παλεύει με τον αυξανόμενο πληθωρισμό και την πενιχρή ανάπτυξη. Η έλλειψη επάρκειας του φυσικού αερίου γίνεται πραγματική προοπτική.

    Η κίνηση της Μόσχας έρχεται καθώς ο γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς, ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν και ο Ιταλός πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκι έφτασαν στο Κίεβο την Πέμπτη για συνομιλίες με τον Πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, στη μεγαλύτερη επίσκεψη στη χώρα από την εισβολή της Ρωσίας στα τέλη Φεβρουαρίου.

    Το Κρεμλίνο δήλωσε την Πέμπτη ότι οι περικοπές «δεν ήταν σκόπιμες».

    Οι τιμές εκτινάσσονται στην Ευρώπη καθώς οι μειώσεις της προσφοράς της Ρωσίας προστίθενται στη διακοπή LNG των ΗΠΑ

    Η Ρωσία σφίγγει τον έλεγχο της στις ευρωπαϊκές αγορές ενέργειας, σταματώντας τις αποστολές φυσικού αερίου προς την Πολωνία, τη Βουλγαρία και τη Φινλανδία λόγω διαφωνίας σχετικά με την απαίτηση του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν να πληρωθεί το καύσιμο σε ρούβλια. Τώρα, ακόμη και οι χώρες που βρήκαν λύσεις για να διατηρήσουν τη ροή του ρωσικού αερίου διακόπτονται.

    Σχέδιο έκτακτης ανάγκης

    Το Βερολίνο έχει ήδη ενεργοποιήσει το πρώτο στάδιο ενός σχεδίου έκτακτης ανάγκης τριών σταδίων για τη διασφάλιση της ασφάλειας του εφοδιασμού και ενδέχεται να αναγκαστεί να προχωρήσει περαιτέρω εάν οι περικοπές βαθαίνουν. Η χώρα, ωστόσο, έχει πει ότι μπορεί προς το παρόν να εξασφαλίσει εναλλακτικές προμήθειες.
    Η διακοπή της προμήθειας που ανακοινώθηκε την Τετάρτη έπεται των μειώσεων την προηγούμενη ημέρα, αφότου η Gazprom ανέφερε προβλήματα με τις επισκευές των τουρμπίνων που παράγει η Siemens.

    Η παροχή μέσω της ζεύξης αναμένεται να μειωθεί σε κάτι λιγότερο από 65 εκατομμύρια κυβικά μέτρα την ημέρα την Πέμπτη, σύμφωνα με τα στοιχεία των υποψηφιοτήτων. Αυτό ανεβάζει τη συνολική περικοπή μέσω του Nord Stream σε περίπου 60%.

    Η τελευταία κρίση μεταξύ της Ρωσίας και της Ευρώπης προσθέτει σε μια κρίση εφοδιασμού που έχει ήδη δημιουργηθεί από μια διακοπή λειτουργίας στις ΗΠΑ. Μια σημαντική εγκατάσταση εξαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου στο Τέξας — μια ζωτικής σημασίας πηγή ανεφοδιασμού για την Ευρώπη — θα παραμείνει κλειστή για περισσότερο από ό,τι αρχικά αναμενόταν μετά την πυρκαγιά την περασμένη εβδομάδα.

    Έρχονται ακριβώς τη στιγμή που μια περίοδος έντονης ζέστης που κυριεύει την Ευρώπη αυξάνει τη ζήτηση αερίου για ψύξη. Η Ευρώπη η οποία βασίζεται στο LNG των ΗΠΑ για να καλύψει το κενό που προκύπτει από τις χαμηλότερες ρωσικές ροές, μπορεί να χρειαστεί να ανταγωνιστεί πιο σκληρά τους Ασιάτες αγοραστές για να εξασφαλίσουν εφεδρική προσφορά καθώς σπεύδουν να αναπληρώσουν τις εγκαταστάσεις αποθήκευσης προτού η ζήτηση κορυφωθεί ξανά το χειμώνα. Αυτό πιθανότατα θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη ζήτηση και ακόμα πιο αυξημένες τιμές.

    Σκληρός χειμώνας

    Οι καθυστερήσεις στην πλήρωση των αποθεμάτων θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε έναν σκληρό χειμώνα, ειδικά εάν η ρωσική προσφορά εκείνη την εποχή συνεχίσει να περιορίζεται. «Οι τιμές του φυσικού αερίου θα συνεχίσουν να είναι πολύ υψηλές τον χειμώνα», δήλωσε ο Μάρκο Αλβέρα, πρώην διευθύνων σύμβουλος της ιταλικής εταιρείας δικτύου Snam SpA σε συνέδριο την Πέμπτη. «Οι χειμερινές τιμές του φυσικού αερίου θα είναι υψηλές, οι τιμές του χειμερινού ρεύματος θα είναι υψηλές».

    Τα ολλανδικά συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης φυσικού αερίου, το ευρωπαϊκό σημείο αναφοράς, αυξήθηκαν 18% στα 141,74 ευρώ ανά μεγαβατώρα έως τις 12:20 μ.μ. στο Άμστερνταμ. Το αντίστοιχο του Ηνωμένου Βασιλείου ανέβηκε κατά 15%. Η γερμανική τιμή τον επόμενο μήνα αυξήθηκε έως και 21%.

    Οι περικοπές φυσικού αερίου από τη Ρωσία τροφοδοτούν τις τιμές και στην Ασία. Το ασιατικό σποτ LNG την Πέμπτη παρατηρήθηκε να αυξάνεται πάνω από 30 δολάρια ανά εκατομμύριο βρετανικές θερμικές μονάδες για πρώτη φορά από τον Απρίλιο, σύμφωνα με τους εμπόρους. Αυτό είναι το υψηλότερο επίπεδο για αυτήν την εποχή του χρόνου και ένα άλμα περίπου 50% τον τελευταίο μήνα.

    Περαιτέρω διακοπές στις ροές φυσικού αερίου ή LNG θα μπορούσαν να ενισχύσουν τις κινήσεις των τιμών. «Εάν έχουμε άλλη μια διακοπή λειτουργίας όπως αυτό που συνέβη στο Freeport LNG στις ΗΠΑ, οι τιμές θα μπορούσαν εύκολα να εκτιναχθούν κατά 50%,» δήλωσε ο Ron Smith, ανώτερος αναλυτής πετρελαίου και φυσικού αερίου στην BCS Global Markets.

  • Στεγαστική κρίση για 4 στα 10 νοικοκυριά – 11+1 Προτάσεις

    Στεγαστική κρίση για 4 στα 10 νοικοκυριά – 11+1 Προτάσεις

    Η εύρεση προσιτού ενοικίου αποτελεί «Όνειρο Θερινής Νυκτός» τόσο για οικογένειες, όσο και για τους νέους της χώρας μας που κατανοούν ότι άμεση λύση δεν πρόκειται να υπάρξει.

    Γράφει ο Θεμιστοκλής Μπάκας*

    Προσιτή κατοικία σύμφωνα με τη Eurostat είναι κάθε κατοικία που δεν αναγκάζει ένα νοικοκυριό να ξοδέψει περισσότερο από 30% του διαθέσιμου μηνιαίου εισοδήματός του σε συνολικά έξοδα κατοικίας (ενοίκιο/δόση δανείου, λογαριασμοί, κοινόχρηστα).

    Ο όρος προσιτό ενοίκιο στη χώρα μας έχει εξαλειφθεί. Το πρόβλημα διογκώνεται καθημερινά, τόσο με νέους ενδιαφερόμενους που δεν μπορούν να προβούν σε αγορά κατοικίας και στρέφονται στο ενοίκιο, όσο και με τους ήδη ενοικιαστές που καλούνται να διαπραγματευτούν την ανανέωση του μισθωτηρίου συμβολαίου που είχαν υπογράψει το 2019 και λήγει τη φετινή χρονιά.

    Οι έρευνες της Eurostat και της ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ

    Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι ,η ραγδαία αύξηση του κόστους στέγασης στη χώρα μας συγκριτικά με τα εισοδήματα καταγράφεται από το 2018, όπου σύμφωνα με έρευνα της Eurostat, μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ-27 το κόστος στέγασης για τους ενοικιαστές με ενοίκιο σε τιμές αγοράς το υψηλότερο ήταν στην Ελλάδα, όπου το 83,1% των ενοικιαστών δαπάνησε πάνω από το 40 % του εισοδήματός τους για στέγαση, όταν το μέσο όρο δαπάνης στην ΕΕ-27 δεν ξεπερνούσε το 25,1%

    Το 2019, νέα έρευνα της Eurostatκαταγράφει ότι το 62,1% των ενοικιαστών στη χώρα (πρωταθλήτρια η Ελλάδα στο κόστος στέγασης στην Ε.Ε) μας δαπανούσαν άνω του 50% του εισοδήματος τους για το κόστος στέγασης. Το αντίστοιχο ποσοστό ενοικιαστών στη Ρουμανία ήταν 29,4%,στην Ισπανία 26,2%,στη Βουλγαρία 24,2%, στη Πορτογαλία 14,5%, στην Γερμανία 10%, στη Γαλλία 8,6% και στη Κύπρο μόλις 4,4%. Σήμερα, μετά την ραγδαία αύξηση των ενοικίων, την εκτίναξη του πληθωρισμού και την ενεργειακή κρίση, το κόστος στέγασης έχει αυξηθεί ραγδαία. 

    Εν έτη 2022, οι ενοικιαστές στη χώρα μας δαπανούν το 60%-70% ενός μισθού για το κόστος στέγασης και αν πρόκειται για οικογενειακή κατοικία σχεδόν έναν ολόκληρο μισθό.

    Ταυτόχρονα, πρόσφατη έρευνα της ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ αναφέρει ότι τα 4 από τα 10 νοικοκυριά βρίσκονται σε στεγαστική κρίση, το 40% του πληθυσμού της χώρας μας, όταν το Μ.Ο στην Ευρώπη είναι 9,2%, ενώ δεύτερη χώρα στην Ευρώπη είναι η Βουλγαρία με 17,4%.

    Ζητούν αύξηση ακόμη και 25% στην ανανέωση της μίσθωσης

    Είθισται μεγάλο μέρος μισθωτηρίων συμβολαίων που αφορούν κατοικίες να έχουν «γενέθλια» τον Αύγουστο. Ο Αύγουστος και ο Φεβρουάριος, αποτελούν τους μήνες που πραγματοποιούνται οι περισσότερες μετακομίσεις, ανανεώσεις μισθωτηρίων συμβολαίων αλλά και έναρξη νέων.

    Το φετινό καλοκαίρι και κυρίως τον Αύγουστο, μεγάλο μέρος των μισθωτηρίων συμβολαίων που υπογράφηκαν προς τριετίας, το 2019, θα πρέπει να ανανεωθούν ή οι ενοικιαστές να προβούν σε αναζήτηση νέας κατοικίας προς μίσθωση.

    Όλοι μας κατανοούμε ότι  η αλλαγή κατοικίας και κυρίως για μια οικογένεια δεν είναι εύκολο πράγμα και μάλιστα αν υπάρχουν και παιδιά.

    Ήδη από αρχές Ιουνίου του τρέχοντος έτους, μέρος των ιδιοκτητών που εκμισθώνουν ακίνητα έχουν προβεί σε επικοινωνία με τους ενοικιαστές για την ανανέωση της τριετούς μισθωτικής σύμβασης που επίκειται να λήξει εντός των επομένων 2-3 μηνών.

    Μέρος των ιδιοκτητών ακινήτων για να πραγματοποιήσουν την ανανέωση της μισθωτικής σύμβασης στον ίδιο ενοικιαστή, ζητούν αύξηση του ενοικίου ακόμη και 25% σε σχέση με το ενοίκιο το 2019.

    Σε περίπτωση που ο ενοικιαστής δεν δεχθεί την ραγδαία αύξηση ακόμη και 25%, θα πρέπει να εντάξει την οικογένεια του στη δίνη της αναζήτησης κατοικίας και να ζήσει όσα βιώνουν τα τελευταία 2-3 χρόνια πλήθος των συμπολιτών μας που αναζητούν κατοικία.

    Οι ιδιοκτήτες επειδή γνωρίζουν ότι η εύρεση κατοικίας με προσιτό ενοίκιο και παράλληλα η εύρεση κατοικίας που να συνάδει η κατάσταση του ακινήτου με το ζητούμενο μίσθωμα αποτελεί «τζόκερ», ξέρουν ότι ο ενοικιαστής θα αναγκαστεί να αποδεχθεί την όποια αύξηση,  διότι δεν υπάρχουν επιλογές και παράλληλα μια μετακόμιση έχει μεγάλο κόστος.

    Αξίζει να αναφέρουμε ‘’ότι το μεγαλύτερο μέρος των ιδιοκτητών που ζητούν ραγδαίες αυξήσεις δεν είναι φυσικά πρόσωπα που εκμισθώνουν 1-2 ακίνητα, αλλά ιδιοκτήτες (φυσικά ή/και νομικά πρόσωπα) πολλών διαμερισμάτων και ολόκληρων πολυκατοικιών’’.

    Κάποιος θα μπορούσε να αναφέρει ότι ο ενοικιαστής δεν είναι «σωστός» στις μισθωτικές υποχρεώσεις και γι΄αυτό ο ιδιοκτήτης ζητάει μεγάλη αύξηση με στόχο να αποχωρήσει, το άνωθεν αποτελεί μια λογική που έχει βάση, αλλά μεγάλο μέρος των ενοικιαστών που έχουν έρθει αντιμέτωποι με ραγδαίες αυξήσεις για την ανανέωση της μισθωτικής σύμβασης, είναι πλήρως «σωστοί» στις μισθωτικές υποχρεώσεις τους χωρίς οφειλές σε κοινόχρηστα και  λογαριασμούς ΔΕΚΟ, αντιθέτως καταγράφονται περιπτώσεις που καταβάλλουν το μίσθιο νωρίτερα από την συμφωνηθείσα ημερομηνία ανά μήνα. 

    ‘’Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η επικοινωνία ιδιοκτήτη με τον ενοικιαστή όπου όταν ο ενοικιαστής του ανάφερε ότι η αύξηση που ζητάει είναι μεγάλη (25%), ο ιδιοκτήτης του απάντησε, μπες στις ιστοσελίδες των αγγελιών να δεις τη ζητάνε για 50τμ. ‘’

    Επιπλέον, δεν είναι λίγοι οι ιδιοκτήτες που επικοινωνούν με μεσιτικά γραφεία της περιοχής τους κάνοντας έρευνα αγοράς, να γνωρίσουν τη σημερινή εικόνα των ζητούμενων μισθωμάτων,  ώστε να ενημερώσουν τον ενοικιαστή για τη νέα αύξηση στην ανανέωση της μισθωτικής σύμβασης.

    Σε «απελπισία» οι ενοικιαστές τη φετινή χρονιά

    Η ζητούμενη αύξηση στην ανανέωση των μισθωτηρίων συμβολαίων, δεν έρχεται σε μια «λογική» για την οικονομία χρονιά. Η ζητούμενη αύξηση έρχεται σε μια χρονιά που τα κοινόχρηστα οικογενειακών κατοικιών άγγιξαν τα 200€/μήνα  τον μήνα Δεκέμβριο και Ιανουάριο αν πρόκειται για πολυκατοικίες με κοινόχρηστη θέρμανση (φυσικού αερίου). Ο πληθωρισμός καλπάζει στο 11,3% τον Μάιο συρρικνώνοντας τα εισοδήματα, το κόστος αγαθών έχει αυξηθεί ακόμη και 35%,  το κόστος των καυσίμων βρίσκεται σε ιστορικά ανώτατα επίπεδα, ενώ οι λογαριασμοί του ρεύματος έχουν γίνει ο «εφιάλτης» κάθε νοικοκυριού.

    Όλα τα άνωθεν προστίθενται στα ήδη απολεσθένταεισοδήματαπου καταγράφονται σε μια σειρά από έρευνες :

    1. Σύμφωνα με τον ΟργανισμόΟικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ),  από το 2007 έως το πρώτο τρίμηνο του 2015 το διαθέσιμο κατά κεφαλήν εισόδημα μειώθηκε κατά 27,5%, με τους καταναλωτές να χάνουν περισσότερο από το ένα τέταρτο του εισοδήματός τους.
    • Σύμφωνα  με το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ), ο μέσος μηνιαίος μισθός στον ιδιωτικό τομέα έχει υποχωρήσει κατά 24,4% τη δεκαετία 2009-2019.
    • Σύμφωνα με τα στοιχεία της Έρευνας Εισοδήματος και Συνθηκών Διαβίωσης των Νοικοκυριών 2020 της ΕΛΣΤΑΤ, o πληθυσμός που βρίσκεται σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικό αποκλεισμό ανέρχεται στο 28,9% του πληθυσμού της Χώρας
    • Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της ΓΣΕΒΕΕ ένας πολύ μεγάλος αριθμός νοικοκυριών διαβιεί επί μακρόν σε συνθήκες οικονομικής επισφάλειας, καθώς το μηνιαίο εισόδημα για περισσότερα από 4 στα 10 νοικοκυριά δεν επαρκεί για όλο το μήνα, αλλά για 19 ημέρες (μεσοσταθμικά).
    • ΕΛΣΤΑΤ : Στο 11,3% διαμορφώθηκε ο πληθωρισμός τον Μάιο 2022 στη χώρα μας
    • ΕΛΣΤΑΤ : Η αύξηση του Γενικού ΔΤΚ κατά 11,3% τον μήνα Μάιο 2022, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο Δείκτη του Μαΐου 2021, προήλθε κυρίως από τις μεταβολές στις ακόλουθες ομάδες αγαθών και υπηρεσιών όπως στη στέγαση κατά 35%, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: ενοίκια κατοικιών, ηλεκτρισμό, φυσικό αέριο, πετρέλαιο  θέρμανσης, στερεά καύσιμα.

    Η γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

    Σύμφωνα με τη γνωμοδότηση στις 20/2/2020 της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (Καθολική πρόσβαση σε στέγαση αξιοπρεπή, βιώσιμη και οικονομικά προσιτή σε μακροπρόθεσμη βάση ) με εισηγητή τον RaymondHENCKS ,  οι στεγαστικές πολιτικές των κρατών μελών δεν μπορούν να περιορίζονται στο αποκλειστικό στόχο να βοηθήσουν τα ευάλωτα άτομα να βάλουν «ένα κεραμίδι πάνω από το κεφάλι τους», πρέπει να μεριμνούν για την προσαρμογή της κατοικίας στην κατάσταση της οικογένειας και για τη βελτίωση της ποιότητας της κατοικίας, ιδίως μέσω της αναβάθμισης των υφιστάμενων κατοικιών, δηλαδή να εξασφαλίζουν αξιοπρεπή και προσιτή στέγη σε όλους τους πολίτες, εκεί όπου διαπιστώνονται τόσο ποσοτικές όσο και ποιοτικές ανάγκες.

    Άμεση ανάγκη η υλοποίηση του σχεδίου στεγαστικής πολιτικής με διεύρυνση των δικαιούχων

    Την άμεση ανάγκη  «χάραξης» στεγαστικής πολιτικής στη χώρα μας, την έχουμε τονίσει  πολλάκις από τα τέλη του 2019, και ιδιαίτερα μετά την επισήμανση τόσο του ΔΝΤ όσο και της Eurostat όπου κατάτασσε την Ελλάδα πρωταθλήτρια στο κόστος στέγασης στην Ευρώπη.

    Τη δεδομένη χρονική στιγμή, και σύμφωνα με τα άνωθεν θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι το προσαυξημένο κόστος στέγασης δεν αφορά πλέον αποκλειστικά τα κατώτερα οικονομικά στρώματα που βρίσκονται κοντά στον κίνδυνο φτώχειας ή/τα ευάλωτα οικονομικά νοικοκυριά, πλήττει και άτομα των οποίων τα εισοδήματα είναι, αφενός, υψηλότερα για να δικαιούνται κοινωνική κατοικία, αφετέρου, όμως, πολύ χαμηλά για να μπορούν να στεγαστούν υπό τις συνθήκες της ιδιωτικής αγοράς.

    Είναι σημαντικό που η χώρα μας τείνει να αποκτήσει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο στεγαστικής πολιτικής, αλλά, τη δεδομένη χρονική στιγμή ο σχεδιασμός θα πρέπει να υλοποιηθεί άμεσα και από τις εξαγγελίες να περάσουμε στη πράξη και παράλληλα να  διευρυνθεί και να αφορά και τους συμπολίτες μας που ανήκουν στη μεσαία οικονομική τάξη που βάλλεται και συνεχώς συρρικνώνεται, αλλά, και στους νέους που εργάζονται με τον κατώτατο μισθό. Θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι οι έκτακτες καταστάσεις, απαιτούν και έκτακτα μέτρα έστω με προκαθορισμένη χρονική διάρκεια.

    Η κατοικία είναι δικαίωμα και κοινωνικό αγαθό του πολίτη. Η παροχή της στέγης αποτελεί υποχρέωση της πολιτείας και υπάγεται στον τομέα της κρατικής κοινωνικής πολιτικής.

    11+1 μέτρα – προτάσεις που μπορεί να θεσμοθετήσει η πολιτεία άμεσα για την αντιμετώπιση της ραγδαίας αύξησης του κόστους στέγασης μερικά εκ των οποίων με προκαθορισμένη χρονική διάρκεια:

    1)Η κυπριακή κυβέρνηση, εφαρμόζει ολοκληρωμένο πλαίσιο στεγαστικής πολιτικής ήδη από το 2019, μέσα από σχέδιο κινήτρων αύξησης του συντελεστή δόμησης, έτσι ώστε να κατασκευαστούν οικιστικές μονάδες προσιτές για όλους, τόσο προς πώληση όσο και προς ενοικίαση.

    Σύμφωνα με τον σχεδιασμό της Κυπριακής κυβέρνησης, απαλείφεται η περίπτωση χαρακτηρισμού μιας περιοχής ως «εργατικές ή/και κοινωνικές κατοικίες» διότι σε κάθε νέα κατασκευή που θα αναγείρεται σε περιοχές ενδιαφέροντος του εκάστοτε κατασκευαστή , ελάχιστα διαμερίσματα θα παραχωρούνται στον Κυπριακό Οργανισμό Αναπτύξεως Γης.

    Τα πολεοδομικά κίνητρα για την ενίσχυση της στεγαστικής πολιτικής, κίνητρα που δεν επιβαρύνουν τον κρατικό προϋπολογισμό:

           -Αύξηση Συντελεστή Δόμησης κατά 45% [20% Κοινωνική Στέγη + 25% Όφελος επενδυτή] -Προϋποθέσεις

    • Ελάχιστο Καθαρό Εμβαδόν Ιδιοκτησίας 2.000 τ.μ.
    • Ενιαία και Οργανωμένη Μορφή Οικιστικής Ανάπτυξης
    • Εφαρμογή Συστημάτων ΑΠΕ [Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας]
    • Μέγιστη Αύξηση Αριθμού Ορόφων: 2
    • Διαμερίσματα Studio& 1ος υπνοδωματίου ≤ 30% συνολικού αριθμού οικιστικών μονάδων

    -Ειδικό Στεγαστικό Κίνητρο Δημιουργίας Αγοράς Προσιτού Ενοικίου

    • Αύξηση Συντελεστή Δόμησης κατά 25%
    • Εφαρμογή σε κάθε ιδιοκτησία ανεξαρτήτως εμβαδού
    • Ενοικίαση τουλάχιστον 50% του συνολικού αριθμού των οικιστικών μονάδων
    • Υποχρέωση Ενοικίασης για 5 Χρόνια
    • Ολοκλήρωση Ανάπτυξης εντός 3 χρόνων από την έκδοση της οικοδομικής άδειας

    2)Φορολογικά κίνητρα για μακροχρόνιες μισθώσεις άνω των 5 ετών με προοδευτική φορολογική απαλλαγή για τα εισοδήματα που λαμβάνονται από τον ιδιοκτήτη.

    3)Φορολογικά κίνητρα για τους ιδιοκτήτες των ακινήτων που θα ανανεώσουν εντός του 2022-2023 τη μισθωτική σύμβαση στον ίδιο εκμισθωτή χωρίς αύξηση του ενοικίου ιδιαίτερα τη στιγμή που ο πληθωρισμός καλπάζει.

    4)Φορολογικές εκπτώσεις στους ιδιοκτήτες που μειώνουν τα ενοίκια τους, ένα μέτρο που μελετά ήδη η Ισπανία.

    5)Αξιοποίηση των αδήλωτων ακινήτωναγνώστου ιδιοκτήτη που θα προκύψουν, όπως προβλέπεται στο άρθρο 9 του Ν. 2664/1998 για το Εθνικό Κτηματολόγιο και θα περιέλθουν στο Ελληνικό Δημόσιο, καθώς και των ακινήτων της τοπικής αυτοδιοίκησης και του ευρύτερου Δημοσίου που δεν χρησιμοποιούνται. 

    Η αξιοποίηση μπορεί να πραγματοποιεί με τον κάτωθι τρόπο:

    • Να εκχωρηθούν τα ακίνητα στο νέο οργανισμό στεγαστικής πολιτικής που θα δημιουργήσει το Ελληνικό Δημόσιο
    • Ο νέος οργανισμός να προκηρύξει διαγωνισμό μακροχρόνιας εκμετάλλευσης (ακόμη και χωρίς κόστος μίσθωσης για τον ιδιώτη επενδυτή) των ακινήτων σε ιδιώτες, με την υποχρέωση να ανακαινιστούν πλήρως, σύμφωνα με τις προδιαγραφές του οργανισμού του Δημοσίου και παράλληλα να προσφερθούν προς μακροχρόνια μίσθωση με προσιτό μίσθωμα 3€- 4€/τ.μ. 
    • Ανάλογα με τη πρόταση που θα καταθέσει ο ιδιώτης επενδυτής, θα μπορεί να δίνεται η δυνατότητα, ο οργανισμός του δημοσίου να εισπράττει μέρος των εσόδων, ώστε να χρηματοδοτεί το κόστος στέγασης ευπαθών ομάδων και νέων ζευγαριών που δεν εντάχθηκαν σε κατοικίες προσιτού ενοικίου.

    Δηλαδή, ο οργανισμός του Δημοσίου, θα μπορεί να ανακαινίσει δωρεάν τα ακίνητα, να στεγάσει με προσιτό ενοίκιο τους συμπολίτες μας και παράλληλα να εισπράττει εισοδήματα για να παρέχει στήριξη μέσω επιδόματος σ΄όσους δεν μπόρεσαν να ενταχθούν σε κατοικία με προσιτό ενοίκιο.

    6) Επιδότηση ενοικίου σε ευρύτερες ομάδες πολιτών κι όχι μόνο σε όσους λαμβάνουν το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα.

    7) Εγγύηση της ιδίας συμμετοχής αγοράς κατοικίας για νέα ζευγάρια

    -Οικονομική ενίσχυση για το ποσοστό της ιδίας συμμετοχής αγοράς κατοικίας που ζητούν τα Τραπεζικά Ιδρύματα για τη χορήγηση στεγαστικών δανείων, είτε η ενίσχυση να παρέχεται μέσω εγγύησης του άνωθεν ποσοστού από το Ελληνικό δημόσιο.

    -Η ιδία συμμετοχή στα νέα ζευγάρια να μην ξεπερνά το 10%  της αξίας του ακινήτου και το υπόλοιπο ποσό, εφόσον πληρούνται τα τραπεζικά κριτήρια,  να χορηγείτε μέσω δανεισμού. 

    8)Φορολόγηση των κενών οικιστικών ακινήτων με απαλλαγή στην περίπτωση κατοίκησης τους.

    Το άνωθεν μέτρο έχειεφαρμοστεί στη Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, το Ισραήλ, Ιρλανδία και στις πολιτείες Vancouver και Oakland του Καναδά, με μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα την αύξηση της διαθεσιμότητας ακινήτων προς ενοικίαση.

    9)Έκπτωση μέρους της δαπάνης των τόκων στεγαστικού δανείου για απόκτησης κύριας κατοικίας με προσαυξημένο συντελεστή για τα νέα ζευγάρια.

    Οι τόκοι στεγαστικού δανείου που έχουν πληρωθεί στην τράπεζα είναι οικονομικά και κοινωνικά δίκαιο να εκπίπτουν από το φορολογητέο εισόδημα. Οι τόκοι ενός στεγαστικού δανείου φυσικού προσώπου σε πολλές χώρες δεν θεωρούνται φορολογητέο εισόδημα. Όσον αφορά τα νέα ζευγάρια, θα μπορούσε η έκπτωση να αφορά το σύνολο των τόκων στεγαστικού δανείου για απόκτησης κύριας κατοικίας.

    Παλαιότερα υπήρχε η έκπτωση από το φορολογητέο εισόδημα των τόκων για στεγαστικά δάνεια πρώτης κατοικίας. Μη ξεχνάμε ότι στα νομικά πρόσωπα οι τόκοι δανείων θεωρούνται δαπάνη και εκπίπτουν από το φορολογητέο εισόδημα. Με την κατάργηση όλων σχεδόν των φοροαπαλλαγών για την αντιμετώπιση της δημοσιονομικής κρίσης καταργήθηκε η φορολογική απαλλαγή των τόκων στεγαστικών δανείων πρώτης κατοικίας στα φυσικά πρόσωπα.

    Υπενθυμίζεται ότι η συγκεκριμένη έκπτωση έχει αλλάξει πολλές φορές στο παρελθόν, πριν καταργηθεί πλήρως. Στην τελευταία της μορφή, ο φορολογούμενος κέρδιζε το 10% των ετήσιων τόκων, το οποίο αφαιρούνταν από το φόρο που του αναλογούσε. Πιο παλιά το σύνολο των τόκων μείωνε το φορολογητέο εισόδημα. Αν για παράδειγμα κάποιος πλήρωνε τόκους 2.500 ευρώ και δήλωνε 30.000 ευρώ, φορολογούνταν για τα 27.500 ευρώ.

    10)Επαναφορά της έκπτωσης φόρουγια το ενοίκιο κύριας κατοικίας με προσαυξημένο συντελεστή για τα νέα ζευγάρια.

    Με την επαναφορά της έκπτωσης φόρου για το ενοίκιο κύριας κατοικίας, θα επιτευχθόταν ελάφρυνση του οικογενειακού προϋπολογισμού καθώς και του κόστους στέγασης έμμεσα. Παράλληλα, το κόστος ενοικίασης κύριας κατοικίας θα μπορούσε να μην αποτελεί τεκμήριο διαβίωσης αλλά να ελέγχεται μόνο για το πόθεν έσχες. Με την άνωθεν λογική θα αποφεύγαμε περιπτώσεις μη δήλωσης του πραγματικού μισθώματος από τον ενοικιαστή για λόγους τεκμηρίου διαβίωσης ( διότι πιθανόν να επιβαρυνόταν με συντελεστή 15%) και παράλληλα θα καταβαλλόταν ο ορθός φόρος εισοδήματος από τον ιδιοκτήτη.

    11)Επαναφορά της έκπτωσης φόρου ενοικίου για τους φοιτητές που σπουδάζουν σε άλλη πόλη.

    Η επαναφορά της έκπτωσης φόρου ενοικίου για τους φοιτητές που σπουδάζουν σ΄άλλη πόλη αποτελεί ένα δίκαιο μέτρο για τον οικογενειακό προϋπολογισμό και παράλληλα αποτελεί έμμεση ελάφρυνση του κόστους στέγασης. Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι η καταβολή ενοικίου ενδέχεται να αποτελεί και τεκμήριο διαβίωσης για τον οικογενειακό προϋπολογισμό.

    12)Φορολογικά και χρηματοδοτικά κίνητρα σε ιδιοκτήτες ακινήτων που χαρακτηρίζονται ως υποβαθμισμένα –εγκαταλελειμμένα.

    Η πόλη της Ρίγας (Λετονία) θέσπισε έναν κανονισμό για την αύξηση του φόρου ιδιοκτησίας μέχρι και 10-15 φορές υψηλότερο σε κτίρια που χαρακτηρίζονται ως υποβαθμισμένα, για να ενθαρρύνουν την αποκατάστασή τους. Για το σκοπό αυτό, ίδρυσαν την Επιτροπή Επιθεώρησης Υποβαθμισμένων Κτιρίων (Commission for the Inspection of Degraded Buildings). Η απειλή των φορολογικών αυξήσεων στη Ρήγα οδήγησε σε σημαντικές δραστηριότητες ανακαίνισης. Το άνωθεν μέτρο στη χώρα μας θα μπορούσε να λειτουργήσει συνδικάστηκα με τη παροχή φορολογικών κινήτρων για τους ιδιοκτήτες καθώς και προγραμμάτων χρηματοδότησης για να ενθαρρύνει την αποκατάσταση των κενών κατοικιών για την ενίσχυση της παροχής προσιτής στέγασης.

    *Πρόεδρος Πανελλαδικού Δικτύου E-Real Estates  

    ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ: Πρώτη στην Ε.Ε. η Ελλάδα σε κόστος στέγασης και συνωστισμό στα σπίτια

  • Νικ Νιούμαν: «Οι νέοι κάτω των 25, ορίζουν τις ειδήσεις με πολύ διαφορετικό τρόπο»

    Νικ Νιούμαν: «Οι νέοι κάτω των 25, ορίζουν τις ειδήσεις με πολύ διαφορετικό τρόπο»

    Η ετήσια έρευνα του Ινστιτούτου Ρόιτερς για τη Μελέτη της Δημοσιογραφίας του πανεπιστημίου της Οξφόρδης, παγκόσμιας εμβέλειας, αποτυπώνει συνήθειες, συμπεριφορές, κοινωνικούς σχηματισμούς και αποτυπώνει τάσεις στο χώρο των ΜΜΕ για το μέλλον, με έμφαση στις ψηφιακή ενημέρωση.

    Για τους ανθρώπους των μίντια η έκθεση για τη δημοσιογραφία και το μέλλον της αποτελεί σημείο αναφοράς και η φετινή έκδοση μόλις κυκλοφόρησε.

    Με αφορμή την νέα έρευνα ο Νικ Νιούμαν, επιστημονικός συνεργάτης του πανεπιστημιακού ερευνητικού Ινστιτούτου, επικεφαλής ομάδας ερευνητών- επαγγελματιών δημοσιογράφων, στον οποίον, μεταξύ άλλων, πιστώνεται η αναμόρφωση του πορταλ του BBC, εκ των ιδρυτικών μελών του BBC News, μιλά στο topontiki.gr για τα νέα δεδομένα:

    Την κόπωση του αναγνωστικού κοινού, το έλλειμα εμπιστοσύνης στην ενημέρωση και τα αίτιά της, τις προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι οργανισμοί ενημέρωσης, τη νέα τάση μεταξύ των νέων για τα «κανάλια» ενημέρωσης που επιλέγουν και που μάλλον θα πρέπει να βάλει σε προβληματισμό τους μεγάλους οργανισμούς ενημέρωσης.

    Μιλά επίσης για το νέο μοντέλο λειτουργίας των ΜΜΕ, με έμφαση στον Τύπο, για να είναι βιώσιμα και να προσφέρουν ποιοτικό περιεχόμενο.

    Στην συνέντευξη του αναφέρεται και στην μιντιακή εικόνα της Ελλάδας.

    Από την έρευνα στα ΜΜΕ για το 2022 τί σας προκάλεσε μεγαλύτερη εντύπωση?
    Για μένα είναι ο βαθμός στον οποίο σημαντικό ποσοστό των ανθρώπων σε όλες τις χώρες αποφεύγει (κάποιες ειδήσεις) αρκετά συχνά. Κατά μέσο όρο, το 38% δηλώνει ότι αποφεύγει μερικές φορές ή συχνά συνειδητά τις ειδήσεις αυτές τις μέρες. Το ποσοστό αυτών στην Ελλάδα είναι 51%.
    Πολλοί άνθρωποι αποφεύγουν τις ειδήσεις επειδή λένε ότι ασχολούνται πολύ με την πολιτική και την πανδημία- άλλοι λένε ότι η αρνητικότητα των μέσων ενημέρωσης τούς ρίχνει την διάθεση ή τους αγχώνει.
    Αυτή είναι εξαιρετική πρόκληση για τον κλάδο των ειδήσεων, διότι τα θέματα που οι δημοσιογράφοι θεωρούν πιο σημαντικά, όπως οι πολιτικές κρίσεις, οι διεθνείς συγκρούσεις και οι πανδημίες, φαίνεται να είναι ακριβώς αυτά που απωθούν ορισμένους ανθρώπους.

    Οι «ιθαγενείς των κοινωνικών δικτύων» ορίζουν τις ειδήσεις με διαφορετικό τρόπο

    Και τον πιο έντονο προβληματισμό;
    Ένα πραγματικά ενδιαφέρον θέμα που διατρέχει τη φετινή έκθεση είναι το πρόβλημα της ενασχόλησης των νέων με τις ειδήσεις.
    Η έκθεση εντοπίζει μια ομάδα νέων κάτω των 25 ετών που έχουν μεγαλώσει με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, των οποίων οι συμπεριφορές και οι στάσεις είναι όχι απλώς διαφορετικές, αλλά περισσότερο διαφορετικές από ό,τι στο παρελθόν.

    Αυτοί οι «ιθαγενείς των κοινωνικών δικτύων» ορίζουν τις ειδήσεις με διαφορετικό τρόπο. Ενδιαφέρονται λιγότερο για παραδοσιακά θέματα όπως η πολιτική και έχουν χαλαρή σχέση με επώνυμους οργανισμούς ενημέρωσης (news brands).

    Οκτώ στους δέκα (78%) από τους νέους 18-24 έχουν πρόσβαση στις ειδήσεις μέσω δευτερευουσών οδών, όπως οι «συγκεντρωτές» ειδήσεων, οι μηχανές αναζήτησης και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, κάθε εβδομάδα.

    Η έκθεση διαπιστώνει επίσης ότι αυτοί οι νέοι, οι «ιθαγενείς των σόσιαλ μίντια» έχουν μετατοπιστεί από το Facebook προς οπτικά δίκτυα όπως το Instagram και το TikTok, όπου η ψυχαγωγία και οι κοινωνικοί επιρροές παίζουν μεγαλύτερο ρόλο.

    Με την σε εξέλιξη έρευνά σας επιχειρείτε να διαβλέψετε το μέλλον της δημοσιογραφίας. Τι έπεται λοιπόν;
    Σε αυτή την έρευνα προσπαθούμε κυρίως να παράσχουμε στοιχεία για το πώς αλλάζουν οι συμπεριφορές και οι στάσεις, παρά να προβλέψουμε το μέλλον, αλλά εντοπίζουμε νέες και αναδυόμενες τάσεις.

    Για παράδειγμα, πριν από μερικά χρόνια αναδείξαμε τη μετάβαση σε κλειστές εφαρμογές ανταλλαγής μηνυμάτων, μια τάση που ξεκίνησε από τη Λατινική Αμερική και άλλα μέρη του Παγκόσμιου Νότου και μόλις αργότερα έφτασε στην Ευρώπη.

    Μας αρέσει επίσης να αναδεικνύουμε θέματα που θα γίνουν πολύ σημαντικά τα επόμενα χρόνια, όπως το αίτημα για εγγραφή σε ειδησεογραφικούς ιστότοπους, δίνοντας μια διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου λόγω της σταδιακής κατάργησης των cookies τρίτων.

    Επίσης, η τάση για μεμονωμένους δημοσιογράφους – και άλλους δημιουργούς – να δημιουργούν τις δικές τους επιχειρήσεις μέσων ενημέρωσης χρησιμοποιώντας συνδρομητικά emails και podcasts. Η έρευνα εμπεριέχει αρκετές πληροφορίες και για τα δύο αυτά ζητήματα και θα είναι ενδιαφέρον να τα παρακολουθήσουμε περαιτέρω τα επόμενα χρόνια.

    Ελλάδα: Μόλις το 27% εμπιστεύεται τις ειδήσεις

    Συζητούμε για την πόλωση στα ΜΜΕ. Μαζί με τα Fake News, θα λέγατε ότι είναι η νέα πανδημία των μίντια;
    Εξαρτάται. Ορισμένες χώρες είναι πολύ πιο πολωμένες από άλλες, ορισμένες έχουν πολύ υψηλά επίπεδα εμπιστοσύνης από άλλες. Συχνά είναι αυτές οι χώρες στις οποίες οι άνθρωποι βασίζονται λιγότερο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

    Στη Φινλανδία, για παράδειγμα, το 69% εξακολουθεί να εμπιστεύεται σε μεγάλο βαθμό τις περισσότερες ειδήσεις, αλλά το ποσοστό αυτό είναι μόλις 27% στην Ελλάδα – σχεδόν το χαμηλότερο στην έρευνά μας.

    Οι χώρες με τη χαμηλότερη εμπιστοσύνη έχουν σχεδόν πάντα τα υψηλότερα επίπεδα πολιτικής πόλωσης.

    Ταινίες όπως το “The Post” ή το “Spotlight” θυμίζουν παλιότερες εποχές, όταν η δημοσιογραφία βασιζόταν στην έρευνα και τις πηγές και είχε επίσης μεγαλύτερη επιρροή. Ποιος είναι ο ρόλος της δημοσιογραφίας σήμερα;
    Αυτό είναι ένα μεγάλο ζήτημα! Ο Κάρλ Μπέρνστιν έχει πεί ότι ο ρόλος του δημοσιογράφου είναι να βρίσκει την «καλύτερη δυνατή εκδοχή της αλήθειας».

    Και συνέχισε αργότερα να υποστηρίζει ότι τα γεγονότα από μόνα τους – τα οποία είναι πιο άφθονα στα κοινωνικά και ψηφιακά μέσα ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένων των εναλλακτικών γεγονότων- δεν είναι αλήθεια χωρίς περιεχόμενο.

    Έτσι, μέρος του ρόλου του δημοσιογράφου σήμερα είναι να παρέχει αυτόν τον συνδυασμό γεγονότων και περιεχομένου για να βοηθά τους ανθρώπους να κατανοήσουν σύνθετες ιστορίες και τους εφοδιάζει για να σχηματίσουν την άποψή τους για ένα συγκεκριμένο θέμα.

    Οι διαδικασίες έρευνας και επαλήθευσης που ακολουθούν οι δημοσιογράφοι παραμένουν εξίσου σημαντικές όσο ποτέ άλλοτε, αλλά δεν είναι πολύ ορατές.

    Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι συχνά δύσκολο για τους ανθρώπους να καταλάβουν τη διαφορά μεταξύ της δημοσιογραφίας και του όγκου πληροφοριών που είναι διαθέσιμες σε αυτά.

    Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σημαίνουν επίσης ότι οι δημοσιογράφοι πρέπει να συνομιλούν περισσότερο με το κοινό και να επιμελούνται συχνά τις πηγές με πιο «ανοιχτό» τρόπο. Αυτό δεν είναι κακό, αν αυτό σημαίνει ότι η δημοσιογραφία έρχεται πιο κοντά στο κοινό.

    Είσαστε ικανοποιημένος από την ποιότητα της δημοσιογραφίας σήμερα;
    Κάποια δημοσιογραφία είναι καλύτερη από ποτέ. Το διαδίκτυο έχει ανοίξει τις επιλογές και έχει προσφέρει πολυφωνία και έκφραση σε μεγάλο βαθμό.

    Αλλά η ανάγκη να τραβήξει κανείς την προσοχή και να βγάλει χρήματα στο διαδίκτυο έχει επίσης οδηγήσει σε προβλήματα clickbait και εντυπωσιασμού, όπου μερικές φορές η ακρίβεια (των ειδήσεων) θυσιάζεται προς όφελος της ταχύτητας.

    Η μείωση του κόστους δεν βοήθησε επίσης, με ορισμένες εκδόσεις να μπαίνουν σε μια περιδίνηση ή να μειώνουν τα προσωπικό και να υποβαθμίζουν την ποιότητα του περιεχομένου.

    Η οικοδόμηση βιώσιμων επιχειρηματικών μοντέλων στο διαδίκτυο – όπως οι τάσεις συνδρομής που επισημαίνουμε στην έκθεση – θα αποτελέσει προϋπόθεση για τη διατήρηση ή την αύξηση της ποιότητας στο μέλλον.

    Σύμφωνα με τον 20th World Press Freedom Index η Ελλάδα βρίσκεται στην 108η θέση σε συνολικά 180 χώρες. Σε σχέση με την περσινή κατάταξη υποχώρησε κατά 38 θέσεις. Τί σημαίνει αυτό, που εντοπίζετε το πρόβλημα;
    Στα δεδομένα μας, όπως είπα, η εμπιστοσύνη είναι από τις χαμηλότερες στην έρευνά μας και δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς γιατί.

    Στην Ελλάδα ελάχιστοι πιστεύουν ότι τα ΜΜΕ είναι ανεπηρέαστα από αθέμιτη πολιτική επιρροή (7%) και από αθέμιτη επιχειρηματική επιρροή (8%).

    Οι συνδρομές είναι ελάχιστες και τα διαφημιστικά μοντέλα συχνά προωθούν περιεχόμενο πολύ χαμηλής ποιότητας.

    Στην Ελλάδα πάνω από τους μισούς που συμμετείχαν στην έρευνά μας (58%) δηλώνουν ότι δυσκολεύονται να ξεχωρίσουν τι είναι αλήθεια και τι ψέμα στο διαδίκτυο.

    Η οικοδόμηση αξιόπιστων ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης και η δημιουργία πιστών ακροατηρίων είναι ζωτικής σημασίας – αλλά δεν θα είναι εύκολο.

    Οι έντυπες εφημερίδες θα επιβιώσουν

    Η τεχνητή νοημοσύνη θα εξαφανίσει το επάγγελμα του δημοσιογράφου;
    Όχι. Η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να είναι σε θέση να παράγει αυτόματα γεγονότα, αλλά θα δυσκολευτεί να δημιουργήσει περιεχόμενο ή νόημα- το οποίο θεωρώ ως το «κλειδί» της δημοσιογραφίας στο μέλλον, όπως σας ανέφερα και προηγουμένως.

    Στις περισσότερες αίθουσες σύνταξης ειδήσεων η Τ.Ν. θα συνυπάρχει με τη δημοσιογραφία, ελπίζοντας ότι θα βοηθήσει σε εργασίες ρουτίνας, όπως το υπόβαθρο κειμένου, η μεταγραφή και ακόμη και η επαλήθευση των εικόνων που δημιουργούνται από χρήστες, απελευθερώνοντας χρόνο για πιο αποδοτικές και πολύτιμες εργασίες όπως η έρευνα, η συνέντευξη και η ανθρώπινη επαφή.

    Θα δούμε αυτό που ακούμε εδώ και πολύ καιρό και περιγράφεται ως το τέλος των εφημερίδων;
    Βλέπουμε τις εφημερίδες να περιορίζουν τις σελίδες τους, την ύλη τους και το αυξανόμενο κόστος του χαρτιού αυτή τη στιγμή θα «εξοντώσει» μερικές ακόμα, αλλά δεν θα εξαφανιστούν, τουλάχιστον άμεσα.

    Θα εξακολουθήσουν να έχουν θέση οι έντυπες εφημερίδες και τα περιοδικά και παραμένουν πολύτιμες για τους μεγαλύτερους σε ηλικία χρήστες που συνήθως έχουν περισσότερα χρήματα να ξοδέψουν για ειδήσεις.

    Αλλά στο μέλλον είναι πιθανό να αποτελέσουν ένα προϊόν πολυτελείας με την ψηφιακή τεχνολογία να καταλαμβάνει τη μερίδα του λέοντος στο αναγνωστικό κοινό.

    Υπάρχει τουλάχιστον ένα ελπιδοφόρο στοιχείο στην πρόσφατη έρευνα του ινστιτούτου Reuters και ποιό είναι;
    Βλέπουμε όλο και περισσότερους ανθρώπους να κάνουν συνδρομές σε ένα ευρύ φάσμα διαδικτυακών ειδησεογραφικών οργανισμών.

    Δεν συμβαίνει σε όλες τις χώρες, αλλά σίγουρα βλέπουμε τώρα ότι ορισμένες μεγάλες εφημερίδες, εθνικής κυκλοφορίας, έχουν ένα βιώσιμο μέλλον βασισμένο στην ποιοτική δημοσιογραφία – πολλές επενδύουν περισσότερο σε δημοσιογράφους λόγω της επιτυχίας αυτών των μοντέλων.

    Θα μπορούσα επίσης να επισημάνω την επιτυχία πολλών οργανισμών μέσων ενημέρωσης στην επανεφεύρεση μορφών ειδήσεων – όπως το βίντεο και το podcasting, το οποίο αυξήθηκε και πάλι σημαντικά τον τελευταίο χρόνο και προσελκύει ιδιαίτερα τα νεότερα (ηλικιακά) ακροατήρια.

    Έτσι, συνολικά είμαι αισιόδοξος ότι ο κλάδος προσαρμόζεται στην ψηφιακή τεχνολογία καθώς νέα επιχειρηματικά μοντέλα αναδύονται, ακόμη και αν ο πόλεμος στην Ουκρανία και η άνοδος των τιμών αποτελούν άμεση απειλή για πολλές επιχειρήσεις Τύπου.

  • Έρευνα Reuters Institute for the Study of Journalism: «Δεν θέλω να ξέρω τις κακές ειδήσεις»

    Έρευνα Reuters Institute for the Study of Journalism: «Δεν θέλω να ξέρω τις κακές ειδήσεις»

    Αν δεν τα ξέρω, δεν υπάρχουν; Μπροστά στην στρεσογόνα και απογοητευτική επικαιρότητα (Covid, Ουκρανία, οικονομική κρίση…), ένα τεράστιο τμήμα της κοινής γνώμης επιλέγει να αποφεύγει την ενημέρωση, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε σήμερα.

    «Τα αποτελέσματα αποτελούν μεγάλο πρόβλημα για τις βιομηχανίες της ενημέρωσης: τα θέματα που οι δημοσιογράφοι θεωρούν σημαντικότερα -πολιτικές κρίσεις, διεθνείς συρράξεις, πανδημίες – φαίνεται ότι είναι ακριβώς εκείνα που απωθούν ορισμένα άτομα», σχολιάζει ο Νικ Νιούμαν, βασικός συντάκτης της έρευνας που πραγματοποιήθηκε από το Reuters Institute for the Study of Journalism.

    Η ετήσια έκθεση για την ψηφιακή ενημέρωση (Digital News Report) βασίζεται στις online δημοσκοπήσεις που πραγματοποιεί η εταιρεία YouGov σε δείγμα 93.000 ατόμων από 46 χώρες.

    Αυτήν την χρονιά, πραγματοποιήθηκε στο διάστημα από το τέλος του Ιανουαρίου μέχρι στις αρχές του Φεβρουαρίου και στην συνέχεια σε δεύτερη φάση τον Απρίλιο σε δείγμα 5.000 ατόμων σε πέντε χώρες (Ηνωμένο Βασίλειο, Ηνωμένες Πολιτείες, Γερμανία, Πολωνία και Βραζιλία) με στόχο τον εμπλουτισμό των αποτελεσμάτων περιλαμβάνοντας τον πόλεμο στην Ουκρανία.

    Συνολικά, περί τους 4 στους 10 ερωτηθέντες (το 38%) δήλωσαν ότι τους συμβαίνει να αποφεύγουν σκοπίμως την ενημέρωση, έναντι 29% το 2017. Σε διάστημα 5 ετών, αυτό το ποσοστό διπλασιάσθηκε στην Βραζιλία (54%) και στο Ηνωμένο Βασίλειο (46%). Στην Γαλλία βρίσκεται στο 36% (έναντι 33% το 2019 και 29% το 2017).

    Η στάση αυτή, της αποφυγής, ή τουλάχιστον της επιλογής των ειδήσεων είναι λιγότερο αυξημένη στην Σουηδία, την Νορβηγία, την Φινλανδία, την Δανία (20%) και στην Ιαπωνία.

    Για να δικαιολογηθούν, περίπου οι μισοί (το 43%) δηλώνουν ότι αποφεύγουν τις ειδήσεις διότι επαναλαμβάνονται, κυρίως η ενημέρωση που αφορά την Covid και οι πολιτικές ειδήσεις.

    Στρες

    Περισσότερο από το ένα τρίτο (το 36%) διαβεβαιώνει ότι οι ειδήσεις τούς ρίχνουν το ηθικό και αυτό είναι ιδιαίτερα έντονο για τους κάτω των 35 ετών και για τους ερωτηθέντες στο Ηνωμένο Βασίλειο και στις Ηνωμένες Πολιτείες.

    «Αποφεύγω σκοπίμως τα πράγματα που μου προκαλούν στρες και ό,τι μπορεί να έχει αρνητική επίπτωση στην μέρα μου. Επιδιώκω να αποφεύγω τις ειδήσεις για νεκρούς και καταστροφές», δηλώνει χωρίς να κατονομάζεται ένας 27χρονος Βρετανός που περιλαμβάνεται στην έρευνα.

    Επίσης, το 17% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι αποφεύγει τις ειδήσεις διότι μπορεί να οδηγήσουν σε διαπληκτισμούς που θέλουν να αποφύγουν. Και για το 16%, η ενημέρωση δημιουργεί ένας αίσθημα αδυναμίας.

    Ενα ποσοστό που φθάνει το 8% και αφορά κυρίως νέους δηλώνει ότι αποφεύγει τις ειδήσεις διότι είναι υπερβολικά πολύπλοκες για να τις κατανοήσουν. Οι ερευνητές θεωρούν ότι αυτό μπορεί να παρακινήσει τα μέσα ενημέρωσης να χρησιμοποιούν πιο απλή γλώσσα και να εξηγούν καλύτερα τα πολύπλοκα θέματα.

    Το 29% των ανθρώπων που αποφεύγουν τις ειδήσεις πιστεύουν ότι δεν είναι αντικειμενικές και ότι δεν μπορούν να έχουν εμπιστοσύνη.

    Γενικότερα, η φετινή έρευνα δείχνει πτώση της εμπιστοσύνης στα μέσα ενημέρωσης (42% εμπιστεύονται τα μέσα ενημέρωσης, έναντι 44% το 2021).

    Η Φινλανδία είναι η χώρα όπου το ποσοστό εμπιστοσύνης είναι το υψηλότερο, με 69%, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Σλοβακία είναι οι χώρες με τα χαμηλότερα ποσοστά εμπιστοσύνης στα μέσα ενημέρωσης (26%).

    Η έρευνα δείχνει ότι οι νέοι παίρνουν όλο και μεγαλύτερες αποστάσεις από τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης και επιλέγουν για την ενημέρωσή τους μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπως το TikTok.

    «Πολλοί άνθρωποι θεωρούν ότι τα μέσα ενημέρωσης είναι αντικείμενα αθέμιτης πολιτικής επιρροής και μόνο ένα μικρό ποσοστό θεωρεί ότι οι περισσότεροι οργανισμοί Τύπου θέτουν το καλύτερο για την κοινωνία πριν από τα δικά τους εμπορικά συμφέροντα», γράφει ο διευθυντής του Ινστιτούτου Ράσμους Κλάις Νίλσεν στα συμπεράσματα της έρευνας.

    Το Reuters Institute for the Study of Journalism (Ινστιτούτο Reuters για την Mελέτη της Δημοσιογραφίας) ανήκει στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.

  • Τρεις τεχνολογικές επαναστάσεις ενόψει

    Τρεις τεχνολογικές επαναστάσεις ενόψει

    Στο κατώφλι τριών τεχνολογικών επαναστάσεων, που προδιαγράφουν «μια ανώμαλη, αλλά συναρπαστική διαδρομή» και «αναμένεται να μεταμορφώσουν την ανθρώπινη ζωή με πολλούς απρόβλεπτους τρόπους», βρίσκεται σήμερα η ανθρωπότητα, όπως επισημαίνει σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κυπριακής καταγωγής επιστήμονας Χρυσόστομος Νικίας, ομότιμος πρόεδρος του Πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνιας (USC) και επικεφαλής της Διεθνούς Συμβουλευτικής Επιτροπής του Ελληνικού Συμβουλίου για τις Διεθνείς Σχέσεις (CfIR-GR).

    Διευκρινίζει, ωστόσο, πως «κάνοντας προβλέψεις για το μέλλον, πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για την απροσδόκητη καινοτομία, που θα μας εκπλήξει όλους», αναφέροντας ενδεικτικά πως «οι περισσότερες από τις προβλέψεις που κάναμε στα μέσα της δεκαετίας του 1990 για το μέλλον του Διαδικτύου ήταν ακριβείς, ωστόσο, χάσαμε τον αντίκτυπο των πλατφορμών μέσων κοινωνικής δικτύωσης».

    Αναλυτικότερα, απαντώντας σε ερώτημα του ΑΠΕ-ΜΠΕ, σε σχέση με το ποιες αναμένεται να είναι οι κυριότερες εξελίξεις και τα επόμενα μεγάλα άλματα στην τεχνολογία και τη βιοϊατρική, που αναμένεται να δούμε ώς το 2030, ο κ.Νικίας «βλέπει» τρεις επαναστάσεις: πρώτον, την επανάσταση της Τεχνητής Νοημοσύνης (AI), με τα προηγμένα τσιπ ημιαγωγών να είναι ο εγκέφαλος πίσω από όλα. «Αναμένεται να παρακολουθήσουμε τη σύγκλιση του 5G και της τεχνητής νοημοσύνης/μηχανικής μάθησης με το Διαδίκτυο των Πραγμάτων (IoT), κάτι που θα είναι πολύ ανατρεπτικό (disruptive) και ως αποτέλεσμα θα αλλάξει τον κόσμο» επισημαίνει ο καθηγητής, που μίλησε και πρόσφατα σε διεθνές συνέδριο με τίτλο «Κυβερνοασφάλεια και Δημοκρατία», που συνδιοργάνωσαν το Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς, το Συμβούλιο Διεθνών Σχέσεων, η Πρωτοβουλία  για την Κυβερνοασφάλεια του Πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνιας και το Ινστιτούτο για την Προώθηση της Τεχνολογίας στην Ανώτατη Εκπαίδευση του USC. 

    Η δεύτερη μεγάλη επανάσταση εκτιμά ότι θα είναι αυτή της γονιδιακής επεξεργασίας, γνωστής ως «CRISPR-Cas9», η οποία προσφέρει στην ανθρωπότητα τη δυνατότητα να αλλάξει ή να επεξεργαστεί το γονιδίωμα. «Αναμένετε να δείτε τροποποιήσεις στα γονίδια σε ζώα, φυτά και έντομα, που θα αναδειχτούν σε μεγάλους τομείς της παγκόσμιας οικονομίας. Επίσης, περιμένουμε να γίνουμε μάρτυρες αλλαγών γονιδίων στον άνθρωπο, που θα μας δώσουν θεραπείες σε πολλές ασθένειες. Τα ηθικά ζητήματα που σχετίζονται με πιθανές αλλοιώσεις των γονιδίων θα ενταθούν επίσης» προειδοποιεί ο καθηγητής. Και η τρίτη επανάσταση είναι, κατά τον κ.Νικία, αυτή των καθαρών, εναλλακτικών πηγών ενέργειας, «που υπόσχεται να μετατρέψει τις ανθρώπινες κοινωνίες σε γεννήτριες ενέργειας μηδενικών εκπομπών άνθρακα για ηλεκτρική ενέργεια, μεταφορές και τόσες άλλες εφαρμογές αξιοποιώντας την ηλιακή, την αιολική, την υδροηλεκτρική, την παλιρροϊκή, τη γεωθερμική ενέργεια και την ενέργεια από βιομάζα».

    Στη συνέντευξή του, ο κ.Νικίας μιλά ακόμα για τις επαγγελματικές δεξιότητες του μέλλοντος και εκτιμά ότι «είναι αφελές να πιστεύει κάποιος ότι οι παγκόσμιες συγκρούσεις έχουν σβήσει». Προσθέτει ότι «η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζουν οι δημοκρατίες σήμερα είναι πώς να εξασφαλίσουν στον κυβερνοχώρο τις δημοκρατικές εκλογές, για να διασφαλίσουν την ακεραιότητά τους και να προστατέψουν τους λαούς τους από την παραπληροφόρηση και την κακή πληροφόρηση», ενώ μιλάει και για αυτό που θεωρεί ως τη μεγαλύτερη πρόκληση για το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα.

    «Η προσφυγιά με έμαθε να κοιτάζω μπροστά, ακόμα κι όταν τα πάντα γύρω καταρρέουν»

    Ο κ.Νικίας, που έγινε πρόσφυγας σε ηλικία 22 ετών, σημειώνει ακόμα πως, όταν αναγκάστηκε ν’ αφήσει την πατρίδα του, την Αμμόχωστο, έμαθε «ότι για να πετύχεις ως μετανάστης έχεις πολύ μικρό περιθώριο λάθους», αλλά και να κοιτάζει μπροστά, όταν τα πάντα γύρω καταρρέουν: «Ήμουν 22 χρονών όταν γίναμε πρόσφυγες. Τόσο εγώ, όσο και η γυναίκα μου, η Νίκη, καταγόμαστε από την Αμμόχωστο. Σπουδάζαμε αμφότεροι στην Αθήνα ως προπτυχιακοί φοιτητές. Ήμουν φοιτητής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο από το 1972 ώς το 1977. Η Νίκη κι εγώ μάθαμε νωρίς στη ζωή τον πόνο της απώλειας, της ταπείνωσης και των κακουχιών και όταν οι συνθήκες άλλαξαν, ήμασταν έτοιμοι να αλλάξουμε και να επιμείνουμε. Μάθαμε να καταπιέζουμε τα συναισθήματα και να κοιτάμε μπροστά και να σκεφτόμαστε το μέλλον όταν τα πάντα γύρω μας καταστρέφονταν ή καταρρέουν. Ένα μεγάλο μάθημα που έμαθα είναι ότι “οι κακές μέρες έρχονται πάντα” και ότι “αν δεν μπορείτε να τις αποτρέψετε, φροντίστε να προστατεύσετε τον εαυτό σας από τις χειρότερες επιπτώσεις”. Έμαθα και ως πρόσφυγας ότι για να πετύχεις ως μετανάστης έχεις πολύ μικρό περιθώριο λάθους. Πήρα αυτό το μάθημα στα σοβαρά και  διαμόρφωσε τη στάση μου καθόλη τη διάρκεια των σπουδών και της καριέρας μου στην Αμερική. Το μάθημα για τους σημερινούς πρόσφυγες είναι να επιμείνουν. Μην τα παρατάς. Και το μάθημα για τους υπόλοιπους από εμάς είναι να τους βοηθήσουμε να ενσωματωθούν στις κοινωνίες μας και να αναγνωρίσουμε πώς η συνεισφορά τους μπορεί να εμπλουτίσει όλους μας» υπογραμμίζει.

    Δεξιότητες του μέλλοντος: Η επιστήμη και η τεχνολογία είναι μέσα για έναν σκοπό, αλλά ο πραγματικός μας σκοπός είναι η αληθινή τέχνη 

    Τα τελευταία χρόνια δίδεται μεγάλη έμφαση στην απόκτηση δεξιοτήτων STEM (Επιστήμη-Τεχνολογία- Μηχανική- Μαθηματικά). Ποια είναι, κατά τη γνώμη του, η θέση των ανθρωπιστικών σπουδών στη μελλοντική αγορά εργασίας; «Πάντα πίστευα ότι οι μαθητές πρέπει να έχουν σταθερή βάση τόσο στις τέχνες όσο και στις επιστήμες. Ήμουν καλός στα μαθηματικά και τις θετικές επιστήμες, αλλά το καλύτερο μάθημά μου στο Γυμνάσιο Αμμοχώστου ήταν η ιστορία. Ενθαρρύνουμε όλους τους μαθητές μας να παρακολουθήσουν μαθήματα εκτός του κύριου τομέα σπουδών τους και να αποκτήσουν ένα δευτερεύον πτυχίο σε έναν εντελώς διαφορετικό τομέα. Ένας φοιτητής μπορεί να αποκτήσει πτυχίο στη μηχανική υπολογιστών και να έχει ένα δευτερεύον στην ιστορία της τέχνης.  Ή ίσως να αποκτήσει ένα πτυχίο στη γλωσσολογία με ένα δευτερεύον στην τεχνολογία πληροφοριών. Μια ευρύτερη προοπτική βοηθά να επιτύχει κάποιος. Ο κόσμος θα είναι ένα καλύτερο μέρος με επιστήμονες και μηχανικούς που εκτιμούν τις ανθρωπιστικές επιστήμες. Οι μη επιστήμονες, πραγματικά όλοι μας, πρέπει να κατανοήσουμε καλύτερα την επιστήμη και την τεχνολογία. Η επιστήμη και η τεχνολογία είναι μέσα για έναν σκοπό. Αλλά η αληθινή τέχνη είναι o πραγματικός μας σκοπός ως πλήρως ώριμα ανθρώπινα όντα που ζούμε στην κοινωνία» απαντά, ενώ στο ερώτημα ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση για το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, «δείχνει» τις ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις, «που επιτρέπουν την ανάπτυξη νέων παραδειγμάτων στη διδασκαλία και τη μάθηση», σε ένα σκηνικό έλλειψης επαρκούς και διαρκούς κατάρτισης για εκπαιδευτικούς και καθηγητές, «ώστε να πειραματιστούν και να ενσωματώσουν αυτές τις νέες τεχνολογίες στα προγράμματα διδασκαλίας τους».

    Το ενδεχόμενο μιας παγκόσμιας σύρραξης και η αξία της δυσπιστίας

    Ο πόλεμος στην Ουκρανία ανέδειξε με θλιβερό τρόπο ότι η πιθανότητα παγκόσμιων συρράξεων δεν έχει σβήσει. Πώς προσεγγίζει ο κ.Νικίας τις νέες πραγματικότητες της εποχής; «Είναι αφελές να πιστεύει κάποιος ότι οι παγκόσμιες συγκρούσεις έχουν σβήσει. Οι ΗΠΑ έχουν εμπλακεί σε έναν πόλεμο κατά της τρομοκρατίας σε όλο τον κόσμο από την 11η Σεπτεμβρίου 2001. Ξοδέψαμε 8 τρισεκατομμύρια δολάρια στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν και σε άλλα μέτωπα και στην αλλαγή του στρατιωτικού μηχανισμού και της εθνικής ασφάλειας για να επικεντρωθούμε στην τρομοκρατία (…) Έχουμε ήδη έναν παγκόσμιο ψυχρό πόλεμο μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, αλλά είναι πραγματικά ένας μεγαλύτερος αγώνας μεταξύ δημοκρατιών και απολυταρχιών. Αυτή τη στιγμή παίζει σε έντονο οικονομικό και τεχνολογικό ανταγωνισμό. Και υπάρχει φόβος ότι η Κίνα μπορεί να εισβάλει στην Ταϊβάν με παρόμοιο τρόπο που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία» λέει.

    Προσθέτει ότι η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζουν οι δημοκρατίες σήμερα είναι πώς να εξασφαλίσουν στον κυβερνοχώρο τις δημοκρατικές εκλογές, για να διασφαλίσουν την ακεραιότητά τους και να προστατέψουν τους λαούς από την παραπληροφόρηση και την κακή πληροφόρηση. «Ποτέ στο παρελθόν οι άνθρωποι δεν είχαν πρόσβαση σε τόσες πληροφορίες, αλλά και ποτέ πριν δεν υπήρξαν περισσότεροι άνθρωποι που δεν ήταν ενημερωμένοι ή ήταν παραπληροφορημένοι. Είναι πιθανό κάποιος με ευέλικτους αντίχειρες και ταλέντο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να διαδώσει ψέματα σε εκατομμύρια με λίγα κλικ. Πάντα υπήρχε παραπληροφόρηση, κακή πληροφόρηση και ξεκάθαρα ψέματα. Οι Σπαρτιάτες έδιωξαν τον Θεμιστοκλή κατευθείαν από την Αθήνα διαδίδοντας ψέματα γι’ αυτόν. Μάθετε να σκέφτεστε κριτικά. Να είστε δύσπιστοι» τονίζει.

    «Βαθιά» τεχνολογία, βασική και εφαρμοσμένη έρευνα. Πώς μπορούν να αντιμετωπίσουν αυτό το τρίπτυχο η Ελλάδα και η Κύπρος στα επόμενα χρόνια, ώστε να απολαύσουν μακροπρόθεσμα οφέλη, δεδομένου π.χ., ότι το deep tech και η βασική έρευνα δεν αποδίδουν άμεσα έσοδα, ενώ απαιτούν μεγάλη επένδυση «εδώ και τώρα»; «Όταν μεγάλωνα στην Κύπρο, δεν υπήρχαν πανεπιστήμια. Τώρα υπάρχουν εννέα και η Κύπρος έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά εκπαίδευσης στην ΕΕ. Αλλά έχει επίσης ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά αποφοίτων σε κλάδους STEM. Από ό,τι βλέπω, η Ελλάδα τα πάει πολύ καλύτερα από την Κύπρο σε αυτά τα μέτωπα. Η Κύπρος, ειδικότερα, χρειάζεται να ενισχύσει τα πανεπιστημιακά προγράμματα STEM. Ναι, η εκπαίδευση πρέπει να εξισορροπήσει το STEM με τις τέχνες και τις ανθρωπιστικές επιστήμες. Αλλά αν θέλετε να προσελκύσετε τις σημερινές κερδοφόρες βιομηχανίες υψηλής τεχνολογίας, χρειάζεστε άτομα με πτυχία STEM. Τα πανεπιστήμια στην Ελλάδα και την Κύπρο μπορούν να επιτύχουν μια ισορροπία μεταξύ βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας. Τα ερευνητικά προγράμματα μπορούν εύκολα να χρηματοδοτηθούν από τις Βρυξέλλες, σε συνεργασία με άλλα πανεπιστήμια της ΕΕ» προτείνει, ενώ ως προς το CfIR-GR σημειώνει: «φιλοδοξία μας είναι να γίνουμε ένα από τα κέντρα σκέψης με τη μεγαλύτερη επιρροή στην Ευρώπη, ερευνώντας και προωθώντας στρατηγικές και ιδέες για να βοηθήσουμε τους ηγέτες στην Ελλάδα και σε άλλα έθνη να αντιμετωπίσουν τις υπάρχουσες προκλήσεις και ευκαιρίες, ειδικά στην Ανατολική Μεσόγειο»._

    Πηγή: ΑΠΕ – Αλεξάνδρα Γούτα

  • Bloomberg: Ο ενεργειακός πόλεμος της Δύσης με τη Ρωσία απαιτεί θυσίες

    Bloomberg: Ο ενεργειακός πόλεμος της Δύσης με τη Ρωσία απαιτεί θυσίες

    Παρόλο που η Ρωσία και οι δυτικές χώρες αποφεύγουν έναν πόλεμο με πραγματικά πυρά για την Ουκρανία, έχουν ήδη εισέλθει σε έναν ενεργειακό πόλεμο. Οι αρχικές αψιμαχίες έχουν τη μορφή επιλεκτικών διακοπών ενεργειακών ροών και επιβολής κυρώσεων στη ρωσική προσφορά.

    Ωστόσο, όπως γράφει ο Liam Denning στο Bloomberg, υπάρχει ένα διακριτό χάσμα μεταξύ της ρητορικής του πολέμου και της realpolitik της ενεργειακής διπλωματίας – ένα χάσμα που η Ρωσία θα εκμεταλλευτεί και που η Δύση πρέπει να βρει έναν τρόπο να κλείσει.

    Σε ένα πρόσφατο άρθρο-ανάλυσή του στους New York Times, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν έγραφε ότι το να είμαστε στο πλάι της Ουκρανίας και να κάνουμε τη Ρωσία να πληρώσει “βαρύ τίμημα” είναι ζωτικό εθνικό συμφέρον των Αμερικανών, εν μέρει επειδή εάν δεν το κάνουμε:

    “… θα θέσoυμε σε κίνδυνο την επιβίωση των υπόλοιπων ειρηνικών δημοκρατιών. Και θα μπορούσε κάτι τέτοιο να σηματοδοτήσει το τέλος μιας διεθνούς τάξης πραγμάτων βασισμένης σε κανόνες και να ανοίξει την πόρτα στην επιθετικότητα αλλού, με καταστροφικές συνέπειες σε όλο τον κόσμο”.

    Ο καγκελάριος της Γερμανίας Όλαφ Σολτς, σε ομιλία του τον περασμένο μήνα για τον εορτασμό του τέλους του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, συνέδεσε ρητά τον σημερινό πόλεμο με εκείνη την σύγκρουση, λέγοντας ότι “δεν πρέπει να υπάρξει  μια ειρήνη του νικητή υπαγορευμένη από τη Ρωσία”. Ο πρωθυπουργός της Πολωνίας Mateusz Morawiecki προειδοποιεί ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες “έχουν ξεχάσει το μάθημα που έδωσε η συμφωνία του Μονάχου του 1938”. Με λίγα λόγια, πρόκειται για υπαρξιακό ζήτημα για τη Δύση.

    Ανάγκη ο ενεργειακός “στραγγαλισμός” της Ρωσίας

    Οι ΗΠΑ και η Ευρώπη έχουν παράσχει ζωτικής σημασίας στρατιωτική και ανθρωπιστική βοήθεια στην Ουκρανία. Χωρίς όμως μια άμεση δυτική στρατιωτική επέμβαση, μια ήττα της Ρωσίας σημαίνει στραγγαλισμό των πόρων της. Κι αυτό σημαίνει να αντιμετωπίσουμε την εξάρτηση του κόσμου από τους ενεργειακούς πόρους της Ρωσίας, ειδικά το πετρέλαιο και το φυσικό αέριό της. Ως έχει η κατάσταση, παρά τις μέχρι σήμερα κυρώσεις, οι υψηλότερες τιμές των βασικών εμπορευμάτων σημαίνουν ότι η πολεμική μηχανή της Ρωσίας κερδίζει περισσότερα χρήματα σε σχέση με πέρυσι.

    Ο Μπάιντεν ξεκινούσε την ανάλυσή του λέγοντας ότι “η εισβολή για την οποία ο Βλάντιμιρ Πούτιν πίστευε ότι θα διαρκούσε λίγες ημέρες έχει τώρα εισέλθει στον τέταρτο μήνα της”. Θα μπορούσε να είχε αντικαταστήσει τις λέξεις “Βλαντιμίρ Πούτιν” με ένα “όλοι” και να ήταν εξίσου ακριβής. Η Ουκρανία αναμενόταν να καταρρεύσει και μάλιστα γρήγορα. Προφανώς, οι ΗΠΑ και η Ευρώπη θα είχαν απαντήσει με σκληρά λόγια, περισσότερες κυρώσεις και ενίσχυση της άμυνας της ανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ. Αμφιβάλλω, ωστόσο, ότι θα είχαν επιβάλει κυρώσεις στη ρωσική ενέργεια με ουσιαστικό τρόπο, λόγω των επιφυλάξεων στις οποίες αναφέρθηκε ο Σολτς:

    “Δεν θα κάνουμε τίποτα που θα μπορούσε να προκαλέσει μεγαλύτερη ζημιά σε εμάς και στους εταίρους μας απ’ ό,τι στη Ρωσία”.

    Αυτό, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, είναι λίγο πολύ αυτό που θα έκαναν οι σαρωτικές κυρώσεις ενάντια στους ρωσικούς ενεργειακούς πόρους. Ωστόσο, η ανθεκτικότητα της Ουκρανίας και η ρωσική βαρβαρότητα έχουν καταστήσει αναπόφευκτες τις ενεργειακές κυρώσεις. Οι πιο σημαντικές συμφωνήθηκαν από την ΕΕ νωρίτερα αυτό τον μήνα, μετά από πολλές διαφωνίες.

    Το φυσικό αέριο έμεινε εκτός – η Ρωσία αντιπροσωπεύει περίπου το ένα τρίτο της προμήθειας της Ευρώπης – και οι κυρώσεις όσον αφορά το πετρέλαιο είναι προσεκτικά “ζυγισμένες”: οι εισαγωγές αργού πετρελαίου με πλοία θα έχουν απαγορευθεί πλήρως σε έξι μήνες από τώρα και εκείνες των προϊόντων διύλισης σε οκτώ μήνες. Ωστόσο το αργό πετρέλαιο το οποίο παραδίδεται μέσω αγωγών – περίπου το ένα πέμπτο των ρωσικών εξαγωγών πετρελαίου στην Ευρώπη – εξαιρείται. Λίγες χώρες, όπως η Βουλγαρία και η Κροατία, λαμβάνουν εξαίρεση για ορισμένα προϊόντα. Οι δυνητικά εκτεταμένες απαγορεύσεις για την παροχή ασφάλισης σε πλοία τα οποία μεταφέρουν ρωσικά βαρέλια δεν ισχύουν πριν από τον Δεκέμβριο του 2022.

    Καθώς τα ενεργειακά διαζύγια προχωρούν, πρόκειται περισσότερο για προσπάθεια συνειδητής αποσύνδεσης. Ωστόσο, δεν είναι προς το συμφέρον του Πούτιν να παίξει τον ρόλο του εταίρου με κατανόηση. Υποθέτοντας ότι επιφυλάσσει μια μακρά εκστρατεία φθοράς, ο πρόεδρος της Ρωσίας χρειάζεται η Ευρώπη και οι ΗΠΑ να κουραστούν γρήγορα από αυτόν τον πόλεμο και τις κακουχίες του. Οι υψηλότερες τιμές ενέργειας αποτελούν ήδη πολιτικό βαρίδι για τους ηγέτες των χωρών και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού.

    Η μονομερής διακοπή του ενεργειακού εφοδιασμού από πλευράς Μόσχας θα ήταν τρέλα, εάν ανησυχεί κανείς πραγματικά για τη μακροπρόθεσμη υγεία της ενεργειακής βιομηχανίας και της οικονομίας της Ρωσίας. Ωστόσο ο Πούτιν παίρνει τώρα στοιχεία της εξωτερικής πολιτικής από τον Μεγάλο Πέτρο – τον πρώτο Ρώσο αυτοκράτορα, αν αυτό σας λέει κάτι – επομένως η οικονομία δεν είναι το κύριο μέλημά του.

    Αντίθετα, διχάζει τη Δύση τόσο στο εσωτερικό της όσο και απέναντι στην Ουκρανία με κάθε δυνατό μέσο. Καθώς ο πόλεμος αργεί και ο επόμενος χειμώνας πλησιάζει, ο πειρασμός και η ικανότητα του Πούτιν να ανατρέπει την σχεδιασμένη πορεία κινήσεων της ΕΕ θα ενισχύονται. Η όχι και τόσο μυστηριώδης περικοπή των αποθεμάτων φυσικού αερίου που ελέγχονται από τη Ρωσία στην Ευρώπη του περασμένου έτους και οι επακόλουθες αυξήσεις τιμών παρέχουν ένα πρότυπο προς επέκταση. Πέρα από την ενέργεια, η Ρωσία κραδαίνει επίσης πραγματικές απειλές για άλλες ζωτικής σημασίας εφοδιαστικές αλυσίδες, από τα σιτηρά έως τα βιομηχανικά αέρια.

    Εάν αυτός ο αγώνας είναι πραγματικά τόσο υπαρξιακός όσο αναφέρεται σε άρθρα και σε ομιλίες – και πιστεύω ότι είναι – τότε η προσέγγισή μας στην ενεργειακή διάσταση των ζητημάτων πρέπει να είναι ανάλογη. “Υπάρχει ένα τίμημα που πρέπει να πληρωθεί για την τήρηση αυτών των θεμελιωδών αρχών”, όπως το θέτει η Helima Croft, επικεφαλής της παγκόσμιας στρατηγικής εμπορευμάτων της RBC Capital Markets.

    Μέτρα πολεμικής οικονομίας

    Οι ΗΠΑ και η Ευρώπη εμπλέκονται ανοικτά σε αυτόν τον πόλεμο και έχουν εκτεταμένους πολεμικούς στόχους, ακόμη κι αν δεν πατούν τη σκανδάλη. Και ενώ οι μάχες είναι συγκεντρωμένες σε έναν περιορισμένο τόπο, οι εξαγωγές εμπορευμάτων της Ρωσίας καθιστούν το πρόβλημα τόσο παγκόσμιο που, εάν η Δύση εννοεί σοβαρά όσα λέει, θα μπορούσε να απαιτεί το είδος των μέτρων που σχετίζεται με την πολεμική οικονομία.

    Κάτι τέτοιο συνεπάγεται ισχυρή κρατική παρέμβαση. Έχουμε ήδη δει σημάδια ότι ο Μπάιντεν κινείται με αυτόν τον τρόπο, με τη διπλωματική του ώθηση να κατευθύνει περισσότερο υγροποιημένο φυσικό αέριο προς την Ευρώπη και τη σχεδόν βέβαιη υποχώρησή του από την κριτική προς το Ριάντ προκειμένου να φέρει περισσότερα βαρέλια αργού του OPEC στην αγορά. Η χρήση του νόμου για την αμυντική παραγωγή προκειμένου να ενθαρρύνει την εγχώρια παραγωγή κρίσιμων ορυκτών και να ξεκολλήσει τις εισαγωγές ηλιακών πάνελ στις ΗΠΑ, αν και δεν συνδέονται άμεσα με την κρίση στην Ουκρανία, υποδηλώνουν επίσης την προθυμία του να παρέμβει πιο δυναμικά.

    Όλα αυτά θα πρέπει να περιλαμβάνουν κάτι περισσότερο από απλές προσπάθειες για την επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης, η οποία είναι ένα από τα ασφαλέστερα μακροπρόθεσμα στρατηγικά ενεργειακά όπλα κατά της Ρωσίας που διαθέτουν οι ΗΠΑ. Πρέπει επίσης να περιλαμβάνει την ενθάρρυνση μεγαλύτερης παραγωγής πετρελαίου, φυσικού αερίου και άλλων καυσίμων στο εσωτερικό ή σε φιλικές χώρες, ώστε να εκτοπιστεί όσο το δυνατόν περισσότερη ρωσική παραγωγή.

    Η εξισορρόπηση αυτής της βραχυπρόθεσμης ανάγκης με τους στόχους απαλλαγής από τις εκπομπές άνθρακα είναι δύσκολη, επειδή απαιτεί από τις εταιρείες να επενδύσουν σήμερα σε περιουσιακά στοιχεία που μπορεί να μην χρησιμοποιηθούν πλήρως στο μέλλον. Οι κεφαλαιαγορές δεν θα το δεχτούν αυτό χωρίς το κράτος να αναλάβει μέρος του κινδύνου. Μια τέτοια παρέμβαση θα απογοήτευε τους περιβαλλοντιστές, ωστόσο θα μπορούσε να δομηθεί έτσι ώστε να ενθαρρύνει πηγές ενέργειας μικρότερου κύκλου όπως ο σχιστόλιθος ή να συνοδεύεται από προϋποθέσεις για επαναχρησιμοποίηση των υποδομών που θα δημιουργηθούν για σκοπούς συμβατούς με την ενεργειακή μετάβαση σε μια πορεία χρόνου.

    Θυσίες και συμβιβασμοί

    Τίποτα από αυτά δεν μπορεί να συμβεί, ωστόσο, αν δεν αναγνωριστεί ανοιχτά ότι η έκτακτη ανάγκη στις αγορές ενέργειας απαιτεί θυσίες και συμβιβασμούς.

    Οι προοδευτικοί θα κληθούν να “καταπιούν” μέτρα για την υποστήριξη των γεωτρήσεων. Οι συντηρητικοί θα κληθούν να αποδεχθούν  όρους οι οποίοι σχετίζονται με το κλίμα. Και η θυσία μπορεί επίσης να επεκταθεί στην πλευρά της ζήτησης. Οι υψηλότερες τιμές ασκούν ήδη πίεση, ωστόσο οι ενισχυμένες κυρώσεις και οι πραγματικές περικοπές της ρωσικής προσφοράς μπορεί τελικά να απαιτήσουν περιορισμό της ζήτησης ή νέες ντιρεκτίβες για τον περιορισμό της, τουλάχιστον όσον αφορά την Ευρώπη.

    Αυτό είναι φυσικά το τελευταίο πράγμα που θέλει να ακούει οποιοσδήποτε πρόεδρος των ΗΠΑ ο οποίος θέλει να αποκρούει τις συγκρίσεις με τον Τζίμι Κάρτερ. Ωστόσο, όταν έχετε καταστήσει την αντιπαράθεση μεταξύ δημοκρατιών και απολυταρχιών καθοριστική αρχή της προεδρίας σας και τώρα έχετε εμπλακεί σε μια πραγματική σύγκρουση για να υπερασπιστείτε μια δημοκρατία από μια μεγάλη απολυταρχία, τέτοια ενδεχόμενα πρέπει να λαμβάνονται υπ’ όψη.

    Ο Jason Bordoff, ιδρυτικό μέλος του Δ.Σ. του Columbia Center on Global Energy Policy, έγραψε πρόσφατα ένα εξαίσιο άρθρο στο Foreign Affairs σχετικά με το “πώς οι κυβερνήσεις θα μεταμορφώσουν τις αγορές ενέργειας”, καθώς επιδιώκουν να εξισορροπήσουν τους κλιματικούς στόχους με την ασφάλεια. Όταν τον ρώτησα για την απόσταση μεταξύ της σκληρής γλώσσας του πολέμου και της πιο προσεκτικής εφαρμογής της ενεργειακής πολιτικής, σημείωσε μια παρόμοια δυναμική όσον αφορά την κλιματική αλλαγή: “Αν πιστεύαμε πραγματικά ότι ήταν υπαρξιακή, θα σκεφτόμασταν διαφορετικά για το τι θα ήμασταν έτοιμοι να θυσιάσουμε για χάρη της αντιμετώπισής της”.

    Όπως και με την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, παρόλο που η πλειονότητα των πολιτών στη Δύση υποστηρίζει την Ουκρανία, παραμένει ασαφές πόσο προσωπικό κόστος, συμπεριλαμβανομένων των αλλαγών στη συμπεριφορά, είναι διατεθειμένοι να δεχθούν για να την στηρίξουν. Ο Πούτιν στοιχηματίζει ότι η υποστήριξή τους θα αποδειχθεί εφήμερη. Εξίσου ασαφές, ωστόσο, είναι εάν αυτή η υπόθεσή του θα τον δελεάσει σε ένα είδος δραματικής κλιμάκωσης που θα σκληρύνει την αποφασιστικότητά τους.

  • Aυξήσεις στα τρόφιμα: «Καζάνια που βράζουν»11 χώρες – Έρχονται κοινωνικές εκρήξεις

    Aυξήσεις στα τρόφιμα: «Καζάνια που βράζουν»11 χώρες – Έρχονται κοινωνικές εκρήξεις

    «Αν δεν θρέψουμε τον κόσμο, θρέφουμε τη σύγκρουση», υπογραμμίζει η ασφαλιστική εταιρεία Allianz Trade σε μελέτη της, το πόρισμα της οποίας είναι ότι 11 χώρες, κυρίως στην Αφρική, την Ασία και τη Μέση Ανατολή, διατρέχουν υψηλό κίνδυνο κοινωνικών εντάσεων λόγω της εκτίναξης των τιμών των τροφίμων.

    «Το σοκ στις παγκόσμιες τιμές τροφίμων προκαλεί ιδιαίτερα μεγάλη ανησυχία για τις χώρες που είναι καθαροί εισαγωγείς τροφίμων ή ορισμένων τροφίμων που καθίστανται σπάνια λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, όπως τα σιτηρά», σημειώνει η ασφαλιστική εταιρεία στη μελέτη της που δόθηκε χθες, Τρίτη (15/6) στη δημοσιότητα.

    Το διατροφικό αυτό σοκ μειώνει την πρόσβαση σε πόρους «και θα μπορούσε ακόμη και να προκαλέσει την πτώση κάποιων κυβερνήσεων, όπως συνέβη με την αραβική άνοιξη», προειδοποιεί η εταιρεία, αναφερόμενη στα λαϊκά κινήματα αμφισβήτησης στις αρχές της δεκαετίας του 2010 που οδήγησαν στην πτώση αρκετών καθεστώτων, όπως στην Τυνησία και την Αίγυπτο, και των οποίων μια από τις συνιστώσες ήταν η κοινωνική εξαθλίωση.

    Εκείνη την εποχή, οι τιμές τροφίμων είχαν αυξηθεί 50%, υπενθυμίζει η Allianz Trade. Σήμερα η τιμή του σιταριού είναι πλέον υψηλότερη από τα επίπεδα του 2012, όπως μεταδίδει το ΑΠΕ-ΜΠΕ.

    Οι 11 χώρες που εμφανίζουν υψηλό κίνδυνο κοινωνικών συγκρούσεων

    Η ασφαλιστική εταιρεία εκτιμά ότι 11 κράτη διατρέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο να δουν την εμφάνιση κοινωνικών συγκρούσεων τα προσεχή χρόνια λόγω αυτού του γεγονότος. Πρόκειται για την Αλγερία, την Τυνησία, τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, την Αίγυπτο, την Ιορδανία, τον Λίβανο, τη Νιγηρία, το Πακιστάν, τις Φιλιππίνες, την Τουρκία και τη Σρι Λάνκα, με την τελευταία να αντιμετωπίζει ήδη τη χειρότερη οικονομική της κρίση από την ανεξαρτησία της.

    Κι άλλες χώρες, που είναι καθαροί εισαγωγείς τροφίμων, αντιμετωπίζουν, σύμφωνα με την ασφαλιστική εταιρεία, έναν κίνδυνο κοινωνικών συγκρούσεων, αλλά λιγότερο υψηλό, όπως η Ρουμανία, το Μπαχρέιν ή το Καζακστάν. Η Σαουδική Αραβία και η Κίνα βρίσκονται επίσης σε αυτή την κατηγορία, αλλά οι κίνδυνοι συγκρούσεων εκεί είναι ακόμα λίγο πιο χαμηλοί, καθώς έχουν πιο ισχυρές οικονομικές βάσεις.

    Το «καμπανάκι» του ΔΝΤ

    Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προειδοποίησε στα τέλη Απριλίου για «τους κινδύνους κοινωνικών αναταραχών» στην Υποσαχάρια Αφρική λόγω της εκτίναξης των τιμών των τροφίμων και ο διευθυντής του τμήματος Αφρικής Αμπέμπε Έμρο Σελάσι δήλωσε στο AFP ότι ανησυχεί για την κατάσταση.

    Κινήματα διαμαρτυρίας περισσότερο ή λιγότερο βίαια είχαν ξεσπάσει το 2008 σε περίπου 30 χώρες, κυρίως στη Σενεγάλη και το Καμερούν, όπως και στο Μάγρεμπ και στην Καραϊβική λόγω ισχυρής αύξησης των τιμών βασικών τροφίμων.

    Η Υποσαχάρια Αφρική εισάγει το 85% του σιταριού που καταναλώνει, ενώ τα ποσοστά είναι ιδιαίτερα υψηλά στην Τανζανία, στην Ακτή Ελεφαντοστού, στη Σενεγάλη και στη Μοζαμβίκη, υπογράμμιζε το ΔΝΤ στα τέλη Απριλίου.

    Πηγή: Ieidiseis.gr